Την Κυριακή 26 Οκτώβρη, στο μαρτυρικό νησί του Λαζαρέτο, η ΚΕ του ΚΚΕ πραγματοποιεί μεγάλη εκδήλωση τιμής και μνήμης με τίτλο «Εδώ καταλαβαίνεις πώς μετριέται το μπόι μας στην Ιστορία...». Στην εκδήλωση θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια μνημείου προς τιμήν των εκτελεσθέντων αγωνιστών που μαρτύρησαν εκεί.

Θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Η αναχώρηση για το νησί θα γίνει στις 10.15 π.μ. από το λιμάνι της Κέρκυρας.

Το μνημείο αποτελεί το τελευταίο έργο του γλύπτη Βασίλη Δωρόπουλου, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, πριν το δει ολοκληρωμένο στον φυσικό του χώρο. Πρόκειται για ορειχάλκινη σύνθεση, ύψους περίπου 2,10 - 2,20 μέτρων, που αναπαριστά μπλεγμένες ανθρώπινες μορφές να ανελίσσονται - μια συμβολική χειρονομία που παραπέμπει στην ανάταση της θυσίας των εκτελεσθέντων. Ενα έργο που αποτυπώνει στο μέταλλο και στο φως του Ιονίου τη θυσία εκατοντάδων κομμουνιστών και λαϊκών μαχητών.

Υπάρχουν τόποι όπου η Ιστορία δεν διαβάζεται - τη νιώθεις. Ο αέρας βαραίνει από τα ονόματα και τις κραυγές εκείνων που πέρασαν. Ενας τέτοιος τόπος είναι το Λαζαρέτο, το μικρό νησάκι μόλις 2,5 ναυτικά μίλια από την πόλη της Κέρκυρας, που έγινε τόπος εκτελέσεων και σύμβολο κομμουνιστικής αξιοπρέπειας.

Το όνομά του προέρχεται από το λοιμοκαθαρτήριο που λειτούργησε εκεί από την εποχή της Ενετοκρατίας μέχρι την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Από την άνοιξη του 1943 οι Ιταλοί δημιούργησαν στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου εγκλείστηκαν εξόριστοι αρχικά Κερκυραίοι και άλλοι Επτανήσιοι, επίσης Ηπειρώτες και 198 Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές.

Τα χρόνια 1947 - 1954 έγινε τόπος εκτελέσεων αγωνιστών. Σύμφωνα με μαρτυρίες εκτελέστηκαν εκεί πάνω από 200 αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Με τις μέχρι τώρα έρευνες, για 112 από αυτούς έχουν εξακριβωθεί τα στοιχεία τους. Τα κρικέλια στον τοίχο της εκτέλεσης είναι ακόμα εκεί, σύμβολο της αντοχής. Οι κρατούμενοι μεταφέρονταν από τις Φυλακές Κέρκυρας πριν χαράξει, για να μη δει ο λαός τη μεταφορά. Μέσα στο καΐκι «Αχιλλέας» τραγουδούσαν επαναστατικά τραγούδια και φώναζαν συνθήματα για το Κόμμα και το ΕΑΜ. Ηξεραν ότι πήγαιναν στον τελευταίο σταθμό της ζωής τους - και στάθηκαν όρθιοι.

Οι Φυλακές Κέρκυρας είχαν ήδη αποκτήσει φήμη κάτεργου, η «Βαστίλη» της Ελλάδας. Χτισμένες το 1836 από την αγγλική Αρμοστεία, αποτέλεσαν ένα από τα πιο απάνθρωπα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας. Εκεί κρατήθηκαν εκατοντάδες στελέχη και μέλη του ΚΚΕ: Νίκος Ζαχαριάδης, Χρήστος Μαλτέζος, Αρης Βελουχιώτης, Νίκος Μπελογιάννης, Χαρίλαος Φλωράκης, Αντώνης Αμπατιέλος, Μήτσος Παπαρήγας και πολλοί ακόμα.

Από το 1947 έως το 1949 όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι ήταν θανατοποινίτες. Κελιά σκοτεινά, απομόνωση, βασανιστήρια, πείνα, αρρώστιες. Η ζωή, μια διαρκής αναμονή για το χάραμα που θα σήμαινε θάνατο. Οσοι δεν υπέγραψαν «δήλωση μετανοίας» μεταφέρθηκαν στο Λαζαρέτο. Οι ζωές τους κόπηκαν, μα το παράδειγμά τους φωτίζει γενιές.

Οπως σημειώνει στον «Ριζοσπάστη» ο Γιάννης Μπορμπότης, Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Κέρκυρας του ΚΚΕ: «Η Ιστορία, όπως τη γράφουν οι λαοί και οι κομμουνιστές, δεν είναι στείρα αφήγηση. Είναι κάλεσμα να σταθείς όρθιος. Οπως οι σύντροφοί μας στο Λαζαρέτο, που αρνήθηκαν να αποκηρύξουν τα πιστεύω τους. Μία υπογραφή αρκούσε για να σωθούν, και εκείνοι προτίμησαν να μείνουν πιστοί στις ιδέες τους. Το Λαζαρέτο δεν ήταν απλά ο τελευταίος σταθμός της ζωής τους. Είναι η παρακαταθήκη τους για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση».

Υπογραμμίζει ότι με τη φετινή εκδήλωση «εκπληρώνεται μια υπόσχεση χρόνων» - να αποκτήσει ο χώρος το μνημείο που του αξίζει. «Η συνεπής παρουσία του Κόμματος στα ματωμένα χώματα του Λαζαρέτο κρατά τη μνήμη ζωντανή και διδάσκει τη νέα γενιά να τιμά», τονίζει. Και προσθέτει: «Δεν πηγαίνουμε στο Λαζαρέτο για τυπικό μνημόσυνο. Πηγαίνουμε για να ανανεώσουμε την υπόσχεσή μας στους εκτελεσμένους, να αντλήσουμε δύναμη από το παράδειγμά τους, στον δρόμο μας για "ΚΚΕ δυνατό, σταθερό σε κάθε δοκιμασία, έτοιμο στο κάλεσμα της Ιστορίας για τον Σοσιαλισμό", όπως αναφέρει και το σύνθημα του 22ου Συνεδρίου».

Παρά τη βαριά του Ιστορία, το Λαζαρέτο παραμένει παραμελημένο. Το κτίριο που είχε προοριστεί για μουσείο έχει λεηλατηθεί, ενώ η πρόσβαση στο νησί είναι εφικτή μόνο με ιδιωτικά μέσα ή στα δρομολόγια των εκδηλώσεων του Κόμματος. Η αδιαφορία των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών δείχνει την προσπάθεια του αστικού κράτους να αφήσει στη λήθη τα φριχτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν εκεί.

Το ΚΚΕ, αντίθετα, επιμένει να κρατά ζωντανό τον τόπο και τη μνήμη του. Κάθε φορά που μιλούν για το Λαζαρέτο οι φορείς της αστικής τάξης, μιλούν ψιθυριστά για «ταραγμένες εποχές» και «εθνική συμφιλίωση». Για εμάς όμως η Ιστορία του Λαζαρέτο είναι φως - η πιο καθαρή απόδειξη ότι δύο κόσμοι συγκρούονται: Ο κόσμος της εκμετάλλευσης και ο κόσμος της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Σε μια εποχή που οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί οξύνονται, η εκδήλωση θυμίζει ότι η ταξική πάλη δεν μπαίνει στο μουσείο. Οτι οι αγωνιστές του Λαζαρέτο, οι εκτελεσμένοι του ΔΣΕ, οι βασανισμένοι των φυλακών, δεν ζητούν θρήνο - ζητούν να συνεχίσουμε τον αγώνα τους.

Οι επισκέπτες του νησιού κάθε χρόνο αντικρίζουν τον τοίχο με τα σημάδια των σφαιρών και σιωπούν. Κάποιοι αφήνουν ένα λουλούδι, άλλοι ακουμπούν το χέρι τους στα κρικέλια. Στιγμές που - όπως λένε όσοι έχουν βρεθεί εκεί - «νιώθεις να μικραίνεις μπροστά στο μέγεθος εκείνων που στάθηκαν ολόρθοι».

«Εδώ καταλαβαίνεις πώς μετριέται το μπόι μας στην Ιστορία». Η φετινή εκδήλωση δεν είναι επιστροφή στο παρελθόν, αλλά υπόμνηση για το μέλλον. Το ΚΚΕ επιστρέφει κάθε φορά στο Λαζαρέτο όχι για να μιλήσει στους νεκρούς, αλλά μέσα από αυτούς - για τον δρόμο που χάραξαν, για την ανάγκη να σταθούμε κι εμείς «ολόρθοι στον αγώνα». Στις 26 Οκτώβρη το πλοιάριο που θα σαλπάρει από το λιμάνι της Κέρκυρας θα κουβαλάει όχι μόνο στεφάνια και σημαίες, αλλά και ένα βαθύ χρέος: Το χρέος να συνεχίσουμε τον αγώνα.

Το Σάββατο 25 Οκτώβρη, μία μέρα πριν την κεντρική εκδήλωση στο Λαζαρέτο, η Οργάνωση της ΚΝΕ στην Κέρκυρα διοργανώνει τον 1ο Αγώνα Δρόμου 5 χλμ. «Ακτίνα Θ' - Λαζαρέτο: Η διαδρομή των Αθανάτων». Η εκκίνηση θα δοθεί στις 16.00 από τις Φυλακές Κέρκυρας και ο τερματισμός θα γίνει στην πλατεία Μαντουκίου (έναντι νέου λιμένα).

Ο αγώνας δρόμου συμβολίζει το τελευταίο δρομολόγιο των μελλοθανάτων από τις φυλακές έως το Λαζαρέτο - μια διαδρομή που τότε σφράγισε την Ιστορία με αίμα και σήμερα γίνεται διαδρομή μνήμης και αγώνα, κάλεσμα στη νέα γενιά να κρατήσει ψηλά τη σημαία της συνέχειας.