Copyright 2017 The Associated

Από παλιότερη συνάντηση των δύο Προέδρων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων

Εως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές (η ύλη της εφημερίδας δεν μπορούσε λόγω ώρας να προλάβει τη συνάντηση) αξιωματούχοι δήλωναν ότι εμμένουν στις βασικές τους επιδιώξεις για τον γεωπολιτικό συσχετισμό δύναμης σε Ανατολική Ευρώπη, Αρκτική, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα.

Η συνάντηση επρόκειτο να αρχίσει με κατ' ιδίαν συνάντηση ανάμεσα στον Πούτιν και τον Τραμπ παρουσία μόνο διερμηνέων και στη συνέχεια οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίζονταν ανάμεσα στις αντίστοιχες αντιπροσωπείες των δύο χωρών σε γεύμα. Στο τέλος είχε προγραμματιστεί κοινή συνέντευξη Τύπου.

Η ρωσική αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από τον ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, τον υπουργό Αμυνας Αντρ. Μπελαούσοφ, τον υπουργό Οικονομικών Αντ. Σιλουάνοφ, τον ειδικό απεσταλμένο για οικονομικά ζητήματα σε διεθνές επίπεδο Κ. Ντμίτριεφ και τον σύμβουλο του Πούτιν, Γ. Ουσακόφ.

Αντίστοιχα η αμερικανική αντιπροσωπεία απαρτιζόταν από τον ΥΠΕΞ, Μ. Ρούμπιο, τον υπουργό Εμπορίου Χ. Λούτνικ, τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και τον διευθυντή της CIA, Τζον Ράτκλιφ.

«Η ημερήσια διάταξη θα επικεντρωθεί κυρίως στη διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης», δήλωσε ο Ουσακόφ, ενώ παράλληλα θα συζητηθεί το «τεράστιο ανεκμετάλλευτο δυναμικό» των οικονομικών σχέσεων Ρωσίας - ΗΠΑ. Επίσης επρόκειτο να τεθούν «θέματα ασφαλείας» και «σημαντικά διεθνή ζητήματα».

Το Κρεμλίνο προειδοποίησε ότι θα ήταν μεγάλο λάθος να προβλέψει κανείς το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπάρχουν σχέδια για υπογραφή οποιουδήποτε εγγράφου.

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, μιλώντας την Πέμπτη σε συνάντηση στο Κρεμλίνο με τους ανώτατους στρατιωτικούς και πολιτικούς αξιωματούχους της Ρωσίας, άφησε να εννοηθεί ότι η Μόσχα διαπραγματεύεται συνολικά για τον συσχετισμό δύναμης στην Ευρώπη και άλλες περιοχές.

Οπως είπε, οι συζητήσεις με τις ΗΠΑ, εκτός από το «να σταματήσουν οι μάχες», είχαν στόχο τη δημιουργία «μακροπρόθεσμων συνθηκών ειρήνης μεταξύ των χωρών μας, στην Ευρώπη και τον κόσμο συνολικά, εάν καταλήξουμε σε συμφωνίες στον τομέα του ελέγχου των στρατηγικών επιθετικών όπλων στα επόμενα στάδια».

Ο τελευταίος πυλώνας ελέγχου των πυρηνικών όπλων μεταξύ των δύο χωρών είναι η συνθήκη για τη μείωση των στρατηγικών όπλων (New START), η οποία λήγει τον Φλεβάρη του 2026.

«Διακυβεύονται πολλά!!!», έγραψε ο Πρόεδρος Τραμπ λίγες ώρες πριν τη συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του.

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δήλωσε ότι ο Τραμπ ελπίζει στις συνομιλίες με τον Πούτιν να επιτύχει μια εκεχειρία στην Ουκρανία, αλλά «για να επιτευχθεί ειρήνη, θα πρέπει να υπάρξει κάποια συζήτηση σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας, σχετικά με τις εδαφικές διαφορές και διεκδικήσεις».

Αίσθηση έκανε η εμφάνιση κατά την άφιξη του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος εμφανίστηκε με μπλούζα με τα αρχικά CCCP (EΣΣΔ), δίνοντας αφορμή να σχολιαστεί ως διάθεση για ανάκτηση από τη Ρωσία των πρώην σοβιετικών εδαφών. Φυσικά πρόκειται για ανιστόρητες συγκρίσεις, αφού η σημερινή καπιταλιστική Ρωσία που για τα συμφέροντα της αστικής τάξης μπορεί να έχει εδαφικές βλέψεις, δεν έχει καμία σχέση με το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στον κόσμο, την ΕΣΣΔ, ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα της συναδέλφωσης των λαών.

Στο μεταξύ, ενώ η ρωσική πλευρά έχει ανακοινώσει ότι έχει ήδη στείλει πρόσκληση στις ΗΠΑ για να ανταποδώσει με επόμενη συνάντηση των δυο Προέδρων στη Ρωσία, ο Ντ. Τραμπ δηλώνει πως θέλει να υπάρξει σύντομα δεύτερη συνάντηση με τον Πούτιν, παρουσία του Ζελένσκι και ίσως Ευρωπαίων.

Πάντως ο Ρώσος Πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να συναντηθεί με τον Ζελένσκι, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.

«Το μόνο που θέλω να κάνω, είναι να ετοιμάσω το τραπέζι για την επόμενη συνάντηση, η οποία θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σύντομα...», ανέφερε συγκεκριμένα ο Τραμπ, μιλώντας για τριμερή και ίσως με συμμετοχή κάποιων από την ΕΕ.

Ο Τραμπ μίλησε ξανά για αμοιβαίες εδαφικές παραχωρήσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σημειώνοντας ότι θα είναι ένα «δούναι και λαβείν συνόρων και εδαφών».

«Υπήρξε μια προσφορά που έκαναν οι Αμερικανοί την οποία θεωρούμε αρκετά αποδεκτή», είχε δηλώσει ο Ουσακόφ μετά τις συνομιλίες μεταξύ του Προέδρου Πούτιν και του ειδικού απεσταλμένου του Αμερικανού Προέδρου, Στιβ Γουίτκοφ, στη Μόσχα πριν από περίπου 10 ημέρες, υποδεικνύοντας ότι υπάρχει ήδη ένα προτεινόμενο σχέδιο.

Το σχέδιο αυτό, σύμφωνα με το πολωνικό Onet, περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, αλλά όχι πλήρη ειρηνευτική συμφωνία, de facto αναγνώριση των κατεχόμενων από τη Ρωσία ουκρανικών εδαφών με αναβολή του ζητήματος του καθεστώτος για 49 ή 99 χρόνια, καθώς και άρση ορισμένων κυρώσεων.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Telegraph», ο Τραμπ σχεδιάζει να παρουσιάσει στον Πούτιν μια συμφωνία για πρόσβαση στην εκμετάλλευση ορυκτών πόρων της Ουκρανίας. Η Ουκρανία πιστεύεται ότι διαθέτει σημαντικά αποθέματα λιθίου, ενώ δύο από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα βρίσκονται σε περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία. Τον Μάη οι ΗΠΑ υπέγραψαν μια συμφωνία με το Κίεβο για την εκμετάλλευση σπάνιων γαιών και κρίσιμων ορυκτών από αμερικανικά μονοπώλια και η Ουάσιγκτον εξετάζει ενδεχόμενη συνεργασία με ρωσικές επιχειρήσεις.

Ενα άλλο ενδεχόμενο που εξετάζει ο Αμερικανός Πρόεδρος, σύμφωνα με την «Telegraph», είναι να προσφέρει στη Μόσχα ευκαιρίες να αξιοποιήσει τους πολύτιμους φυσικούς πόρους του Βερίγγειου Πορθμού, του στενού θαλάσσιου περάσματος στην Αλάσκα που χωρίζει τη Ρωσία από τις ΗΠΑ.

Στο «τραπέζι» μπαίνει και η άρση των απαγορεύσεων εξαγωγής εξαρτημάτων και εξοπλισμού που απαιτούνται για τη λειτουργία και την ασφάλεια των ρωσικών αεροσκαφών.

«Η βασική θέση της Ρωσίας για την επίλυση της κρίσης» στην Ουκρανία «παραμένει αμετάβλητη», είχε σημειώσει προ ημερών εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, παραπέμποντας στους όρους που είχε διατυπώσει ο Πούτιν τον Ιούνη του 2024: Να αναγνωριστούν οι τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα ως ρωσικό έδαφος, όπως και η Κριμαία, η «ουδετερότητα» της Ουκρανίας με δέσμευση για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ, αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και να πάψει να εξοπλίζεται από δυτικά κράτη.

Πάντως ενόψει της συνόδου στην Αλάσκα η Μόσχα φέρεται να έχει κάνει ορισμένους συμβιβασμούς, όπως ότι για να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός απαιτεί απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων μόνο από το Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) και όχι και από τις τέσσερις ουκρανικές περιοχές που διεκδικεί.

Από την πλευρά της φέρεται να προτείνει να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο.

Στην τηλεδιάσκεψη μεταξύ Ευρωπαίων ηγετών και του Ζελένσκι με τον Αμερικανό Πρόεδρο την Τετάρτη, δεν φάνηκε να γίνονται δεκτοί οι παραπάνω «βασικοί όροι» της Μόσχας.

Η ΕΕ και η Μεγάλη Βρετανία διεκδικούν το δικό τους μερίδιο στην «πίτα» της Ουκρανίας, προωθούν τα δικά τους ιδιαίτερα γεωπολιτικά συμφέροντα και «ανησυχούν» για το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να διαπραγματευτούν «για τον εαυτό τους».

Καθιστώντας σαφές ότι «τα συμφέροντα ασφαλείας της Ευρώπης και της Ουκρανίας» πρέπει να «ληφθούν υπόψη» σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες (Γερμανίας, Γαλλίας, Μ. Βρετανίας, Ιταλίας, Πολωνίας, Φινλανδίας, Ελλάδας κ.ά.) πρόταξαν πέντε βασικά σημεία, όλα αντίθετα από τις ρωσικές θέσεις.

- Η Ρωσία να συμφωνήσει σε άνευ όρων κατάπαυση του πυρός.

- Επίτευξη μιας αρχικής συμφωνίας - πλαίσιο ως βάση για τις περαιτέρω διαπραγματεύσεις.

- Η Ουκρανία είναι έτοιμη για εδαφικές διαπραγματεύσεις, όμως η νομική αναγνώριση (de jure) της ρωσικής κατοχής είναι εκτός συζήτησης.

- «Στιβαρές εγγυήσεις ασφαλείας» από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ για το Κίεβο και για την «αυτοάμυνα της Ουκρανίας».

- Κάθε μελλοντική διαπραγμάτευση θα πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωατλαντικής στρατηγικής.

Στο μεταξύ στην κοινή θέση του «Συνασπισμού των Προθύμων», του «στενού πυρήνα» των «συμμάχων» της Ουκρανίας (Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία) δηλώνουν έτοιμοι να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην Ουκρανία με αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων. Ενα ενδεχόμενο είναι και «σχέδια για ανάπτυξη μιας εγγυητικής δύναμης στην Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός από όσους είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν».

Επίσης, σχετικά με το ενδεχόμενο μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ο «Συνασπισμός των Προθύμων» εκτιμά ότι «δεν θα πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας ή στη συνεργασία της με τρίτες χώρες. Η Ρωσία δεν θα πρέπει να μπορεί να ασκήσει βέτο στην πορεία της Ουκρανίας προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ».

Γίνεται επίσης λόγος για ενδεχόμενη επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων και ευρύτερων οικονομικών μέτρων στη Μόσχα σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός στην Αλάσκα.

Εξάλλου, την περασμένη βδομάδα ο γγ του ΝΑΤΟ Μ. Ρούτε ξεκαθάρισε πως ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας, οι προμήθειες αμερικανικών όπλων που χρηματοδοτούνται από την Ευρώπη και τον Καναδά και στέλνονται στην Ουκρανία, θα συνεχιστούν.

Μετά τα δύο πρώτα στρατιωτικά πακέτα από την Ολλανδία και χώρες της Σκανδιναβίας, η Γερμανία ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα χρηματοδοτήσει ένα από τα πρώτα ολοκληρωμένα πακέτα στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία, συνολικής αξίας έως και 500 εκατ. δολαρίων, μέσω του μηχανισμού του ΝΑΤΟ, PURL.

Την ίδια ώρα οι μάχες συνεχίζονται με ένταση στην ίδια την Ουκρανία. Ουκρανικό drone χτύπησε την Παρασκευή πολυκατοικία στη ρωσική επαρχία του Κουρσκ, με αποτέλεσμα μια 45χρονη γυναίκα να σκοτωθεί και άλλοι 10 να τραυματιστούν. Χτυπήθηκε επίσης διυλιστήριο στη Σαμάρα. Η Ρωσία την Παρασκευή εκτόξευσε βαλλιστικό πύραυλο στην ουκρανική επαρχία Ντνιπροπετρόφσκ, σκοτώνοντας έναν άνθρωπο και τραυματίζοντας έναν ακόμη.