Απαντάμε στο κάλεσμα των Παλαιστινίων κινηματογραφιστών, οι οποίοι έχουν παροτρύνει τη διεθνή κινηματογραφική βιομηχανία να αρνηθεί τη σιωπή, τον ρατσισμό και την απανθρωποποίηση, καθώς και να "κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό" για να τερματίσει τη συνενοχή στην καταπίεσή τους.

Εμπνευσμένοι από τους Κινηματογραφιστές Ενωμένους Ενάντια στο Απαρτχάιντ, οι οποίοι αρνήθηκαν να προβάλουν τις ταινίες τους στη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ, δεσμευόμαστε να μην προβάλλουμε ταινίες, να μην εμφανιζόμαστε σε ή να συνεργαζόμαστε με ισραηλινούς κινηματογραφικούς θεσμούς - συμπεριλαμβανομένων φεστιβάλ, κινηματογράφων, ραδιοτηλεοπτικών φορέων και εταιρειών παραγωγής - που εμπλέκονται σε γενοκτονία και απαρτχάιντ εναντίον του παλαιστινιακού λαού».

Αυτά αναφέρει ανάμεσα σε άλλα το κείμενο που υπογράφουν περισσότεροι από 3.500 σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σεναριογράφοι και άνθρωποι του κινηματογράφου, ανάμεσά τους οι Ολίβια Κόλμαν, Τίλντα Σουίντον, Εμμα Στόουν, Μαρκ Ράφαλο, Ριζ Αχμεντ και Χαβιέ Μπαρδέμ, Κεν Λόουτς, Γιώργος Λάνθιμος, Ασίφ Καπάντια, Τζόσουα Οπενχάιμερ, Λίλι Γκλάντστοουν, Αϊο Εντεμπίρι, Μπράιαν Κοξ, Τζος Ο' Κόνορ, Ρεμπέκα Χολ, Μπένεντικτ Γουόνγκ, Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και Σούζαν Σάραντον.

Στο μέτωπο των φεστιβάλ η αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη συνεχίζεται. Το 50ό Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών του Τορόντο φιλοξενεί 4 ταινίες που μιλούν για την Παλαιστίνη. «Palestine 36» της Παλαιστίνιας Annemarie Jacir («Το Αλάτι Αυτής της Θάλασσας»), που όπως φαίνεται θα είναι και η επίσημη συμμετοχή της Παλαιστίνης στα προκριματικά των βραβείων Οσκαρ, «With Hasan in Gaza» του Παλαιστίνιου Kamal Aljafari, «Put Your Soul on Your Hand and Walk» της Σεπιντέ Φαρσί και τη «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» της Κάουτερ Μπεν Ανιά. Οι ταινίες μιλούν για διαφορετικές περιόδους της παλαιστινιακής ιστορίας, με εξαίρεση τις δύο τελευταίες που αναφέρονται στο σήμερα και έχουμε παρουσιάσει εκτενώς μέσα από τη σελίδα του Πολιτισμού.

Το 48ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας συνεχίζεται και μπορείτε να το παρακολουθήσετε online δωρεάν από την πλατφόρμα του φεστιβάλ https://www.dramafilmfestival.gr/. Ανταπόκριση από την τελετή έναρξης δημοσιεύτηκε στο χτεσινό φύλλο του «Ριζοσπάστη».

Ας περάσουμε στις ταινίες της εβδομάδας. Εκτός από τις εξαιρετικές επανεκδόσεις, υπάρχει και η εξαιρετική νέα ταινία «Συναισθηματική Αξία» του Γιοακίμ Τρίερ που μας συγκλόνισε! Αυτή η εβδομάδα, πέραν των εκπληκτικών και πολύ διαφορετικών ταινιών, είναι «αφιερωμένη» και σε ταινίες που καθιέρωσαν τους σκηνοθέτες τους στο κινηματογραφικό στερέωμα, όπως «Παράξενα Παιχνίδια» του Μίκαελ Χάνεκε, «Δίχως Στέγη, Δίχως Νόμο» της Ανιές Βαρντά, καθώς και η «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού. Η «Ευδοκία» είναι από τις ταινίες που «έχτισαν» τον ελληνικό κινηματογράφο. Δεν χρειάζεται συστάσεις, γυρισμένη το 1971 μέσα στη χούντα, είναι μια από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες όλων των εποχών, που αξίζει κανείς να έχει παρακολουθήσει. Σημειώνουμε τη συγκλονιστική μουσική του Μάνου Λοΐζου με το πασίγνωστο «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας». Μιλάει για τον έρωτα δύο νέων που τολμούν να τα βάλουν με τον κοινωνικό περίγυρο, αλλά συντρίβονται. Κεντρικά πρόσωπα μια πόρνη, η Ευδοκία, κι ένας νεαρός λοχίας, που θα ερωτευτούν και θα παντρευτούν. Γρήγορα, όμως, το περιβάλλον που ζουν, ο μικροαστικός περίγυρος θα μπουν ανάμεσά τους και θα επηρεάσουν τον λοχία που θα προσπαθήσει να απομακρυνθεί από την γυναίκα που αγαπά.

Δύο αδερφές, η Νόρα και η Αγκνες, ενώ θρηνούν την απώλεια της μητέρας τους, θα πρέπει παράλληλα να αποδεχτούν την επιστροφή του πατέρα τους, Γκούσταβ. Εκείνος έχει γράψει ένα σενάριο και προσφέρει τον βασικό ρόλο στην Νόρα, αλλά εκείνη αρνείται.

Η αλήθεια είναι ότι καμία από τις προηγούμενες ταινίες του Τρίερ δεν ήταν συγκλονιστική. Ηταν σταθερά προσανατολισμένες στις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά καμιά δεν έσκαψε τόσο βαθιά όσο αυτή. Είναι εκείνο το σκανδιναβικό σινεμά που σε αναγκάζει να γυρίσεις τον φακό στα ενδότερα και να αναρωτηθείς τι είναι εκείνο από την παιδική σου ηλικία που σε διαμόρφωσε περισσότερο απ' όλα. Εκείνο που σε κατέστησε «ολοκληρωμένο» ή «μισό» ενήλικα, άνθρωπο. Αγαπήθηκες; Πήρες τη δέουσα προσοχή από τους προπάτορές σου; Σε χάιδεψαν, σε φίλησαν, σε αγκάλιασαν; Ηταν εκεί στους φόβους σου, στους παιδικούς σου έρωτες, άκουσαν τις σκέψεις και τις χαζομάρες σου; Γέλασαν, δάκρυσαν, θύμωσαν, έπαιξαν μαζί σου; Σε καθοδήγησαν, τους έδειξες τον δρόμο, γιατί πάντα τα παιδιά δείχνουν τον δρόμο, σε συγχώρεσαν, τους συγχώρεσες; Και το κυριότερο, ήσουν εσύ ή εκείνοι οι πρωταγωνιστές της ζωής τους; Ιδανικά έχετε ισάξιο πρωταγωνιστικό ρόλο, έχετε ισορροπία, είσαι κομμάτι της ζωής τους μεν, αναπνέουν για σένα δε... Εχεις σκεφτεί ποτέ τη λέξη «ασφάλεια», το συναίσθημα ότι πατάς γερά με τα πόδια και την ψυχή σου στη γη, ότι έχεις πάρει τόση αγάπη και έχεις περίσσευμα να δώσεις; Ποιος είναι ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή σου; Ποιος σε έκανε να κλάψεις, αλλά σου κράτησε το χέρι στο σκοτάδι; Ποιες εικόνες ζήλεψες, ποιους ανθρώπους, τι χαρακτήρα είχαν, μήπως εκείνους που ήταν σίγουροι για τον εαυτό τους; Εκείνους τους αισιόδοξους που σκοντάφτουν αλλά πάνε παρακάτω; Πώς μεγάλωσαν αυτοί; Μπορείς να δεθείς με τους γύρω σου; Μπορείς να αγαπήσεις αληθινά; Μπορείς να αγαπηθείς;

Με σπάνια δάκρυα λύτρωσης βγαίνει κανείς από την αίθουσα. Σπάνια δάκρυα για την αδελφική αγάπη, για τη συγχώρεση στον γονιό που έλειψε, θρήνο για εκείνον που χάθηκε για πάντα αλλά ήταν πάντα παρών. Η Ρενάτε Ράινσβε ξεδιπλώνει ακόμα περισσότερο την τεράστια υποκριτική της δεινότητα. Ελπίζουμε να βρίσκει στον δρόμο της σπουδαίες ταινίες σαν αυτή. Για τον Στέλαν Σκάρσγκορντ αυτά είναι ήδη δεδομένα, είναι άλλος ένας ρόλος που μας τσάκισε. Αντί για κριτική, σας αφήνουμε με αυτά τα ερωτήματα. Γιατί συνήθως προτείνουμε αυστηρά κοινωνικό σινεμά, όμως όταν το σινεμά ενδοσκόπησης είναι τόσο μεγαλειώδες, σπάει τα στενά όριά του και γίνεται βαθιά κοινωνικό, βαθιά ανθρώπινο.

Ξεκινώντας από τα σύνορα του Μέιν με τον Καναδά, 50 νεαροί παίρνουν μέρος σε έναν εξαντλητικό μαραθώνιο προς τον Νότο. Στη διάρκειά του απαγορεύεται να κάνουν στάση και πρέπει να διατηρούν μια μέση ταχύτητα 6,5 χιλιομέτρων την ώρα, αλλιώς τους γίνονται προειδοποιητικές παρατηρήσεις. Υστερα από τρεις προειδοποιήσεις, ο παραβάτης εγκαταλείπει τον αγώνα - με μια σφαίρα στο κεφάλι. Οσο για τον νικητή της Μακράς Πορείας, αυτός θα αποκτήσει ό,τι επιθυμεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ που εκδόθηκε το 1974. Εχει σημασία το πότε γράφεται ένα βιβλίο, ώστε να δούμε ποια εποχή αντικατοπτρίζει. Επίσης μεγάλη σημασία έχει και το πότε γυρίζεται και βγαίνει μια ταινία στη διανομή, για να βγουν τα ανάλογα συμπεράσματα. Σίγουρα η ταινία δεν έχει σχέση με την ανθρωποφαγία του Squid Games, γιατί υπάρχουν χαρακτήρες που είναι κάπως «διαφορετικοί»... Χωρίς όμως να μπορούμε να πούμε περισσότερα για να μη χαλάσουμε την έκπληξη... Θα «μαρτυρήσουμε» ότι παρά τις καλές προθέσεις του συγγραφέα εκείνη την εποχή, πλέον το 2025 έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ την ανεξέλεγκτη βία στο θέαμα, που ακόμα και κάτι που έχει μισή ελπίδα (έστω και του ατομικού δρόμου) μας φαίνεται εξίσου αντιδραστικό και πολυφορεμένο...