Οι χώρες της ΕΕ έχουν πέντε χρόνια για να προετοιμαστούν για πόλεμο, καταδεικνύει το στρατιωτικό σχέδιο που παρουσίασε χθες η Κομισιόν υπό τον τίτλο «Οδικός Χάρτης για την Αμυντική Ετοιμότητα 2030» («Defence Readiness Roadmap 2030»).

Με φόντο την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, τα ευρωπαϊκά μονοπώλια προετοιμάζονται για ευρύτερη σύγκρουση για το ξαναμοίρασμα αγορών, πρώτων υλών, δρόμων μεταφοράς Ενέργειας και Εμπορευμάτων.

Τον Μάρτη του 2025 η Κομισιόν δημοσίευσε τη «Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Αμυνα», μαζί με το σχέδιο «ReArm Europe / Readiness 2030».

Οπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιούνη, ο «Οδικός Χάρτης» για την Αμυνα περιγράφει σαφείς στόχους και ορόσημα για την κάλυψη των ελλείψεων στρατιωτικών ικανοτήτων και την επιτάχυνση των «αμυντικών» επενδύσεων σε όλα τα κράτη - μέλη. Σταθερή παραμένει η στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, που βρίσκεται στην «πρώτη γραμμή» των ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

«Ο σημερινός Οδικός Χάρτης για την Αμυνα παρουσιάζει ένα σαφές σχέδιο με κοινούς στόχους και συγκεκριμένα ορόσημα στην πορεία μας προς το 2030. Αυτό θα ενισχύσει τις αμυντικές βιομηχανίες μας, θα επιταχύνει την παραγωγή και θα διατηρήσει τη μακροχρόνια στήριξή μας προς την Ουκρανία», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Εξήγησε δε ότι το σχέδιο περιλαμβάνει τέσσερις ευρωπαϊκές «εμβληματικές πρωτοβουλίες»:

• Το «Eastern Flank Watch» («Επιτήρηση Ανατολικής Πλευράς»), το οποίο θα ενσωματώνει συστήματα εδάφους με συστήματα αεράμυνας και αντι-drones.
• Την «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Αμυνας Drone», ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο συστημάτων κατά των drones, που προβλέπει μεταξύ άλλων το «Τείχος κατά των drones» (European Drone Wall). Επίσης, σε μια αναφορά για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης σημειώνει ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορη απέναντι στις απειλές που προέρχονται από άλλα μέρη του κόσμου», κατονομάζοντας τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
• Την «Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα» (European Air Shield) για τη δημιουργία ενός πολυεπίπεδου συστήματος αεροπορικής «άμυνας».
• Την «Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα» (Defence Space Shield) για την προστασία των διαστημικών πόρων της ΕΕ.

Ο «Οδικός Χάρτης» καθορίζει επίσης σχέδια - που αναπτύχθηκαν σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ - για τη δημιουργία ενός χώρου στρατιωτικής κινητικότητας σε επίπεδο ΕΕ έως το 2027, με εναρμονισμένους κανόνες και ένα δίκτυο χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων οδών για την ταχεία μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ενώ οι χώρες της ΕΕ αυξάνουν ραγδαία τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς, μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών «παραμένει κατά κύριο λόγο εθνικό, οδηγώντας σε κατακερματισμό, πληθωρισμό του κόστους και έλλειψη διαλειτουργικότητας», αναφέρει το 16σέλιδο έγγραφο.

Ενας από τους κύριους στόχους του «Οδικού Χάρτη» είναι να καλύψει τα κενά των δυνατοτήτων της ΕΕ σε 9 τομείς: Αεροπορική και πυραυλική «άμυνα», παράγοντες διευκόλυνσης, στρατιωτική κινητικότητα, συστήματα πυροβολικού, Τεχνητή Νοημοσύνη και κυβερνοχώρος, πύραυλοι και πυρομαχικά, drones και αντι-drones, επίγεια μάχη και ναυτιλία.

Το σχέδιο αναφέρεται επίσης σε τομείς όπως η «αμυντική ετοιμότητα» και ο ρόλος της Ουκρανίας, η οποία θα εξοπλιστεί βαριά και θα υποστηριχθεί ώστε να γίνει «ατσάλινος σκαντζόχοιρος» απέναντι στη «ρωσική επιθετικότητα».

Η Κομισιόν καλεί τα κράτη - μέλη να αγοράζουν όπλα από κοινού και έχει τεθεί ο στόχος τουλάχιστον το 40% των στρατιωτικών προμηθειών να είναι κοινές συμβάσεις έως το τέλος του 2027, από λιγότερο από 20% που είναι σήμερα. Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει αντιδράσεις των κυβερνήσεων για την ανάληψη μεγαλύτερου ρόλου από την ΕΕ στον τομέα της «άμυνας», αναφέρεται ότι «τα κράτη - μέλη είναι και θα παραμείνουν κυρίαρχα όσον αφορά την εθνική τους άμυνα».

Ο «Οδικός Χάρτης» θέτει επίσης στόχους ώστε τουλάχιστον το 55% των αγορών όπλων να προέρχεται από την πολεμική βιομηχανία της ΕΕ και της Ουκρανίας έως το 2028 και τουλάχιστον το 60% έως το 2030.

Η Κομισιόν επιδιώκει ακόμα να χαρτογραφήσει την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγικής ικανότητας που απαιτείται για την κάλυψη των ελλείψεων, και να προσδιορίσει τους κινδύνους και τα σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών. Αυτό ενδέχεται να αποδειχθεί αμφιλεγόμενο, καθώς η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι παραδοσιακά απρόθυμη να μοιραστεί πολλές πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και τις αλυσίδες εφοδιασμού με τις Βρυξέλλες.

Η κάλυψη των κενών απαιτεί μια πολεμική βιομηχανία της ΕΕ που να μπορεί να παρέχει τις ικανότητες που χρειάζονται τα κράτη - μέλη στην αναγκαία κλίμακα και ταχύτητα. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό της καινοτομίας για την «άμυνα», συμπεριλαμβανομένων των ουκρανικών λύσεων. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού στον τομέα της «άμυνας», μεταξύ άλλων με τη μείωση των κρίσιμων εξαρτήσεων στις πρώτες ύλες και σε άλλες εισροές.

Μια απλουστευμένη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά «αμυντικού» εξοπλισμού είναι καίριας σημασίας για την κλιμάκωση της παραγωγής, την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και την προώθηση της καινοτομίας. Στόχος είναι μέχρι το 2030 η δημιουργία μιας πραγματικής αγοράς σε επίπεδο ΕΕ, με εναρμονισμένους κανόνες, που θα επιτρέπουν στη βιομηχανία να παράγει αποτελέσματα με ταχύτητα και όγκο.

Ο «Οδικός Χάρτης για την Αμυνα» βάζει στο «χαρτί» την πολεμική προπαρασκευή της ΕΕ για να υπερασπιστεί τη θέση της έναντι άλλων ιμπεριαλιστών ανταγωνιστών. Θεωρείται «απάντηση» στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στη «θολή» δέσμευση των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή «ασφάλεια και άμυνα».

«Μια στρατιωτικοποιημένη Ρωσία αποτελεί μια διαρκή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο άμεσο μέλλον», αναφέρει το έγγραφο, ενώ δεν λείπουν και νύξεις απέναντι στην Κίνα και στις ΗΠΑ: «Τα αυταρχικά κράτη επιδιώκουν όλο και περισσότερο να παρεμβαίνουν στις κοινωνίες και στις οικονομίες μας». «Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι και εταίροι αλλάζουν επίσης την εστίασή τους προς άλλες περιοχές του κόσμου».

Επισημαίνεται δε ότι «η αμυντική στάση και οι ικανότητες της Ευρώπης πρέπει να είναι έτοιμες για τα πεδία μάχης του αύριο».

Ο στόχος είναι «να καταστεί η ΕΕ πιο ανεξάρτητη σε έναν πολύ πιο επικίνδυνο κόσμο».

Το σχέδιο επιμένει ότι η ΕΕ θα συνεργαστεί στενά με το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, καθώς οξύνονται οι αντιθέσεις, το ΝΑΤΟ και ορισμένες κυβερνήσεις έχουν εκφράσει «ανησυχίες» ότι η ΕΕ θα δημιουργήσει μια παράλληλη στρατιωτική δομή, που θα περιπλέξει τα πολεμικά σχέδια, αντί να ενσωματωθεί ομαλά στο ΝΑΤΟ.

Υπενθυμίζεται πως με το πρόγραμμα «ReArm Europe» η ΕΕ θα συμβάλει στην κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ για στρατιωτικές δαπάνες από τα κράτη - μέλη, συμπεριλαμβανομένων του προγράμματος SAFE για δάνεια προς εξοπλισμούς ύψους 150 δισ. ευρώ, του «Ευρωπαϊκού Βιομηχανικού Προγράμματος Αμυνας», ύψους 1,5 δισ. (βρίσκεται ακόμα υπό διαπραγμάτευση), του «Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας» και, μόλις εγκριθεί το 2027, του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της Ενωσης.

Σύμφωνα με αναφορές, οι Βρυξέλλες σκοπεύουν να πενταπλασιάσουν τις στρατιωτικές δαπάνες της ΕΕ στον επόμενο προϋπολογισμό, για την περίοδο 2028 - 2034, στα 131 δισ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι σε μια κρίσιμη στιγμή για την εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, με την ένταση να ανεβαίνει σε όλες τις πλευρές, προχθές συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Αμυνας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Οι συνομιλίες εστίασαν στην ενίσχυση της αεράμυνας του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου έναντι ρωσικών «παρενοχλήσεων», στις «αμυντικές» δαπάνες, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Χάγης για 5% του ΑΕΠ, στις στρατιωτικές ικανότητες της «Ευρώπης» και στη στήριξη του Κιέβου.

Τα μέλη του ΝΑΤΟ επιδιώκουν επίσης να ευθυγραμμίσουν τη στάση τους σχετικά με τις αναχαιτίσεις ή και καταρρίψεις εχθρικών drones και μαχητικών αεροσκαφών. Οι προτάσεις για κάλυψη αυτών των «κενών» και εφαρμογή μιας «πιο αποτελεσματικής αποτροπής» αναμένονται στις αρχές του 2026.

Στο μεταξύ, από την πλευρά του ο υπουργός Πολέμου των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ κάλεσε τους Ευρωπαίους «συμμάχους» να αγοράζουν περισσότερα όπλα από τις ΗΠΑ μέσω του μηχανισμού PURL (Prioritized Ukraine Requirements List), ο οποίος αντικατέστησε τις αμερικανικές «δωρεές» όπλων στην Ουκρανία.

Μέσω της PURL οι ευρωπαϊκές χώρες αγοράζουν αμερικανικά όπλα, που μεταφέρονται στο ΝΑΤΟ για να ενισχύσουν τις Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας.

Σουηδία, Εσθονία, Φινλανδία και άλλα κράτη δεσμεύτηκαν να συνεισφέρουν στην PURL την αγορά αμερικανικών όπλων για την Ουκρανία. Το Κίεβο έχει ήδη λάβει δύο δόσεις βοήθειας ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από Ολλανδία και σκανδιναβικές χώρες. Γερμανία και Καναδάς έχουν δεσμευτεί να χρηματοδοτήσουν δύο ακόμα δόσεις, ύψους 500 εκατ. ευρώ η κάθε χώρα, και το Κίεβο ελπίζει ότι σύντομα θα οριστικοποιηθούν άλλες δύο δόσεις.