Με τις «διαρροές» της κυβέρνησης στα ΜΜΕ ενόψει της παρουσίασης του νομοσχεδίου να φανερώνουν και καινούργιες μορφές ευελιξίας, γίνεται φανερό ότι μετά τους εκτρωματικούς νόμους των προηγούμενων χρόνων που ξήλωσαν τα όποια «συλλογικά δικαιώματα» είχαν απομείνει (βλ. ΣΣΕ), τώρα στο στόχαστρο μπαίνει το λεγόμενο «ατομικό» δίκαιο.

Δίνονται δηλαδή στην εργοδοσία περισσότερα εργαλεία για να προσαρμόζει ανεξέλεγκτα και τις ατομικές συμβάσεις, έτσι που ουσιαστικά να μην δεσμεύεται από τίποτα απέναντι στο προσωπικό της. Αυτή η προσπάθεια κυβέρνησης και εργοδοσίας αφορά καταρχάς το «χρυσωρυχείο» για τους επιχειρηματικούς ομίλους, δηλαδή τον εργάσιμο χρόνο, με τις φερόμενες διατάξεις του νομοσχεδίου να τον ξεχειλώνουν ακόμα περισσότερο.

Επιδίωξη παραμένει το να μπει οριστικά η ταφόπλακα στο 8ωρο και στον σταθερό εργάσιμο χρόνο, να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια έχουν απομείνει για την επιβολή της δουλειάς όσο - όπως - όποτε θέλει ο εργοδότης.

Υπενθυμίζεται ότι τα προηγούμενα χρόνια έχουν έρθει άλλα δύο νομοσχέδια: Το πρώτο που περιλάμβανε μεταξύ άλλων τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου με 10ωρη δουλειά χωρίς προσαύξηση (ν. Χατζηδάκη), όπου τα περισσότερα άρθρα ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση της ΝΔ μαζί με ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Και το δεύτερο για την απασχόληση σε πολλαπλούς εργοδότες μέχρι και 13 ώρες τη μέρα (ν. Γεωργιάδη) και τις συμβάσεις «ελάχιστης προβλεψιμότητας». Καθιερώθηκε η «ψηφιακή κάρτα» που ουσιαστικά γίνεται εργαλείο μέτρησης της «ευελιξίας», ενώ νομοθετήθηκαν επιπλέον μέτρα για την περιστολή της συνδικαλιστικής δράσης και άλλες βάρβαρες διατάξεις. Ξεχώριζε ακόμα η 6ήμερη εργασία, με τα μέτρα αυτά να γίνονται αφορμή για να δώσει περήφανα εύσημα ο Γερμανός καγκελάριος στον πρωθυπουργό σε πρόσφατη συνάντησή τους, αναγνωρίζοντάς του ρόλο ...πρωτοπόρου στο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου και παράδειγμα για όλη την ΕΕ.

Το νέο έκτρωμα λοιπόν που έρχεται να ξεφουρνίσει η κυβέρνηση τις επόμενες μέρες, αναμένεται όπως όλα δείχνουν να περιλαμβάνει ακόμα πιο άγρια μέτρα στην κατεύθυνση των παραπάνω, σύμφωνα με τα αιτήματα του ΣΕΒ και των άλλων τμημάτων της μεγαλοεργοδοσίας, που μόνιμη απαίτησή τους είναι η «περισσότερη ευελιξία» και τα «μέτρα ενίσχυσης της παραγωγικότητας».

Αυτή η «περισσότερη ευελιξία» είναι που έχει φέρει σήμερα την εργατική τάξη αντιμέτωπη με τη διαρκή περιπλάνηση, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι το 50% των προσλήψεων γίνεται με συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, ενώ σε κάθε 100 προσλήψεις αντιστοιχούν 95 απολύσεις! Γι' αυτό και το υπουργείο Εργασίας αναγγέλλοντας το νομοσχέδιο ανέφερε ότι «επιδιώκεται η απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών πρόσληψης, η μείωση της γραφειοκρατίας» κ.ά.

«Μπούσουλας» για τη νέα αυτή επίθεση δεν είναι άλλος από τη βάρβαρη Οδηγία της ΕΕ (2003/88) που προβλέπει ως «μίνιμουμ κατοχύρωση» την ανάπαυση 11 ωρών μέσα στο 24ωρο. Η Οδηγία λοιπόν αυτή εφαρμόζεται μέσα από τη θεσμοθέτηση της 13ωρης δουλειάς, όπως απαιτούν οι εργοδότες, κάτι που όλο και περισσότερο προσεγγίζεται τα τελευταία χρόνια με εργαλεία τη «διευθέτηση», την «παράλληλη απασχόληση», τις περισσότερες και πιο «φθηνές» υπερωρίες για την εργοδοσία.

Σύμφωνα με όσα έχουν δει μέχρι τώρα το φως της δημοσιότητας, ξεχωρίζουν τα παρακάτω για το επικείμενο νομοσχέδιο της κυβέρνησης.

Πρώτον: Θεσμοθετείται η 13ωρη εργασία και σε έναν εργοδότη, επεκτείνοντας το αίσχος της «παράλληλης απασχόλησης» που προβλεπόταν στον ν. Γεωργιάδη. Υπενθυμίζεται ότι όταν ψηφιζόταν ο συγκεκριμένος νόμος, η κυβέρνηση παρουσίαζε ως «δικαίωμα του εργαζόμενου» αν το ...επιθυμούσε, για να «συμπληρώσει το εισόδημά» του, εκτός από το 8ωρο να μπορεί να εργαστεί και ένα 4ωρο σε άλλη επιχείρηση. Πλέον θα δίνεται η δυνατότητα σε έναν εργοδότη να έχει τον εργαζόμενο 13 ώρες τη μέρα στη δουλειά, με την κυβέρνηση βέβαια να τσαμπουνάει ότι ...«δεν θα παραβιάζεται η 11ωρη ανάπαυση που προβλέπει η ΕΕ»!

Συγκεκριμένα, η εργοδοσία θα μπορεί να προσθέτει στο 8ωρο άλλη μία ώρα «υπερεργασία» (9η ώρα), όπως ήδη προβλέπεται, και υπερωρίες μέχρι την 13η ώρα. Αποδεικνύεται ότι, ακριβώς για να γίνει πράξη αυτή η αθλιότητα, η κυβέρνηση έχει εδώ και καιρό «μειώσει» το κόστος της υπερωρίας για την εργοδοσία. Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τον ν. Χατζηδάκη αυξήθηκε ο αριθμός των υπερωριών με παράλληλη μείωση της αποζημίωσής τους, ενώ μόλις πριν από λίγες βδομάδες η κυβέρνηση κατάργησε την προβλεπόμενη προσαύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τις υπερωρίες και την εργασία Κυριακές και αργίες.

Δεύτερον: Η διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου θα μπορεί όπως διαρρέεται να γίνεται και σε εβδομαδιαία βάση, ώστε να αυξομειώνονται καθημερινά οι ώρες εργασίας και κάθε βδομάδα να «μηδενίζει το κοντέρ». Να ξεχάσουν δηλαδή οι εργαζόμενοι κάθε έννοια προγραμματισμού και σταθερού ωραρίου. Υπενθυμίζεται ότι και το προηγούμενο νομοσχέδιο της διευθέτησης παρουσίαζε τη 10ωρη δουλειά - χωρίς προσαύξηση στο μεροκάματο - ως «δικαίωμα» του εργαζόμενου, αφού αντί για λεφτά θα «αμειβόταν» με ρεπό. Η διευθέτηση βέβαια σε εβδομαδιαία βάση θα μπορεί να γίνει πράξη π.χ. με δύο μέρες με 13 ώρες δουλειάς και άλλες τρεις μέρες με 7 ώρες δουλειάς. Ετσι, ούτε η Οδηγία της ΕΕ για την 11ωρη ανάπαυση παραβιάζεται, ούτε το άθροισμα είναι πάνω από 48 ώρες τη βδομάδα, με τον εργαζόμενο να έχει γίνει πραγματικά σμπαράλια.

Τρίτον: Σε ένα ακόμα χτύπημα στον σταθερό εργάσιμο χρόνο, τις τελευταίες μέρες γράφεται ότι η κυβέρνηση θα δίνει τη δυνατότητα για υπερωρίες και στην εκ περιτροπής εργασία! Κι αυτό έρχεται σε συνέχεια του προηγούμενου εκτρωματικού νόμου, που έδινε τη δυνατότητα για διακεκομμένα ωράρια ακόμα και στους μερικά απασχολούμενους. Ετσι, η εργοδοσία μπορούσε να προσλαμβάνει 4ωρίτες (που κοστίζουν λιγότερο) και να τους έχει ουσιαστικά όλη μέρα στη δουλειά μειώνοντας κατακόρυφα το λεγόμενο «μισθολογικό κόστος». Τώρα θα δίνεται η δυνατότητα να προσλαμβάνει εργαζόμενους με συμβάσεις λίγων ημερών τη βδομάδα, αντί για πλήρη απασχόληση, όμως να τους «φορτώνει» υπερωρίες, ανάλογα με τον όγκο δουλειάς. Είναι φανερό ότι πρόκειται για μέτρο που «κουμπώνει» περισσότερο στη «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού και της εστίασης, όπου η εργοδοσία αξιοποιεί κατά κόρον την εκ περιτροπής απασχόληση, όμως ξεχειλώνει τον εργάσιμο χρόνο με το μικρότερο δυνατό «κόστος», κάτι που τώρα πλέον θα γίνεται «νόμιμα».

Τέταρτον: Στο όνομα της «μείωσης της γραφειοκρατίας» διαφημίζεται ως «τομή» η απλοποίηση των προσλήψεων, «ακόμα και με ένα κλικ στο κινητό», όπως γράφεται σε σχετικά δημοσιεύματα. Προφανώς η «απλοποίηση» δεν αφορά μόνο τις προσλήψεις αλλά και τις απολύσεις, ή στη γλώσσα κυβέρνησης και εργοδοσίας τις «οικειοθελείς αποχωρήσεις». Ετσι όλο και περισσότερο προσεγγίζεται το εργασιακό μοντέλο των «συμβάσεων μηδενικών ωρών» συνεχίζοντας στον δρόμο των συμβάσεων «ελάχιστης προβλεψιμότητας» που είχαν νομοθετηθεί το 2023 (ν. Γεωργιάδη). Στην πραγματικότητα, θα δίνεται η δυνατότητα στην εργοδοσία, και ιδίως στα δουλεμπορικά γραφεία να έχουν τους εργαζόμενους σε καθεστώς διαρκούς «εφεδρείας» και να τους «ενεργοποιούν» όποτε και για όσο χρειάζεται η κάθε επιχείρηση. Μιλάμε για νέες ψηφίδες στον ευρωενωσιακό εφιάλτη της διάκρισης του εργάσιμου χρόνου σε «ενεργό» και «ανενεργό», με τον εργαζόμενο να είναι διαθέσιμος όσο γίνεται περισσότερες ώρες και να αμείβεται με τα ελάχιστα, όπως θα γίνεται με συνδυασμό όλων των παραπάνω μέτρων.

Με όλα τα παραπάνω να είναι σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες όσα θα περιλαμβάνονται στο εργασιακό νομοσχέδιο, η κυβέρνηση επιλέγει τις τελευταίες μέρες τον προπαγανδιστικό αντιπερισπασμό των «μέτρων για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία». Διαρρέει π.χ. ότι το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει και τέτοιες διατάξεις με ψηφιακά συστήματα και καταγραφή, που όπως φαίνεται θα είναι απλά κούφιες διακηρύξεις και ευχολόγια, αφού την ίδια στιγμή θα επεκτείνεται η απλήρωτη δουλειά. Είναι πραγματικά πρόκληση για τους εργαζόμενους, από τη μία να γίνεται καθεστώς η 13ωρη απασχόληση και η δουλειά ήλιο με ήλιο, διαμορφώνοντας τις τέλειες συνθήκες για πολλαπλασιασμό των εργατικών «ατυχημάτων» και την ίδια στιγμή η κυβέρνηση να καμαρώνει ότι παίρνει μέτρα «υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Χώρια που τα ίδια τα στοιχεία της Εκθεσης της Επιθεώρησης Εργασίας για το 2024 επιβεβαίωσαν την «ασυλία» που απολαμβάνει η εργοδοσία στους χώρους δουλειάς, με τους λιγοστούς επιθεωρητές να μην έχουν καν τα διαθέσιμα εργαλεία για να κάνουν τους απαιτούμενους ελέγχους.

Τα παραπάνω μέτρα ουσιαστικά θα νομιμοποιούν την εφιαλτική κατάσταση που έχει γίνει καθεστώς στους χώρους δουλειάς και, όπως φαίνεται, η εργοδοσία θέλει να θωρακίσει ακόμα καλύτερα.

Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία από πρόσφατη μελέτη του ΙΝΕ - ΓΣΕΕ, όπου αποτυπώνεται η γενικευμένη απλήρωτη υπερεργασία και η δουλειά ακόμα και στον ελεύθερο χρόνο για μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων.

Είναι χαρακτηριστικό το εύρημα της έρευνας ότι το 52% των ερωτηθέντων δουλεύει επιπλέον ώρες από αυτές που ορίζει η σύμβαση εργασίας του, ενώ το 56% εργάζεται είτε πάνω από δύο Σαββατοκύριακα τον μήνα (41%) είτε ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα (15%).

Ενας στους τέσσερις εργαζόμενους πολύ συχνά αναγκάζεται να εργαστεί στον ελεύθερο χρόνο.

Οσο για τις αμοιβές; Το 65% δηλώνει ότι είτε δεν αμείβεται καθόλου (49%) είτε αμείβεται μερικώς (16%) για την υπερεργασία, στοιχείο που καταρρίπτει κάθε ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι τάχα με την «ψηφιακή κάρτα εργασίας» έχει καταπολεμηθεί η «μαύρη εργασία».