«Η Ευρώπη βρίσκεται σε μάχη», ξεκαθάρισε από το πρώτο λεπτό η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ετήσια ομιλία της για την Κατάσταση της Ενωσης (State of the Union) που εκφώνησε την Τετάρτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Η «μάχη» του ιμπεριαλιστικού μπλοκ με άλλες παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, η υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε σχέση με άλλες αγορές, η προετοιμασία για το ξαναμοίρασμα του «κόσμου» με όπλα, όλα αυτά απασχολούν την Κομισιόν και τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών, ενώ οι λαοί θα «ματώσουν» περισσότερο και κυριολεκτικά.

Η ομιλία της εστίασε στην ανάγκη η ΕΕ να αναδειχτεί σε παγκόσμιο γεωπολιτικό παίκτη και η εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ να μη «συνθλιβεί» στον ανταγωνισμό της με τις ΗΠΑ και την Κίνα, να «αυτονομηθεί» σε στρατηγικούς τομείς, από τις νέες τεχνολογίες, τις πρώτες ύλες, τα εμπορικά logistics, μέχρι την ενεργειακή μετάβαση και την «Αμυνα» και να προετοιμαστεί για μια ευρύτερη ιμπεριαλιστική σύγκρουση σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Βασική προϋπόθεση, τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, η «ενότητα», ενώ ξεπροβάλλουν απροκάλυπτα τα αντικρουόμενα συμφέροντα και οι βαθύτερες αντιθέσεις.

«Ούτε που θυμάμαι πόσες φορές είπαν ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει το ένα και το άλλο. Κάθε φορά η Ευρώπη τα κατάφερνε. Το ερώτημα είναι απλό, έχει η Ευρώπη τα κότσια να παραμείνει ενωμένη;» επέμεινε.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάλεσε την ΕΕ να «διεκδικήσει την ανεξαρτησία της» σε μια «νέα παγκόσμια τάξη που θα βασίζεται στην ισχύ». «Η νοσταλγία δεν αποτελεί πλέον επιλογή» και «είναι απλώς αδύνατο να περιμένουμε ήσυχα να περάσει η καταιγίδα».

Τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να αγωνιστεί για τη θέση της σε έναν κόσμο στον οποίο πολλές μεγάλες δυνάμεις είναι είτε αμφίσημες είτε ανοιχτά εχθρικές προς αυτήν. Γι' αυτό είπε ότι «θα πρέπει να αναδυθεί μια νέα Ευρώπη», που θα είναι σε θέση να:

• Αναλάβει την Αμυνα και την Ασφάλειά της.
• Να έχει τον έλεγχο των τεχνολογιών και της Ενέργειας που θα τροφοδοτήσουν τις οικονομίες της.
• Να επιλέγει συνεργασίες με «συμμάχους», παλιούς και νέους.

Στην ομιλία της, η φον ντερ Λάιεν μοίρασε δισεκατομμύρια ευρώ για τον πόλεμο ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, για την ενίσχυση παραγωγής όπλων στην Ουκρανία και τους πολέμους που «έρχονται».

Είπε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει όλες τις «διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό αυτού του πολέμου», αλλά κατηγόρησε τη Ρωσία ότι δεν εννοεί σοβαρά τη «διπλωματία».

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής, η ΕΕ πρέπει να πιέσει περισσότερο τη Ρωσία. «Χρειαζόμαστε περισσότερες κυρώσεις», είπε, προαναγγέλλοντας το 19ο πακέτο κυρώσεων που θα στοχεύει: Στα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, στον ρωσικό «σκιώδη στόλο», σε τρίτες χώρες που είναι σημαντικοί «εταίροι» της Ρωσίας, όπως π.χ. η Κίνα και η Ινδία.

«Με σχεδόν 170 δισ. ευρώ στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας μέχρι στιγμής κανείς δεν την έχει βοηθήσει όσο η Ευρώπη», αλλά «θα χρειαστούν περισσότερα».

Είπε ότι πρέπει να βρεθεί μια «νέα λύση» για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας και αυτή είναι μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Με τα κέρδη που σχετίζονται με αυτά τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, η ΕΕ σχεδιάζει να παρέχει στην Ουκρανία ένα Δάνειο Αποζημιώσεων, με την πρόεδρο της Κομισιόν να διευκρινίζει ότι «τα ίδια τα περιουσιακά στοιχεία δεν θα αγγιχτούν», υπό τον φόβο αντιποίνων και νομικών επιπτώσεων για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τράπεζες.

«Τα χρήματα θα βοηθήσουν την Ουκρανία ήδη από σήμερα. Αλλά θα είναι επίσης κρίσιμα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα για την ασφάλεια της Ουκρανίας. Για παράδειγμα, η χρηματοδότηση ισχυρών ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, που είναι η πρώτη γραμμή των εγγυήσεων ασφαλείας», μετά τη «λήξη» του πολέμου.

Η φον Ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ένα νέο πρόγραμμα για στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου: «Το ονομάζουμε Ποιοτικό Στρατιωτικό Πλεονέκτημα. Θα υποστηρίξει τις επενδύσεις στις δυνατότητες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων».

Εδωσε το παράδειγμα των drones, με την Ουκρανία να έχει αναπτύξει την παραγωγή τους εν καιρώ πολέμου. «Σήμερα, η χρήση drones από την Ουκρανία ευθύνεται για πάνω από τα δύο τρίτα των απωλειών ρωσικού εξοπλισμού», ένα «πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης».

Η ΕΕ, είπε, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη βιομηχανική της ισχύ «για να υποστηρίξουμε την Ουκρανία σε αυτό τον πόλεμο των drones. Μπορούμε να βοηθήσουμε στη μετατροπή της ουκρανικής εφευρετικότητας σε πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης - και σε κοινή εκβιομηχάνιση».

«Γι' αυτόν τον λόγο μπορώ επίσης να ανακοινώσω ότι η Ευρώπη θα προκαταβάλει 6 δισ. ευρώ από το δάνειο του ERA και θα συνάψει μια Συμμαχία για τα Drones με την Ουκρανία», συνέχισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ενώ οι αντιθέσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα βγαίνουν στην επιφάνεια, η πρόεδρος της Κομισιόν είπε πως «φυσικά, το ΝΑΤΟ θα είναι πάντα απαραίτητο. Αλλά μόνο μια ισχυρή και αξιόπιστη ευρωπαϊκή Αμυνα θα είναι σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλειά μας».

Ανακοίνωσε ότι στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρουσιαστεί ένας «σαφής οδικός χάρτης για την έναρξη νέων κοινών αμυντικών έργων, για τον καθορισμό σαφών στόχων για το 2030».

Το ονόμασε χαρακτηριστικά «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο Αμυνας» (European Defence Semester), τονίζοντας πως το 2030 «είναι αύριο».

«Η πολεμική οικονομία του Πούτιν δεν θα σταματήσει - ακόμα κι αν ο πόλεμος σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για την ασφάλειά της», δήλωσε η φον Ντερ Λάιεν.

Αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Ετοιμότητα 2030» («ReArm Europe»), το οποίο σχεδιάζεται να αποδεσμεύσει έως και 800 δισ. ευρώ σε στρατιωτικές δαπάνες και στο πρόγραμμα «SAFE», το οποίο είναι πλέον έτοιμο να παράσχει 150 δισ. ευρώ δάνεια για κοινές προμήθειες όπλων, στο οποίο 19 κράτη - μέλη έχουν ήδη υποβάλει αίτηση και έχουν εγκριθεί ποσά.

Μάλιστα η ΕΕ «εργάζεται» για να βρει έναν τρόπο να χορηγείται «ένα μπόνους σε όσα κράτη - μέλη υποστηρίζουν την Ουκρανία ή αγοράζουν ουκρανικό εξοπλισμό».

Για την πρώτη γραμμή του μετώπου με τη Ρωσία, «από τη Βαλτική Θάλασσα έως τη Μαύρη Θάλασσα» η ΕΕ θα επενδύσει σε στρατιωτικές δυνατότητες για την Επιτήρηση της Ανατολικής Πλευράς (Eastern Flank Watch).

«Αυτό σημαίνει ότι θα δοθούν στην Ευρώπη ανεξάρτητες στρατηγικές δυνατότητες. Πρέπει να επενδύσουμε στην επιτήρηση του Διαστήματος σε πραγματικό χρόνο, ώστε καμία κίνηση δυνάμεων να μην περνάει απαρατήρητη. Πρέπει να χτίσουμε ένα τείχος από drones» στην Ανατολική Ευρώπη και τη Βαλτική.

Η φον Ντερ Λάιεν υπερασπίστηκε την εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ, που επιβάλλει 15% δασμούς σε όλες τις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς την αμερικανική αγορά, λέγοντας πως έτσι «θα διατηρήσουμε την πρόσβαση στην αγορά για τις βιομηχανίες μας».

«Εχουμε θέσει τις εταιρείες μας σε σχετικό πλεονέκτημα. Επειδή ορισμένοι από τους άμεσους ανταγωνιστές μας αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερους δασμούς των ΗΠΑ», πρόσθεσε.

Εξάλλου «η εμπορική σχέση της ΕΕ με τις ΗΠΑ είναι η πιο σημαντική. Εξάγουμε αγαθά αξίας άνω των 500 δισ. ευρώ στις ΗΠΑ κάθε χρόνο» και «η συμφωνία παρέχει κρίσιμη σταθερότητα στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ σε μια εποχή σοβαρής παγκόσμιας ανασφάλειας. Σκεφτείτε τις επιπτώσεις ενός ολοκληρωτικού εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ».

«Φανταστείτε το χάος», είπε η φον Ντερ Λάιεν και «μετά βάλτε αυτήν την εικόνα δίπλα σε αυτήν από την Κίνα μόλις την περασμένη εβδομάδα» κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και της στρατιωτικής παρέλασης στο Πεκίνο:

«Η Κίνα πλαισιωμένη από τους ηγέτες της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας. Ο Πούτιν να καυχιέται για το πώς οι σχέσεις Ρωσίας - Κίνας βρίσκονται σε πρωτοφανές υψηλό επίπεδο».

«Τίποτα από αυτά δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη. Αλλά αντικατοπτρίζει το μεταβαλλόμενο τοπίο. Και δημιουργεί δύο επιταγές για την ώθηση της ανεξαρτησίας της Ευρώπης και τη θέση της στον κόσμο», συνέχισε η πρόεδρος της Κομισιόν.

«Το πρώτο είναι ότι πρέπει να διπλασιάσουμε τη διαφοροποίηση και τις συνεργασίες. Το 80% του εμπορίου μας γίνεται με χώρες εκτός των ΗΠΑ. Επομένως, πρέπει να αξιοποιήσουμε τις νέες ευκαιρίες», όπως με το Μεξικό ή τη Mercosur, ενώ αναμένεται και η εμπορική συμφωνία με την Ινδία μέχρι το τέλος του έτους.

Η δεύτερη επιτακτική ανάγκη είναι η έρευνα, «η Ευρώπη να προχωρήσει εκεί που άλλοι έχουν βγει μπροστά», τόνισε και αναφέρθηκε στο πακέτο «Επιλέξτε την Ευρώπη» ύψους 500 εκατ. ευρώ για την προσέλκυση και διατήρηση των καλύτερων επιστημόνων και ερευνητών.

Η ευρωομάδα της «Αριστεράς» κατέθεσε πρόταση μομφής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά της Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, αλλά οι πιθανότητες να υπερψηφιστεί είναι σχεδόν μηδενικές. Η επικεφαλής της πολιτικής ομάδας, Μ. Ομπρί, ανακοίνωσε πως συγκέντρωσε τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών (72) για να καταθέσει αυτή την πρόταση μομφής, η οποία αναμένεται να συζητηθεί μέσα σε μερικές εβδομάδες στο Στρασβούργο. Κατηγορεί την ΕΕ για «συνέργεια στη γενοκτονία» στη Γάζα και ότι «κλείνει τα μάτια» στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή.