Το θέμα αυτό ήταν ένα από όσα συζητήθηκαν στην προχτεσινή συνάντηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρα, με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τους CEOs των τραπεζών και εκπροσώπους των servicers.

Το νέο αυτό σχήμα που πιθανά θα έχει θεσμοθετηθεί μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, περί τους 70.000 «κόκκινους» δανειολήπτες. Ο φορέας θα θέτει υπό την κυριότητά του τις κύριες κατοικίες ευάλωτων οφειλετών που θα οδηγούνται σε αναγκαστική εκτέλεση. Οι άνθρωποι που θα έχουν χάσει τα σπίτια τους με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να παραμένουν στο σπίτι τους αλλά με ...ενοίκιο. Δηλαδή, θα έχουν πληρώσει για χρόνια ολόκληρες δόσεις δανείου και επειδή δεν μπόρεσαν σε κάποια φάση να εξυπηρετήσουν το δάνειό τους εξαιτίας της μείωσης του εισοδήματός τους, της ακρίβειας, του χαμηλού μισθού, της φορολεηλασίας, θα χάνουν το σπίτι τους. «Κερασάκι» το ότι θα τους δίνεται η δυνατότητα να ξαναπληρώνουν για να μείνουν στο σπίτι, αλλά αυτό θα είναι ενοίκιο που θα επιδοτείται από το κράτος με συγκεκριμένα κριτήρια, όπως σύνθεση του νοικοκυριού, εισοδηματικά και περιουσιακά.

Ο φορέας θα αγοράζει την πρώτη κατοικία του οφειλέτη, με έκπτωση 30% επί της εμπορικής αξίας του ακινήτου, και θα την επαναμισθώσει σε αυτόν. Η περίοδος της επαναμίσθωσης θα διαρκεί έως 12 χρόνια. Μετά τη λήξη της 12ετούς μίσθωσης, ο φορέας θα επαναπωλεί την κατοικία στον οφειλέτη, με την προϋπόθεση ότι θα είναι συνεπής ως προς την καταβολή δόσεων, θα του χορηγείται εκ νέου δάνειο. Οπως είχε γίνει γνωστό, πριν από δύο περίπου μήνες, από την κυβέρνηση, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα συμμετάσχουν στον νέο φορέα με ίδια κεφάλαια, ύψους 100 εκατ. ευρώ.

Τέλος, όσον αφορά τα «κόκκινα» δάνεια, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις που βρίσκονται στους ισολογισμούς των τραπεζών ανέρχονται σε 6 δισ. ευρώ, ενώ οι servicers διαχειρίζονται δάνεια λογιστικής αξίας περίπου 80 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών: Η Τράπεζα Πειραιώς έχει 0,5 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που αποτελεί το 2,6% του δανειακού της χαρτοφυλακίου, η Eurobank έχει στο χαρτοφυλάκιό της 1,5 δισ. ευρώ σε ΜΕΑ, που αντιστοιχεί σε 2,8% του δανειακού της χαρτοφυλακίου, για την Εθνική Τράπεζα το ποσοστό των ΜΕΑ έρχεται στο 2,5% και για την Alpha Bank στο 3,5%.

Ακόμα στη συνάντηση στην ΤτΕ τέθηκε, όπως γράψαμε και στο προχτεσινό φύλλο του «Ριζοσπάστη», το θέμα των κρατικών εγγυήσεων του προγράμματος «Ηρακλής» και το σοβαρό ενδεχόμενο αυτές να φορτωθούν στις πλάτες του λαού. Διευκρινίζουμε ότι τα εναπομείναντα «κόκκινα» δάνεια είναι συνολικού ύψους 86 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα το σύνολο των κρατικών εγγυήσεων για να προχωρούν οι τιτλοποιήσεις έχει φτάσει περίπου τα 23 δισ. ευρώ, ενώ η κρατική εγγύηση ανά τιτλοποίηση φτάνει τα 2,5 δισ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση, για να ξελασπώσει τις τράπεζες από τα «κόκκινα» δάνεια και για να εκβιάσει ακόμα περισσότερο τα νοικοκυριά, είχε ανακοινώσει το 2024 τη χρονική επέκταση του περιβόητου προγράμματος «Ηρακλής» και των εγγυήσεων για κάθε χαρτοφυλάκιο κατά 1 δισ. ευρώ. Τι είναι ο «Ηρακλής»; Ενα τεράστιο κρατικό πακέτο, πολλών δισ. ως εγγύηση για τη μείωση των ΜΕΔ, που αν εκπέσουν θα επιβαρύνουν το χρέος, δηλαδή τον λαό. Σε συνδυασμό με παλιότερους νόμους του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, ο «Ηρακλής» νομιμοποιεί και διευκολύνει την αγοραπωλησία Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.

Τώρα, ο βασικός «προβληματισμός» κυβέρνησης και τραπεζιτών προκύπτει από το γεγονός ότι οι εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων (servicers) έχουν πλέον στην κατοχή τους πολύ περισσότερα ακίνητα που παίρνουν στη συντριπτική πλειοψηφία από τα λαϊκά νοικοκυριά μέσω πλειστηριασμών, τα οποία όμως πωλούνται με μεγάλη «έκπτωση», όταν τελικά πωλούνται.

Αυτό το «αδιέξοδο» που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας ελλείμματος στις εγγυήσεις του «Ηρακλή», το οποίο μπορεί να επιδεινωθεί περαιτέρω εξαιτίας τόσο των καθυστερήσεων στις ρευστοποιήσεις όσο και λόγω μαζικών ρυθμίσεων δανείων, όπως για παράδειγμα αυτών που έχουν συναφθεί σε ελβετικό φράγκο. Οπότε τα αστικά επιτελεία συζητάνε τώρα πώς θα φορτώσουν... από την άλλη τσέπη και αυτά τα βάρη στις πλάτες του λαού.

Σύμφωνα με πληροφορίες, από τη συνάντηση προέκυψε «η ανάγκη να υπάρξει άμεση παρέμβαση σε θεσμικό πλαίσιο, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ρευστοποίησης δανείων - με τη συνεργασία και της εποπτικής αρχής». Να τρέξουν δηλαδή πλειστηριασμοί λαϊκών σπιτιών με ακόμα γρηγορότερους ρυθμούς και βέβαια να θεσμοθετηθεί και ο φορέας που αναφέραμε παραπάνω.

Εχει αναγνωριστεί επίσης το «δικαίωμα» των servicers να επισπεύδουν διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης έναντι «κόκκινων» δανείων, δηλαδή να προχωρούν σε πλειστηριασμούς και κατασχέσεις σε βάρος των χρεωμένων λαϊκών νοικοκυριών. Επιπλέον, οι servicers μπορούν να αξιώνουν από τους υπερχρεωμένους οφειλέτες προκαταβολή 10% προκειμένου να μπουν σε ρύθμιση μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ετσι χιλιάδες χρεωμένα νοικοκυριά αποκλείονται από τη δυνατότητα ρύθμισης, αφού είναι προφανές ότι αδυνατούν να πληρώσουν ένα ποσό που φτάνει στο 10% του κεφαλαίου της οφειλής.

Η χαριστική βολή στα χρεωμένα νοικοκυριά δίνεται με την πρόβλεψη του «Ηρακλή» να πετιούνται εκτός διαδικασίας οι χρεωμένοι δανειολήπτες που μπήκαν στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού, προσπαθώντας να βρουν χρήματα για να σώσουν το σπίτι τους, αλλά στη συνέχεια δεν κατάφεραν να αποπληρώσουν τη ρύθμιση. Επιταχύνεται έτσι το ξεσπίτωμα, για να μη χάνουν χρόνο τα «κοράκια» στην «αξιοποίηση» των ακινήτων. Πρόκειται για μια Λερναία Υδρα, που πετά έξω από τα σπίτια τους ακόμα και ΑμεΑ, που τους έχει φορεθεί από το πουθενά μια θηλιά στον λαιμό από τις κυβερνήσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η μεταφορά των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων εκτός τραπεζικού τομέα δεν σημαίνει και την οριστική εξάλειψη του χρέους από την καπιταλιστική οικονομία. Το χρέος παραμένει, με τη διαχείρισή του πλέον να έχει μεταφερθεί και να πραγματοποιείται από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις. Και οι εγγυήσεις του κράτους βεβαιώνουν ότι αν κάτι πάει στραβά, το χρέος θα φορτωθεί και πάλι στις πλάτες του λαού...