Στο «έλλειμμα ανταγωνιστικότητας» που προκαλεί η χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας εστίασε την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ ο πρόεδρός του, και απαρίθμησε μια σειρά τομείς που πρέπει να ενισχυθούν (Τεχνητή Νοημοσύνη, απανθρακοποίηση, πρώτες ύλες και «άμυνα») ώστε Ελλάδα και ΕΕ να βελτιώσουν τη θέση τους στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, «αποτελεί μεγάλη παρεξήγηση το γεγονός πως όταν μιλάμε για αύξηση παραγωγικότητας, αυτή ταυτίζεται από μερίδα της κοινωνίας με αύξηση των ωρών εργασίας ή εντατικοποίησή της».

Είναι τόσο ...παρεξηγημένος ο ΣΕΒ, που την προηγούμενη μέρα στην Επιτροπή της Βουλής οι εκπρόσωποί του εκθείαζαν τον νόμο της κυβέρνησης που τεντώνει τον εργάσιμο χρόνο και την «ευελιξία»! «Για εμάς η παραγωγικότητα είναι η δημιουργία προστιθέμενης αξίας και είναι ζήτημα οργάνωσης, τεχνολογίας, επενδύσεων, θεσμών, ποιότητας εκπαίδευσης και κατάρτισης σε κάθε επίπεδο, λειτουργικότητας των υποδομών και σταθερότητας των κανόνων», είπε ο πρόεδρος του ΣΕΒ.

Η άνοδος της παραγωγικής ικανότητας της ανθρώπινης εργασίας σημαίνει ότι η ανθρωπότητα διαθέτει τέτοιες παραγωγικές δυνάμεις ώστε να είναι σε θέση να παράγει κοινωνικά αγαθά σε μεγαλύτερη αφθονία και σε μικρότερο χρόνο. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να είναι στοιχείο προόδου, αν δεν υπήρχε η ταξική διαίρεση της κοινωνίας. Αν δηλαδή αυτή η αφθονία των προϊόντων ήταν ιδιοκτησία της ίδιας της κοινωνίας και όχι των καπιταλιστών. Στις συνθήκες του καπιταλισμού, η άνοδος της παραγωγικής δύναμης της εργασίας όχι μόνο δεν βελτιώνει τις συνθήκες ζωής των εργαζομένων, αλλά στα χέρια του κεφαλαίου χρησιμοποιείται ως άλλο ένα αποτελεσματικό όπλο για την ένταση της εκμετάλλευσης. Οταν δηλαδή ο ΣΕΒ μιλάει για άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, δεν ενδιαφέρεται για το εύρος των κοινωνικών αναγκών που θα μπορούσαν να καλυφθούν, αλλά για τη μεγέθυνση της κερδοφορίας, του ποσοστού κέρδους, πηγή της οποίας είναι η εκμετάλλευση.

Ετσι, για παράδειγμα η ευρεία χρήση της τεχνολογίας στην παραγωγή, που θα μπορούσε να βελτιώσει τις γενικότερες κοινωνικές συνθήκες, μέσω της μείωσης του εργάσιμου χρόνου και της ανόδου του βιοτικού επιπέδου των λαϊκών στρωμάτων, χρησιμοποιείται για τον εντελώς αντίθετο σκοπό. Δηλαδή, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, η άνοδος της παραγωγικής δύναμης της εργασίας χρησιμοποιείται με στόχο την αύξηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του μέρους του εργάσιμου χρόνου που είναι απαραίτητος για την κάλυψη ορισμένων στοιχειωδών εργατικών - λαϊκών αναγκών και τη μεγέθυνση του μέρους του εργάσιμου χρόνου στο οποίο παράγεται το κέρδος για τον κεφαλαιοκράτη.

Μέσα από την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας αυξάνεται μεν το συνολικό κοινωνικό προϊόν, μειώνεται όμως ποσοστιαία το τμήμα αυτού του προϊόντος που πάει στους εργαζόμενους. Αποκαλυπτικά για όλα τα παραπάνω είναι τα «θετικά παραδείγματα» που έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΕΒ από κλάδους όπως το Εμπόριο, οι Κατασκευές, οι Τηλεπικοινωνίες, το Χρηματοπιστωτικό, η Μεταποίηση. Μια ματιά όμως στην ετήσια έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία, και πιο συγκεκριμένα στα στοιχεία για την άνοδο της παραγωγικότητας και την πορεία των μισθών, δείχνει τα εξής: Ο κλάδος των Επικοινωνιών και της Πληροφορίας είδε άνοδο 20% στην παραγωγικότητα της εργασίας και οι εργαζόμενοι αυξήσεις ούτε στο μισό! Ανοδο παρουσίασε και ο κλάδος της Μεταποίησης, σε ποσοστό 15%, όμως το μέσο πραγματικό ωρομίσθιο των εργαζομένων έμεινε στάσιμο.

Οπως όμως αποδεικνύεται από τα ίδια στοιχεία, σε ορισμένους κλάδους καταγράφεται και απόλυτη - σε σχέση με τον παραγόμενο πλούτο - μείωση των μισθών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Στις Κατασκευές, την περίοδο 2019 - 2024, ενώ η παραγωγικότητα αυξήθηκε κατά 52%, το πραγματικό ωρομίσθιο μειώθηκε κατά 19,9%. Στο Χρηματοπιστωτικό, ενώ η παραγωγικότητα σημείωσε άνοδο κατά 45,4%, το πραγματικό ωρομίσθιο μειώθηκε κατά 19,7%.

Στον καπιταλισμό επομένως δεν υπάρχει «αναίμακτη» για τους εργαζόμενους αύξηση της παραγωγικότητας, όπως προσπαθεί να την παρουσιάσει ο ΣΕΒ, πολύ περισσότερο αύξηση της παραγωγικότητας που ωφελεί όλους. Ο ΣΕΒ προσπαθεί να στρατεύσει τους εργαζόμενους σε μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την κερδοφορία του, και απαιτούν νέες θυσίες από τους ίδιους. Τέτοιες είναι η χρηματοδότηση από το κράτος της έρευνας για νέες κερδοφόρες τεχνολογίες, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού στη στήριξη της επιχειρηματικότητας, η μείωση του κόστους της Ενέργειας για τη Βιομηχανία, η κρατική χρηματοδότηση των επενδύσεων κ.ά. Ολα αυτά προϋποθέτουν περισσότερα κρατικά κονδύλια για τη στήριξη της καπιταλιστικής κερδοφορίας και ένα κράτος ακόμα πιο επιθετικό απέναντι στις λαϊκές ανάγκες, που δεν συναντιούνται πουθενά με τα συμφέροντα και τα κέρδη του κεφαλαίου.

Η αντιπαράθεση γύρω από το νομοσχέδιο για το 13ωρο, και για τα ζητήματα της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, επιβεβαιώνει την ανάγκη οι εργαζόμενοι να δώσουν σαν μια γροθιά τον αγώνα για να μην ψηφιστεί, να αποσυρθεί εδώ και τώρα. Σ' αυτήν την κατεύθυνση, η καθολική συμμετοχή στην πανεργατική πανελλαδική απεργία της ερχόμενης Τρίτης είναι κρίσιμο μέτρο για τη συνέχεια του αγώνα ενάντια στο σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής, ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου και των κομμάτων του. Μέσα απ' αυτήν τη σύγκρουση φωτίζεται ο δρόμος της πραγματικής διεξόδου, που βρίσκεται στην ανατροπή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και στην οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες, στην ικανοποίηση των οποίων θα συμβάλλει η άνοδος της παραγωγικότητας, με ταυτόχρονη μείωση του εργάσιμου χρόνου.