Σε έναν νομό, λοιπόν, που χιλιάδες οικογένειες στηρίζουν το εισόδημά τους κατ' αποκλειστικότητα ή συμπληρωματικά στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, η κατάσταση χρόνο με τον χρόνο δυσκολεύει. Και την ίδια ώρα που η περιοχή προβάλλεται ως ...«Olympian Land» (Ολυμπιακή γη) για τουριστικούς λόγους, οι φτωχοί αγρότες είναι σε διαρκή αναμέτρηση με τις εξευτελιστικές τιμές, τα τεράστια κόστη, τη λειψυδρία και τις καταστροφές χωρίς αποζημίωση.

Συναντώντας στη Μυρσίνη τον Λευτέρη Γκατζούνα, πρόεδρο του Αγροτικού Συλλόγου Ανδραβίδας - Κυλλήνης, σε μια περιοχή με μεγάλη θερμοκηπιακή παραγωγή οπωροκηπευτικών, πολλά από τα οποία καταλήγουν σε τυποποιητήρια τουρσί, ο ίδιος επισημαίνει τις επιπτώσεις απ' τις εξαγγελίες των δασμών από την κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ: «Πολλοί παραγωγοί δεσμεύονται με συγκεκριμένα συμβόλαια στρεμμάτων και παραγωγής προς τυποποιητές, που λόγω των εξελίξεων κάλεσαν σε μείωση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων, επικαλούμενοι μια πιθανή μη "απορρόφηση" στο εξωτερικό».

Μάλιστα, αν σε κάθε καλλιέργεια που για την περιοχή αφορά επίσης φρούτα (καρπούζι, πεπόνι κ.α.), λαχανικά (πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκύθια, ντομάτες κ.ά.), προστεθούν πιθανά προβλήματα από καιρικά φαινόμενα, τότε η ζημιά είναι... σίγουρη, εφόσον ο ΕΛΓΑ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν αποζημιώνει. Αυτό συνέβη και με τις πλημμύρες του 2021, για τις οποίες οι παραγωγοί δεν είδαν ούτε ευρώ.

Μόνιμο άγχος αποτελεί η έλλειψη νερού στην περιοχή, αφού μπορεί να αυξήσει κατακόρυφα το κόστος παραγωγής. Το νερό παρέχεται με το ...σταγονόμετρο από πριν το καλοκαίρι, κάτι που παλαιότερα γινόταν μόνο προς το τέλος του καλοκαιριού, ενώ οι απώλειες στο δίκτυο «στεγνώνουν» χωράφια σε αρκετά σημεία. Επιπλέον, η τοποθέτηση καινούργιων υδρομετρητών και η προώθηση της περαιτέρω εμπορευματοποίησης του νερού εντείνουν τον προβληματισμό για το κόστος που θα κληθούν να σηκώσουν οι παραγωγοί.

Στα Σαβάλια ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αμαλιάδας και μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας, Διονύσης Κούρλος, εξηγεί τη δυσκολία που έχει σήμερα ένας βιοπαλαιστής αγρότης για να τα βγάλει πέρα. «Ενας παραγωγός που έχει σήμερα 40-45 στρέμματα καλλιεργειών, δεν μπορεί ουσιαστικά να επιβιώσει», δηλώνει. Στην ευρύτερη περιοχή ευδοκιμεί η ντομάτα, με τις βιομηχανίες «ΚΥΚΝΟΣ» και «Pummaro» να συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο όγκο. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι η παραγωγή 50 έως 100 χιλιάδων τόνων προϊόντος (μόνο για το ένα εργοστάσιο) συγκεντρώνεται σε περίπου 50 παραγωγούς για όλη σχεδόν τη βόρεια Ηλεία (!), ενώ κανένας απ' αυτούς δεν «πέφτει» κάτω από τα 150 στρέμματα καλλιέργειας!

Η συγκέντρωση αυτή χτυπά «κόκκινο» μέσω και των διαφόρων «ομάδων παραγωγών», μην αφήνοντας «χώρο» για τους βιοπαλαιστές αγρότες, που έχοντας και κατακερματισμένο μικρό κλήρο, δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες παραγωγής που απαιτούνται με βάση τα στάνταρ που θέτουν οι βιομηχανίες.

Στα παραπάνω προστίθενται και τα προβλήματα της άρδευσης, αφού γίνεται φανερή η έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού για τη διοχέτευση του νερού, η απαξίωση των ΤΟΕΒ από κυβερνήσεις και διοικήσεις αφήνοντάς τα διαχρονικά χρεωμένα, με οφειλές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ στη ΔΕΗ και διάτρητα δίκτυα. Μόνο στα Σαβάλια το ΤΟΕΒ εμφανίζεται να χρωστάει στη ΔΕΗ περίπου 2 εκατ. ευρώ.

Το κόστος αποπληρωμής επιβαρύνει βέβαια τους αγρότες που κλήθηκαν να πληρώσουν από 30 ευρώ νερό το στρέμμα με πάγιο 8 ευρώ μέχρι και πρόσφατα, 70 ευρώ ανά στρέμμα πέρυσι! Η τοποθέτηση καρτοβανών, με έξοδα διόλου ευκαταφρόνητα για μηχανολογικό εξοπλισμό, σταγονίδια κ.ά. μέσα, θα επιβαρύνει ξανά τους αγρότες, με το κόστος και για την πληρωμή να φτάνει πλέον τα 5 λεπτά το κυβικό.

«Το νερό θα ιδιωτικοποιηθεί όπως το ρεύμα με τη ΔΕΗ. Οι τιμές του θα μας προκαλούν... ηλεκτροπληξία», σημειώνει με αγωνία ο Δ. Κουρλός.

Νοτιότερα, στο Πελόπιο και γειτονικά χωριά εκατοντάδες παραγωγοί ελιάς, σταφίδας, αμπελιών κ.ά. καλλιεργειών παλεύουν επίσης με τα αρδευτικά προβλήματα. Το ΤΟΕΒ Πελοπίου έχει χρέος προς τη ΔΕΗ 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ καλείται να καλύψει αρδευτικά μια μεγάλη περιοχή με χωριά όπως Πελόπιο, Πλάτανος, Ηράκλεια, Στρέφι, Καράτουλα, Αλφειούσα κ.ά. Παρά το γεγονός ότι στην περιοχή ρέουν δύο ποτάμια (Αλφειός, Ενιπέας) και υπάρχουν δυνατότητες εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα, η κατάσταση δυσκολεύει, με το νερό να δίνεται ανά δύο ημέρες στα κανάλια από τα τέλη Απρίλη, κάτι που συνέβαινε παλαιότερα τον Αύγουστο!

«Για 100 στρέμματα ποτίσματος κάποιος καλείται να πληρώσει 7.000 ευρώ, μόνο για νερό, χωρίς να υπολογίζουμε τα υπόλοιπα καλλιεργητικά έξοδα», δηλώνει ο παραγωγός καλλιεργειών ζωοτροφών, Βασίλης Κατσαριώτης, πρόεδρος του ΑΣ Πελοπίου και Περιχώρων, μέλος του ΔΣ της ΟΑΣΗ. Σημειώνει πως οι υποδομές «παραμένουν χάρβαλο» για εκτάσεις μεγαλύτερες του μισού από τη συνολική έκταση του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, όταν οι αρδευτικές ανάγκες είναι πολύ μεγάλες.

Την ίδια ώρα, καλλιέργειες όπως η ελιά είναι στην πλειοψηφία τους «ξερικές» και εκατοντάδες καλλιεργητές ακόμη δεν έχουν αποζημιωθεί για τις πυρκαγιές που υπέστησαν το καλοκαίρι του 2021 και παλαιότερα!

Αυτό υπογράμμισε και ο Μαρίνος Μιχαλόπουλος, από το Χελιδόνι, μέλος της Διοίκησης του τοπικού ΑΣ και της Ομοσπονδίας. Εξηγεί ότι ενώ απαιτούνται 140 ευρώ για αντικατάσταση κάθε δέντρου, εγκρίθηκαν αποζημιώσεις - ψίχουλα που κι αυτές δεν έχουν δοθεί.

Η εικόνα είναι πολύ δύσκολη αν λάβει κανείς υπόψιν του και την τιμή του ελαιόλαδου. Σήμερα, δεν ξεπερνά στην περιοχή τα 3,80 ευρώ το λίτρο για τον παραγωγό και στο ράφι των σούπερ μάρκετ πωλείται σε πολλαπλάσια τιμή. «Οταν δεν υπήρχε παραγωγή η τιμή ήταν κοντά στα 9,5 ευρώ για τον παραγωγό. Με παραγωγή αυτή κατρακύλησε, δείγμα ότι είτε έτσι είτε αλλιώς, είμαστε και πάλι χαμένοι», τόνισε.

Στον νομό παράγεται και ο ...πάλαι ποτέ «μαύρος χρυσός» της σταφίδας. Την περίοδο 2023-'24, που υπήρχε αυξημένη παραγωγή, η τιμή ανά κιλό κατρακύλησε στα 0,70-0,90 λεπτά, για να ακολουθήσουν ζημιές από ξηρασία και περονόσπορο που την μείωσαν στο 50% για την περίοδο 2024-'25. Με τους αγρότες να μην αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ, η φετινή συγκυριακή αύξηση της τιμής παραγωγού αφορούσε μόνο τους πιο «μεγάλους», δηλαδή όσους είχαν «αποθέματα» από τα πολλά περισσότερα στρέμματα καλλιέργειας. Οι βιοπαλαιστές όμως βρέθηκαν ξανά σε δυσκολότερη θέση ιδιαίτερα στις περιοχές Αρχαίας Ολυμπίας και Ηλιδας.

Βασικό παραγωγικό τομέα αποτελεί και η κτηνοτροφία στην περιοχή και χαρακτηριστικό είναι ότι κτηνοτρόφοι που έχασαν τα ζώα τους λόγω πανώλης, πήραν μισή αποζημίωση, όπως μας μεταφέρει πληγέντας στη Νεμούτα, του οποίου θανατώθηκαν 400 πρόβατα τον προηγούμενο Αύγουστο. Η αποζημίωση μάλιστα δόθηκε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση (και για τα μισά του ζώα).

Οπως σημειώνει ο γραμματέας του ΑΣ Αμαλιάδας, κτηνοτρόφος, Νίκος Αγάλος, για να δοθεί ακόμη και αυτή η κουτσουρεμένη αποζημίωση, στους πληγέντες ζητούνται φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, όταν οι περισσότεροι χρωστάνε λόγω της κατάστασης.

Στέκεται στις πιέσεις που δέχεται η τιμή του γάλακτος για τους παραγωγούς, σημειώνοντας πως ενώ η τιμή του κρέατος στο αρνί έφτασε τα 16 ευρώ το κιλό για τον καταναλωτή το Πάσχα, στους κτηνοτρόφους κατέληγαν το πολύ τα 8,50!

«Δεν υπολογίζουμε κόστη ζωοτροφών, έξοδα ρεύματος και λειτουργίας εγκαταστάσεων», εξηγεί, υπογραμμίζοντας πως την ίδια ώρα οι εισαγωγές αμνοεριφίων αποτελούν ένα ακόμη μέσο πίεσης προς τους ντόπιους κτηνοτρόφους.

Τον τόνο της οργάνωσης της πάλης των βιοπαλαιστών αγροτών δίνει εδώ και χρόνια η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων του νομού, προβάλλοντας τις διεκδικήσεις για κατώτατες εγγυημένες τιμές, που να εξασφαλίζουν εισόδημα για τους παραγωγούς και κτηνοτρόφους, μείωση του κόστους παραγωγής κ.ά., πρωταγωνιστώντας παράλληλα για κάθε ζήτημα που απασχολεί τον λαό στην περιοχή.

Εδωσε και δίνει τη μάχη για τα μέτρα στήριξης των πληγέντων μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, απαιτώντας μεταξύ άλλων αποζημιώσεις στο 100%, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, και αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος για όλους. Με το πλαίσιο δε της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων κινητοποιείται σε συντονισμό με όλους τους αγρότες και κτηνοτρόφους όλης της χώρας.

Γι' αυτήν τη δράση μάλιστα έχουν ενεργοποιηθεί τα γνωστά «αγροτοδικεία», με τον ίδιο τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Θανάση Βομπίρη και άλλους αγροτοσυνδικαλιστές να σέρνονται πρόσφατα στα δικαστήρια.

«Δεν πρόκειται να σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε. Τα προβλήματα είναι πολλά, μας αναγκάζουν να βγαίνουμε στους δρόμους από μόνα τους», αναφέρει ο Θ. Βομπίρης.

Και τονίζει ότι η Ομοσπονδία καθημερινά με την παρουσία της στα χωριά, και σε συντονισμό με τους Αγροτικούς Συλλόγους, καλεί σε ενίσχυση της οργανωμένης διεκδίκησης, σε δυνάμωμα και δημιουργία νέων Συλλόγων. Θυμίζει άλλωστε πως «ό,τι κερδίσαμε είναι από τον διαχρονικό μας αγώνα απέναντι στην πολιτική της ΚΑΠ της ΕΕ, που εφαρμόζουν οι ελληνικές κυβερνήσεις και όλοι όσοι τη στηρίζουν, με αποτέλεσμα και όσα ζούμε αυτές τις μέρες, με τις αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ».

Ο συνδικαλιστής αναδεικνύει τόσο τους ενόχους όσο και τις συνέπειες της σάπιας αυτής κατάστασης για τους παραγωγούς, ξεκαθαρίζοντας ότι το αγροτικό κίνημα δεν πρόκειται να δεχτεί να πληρώσει τα σπασμένα από τη βιομηχανία των ρουσφετιών. Υπενθυμίζει άλλωστε ότι εδώ και χρόνια η Ομοσπονδία καταγγέλλει αυτήν τη σαπίλα, οπότε δεν μπορούν η κυβέρνηση και οι βουλευτές της να κάνουν ότι «δεν ξέρουν» ποιοι και πώς έπαιρναν χιλιάδες ευρώ αποζημιώσεις, την ίδια ώρα που η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών δεν έπαιρνε καμία αποζημίωση, ούτε για καταστροφές στην παραγωγή ούτε για τις πυρκαγιές.

Σημειώνεται μάλιστα ότι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης της περιοχής αξιοποιούσαν όλα τα παραθυράκια και τους νόμους για τις επιδοτήσεις της ΚΑΠ, δηλώνοντας ακόμα και χωράφια σε αγρανάπαυση και τσεπώνοντας έτσι εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Επομένως τα κονδύλια της ΚΑΠ, όπως και άλλα προγράμματα τύπου «αγροτικής ανάπτυξης», κατέληγαν στο μεγαλύτερο ποσοστό σε επιχειρήσεις της μεταποίησης και όχι στους αγρότες.

«Ξέρουμε ότι ο αγώνας μας, με τη στήριξη των εργαζομένων και των υπόλοιπων λαϊκών στρωμάτων, μπορεί να έχει αποτελέσματα, να φρενάρει την εφαρμογή μέτρων», τονίζει ο Θ. Βομπίρης. Και καταλήγει: «Χρειάζεται να βάλουμε στο επίκεντρο τις δικές μας ανάγκες, κόντρα στην εγκληματική πολιτική του "κόστους - οφέλους", την πολιτική κυβερνήσεων και ΕΕ, που εξασφαλίζει τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων πάνω στο ξεκλήρισμα και στις διαλυμένες ζωές των βιοπαλαιστών και όλων των εργαζομένων».