Την Ερώτηση υπογράφουν οι βουλευτές Μανώλης Συντυχάκης, Γιάννης Δελής, Σεμίνα Διγενή, Λιάνα Κανέλλη, Μαρία Κομνηνάκα και Διαμάντω Μανωλάκου, και αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

«Η διαχρονικά εφαρμοζόμενη πολιτική της διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων με κριτήριο τη χρησιμοποίησή τους ως προϊόντος για την ανάπτυξη της κερδοφορίας οικονομικών κλάδων όπως ο Τουρισμός, μαζί με την υποχρηματοδότηση του τομέα του Πολιτισμού και την υποστελέχωση όλων των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, αποτυπώνεται και στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού. Πολλά και χρονίζοντα είναι τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί σε ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Μινωικού Πολιτισμού, μνημείο τεράστιας σημασίας και ακτινοβολίας.

Ειδικότερα, η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το Ανάκτορο της Κνωσού είναι αυτή της εγκατάλειψης και της ελλιπούς συντήρησης, που έχουν προκαλέσει η χρόνια υποστελέχωση - παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του προσωπικού της ΕΦΑΗ - και η ευκαιριακή χρηματοδότηση, την ώρα μάλιστα που το Μινωικό Ανάκτορο συγκέντρωσε μόνο το 2024 πάνω από 1.000.000 επισκέπτες και τα έσοδά του ξεπέρασαν τα 11.000.000 ευρώ. Την ελλιπή συντήρηση του αρχαιολογικού χώρου και τη μη επαρκή χρηματοδότηση του μνημείου από το κράτος καταγγέλλουν και όλοι οι φορείς του Πολιτισμού, όπως πρόσφατα με αφορμή την κατάρρευση τμήματος της τοιχογραφίας με τα δελφίνια.

Η συντήρηση και προστασία του μνημείου χαρακτηρίζεται από αποσπασματικές παρεμβάσεις, χωρίς ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης, συντήρησης και ανάδειξής του. Ταυτόχρονα, οι διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι δρομολογούνται έργα στην Κνωσό, με βάση και τη διαδικασία ένταξής της στην UNESCO, δεν αφορούν τις άμεσες ανάγκες και τις επείγουσες ιδιαίτερες απαιτήσεις προστασίας, ανάδειξης και διατήρησης του αναλλοίωτου της αρχαιολογικής φυσιογνωμίας του χώρου.

Πρόκειται κυρίως για έργα που για να ολοκληρωθούν θα χρειαστούν πολλά χρόνια, όπως το ίδιο έγινε και γίνεται με τις σχετικές μελέτες. Ταυτόχρονα, η εφαρμοζόμενη πολιτική προβλέπει αναθέσεις σε ιδιώτες για μελέτες, εργολαβίες για την υλοποίησή τους, με απαξίωση των αρμόδιων υπηρεσιών που ασχολούνται με την πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και των ίδιων των εργαζομένων σε αυτές, του έμπειρου προσωπικού του ΥΠΠΟ, που με πλήρη στελέχωση όλων των υπηρεσιών του, θα μπορούσε να τις υλοποιήσει απρόσκοπτα και ολοκληρωμένα.

Τα παραπάνω ζητήματα αναδείχθηκαν και στην πρόσφατη επίσκεψη που πραγματοποίησε κλιμάκιο του ΚΚΕ στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού».

«Επιπλέον ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία αλλά και την απρόσκοπτη επισκεψιμότητα του αρχαιολογικού χώρου είναι αυτά της υποστελέχωσης και της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών», τονίζεται ακόμα στην Ερώτηση. Συγκεκριμένα, «στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν ούτε γιατρός ούτε διασώστες στον χώρο, ενώ αντί για μόνιμο προσωπικό αποκλειστικής απασχόλησης για τη λειτουργία σταθμού πρώτων βοηθειών η κυβέρνηση είχε αναθέσει το 2024 την παροχή πρώτων βοηθειών σε ιδιώτη πάροχο υπηρεσιών Υγείας.

Επιπλέον έχει ανατεθεί η διαχείριση των εισιτηρίων σε ιδιωτική εταιρεία, μειώνοντας τις προσλήψεις εκτάκτων αρχαιοφυλάκων. Προβληματική, λόγω κενών στις προσλήψεις προσωπικού, είναι και η λειτουργία των πωλητηρίων που έχουν παραχωρηθεί στον ΟΔΑΠ, στη λογική του κόστους - οφέλους για την εκμετάλλευση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Σοβαρή είναι και η έλλειψη προσωπικού καθαριότητας, καθώς δεν υπάρχει κανένας μόνιμος υπάλληλος και μόνο ένας εποχικός, κατάσταση που προοιωνίζεται την ιδιωτικοποίηση και της υπηρεσίας της καθαριότητας. Το ίδιο ισχύει και για το πράσινο, τις ηλεκτρολογικές - υδραυλικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Και, βέβαια, η μη αντικατάσταση του μόνιμου προσωπικού που συνταξιοδοτείται (μόλις 1 θέση ημερήσιου αρχαιοφύλακα στην Κνωσό προκηρύχθηκε στην 3Κ) θα οδηγήσει, όπως πολλές φορές έχουν καταγγείλει οι εργαζόμενοι, σε αναθέσεις σε εταιρείες security».

Τέλος, σημειώνεται ότι «έντονος είναι ο προβληματισμός για το ότι οι "λύσεις" που ετοιμάζονται έχουν σκοπό τη μεγαλύτερη εμπορευματική αξιοποίηση και της γύρω περιοχής της Κνωσού, με εξαφάνιση των μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται για χρόνια εκεί, ώστε να ανοίξει το πεδίο σε μεγαλύτερες "μπίζνες", προς όφελος των ομίλων του Τουρισμού και των συνδεόμενων με αυτόν κλάδων, αφού κριτήριο επιτυχίας στην αντιλαϊκή πολιτική διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς θεωρείται η συνεισφορά της στην κερδοφορία άλλων τομέων της οικονομίας, όπως στον Τουρισμό.

Βέβαια, αυτή η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης - όπως και των προηγούμενων - για τους αρχαιολογικούς χώρους και γενικότερα την πολιτιστική κληρονομιά συντονίζεται πλήρως με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, η οποία θεωρεί καλύτερη διαχείριση της "πολιτιστικής κληρονομιάς" τη μείωση των δημόσιων προϋπολογισμών και τη μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή την εμπορευματοποίησή της.

Ομως η πολιτιστική κληρονομιά είναι συλλογική δημιουργία, λαϊκή περιουσία, με κοινωνική αποστολή, και όχι εμπόρευμα. Το Ανάκτορο της Κνωσού έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο διεπιστημονικό σχέδιο διαχείρισης, με σταθερή χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, με σκοπό τη διάσωση και προστασία, την ανάδειξη και την πλατιά διάδοση της συμβολής του Μινωικού Πολιτισμού στην πανανθρώπινη Ιστορία. Με ανεμπόδιστη πρόσβαση όλου του λαού, χωρίς καμία εμπορευματοποίηση των χρήσεών του, με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα και ασφάλεια στον χώρο δουλειάς, με ευθύνη και χρηματοδότηση του κράτους.

Ερωτάται η κα υπουργός τι μέτρα θα πάρει η κυβέρνηση:

- Για να προχωρήσουν άμεσα όλες οι αναγκαίες μελέτες για τη διάσωση και προστασία της Κνωσού, με ευθύνη των έμπειρων κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΠΟ και της ΕΦΑΗ, όπως να προχωρήσουν και οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης, ώστε να αρθούν επικινδυνότητες, ετοιμορροπίες και τα άλλα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει το μνημείο.

- Για να προσληφθεί όλο το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων (αρχαιοφύλακες κ.λπ.) για τη σωστή και ασφαλή λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου του Ανακτόρου της Κνωσού, να σταματήσει η εργασιακή ομηρία των εργαζομένων και να καταργηθεί η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών.

- Για τη δραστική μείωση του εισιτηρίου σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, μουσεία κ.λπ., με αύξηση των καρτών ελευθέρας εισόδου. Να σταματήσει το αίσχος της κατάργησης του μειωμένου εισιτηρίου για τους άνω των 65 κατά τη θερινή περίοδο».

Οπως σημειώνεται:

«Η τραγωδία αυτή δεν είναι απλώς μια αφήγηση εκδίκησης, αλλά ένας καθρέφτης των ανθρώπινων διλημμάτων, της διαχρονικής σύγκρουσης ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την ηθική.

Η Ηλέκτρα, μέλος της καταραμένης οικογένειας των Ατρειδών, μια γυναίκα παγιδευμένη σε αυτόν τον κύκλο αίματος και φρίκης, είναι κάτι περισσότερο από τραγικός χαρακτήρας, αφού προσωποποιεί το δίλημμα ανάμεσα στην ανάγκη για δικαιοσύνη και την ηθική επιταγή της αποφυγής της βίας. Δεν είναι μόνο ένα τραγικό πλάσμα της μοίρας, αλλά και ένα δημιούργημα του χαρακτήρα της, ενός χαρακτήρα ολόψυχα δοσμένου στον αγώνα για δικαιοσύνη. Είναι άραγε και η ίδια θύμα της εμμονής της με την εκδίκηση ή μια φωνή αντίστασης απέναντι στη βαρβαρότητα της εξουσίας; Και γιατί όταν το παλάτι απαλλάσσεται πλέον από τους τυράννους, εκείνη δεν περνάει το κατώφλι του;

Στην Ηλέκτρα, ο ποιητής δεν δίνει απαντήσεις, οι θεοί απουσιάζουν, οι χρησμοί απλώς συμπίπτουν με τις ανθρώπινες αποφάσεις, η συνείδηση περνά σε δεύτερη μοίρα, οι Ερινύες δεν εμφανίζονται. Παρ' όλα αυτά, το τίμημα για τους επιζώντες είναι βαρύ. Αυτό το τίμημα της επιλογής και την ανθρώπινη ανάγκη για κάθαρση με κάθε κόστος μάς καλεί να αναλογιστούμε η σοφόκλεια Ηλέκτρα. Εξάλλου, ο Σοφοκλής δεν θα μας δώσει άλλη ευκαιρία, δεν θα γράψει τριλογία: Το δικό του έργο τελειώνει εδώ - εντός αυτών των 1.510 στίχων θαυμαστής συμμετρίας και λιτότητας θα διευθετηθεί κάθε μία από τις αμφιβολίες και τα ερωτήματα που έχει θέσει».

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς, Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου, Σκηνικά - Κοστούμια: Πάρις Μέξης, Μουσική σύνθεση: Φώτης Σιώτας, Σχεδιασμός φωτισμού: Αλέκος Αναστασίου, Χορογραφίες: Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Συνεργάτης δραματολόγος Ερι Κύργια.

Παίζουν: Γιάννης Αναστασάκης, Γρηγορία Μεθενίτη, Λουκία Μιχαλοπούλου, Νικόλας Παπαγιάννης, Ιωάννα Παππά, Αναστάσης Ροϊλός, Περικλής Σιούντας κ.ά.