2025 The Associated Press. All

Χαρακτηριστικό για τις αντιθέσεις εντός του ευρωατλαντικού μπλοκ, όπως και για το πολύ ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται τα εμπορικά παζάρια, ήταν το σχόλιο που έκανε ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, μετά την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντας «παραλογισμό» τη «διεξαγωγή εμπορικού πολέμου» μεταξύ των μελών της λυκοσυμμαχίας. «Δεν μπορούμε, ως σύμμαχοι, να λέμε ότι πρέπει να ξοδέψουμε περισσότερα (...) και στη συνέχεια να διεξάγουμε εμπορικό πόλεμο (...) Πρέπει τώρα να καταλήξουμε σε συμφωνία», ανέφερε.

Αντίστοιχα χαρακτηριστικές ήταν οι απειλές του Ντ. Τραμπ προς την Ισπανία μετά τη ΝΑΤΟική Σύνοδο, καθώς απαντώντας στους ισχυρισμούς της Μαδρίτης ότι εξασφάλισε εξαίρεση από τον στόχο του 5% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες, ο Αμερικανός Πρόεδρος προειδοποίησε: «Διαπραγματευόμαστε με την Ισπανία για μια εμπορική συμφωνία. Θα τους κάνουμε να πληρώσουν τα διπλάσια»...

Από τη μεριά της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, δήλωσε σχετικά με τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - ΕΕ ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι», προσθέτοντας ότι οι Βρυξέλλες αναλύουν νέα, επικαιροποιημένη πρόταση που τους έστειλε η Ουάσιγκτον στις 26 Ιούνη.

«Το μήνυμά μας σήμερα είναι σαφές, είμαστε έτοιμοι για μια συμφωνία», είπε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «ταυτόχρονα, προετοιμαζόμαστε για το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί ικανοποιητική συμφωνία (...) και θα υπερασπιστούμε το ευρωπαϊκό συμφέρον όπως χρειάζεται. Εν ολίγοις, όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι».

Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρ. Μερτς, τάχθηκε υπέρ της σύναψης μιας «γρήγορης κι απλής» εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, όχι «αργής και περίπλοκης» - καθώς η γερμανική βιομηχανία κινδυνεύει να δεχθεί μεγαλύτερο πλήγμα από μια κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με την Ουάσιγκτον.

Σε διαφορετική «απόχρωση», ο Εμ. Μακρόν ευχήθηκε μεν να οριστικοποιηθεί «γρήγορα» η συμφωνία ΕΕ - ΗΠΑ, αφού η τρέχουσα κατάσταση δεν μπορεί να διαρκεί «αιωνίως», ωστόσο τόνισε ότι αυτή «δεν θέλουμε να "κλειστεί" με κάθε τίμημα (...) Η καλή μας θέληση δεν πρέπει να εκληφθεί ως αδυναμία».

Ο δε Γάλλος επίτροπος Βιομηχανικής Στρατηγικής της ΕΕ, Στ. Σεζουρνέ, δήλωσε επίσης ότι «θα χρειαστεί να προβούμε σε αντίποινα και να επαναφέρουμε τις ισορροπίες σε ορισμένους βασικούς τομείς, εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν σε μια ασύμμετρη συμφωνία», μεταξύ άλλων και εάν «το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων είναι να παραμείνει ένας δασμός 10%».

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Χ. Λάτνικ, δήλωσε «αισιόδοξος - πιστεύω πια ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία», προσθέτοντας σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ ότι έχει νόημα η επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ, καθώς είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και οι δύο έχουν μια βαθιά και πολύπλοκη σχέση.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ενδεικτική των ανταγωνισμών και των πολύπλευρων διεργασιών είναι και η συζήτηση που ανοίγει για πιθανή δημιουργία νέου διεθνούς οργανισμού εμπορίου, με φόντο και την πορεία «αποσύνθεσης» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), μετά και τη διαδικασία που επίσημα ξεκίνησαν οι ΗΠΑ για την πλήρη αποχώρησή τους.

Οπως δήλωσε ο Φρ. Μερτς, το επιτελείο της Φον ντερ Λάιεν επεξεργάζεται σχέδιο για να πρωτοστατήσει η ΕΕ στη δημιουργία νέου διεθνούς οργανισμού εμπορίου.

Η πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε μάλιστα στην εμπορική συνεργασία που επιδιώκουν με την ΕΕ χώρες του Ειρηνικού μέσα από το σχήμα της Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) - στο οποίο συμμετέχει και η Βρετανία.

«Οι ασιατικές χώρες θέλουν να έχουν δομημένη εταιρική σχέση με την ΕΕ κι η ΕΕ επιθυμεί το ίδιο. Και κατά συνέπεια είπα πως μπορούμε να το σκεφτούμε αυτό έως την έναρξη του ανασχεδιασμού του ΠΟΕ», είπε η φον ντερ Λάιεν, καταλήγοντας ότι στόχος είναι «να δείξουμε στον κόσμο ότι το ελεύθερο εμπόριο με μεγάλο αριθμό χωρών είναι εφικτό».

Σημειωτέον ότι μεσοβδόμαδα, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε ότι η χώρα είναι πλέον «απόλυτα προετοιμασμένη» για τη συμμετοχή της στη CPTPP. Το Πεκίνο κατέθεσε αίτηση για ένταξη στη Συμφωνία το 2021.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ ανακοίνωσε ότι οριστικοποιήθηκε η συμφωνία ΗΠΑ - Κίνας που επεξεργάστηκαν οι δυο χώρες στο Λονδίνο τον Μάη.

Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χ. Λάτνικ, είπε ότι με βάση τη συμφωνία αμερικανικές κυρώσεις κατά της Κίνας θα αρθούν μόλις ολοκληρωθεί η πρώτη αποστολή σπάνιων γαιών από την πλευρά της Κίνας.

Οι σοβαροί περιορισμοί σε εξαγωγές κρίσιμων υλικών που έθεσε το Πεκίνο - ως αντίμετρο των περιορισμών και αυξημένων δασμών από τις ΗΠΑ - προκάλεσαν τεράστια «πίεση» ειδικά σε ομίλους κατασκευής αυτοκινήτων και αεροναυπηγικής, παραγωγής μικροτσίπ, αλλά και στρατιωτικού εξοπλισμού. Στέλεχος της «Ford» σχολίασε σχετικά ότι «ζούμε από μέρα σε μέρα»...

Η «Wall Street Journal» μετέδωσε ότι οι κινεζικές αρχές μελετούν πολύ στοχευμένα τις «υποχωρήσεις» που θα γίνουν για εξαγωγές σπάνιων γαιών, μεταξύ άλλων επεξεργαζόμενες συγκεκριμένα βήματα για να αποφύγουν τη διαρροή τεχνογνωσίας στο εξωτερικό, ειδικά προς τις ΗΠΑ. Μεταξύ άλλων το Πεκίνο μελετά πώς θα μειώσει στο ελάχιστο ειδικά εξαγωγές που συνδέονται με στρατιωτικές χρήσεις.

Το δε κινεζικό υπουργείο Εμπορίου ανακοίνωσε κι αυτό ότι Ουάσιγκτον και Πεκίνο επιβεβαίωσαν τις λεπτομέρειες εμπορικής συμφωνίας, με βάση την οποία η Κίνα θα εξετάσει και θα εγκρίνει τις αιτήσεις εξαγωγής ειδών που υπόκεινται στους κανόνες ελέγχου εξαγωγών, ενώ οι ΗΠΑ θα ακυρώσουν μια σειρά από υφιστάμενα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί κατά της Κίνας.

Πληροφορίες αμερικανικών ΜΜΕ έκαναν λόγο για 10 ακόμα εμπορικές συμφωνίες που επίκεινται, μεταξύ άλλων και με την Ινδία, ενώ η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λεβίτ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε ότι η προθεσμία για την επιβολή αυξημένων δασμών που λήγει στις 9 Ιούλη «ίσως θα μπορούσε να παραταθεί, αλλά αυτή είναι μία απόφαση που θα λάβει ο Πρόεδρος».

Με φόντο την ένταση της πολεμικής προπαρασκευής της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία και σε συμμάχους της, η Μόσχα θέτει πλέον ζήτημα για τα σχέδια ένταξης της Ουκρανίας στο ευρωενωσιακό μπλοκ, σηματοδοτώντας ενδεχομένως αλλαγή στάσης.

Ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμ. Μεντβέντεφ, είπε ότι η ΕΕ είναι «εχθρός» και άμεση απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας, οπότε η ένταξη της Ουκρανίας θα ήταν επικίνδυνη.

Η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές ότι αντιτίθεται στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ωστόσο δήλωνε ότι δεν θα είχε αντιρρήσεις στην προοπτική να γίνει το Κίεβο μέλος της ΕΕ - παρότι βέβαια το θέμα των σχέσεων της Ουκρανίας με την ΕΕ λειτούργησε ως βασικός «μοχλός» για την πολύμορφη «δυτική» επέμβαση που οδήγησε στην πραξικοπηματική ανατροπή της ουκρανικής κυβέρνησης το 2014, οξύνοντας την αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

Η Ουκρανία υπέβαλε αίτηση ένταξης στην ΕΕ λίγο μετά την έναρξη του πολέμου το 2022 και της χορηγήθηκε καθεστώς υποψήφιας χώρας αργότερα εκείνο το έτος.

Σύμφωνα με τον Μεντβέντεφ, η ΕΕ έχει μετατοπιστεί από ένα οικονομικό μπλοκ σε έναν «πολιτικοποιημένο αντιρωσικό οργανισμό, που μετατρέπεται σιγά σιγά σε στρατιωτικό μπλοκ».

Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση που έλαβε η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ αφορά ιδιαίτερα τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ. Εξάλλου η ΕΕ υπολογίζει να «απελευθερωθούν» περίπου 800 δισ. ευρώ για εξοπλισμούς και άλλες στρατιωτικές δαπάνες μέσα στα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «ReArm Europe» («Readiness») απέναντι στη «ρωσική απειλή».

«Οι Βρυξέλλες σήμερα είναι ένας πραγματικός εχθρός της Ρωσίας. Στην τρέχουσα διεστραμμένη μορφή της η ΕΕ δεν αποτελεί μικρότερη απειλή για εμάς από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία», έγραψε ο Μεντβέντεφ στο Telegram.

Είναι «επομένως λάθος», πρόσθεσε, να λέμε τώρα ότι η Ουκρανία θα πρέπει να είναι ελεύθερη «να ενταχθεί όπου θέλει» εκτός από το ΝΑΤΟ. «Η λεγόμενη ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ αποτελεί κίνδυνο για τη χώρα μας».

«Η ΕΕ γεμάτη όπλα αποτελεί άμεση απειλή για τη Ρωσία. Ετσι ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζεται. Τουλάχιστον μέχρι να αλλάξει την προσέγγισή της απέναντί μας», συνέχισε.

Πάντως, σύμφωνα με τον Μεντβέντεφ η διμερής συνεργασία της Μόσχας με μεμονωμένα κράτη - μέλη της ΕΕ θα πρέπει να συνεχιστεί. Υπονοεί κράτη όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία κ.ά.

Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη, ο Πρόεδρος της Λιθουανίας Γκ. Ναουσέντα δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει τις υπόλοιπες 6 ομάδες διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους και να επιδιώξει την ένταξη της χώρας στο μπλοκ έως το 2030.

Από την πλευρά του ο Ούγγρος πρωθυπουργός Β. Ορμπαν επανέλαβε την αντίθεσή του σε ένταξη της Ουκρανίας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, επικαλούμενος και τα αποτελέσματα συμβουλευτικού «δημοψηφίσματος» για το θέμα, την εγκυρότητα του οποίου αμφισβητεί η αντιπολίτευση.

Σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο «Kossuth» είπε πως η Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει δεκτή ούτε στην ΕΕ ούτε στο ΝΑΤΟ, διότι η χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και η ένταξη σε αυτά τα μπλοκ «θα μας συμπαρέσυρε αναπόφευκτα» σε πόλεμο με τη Ρωσία.

Ανέφερε επίσης πως στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ η Ουγγαρία δήλωσε «ότι δεν θα δώσει το πράσινο φως για την έναρξη του πρώτου κεφαλαίου των συνομιλιών».

Στο μεταξύ ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, σε συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης, στη Λευκορωσία, δήλωσε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη για έναν τρίτο γύρο διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, και σε αυτήν τη φάση συζητούνται ημερομηνίες.

Επεσήμανε δε ότι τα σχέδια «διευθέτησης» που έχουν καταθέσει οι δύο πλευρές είναι διαμετρικά αντίθετα, κάτι που όπως είπε δεν αποτελεί έκπληξη, και πρόσθεσε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να παραδώσει στο Κίεβο τους σορούς 3.000 Ουκρανών στρατιωτών, μετά την παράδοση άλλων 6.000 στο πλαίσιο όσων συμφωνήθηκαν στον προηγούμενο γύρο διαπραγματεύσεων.

Ανέφερε ακόμα ότι οι ρωσικές στρατιωτικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 6,3% του ΑΕΠ της χώρας και ότι η μεγάλη ενίσχυσή τους οδήγησε σε αύξηση του πληθωρισμού, ενώ ισχυρίστηκε πως οι δαπάνες αυτές αντιστοιχούν στις ανάγκες της σύγκρουσης στην Ουκρανία και πως η Μόσχα σκοπεύει να τις μειώσει στο μέλλον.

Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, επανέλαβε ότι έχει «μεγάλο σεβασμό» για τον Ντ. Τραμπ και ότι είναι ευγνώμων για τις προσπάθειές του για «επίλυση» της κατάστασης στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή.

Δήλωσε δε πρόθυμος να τον συναντήσει, αν και επεσήμανε ότι μια τέτοια συνάντηση θα απαιτούσε προσεκτική προετοιμασία, ενώ πρόσθεσε ότι χάρη στον Τραμπ οι σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας αρχίζουν να βελτιώνονται.