«Η απόφαση ελήφθη για να υπηρετηθούν πρώτα τα συμφέροντα της Αμερικής», εξήγησε η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, επιβεβαιώνοντας δημοσιεύματα, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.

«Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι αυτό σημαίνει το "Πρώτα η Αμερική". Πρώτα πρέπει να φροντίσουμε για τις ανάγκες των ΗΠΑ, και αυτό είναι κάτι που κάνει συνέχεια το Πεντάγωνο, να βεβαιωθούμε ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τις απαραίτητες στρατηγικές αμυντικές δυνατότητες, ότι έχουμε αρκετούς πυραύλους Patriot, αρκετή αεράμυνα και όλα όσα χρειαζόμαστε για να διασφαλίσουμε την επιτυχία μας στο πεδίο της μάχης», είπε από την πλευρά του ο μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Μ. Γουίτακερ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Politico», η απόφαση αφορά ιδίως τους πυραύλους που χρησιμοποιούνται από τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας Patriot, οβίδες ακριβείας για το πυροβολικό, πυραύλους Hellfire και άλλα είδη όπλων που χρησιμοποιούν τα ουκρανικά F-16 και drones.

Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ την περασμένη βδομάδα ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντ. Τραμπ, ζητώντας μεταξύ άλλων οι ΗΠΑ να πουλήσουν στην Ουκρανία αντιαεροπορικά συστήματα Patriot.

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση Τραμπ συνέχιζε εν μέρει τις παραδόσεις στρατιωτικής βοήθειας που είχαν αρχίσει επί του προκατόχου του, Τζο Μπάιντεν. Το τελευταίο πακέτο - μαμούθ που πέρασε από το αμερικανικό Κογκρέσο πέρυσι περιλάμβανε στρατιωτική βοήθεια ύψους 61 δισ. δολαρίων.

Πάντως η απόφαση της Ουάσιγκτον (έστω κι αν αποδειχθεί προσωρινή) γεννά ερωτήματα, καθώς καταγράφεται έπειτα από δύο άκαρπους γύρους διαπραγματεύσεων Κιέβου - Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη, και ενώ έχουν κλιμακωθεί οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές σε ουκρανικό έδαφος.

Μόλις προ ημερών ο Κιθ Κέλογκ, ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού Προέδρου, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι κωλυσιεργεί κάθε διαπραγμάτευση «ενώ οι βόμβες στοχεύουν αμάχους στην Ουκρανία». Ζήτησε «άμεση εκεχειρία και τριμερείς συνομιλίες (σ.σ. Ρωσίας - Ουκρανίας - ΗΠΑ) για τον τερματισμό του πολέμου».

Ορισμένοι αναλυτές συσχετίζουν την απόφαση των ΗΠΑ στην Ουκρανία με τη στάση που κράτησε η Ρωσία στον πόλεμο Ισραήλ - Ιράν, αποφεύγοντας να στηρίξει στρατιωτικά την Τεχεράνη (π.χ. με πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-300 και S-400), παρότι έχουν υπογράψει 20ετή συμφωνία συνολικής στρατηγικής συνεργασίας, η οποία περιλαμβάνει στρατιωτικοτεχνική συνεργασία. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν λάβει σημαντική ιρανική στρατιωτική βοήθεια (συστήματα βαλλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς, το σύστημα πυραύλων Fath 360 και τα «καμικάζι» drones Shahed) στο ουκρανικό μέτωπο.

«Η έλλειψη αμοιβαιότητας από τη Μόσχα υποδηλώνει ότι ο Πούτιν ανησυχεί σοβαρά για την πιθανότητα οι ΗΠΑ σε αντίποινα να εντείνουν την αποστολή όπλων προς την Ουκρανία», αναφέρει πρόσφατο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας «Telegraph».

Σε συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα «The Gazette» ο Φ. Λουκιάνοφ, διακεκριμένος Ρώσος πολιτικός επιστήμονας, σχολίασε την απόφαση του Πούτιν να μην κάνει τίποτα. «Η Ρωσία έχει στρατηγική συνεργασία με το Ιράν, ενώ έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται πολύ εύθραυστες και σημαντικές σχέσεις με την αμερικανική κυβέρνηση». Επιπλέον, όμως, ο Πούτιν έχει σχέσεις συνεργασίας με την ισραηλινή ηγεσία. Η λήψη μιας απόφασης «σαφώς δεν ήταν μέρος των σχεδίων του Κρεμλίνου», είπε.

Ο αριθμός των drones μεγάλης εμβέλειας που εξαπολύονται από τη Ρωσία αυξήθηκε τον Ιούνη κατά 36,8% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ουκρανικού στρατού, τον Ιούνη οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις έστειλαν 5.348 drones εφόρμησης μεγάλης εμβέλειας για να πλήξουν στόχους στην ουκρανική επικράτεια, αριθμός - ρεκόρ, ενώ τον Μάη είχαν στείλει 3.974. Οι αριθμοί αυτοί δεν περιλαμβάνουν άλλους τύπους drones (αναγνώρισης, εφόρμησης, παραπλάνησης) που χρησιμοποιούνται μαζικά σε όλο το αχανές μέτωπο.

Το υπουργείο Αμυνας της Ουκρανίας αντέδρασε ανακοινώνοντας ότι δεν είχε ειδοποιηθεί επισήμως από τη Ουάσιγκτον για την απόφαση αυτή, κάλεσε δε τις ΗΠΑ να διατηρήσουν συνεχή την υποστήριξή τους και να αποσαφηνίσουν τη θέση τους το συντομότερο.

Επίσης, το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τον Αμερικανό επιτετραμμένο στο Κίεβο, Τζο Γκίνκελ, για να του υπενθυμίσει ότι «οποιαδήποτε καθυστέρηση στην υποστήριξη των αμυντικών ικανοτήτων της Ουκρανίας ενθαρρύνει τον επιτιθέμενο να συνεχίσει τον πόλεμο και την τρομοκρατία».

Εκθεση που δημοσιεύτηκε τον Μάη από τη «δεξαμενή σκέψης» CSIS («Center for Strategic and International Studies») προειδοποιούσε για την ικανότητα της Ουκρανίας να αμυνθεί μακροπρόθεσμα απέναντι στη Ρωσία σε περίπτωση διακοπής της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, την οποία δεν μπορούν να αντικαταστήσουν οι Ευρωπαίοι.

«Ακόμα κι αν αυτή η μείωση της αμερικανικής βοήθειας δεν προκαλέσει κατάρρευση των ουκρανικών γραμμών, θα βλάψει σοβαρά την άμυνα της Ουκρανίας, ιδιαίτερα τις δυνατότητές της ως προς τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους και τα πλήγματα ακριβείας», εκτίμησε ο Τζον Χάρντι, ειδικός για τη Ρωσία στο «Ιδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών» («Foundation for Defense of Democracies» - FDD) της Ουάσιγκτον.

«Η απόφαση αυτή θα οδηγήσει στον θάνατο μεγαλύτερου αριθμού Ουκρανών στρατιωτών και πολιτών, στην απώλεια περισσότερων εδαφών και στην καταστροφή ακόμα περισσότερων βασικών υποδομών», πρόσθεσε.

Το Κρεμλίνο καλωσόρισε την είδηση, λέγοντας ότι όσο λιγότερα όπλα αποστέλλονται στο Κίεβο τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει η σύγκρουση.

Στο μεταξύ, νέες ρωσικές επιδρομές αναφέρθηκαν χθες το πρωί από τις ουκρανικές αρχές στην περιφέρεια του Χαρκόβου. Από την πλευρά του ο ουκρανικός στρατός ανέλαβε την ευθύνη για επίθεση εναντίον διυλιστηρίου πετρελαίου στη ρωσική περιφέρεια Σαράτοφ, που χρησιμοποιούνταν «για να παρέχονται καύσιμα και λιπαντικά σε ρωσικές στρατιωτικές μονάδες εμπλεκόμενες στην επίθεση εναντίον της Ουκρανίας».

Λίγες μέρες αφότου ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμ. Μεντβέντεφ χαρακτήρισε την ΕΕ «απειλή για την ασφάλεια» της Ρωσίας και εμφανίστηκε να εναντιώνεται στην ένταξη της Ουκρανίας στο μπλοκ, χθες ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αλ. Γκρούσκο επεσήμανε πως η ΕΕ εξελίσσεται σε «στρατιωτική συμμαχία τύπου ΝΑΤΟ».

Τόνισε δε ότι η Ρωσία θα πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση και να προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει «μια νέα στρατιωτική οργάνωση που τρέφει επιθετικές προθέσεις κατά της Ρωσίας και αναπτύσσει ανάλογα τη στρατιωτική της στρατηγική και οργάνωση».

Η Γερμανία και η Βρετανία αναμένεται να υπογράψουν στις 17 Ιούλη «αμυντική» συμφωνία που θα περιλαμβάνει ρήτρα «αμοιβαίας συνδρομής» σε περίπτωση απειλής για οποιαδήποτε από τις δύο χώρες, μετέδωσε χθες το «Politico».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Ολαφ Σολτς είχαν προβεί σε κοινή δήλωση τον περασμένο Αύγουστο, με δεσμεύσεις για στενότερη συνεργασία σε μια σειρά τομείς, από το Εμπόριο μέχρι την Ασφάλεια.

Σύμφωνα με το «Politico», μια ευρεία συμφωνία βρίσκεται στο στάδιο της οριστικοποίησης και το βασικό κομμάτι της αφορά την στρατιωτική συνεργασία. Θα περιλαμβάνει μάλιστα ένα τμήμα που θα αναφέρει ότι οποιαδήποτε στρατηγική απειλή για τη μία χώρα θα αποτελεί απειλή και για την άλλη, ανέφερε το δημοσίευμα, επικαλούμενο δύο αξιωματούχους.

Αν και οι δύο χώρες δεσμεύονται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η «αμυντική» συμφωνία υπογραμμίζει μια στροφή μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών προς το να βασίζονται λιγότερο στις ΗΠΑ, οι οποίες αναδιατάσσουν δυνάμεις και γεωπολιτικές προτεραιότητες.

Η συμφωνία - μετά από 18 γύρους διαπραγματεύσεων - αναμένεται να περιλαμβάνει περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της «παράτυπης» μετανάστευσης, τις μεταφορές, την έρευνα και καινοτομία. «Θα αφορά όλο το φάσμα των σχέσεών μας», δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ.

Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν στην προχθεσινή τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλ. Πούτιν, δεν έδωσε κανένα σημάδι ότι είναι έτοιμος να συζητήσει «όρους διευθέτησης» στην Ουκρανία «σύμφωνα με τις εδαφικές πραγματικότητες», διευκρίνισε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Αγκ. Μέρκελ ισχυρίστηκε ότι «είναι καλό που μιλάμε ξανά με τη Ρωσία. Χωρίς να μιλάμε, αυτός ο πόλεμος στην Ουκρανία σίγουρα δεν θα τελειώσει».

Η Μέρκελ χαρακτήρισε «λογική και απαραίτητη» τη συμφωνία των χωρών του ΝΑΤΟ για αυξημένες αμυντικές δαπάνες. «Οι επιθέσεις μπορούν να αποτραπούν καλύτερα με την ανάπτυξη αποτρεπτικού αποτελέσματος και, ταυτόχρονα, με την προσπάθεια διατήρησης διπλωματικών επαφών», είπε.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν κάλεσε χτες τον Ρώσο πρέσβη στο Μπακού, στον οποίο διαμαρτυρήθηκε για τις «μη φιλικές ενέργειες» της Μόσχας, όπως αναφέρει, εν μέσω διπλωματικής κρίσης μεταξύ των δύο χωρών, με γεωπολιτικές προεκτάσεις στη στρατηγικής σημασίας περιοχή του Νότιου Καύκασου.

Το Μπακού εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία» για τις ενέργειες της ρωσικής αστυνομίας σε βάρος Αζέρων κατά τη διάρκεια εφόδων της σε σπίτια στην πόλη Γεκατερίνμπουργκ, όπου δύο σκοτώθηκαν. Το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ότι επίσης καταδικάζει την έλλειψη διαφάνειας εκ μέρους της Μόσχας σε σχέση με την κατάρριψη ενός επιβατικού αεροσκάφους του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο, όπως λέει το Μπακού, καταρρίφθηκε από την αντιαεροπορική άμυνα της Ρωσίας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 38 επιβαίνοντες σε αυτό.

Το Μπακού αναφέρει ότι τα γεγονότα και οι αντιδράσεις της Ρωσίας σε αυτά τα γεγονότα έχουν «επιζήμιο αντίκτυπο στις διμερείς σχέσεις».

Τη Δευτέρα οι αζέρικες υπηρεσίες επιβολής του νόμου διεξήγαγαν επιχείρηση στα γραφεία του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων «Sputnik Azerbaijan» και έγιναν συλλήψεις δημοσιογράφων, ανάμεσά τους και του διευθυντή και του αρχισυντάκτη του πρακτορείου. Το «Sputnik» ανέφερε ότι δεν είχαν λάβει καμία επίσημη απαγόρευση που να τους εμποδίζει να εργαστούν στο Αζερμπαϊτζάν.

Στο μεταξύ, το αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων APA ανέφερε ότι το Περιφερειακό Δικαστήριο Sabail στο Μπακού διέταξε την κράτηση οκτώ Ρώσων πολιτών για τέσσερις μήνες. Σύμφωνα με την υπηρεσία, τα άτομα συνελήφθησαν την Τρίτη από αστυνομικούς και αντιμετωπίζουν κατηγορίες για διακίνηση ναρκωτικών από το Ιράν, καθώς και για κυβερνοαπάτη.

Το ρωσικό ΥΠΕΞ κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν «να λάβει μέτρα, ώστε οι διακρατικές σχέσεις να επιστρέψουν στο επίπεδο που κατοχυρώνεται σε επίσημα έγγραφα», υπενθυμίζοντας «ότι πρόκειται για επίπεδο στρατηγικής συμμαχίας».

Λίγο πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φλεβάρη του 2022 ο Αζέρος Πρόεδρος, Ιλχάμ Αλίεφ, επισκέφτηκε τη Μόσχα όπου υπέγραψαν μαζί με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, συμφωνία «στρατηγικής εταιρικής σχέσης».