Στην εκδήλωση παρευρέθηκε αντιπροσωπεία της Κεντρικής Επιτροπής με επικεφαλής τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Σε αυτό το φύλλο ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει την ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα. Σε επόμενο φύλλο θα δημοσιευτεί η ομιλία του Μάκη Παπαδόπουλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με θέμα: «Σοσιαλιστικό κράτος και κεντρικός σχεδιασμός».

Αποτελεί κραυγαλέα υποκρισία της αστικής και οπορτουνιστικής προπαγάνδας όταν δήθεν αποκαλύπτουν ότι το ΚΚΕ επιδιώκει καθοδηγητικό ρόλο, πράγμα που συνιστά γι' αυτούς έγκλημα σε βάρος του συστήματος. Εξίσου υποκριτικά είναι και τα συνθήματα «έξω τα κόμματα από το εργατικό - λαϊκό κίνημα», λες και οι λαϊκοί προσανατολισμοί, απόψεις, αντιλήψεις, οι επιλογές και προτιμήσεις αναπτύσσονται σε ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό κενό. Δεν υπάρχει πολιτικό κόμμα που να μην επιδιώκει να ασκήσει καθοδήγηση. Το εντελώς αντίθετο συμβαίνει, η κοινωνικοπολιτική συνείδηση διαμορφώνεται στο έδαφος της εξουσίας της αστικής τάξης και της κυρίαρχης ιδεολογίας της. Ο ανώτερος καθοδηγητικός ρόλος ανήκει στην εξουσία της αστικής τάξης, του αστικού κράτους της, με έναν στόχο: Η μειοψηφία που αντιπροσωπεύει η αστική τάξη να υποτάξει και να ενσωματώσει τη λαϊκή πλειοψηφία. Το ΚΚΕ επιδιώκει να ασκεί καθοδηγητικό ρόλο με διακηρυγμένη, ανοικτά και στα ντοκουμέντα του, δημόσια θέση να συμβάλει στην ανάπτυξη της μέγιστης πρωτοβουλίας του λαού, ώστε αυτός και μέσα από την πείρα του να πάρει την υπόθεσή του στα χέρια του, να γίνει αυτός οριστικός νικητής.

Καθοδηγητές και εκβιαστές της λαϊκής συνείδησης είναι και η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι στρατηγικές συμμαχίες με τις ΗΠΑ και το δολοφόνο κράτους του Ισραήλ, όλα τα κόμματα που παλεύουν για την επιβίωση του καπιταλισμού, άρα δουλεύουν για τη μακροημέρευση του καταδικασμένου να ανατραπεί τελευταίου ταξικού συστήματος.

Καθοδήγηση κάνει η ΝΔ όταν προβάλλει ως «εθνικό» συμφέρον το συμφέρον του κεφαλαίου, καθοδήγηση κάνει το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Πλεύση και οι άλλοι όταν διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει και άλλος, «καλός» καπιταλισμός, που επιδέχεται εξυγίανση, επιδιόρθωση. Το ίδιο και ο Τσίπρας, που αυτοπροβάλλεται ως σύγχρονος παγκόσμιος διανοούμενος, προτάσσοντας ότι το δίλημμα είναι ανάμεσα στον «αυταρχικό» και τον «δημοκρατικό» καπιταλισμό. Αυτοί που θεωρούν ξεπερασμένη αντίληψη, παλαιοκομματική και δογματισμό τη θέση του ΚΚΕ ότι υπάρχουν δυο δρόμοι ανάπτυξης, εξέλιξης, ο φιλοκαπιταλιστικός και ο άλλος δρόμος της πάλης με κατεύθυνση τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Δεν θα ξεφύγω από το θέμα της ομιλίας, απλά να υπογραμμίσουμε ότι αυτές οι θεωρίες είναι πολύ παλιές, έχουν πάνω από 100 και 120 χρόνια ηλικία, δηλαδή οι σοσιαλδημοκρατικές, ρεφορμιστικές, οπουρτουνιστικές. Δεν έχουν ανανεωθεί καν, όχι γιατί δεν έχουν στις γραμμές τους και κάποιους ικανούς διανοητές, όμως είναι αδύνατο να ανανεώνεται θεωρητικά ο ρεφορμισμός και ο οπορτουνισμός, γιατί το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα ό,τι είχε να προσφέρει το πρόσφερε, έχει μπει σε διαδικασία βαθιάς σήψης, καθώς είναι το τελευταίο - ιστορικά - ταξικό σύστημα. Οι αντιθέσεις και αντιφάσεις του οξύνονται, το ότι μοιάζει παντοδύναμος δεν οφείλεται στην ίδια τη δυναμική του, αλλά και στην προσωρινή υποχώρηση του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, στην κρίση που πέρασε και περνάει ακόμα, μετά την προσωρινή ήττα της επαναστατικής διαδικασίας με τη νίκη της αντεπανάστασης. Διαδικασία για την οποία εμείς μιλήσαμε ανοικτά και καθαρά μπροστά στην εργατική τάξη, τον λαό με ειλικρίνεια, χωρίς τον παραμικρό φόβο αυτοκριτικής.

Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος στις συνθήκες του καπιταλισμού έχει ορισμένα όρια αποτελεσματικότητας, με την έννοια ότι δεν μπορεί με τη δύναμη της επιρροής και παρέμβασής του στην ανάπτυξη και όξυνση της ταξικής πάλης να καταργήσει τους νόμους της καπιταλιστικής οικονομίας, τον ταξικό ρόλο της αστικής πολιτικής εξουσίας και του αστικού κράτους κ.λπ. Οι νόμοι και η στρατηγική του καπιταλισμού δεν ανατρέπονται, θα καταργηθούν με την ολοκληρωτική ανατροπή του και το τσάκισμα του αστικού κράτους από την εργατική εξουσία. Το ΚΚΕ πάνω από 100 χρόνια, παρά το γεγονός ότι για μια μεγάλη, σχετικά, περίοδο είχε προβληματική στρατηγική, παρ' όλα αυτά ήταν ο μπροστάρης οργανωτής της ταξικής πάλης, επίσης του 4χρονου αγώνα της Κατοχής, του ηρωικού ΔΣΕ, και μετέπειτα στους αγώνες που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα, στη δεκαετία '50-'60, αν και στην παρανομία και χωρίς Κομματικές Οργανώσεις, στη διάρκεια της δικτατορίας έως σήμερα και έτσι απτόητο θα συνεχίσει. Δεν υπάρχει λαϊκή κατάκτηση στην οποία δεν συνέβαλε το ΚΚΕ και η Νεολαία του, οι κομμουνιστές και κομμουνίστριες, αγωνιστές συνοδοιπόροι.

Το Κόμμα μας έχει βαθιές ιστορικές ρίζες στην εργατική τάξη, κατακτημένη, κριτικά επεξεργασμένη πείρα και από την πάλη του ενάντια σε ακραίες μορφές οπορτουνισμού, γενικά κατά του οπορτουνισμού ανεξάρτητα αποχρώσεων, με σταθερή προσήλωση στον μαρξισμό - λενινισμό και στην υπεράσπιση του σοσιαλισμού, παράγοντες που το οδήγησαν να διατηρήσει την ιστορική του συνέχεια και μετά την κρίση του 1968 και την ακόμα μεγαλύτερη και βαθύτερη κρίση του 1991.

Στις συνθήκες του καπιταλισμού παλεύει για να αποσπάσει ο λαός έστω και κάποιες κατακτήσεις, προειδοποιώντας ότι ο αντίπαλος καραδοκεί να τις πάρει πίσω, να αποκτήσει συνείδηση του δίκιου και της δύναμής του. Ταυτόχρονα επιδιώκει να συγκεντρώνονται, να ωριμάζουν και να διαπαιδαγωγούνται εργατικές, λαϊκές δυνάμεις, ώστε σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης να τολμήσουν τη μόνη επιλογή, την ανατροπή και το πέρασμα στην εργατική εξουσία.

Στις σημερινές αντίξοες συνθήκες, που το καθήκον της σοσιαλιστικής επανάστασης δεν βρίσκεται - ακόμα - στην ημερήσια διάταξη, αν και οι αντικειμενικές υλικές συνθήκες είναι ώριμες, επαναστατική αξία έχει κάθε προσπάθεια, κάθε μορφής πάλη, κάθε σύνθημα που συμβάλλει στην καλλιέργεια των δυνατοτήτων και ευκαιριών για την αντικαπιταλιστική αντιμονοπωλιακή συνείδηση, στην αντίθεση όχι μόνο με τη μια ή την άλλη κυβέρνηση διαχείρισης αλλά συνολικά με το καπιταλιστικό σύστημα, με σημαία τον προλεταριακό διεθνισμό, τη διεθνιστική αλληλεγγύη και κοινή δράση των λαών.

Είναι φυσικό, μελετώντας την ιστορική πορεία μας, ζώντας την άνοδο της πάλης στις μέρες μας, να τραβούν την προσοχή μας, να μας συγκινούν και να μας ενθουσιάζουν οι μεγάλες στιγμές μαζικών κινητοποιήσεων και αναμετρήσεων, σε σύγκριση με την καθημερινότητα που ενδιάμεσα μεγάλων γεγονότων απαιτεί και επαναληπτικότητα κινήσεων, κατάλληλες μορφές πάλης, συσπείρωσης. Οι μεγάλες στιγμές δεν κρατάνε για πολύ, απαιτείται εναλλαγή μορφών πάλης και δράσης, δουλειά του «μυρμηγκιού», αθόρυβη αλλά μεγάλης αξίας και δυναμικής επιμελημένη προσπάθεια για την επεξεργασία του επόμενου βήματος, της κλιμάκωσης, με όπλο την αξιοποίηση της πολιτικής πείρας που συσσωρεύεται.

Κάθε μέρα, κάθε στιγμή αποτελεί, για το ΚΚΕ, πεδίο άμεσης παρέμβασης, πρωτοβουλίας, ακόμα και πρωτοτυπίας, για να ανταποκρίνεται στον αγώνα που κατευθύνεται στην ανατροπή της αστικής πολιτικής εξουσίας υπέρ της εργατικής. Είναι υποχρεωμένο να αλληλοδιαπλέκει διαλεκτικά το σήμερα και το αύριο, να μη διαχωρίζει με στεγανά τις μη επαναστατικές από επαναστατικές συνθήκες. Γι' αυτό δεν κουραζόμαστε, δεν μας διακατέχει πνεύμα μικροαστικής ανυπομονησίας, αφού ξέρουμε προς τα πού πρέπει να βαδίσουμε.

Πώς:

Με την άνοδο της στάθμης του θεωρητικού, ιδεολογικού, μορφωτικού και πολιτιστικού επίπεδου συνολικά του Κόμματος και της ΚΝΕ πριν απ' όλα με την κατάκτηση ιδεολογικού βάθους όλων των μορφών πάλης, στόχους πάλης και αιτήματα βγαλμένα μέσα από συστηματική επιστημονικού χαρακτήρα έρευνα. Με την ασταμάτητη πολύμορφη πάλη με την αστική ιδεολογία και όλα τα παρακλάδια της, με τον οπορτουνισμό και ρεφορμισμό.

Με την πολιτική ανάπτυξης στελεχών μέσα από την εργατική τάξη, να κατακτούν θεωρητικές γνώσεις, μελετητικές και ερευνητικές ικανότητες, να διακρίνονται για την ταξικότητα και επιστημονικότητά τους. Περιορίζοντας, όσο εξαρτάται από εμάς, την αντίληψη διαχωρισμού της κομματικής δουλειάς και δράσης σε επιτελική και εκτελεστική, που καλλιεργεί συστηματικά ο καπιταλισμός. O σκοπός γνωστός, όλο και περισσότεροι, όλοι και πιο πολλοί κομμουνιστές και κομμουνίστριες να συνδυάζουν την επιτελική και εκτελεστική δουλειά, να έχουν επαναστατική αισιοδοξία, να καταπολεμούν τη ρουτίνα, να οσμίζονται τις τάσεις, τα υπόγεια ρεύματα, να δρουν κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες.

Με την ύπαρξη και πολλαπλασιασμό γερών Κομματικών και ΚΝίτικων Οργανώσεων στα μεγάλα εργοστάσια, επιχειρήσεις, σε τομείς και κλάδους στρατηγικής σημασίας, με όσο γίνεται υψηλό ιδεολογικό - πολιτικό επίπεδο. Ωστε να καλλιεργηθεί εύφορο έδαφος, την κρίσιμη φάση, για τη διαμόρφωση του επαναστατικού εργατικού - λαϊκού μετώπου ως κέντρου εξέγερσης, με την ανάδειξη επαναστατικών οργάνων σε όλη την κλίμακα, την επιβολή εργατικού ελέγχου στα εργοστάσια, στις τράπεζες, στην αγροτική παραγωγή, σε χώρους στρατηγικής σημασίας, για τη διασφάλιση της διατροφής του λαού και υπεράσπισής του από όλων των ειδών των μηχανισμών αντίδρασης και καταστολής.

Με τον εμπλουτισμό παραπέρα της επανεξέτασης όλης της πορείας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και του ΚΚΕ από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, φωτίζοντας τις αιτίες και τις συνέπειες των λαθεμένων θέσεων του ΔΚΚ, του ΚΚΣΕ και του ΚΚΕ π.χ. για το επίπεδο ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού, που οδήγησε και στην αντιεπιστημονική αντίληψη περί συμμετοχής ή στήριξης κυβερνήσεων στο έδαφος του καπιταλισμού ως πρώτου σταδίου ή πρώτης φάσης της επαναστατικής διαδικασίας. Ακόμα και όταν το ΚΚΕ αναφερόταν σε ενιαία επαναστατική διαδικασία είτε κατέληγε σε δύο στάδιο είτε σε ένα επί της ουσίας μεταρρυθμιστικό πέρασμα στον σοσιαλισμό.

Με την επιστημονικά θεμελιωμένη επαναστατική στάση και δράση απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε συνδυασμό με την πάλη για την εργατική εξουσία.

Σε συνηθισμένες στα πλαίσια του καπιταλισμού (μη επαναστατικές συνθήκες) διαμορφώνεται και εξελίσσεται επιτελικό σχέδιο δράσης που προβλέπει βήματα, δρασκελίσματα, ακόμα και μικρά άλματα, δημιουργώντας γερή υποδομή, ανάλογα με τις συνθήκες, ώστε να προωθείται η στρατηγική του Κόμματος, με την ανάδειξή του σε κόμμα παντός καιρού, ευνοϊκού καιρού ή προσωρινά δύσκολου για την ταξική πάλη.

Σε επαναστατικές συνθήκες δεν ισχύει μια τέτοια ιεράρχηση, γιατί ο χρόνος είναι πολύτιμος. Στις συνθήκες επαναστατικής κατάστασης δεν μπαίνει ζήτημα να υλοποιηθεί πρώτα το ένα και μετά το άλλο καθήκον, να προηγηθεί η μια λύση έναντι της επόμενης, το σύνθημα είναι ένα και μόνο, ανατροπή εδώ και τώρα, τσάκισμα του αστικού κράτους, εργατική εξουσία. Βεβαίως και σε επαναστατικές συνθήκες προβάλλονται αιτήματα - κρίκοι, συμπυκνώνονται επιμέρους συνθήματα, κρίνεται όμως το πρόβλημα των προβλημάτων, η ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, η διαδικασία απαλλαγής από τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις διακρατικές ιμπεριαλιστικές ενώσεις και συμφωνίες που έχει κλείσει η αστική τάξη και οι κυβερνήσεις της. Κρίνεται επίσης και η δυνατότητα της πρακτικής συμπαράστασης από επαναστατικά και λαϊκά κινήματα γειτονικών και άλλων χωρών.

Η εργατική εξουσία είναι εξουσία της εργατικής τάξης και όχι του ΚΚ. Το Κόμμα ως ιδεολογική - πολιτική οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης αποτελεί καθοδηγητική δύναμη της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, μετέχει σε όλες τις μορφές οργάνωσης της νέας κοινωνίας με τα μέλη και τα στελέχη του, όπως επίσης με τα μέλη και τα στελέχη της ΚΝΕ.

Το Κόμμα αναλαμβάνει τον καθοριστικότερο - σε σχέση με το παρελθόν - ηγετικό καθοδηγητικό ρόλο: Να εκφράσει τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής κομμουνιστικής οικοδόμησης, με επίγνωση μάλιστα των όποιων δυσκολιών ή νέων απαιτήσεων θα εμφανίζονται στην πορεία, καθώς η ταξική πάλη φουντώνει με τη νίκη της εργατικής εξουσίας, αφού θα είναι στην ημερήσια διάταξη όχι μόνο η αντεπαναστατική δύναμη της αστικής τάξης αλλά και του διεθνούς καπιταλισμού.

Δεν είναι εύκολο η εργατική τάξη, βγαλμένη μέσα από τις συνθήκες του καπιταλισμού, να φτάσει μαζικά και πολύ γρήγορα σε πλειοψηφική συνείδηση σοσιαλιστική - κομμουνιστική. Βεβαίως, το μορφωτικό της επίπεδο, η εξειδίκευση δεν έχει καμία σύγκριση με το μορφωτικό επίπεδο της εργατικής τάξης στα 1917 και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ έχει συσσωρευτεί τεράστια εμπειρία πολιτικής πείρας και αποδείξεων για τον καπιταλισμό, την καπιταλιστική κρίση και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τις απαιτήσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Επαναλαμβάνουμε: Το Κόμμα για να επιτελέσει τον ρόλο του οφείλει να έχει κατακτήσει όσο γίνεται πιο υψηλό θεωρητικό, ιδεολογικό επίπεδο, να έχει αφομοιώσει τη θετική και αρνητική πείρα της πρώτης απόπειρας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αν διατηρούνται οι θεωρητικές ελλείψεις, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εκτίθεται στην πίεση του συσχετισμού δυνάμεων ή άλλων σύνθετων παραγόντων, οπότε θολώνεται η ταξικότητα και επιστημονικότητα της πολιτικής του. Ταυτόχρονα, να τηρεί απαρέγκλιτα και να αναπτύσσει την εργατική του σύνθεση.

Η εργατική τάξη ως τάξη εξουσίας έχει την ευθύνη της οργάνωσης της διοίκησης της οικονομίας και της λειτουργίας του κράτους με την ενιαία δομή του, στην οποία εντάσσονται όλοι οι θεσμοί. Η κάθε παραγωγική και κοινωνική ομάδα που αποτελεί τη βάση της εργατικής εξουσίας, από τα κάτω προς τα πάνω, έχει ευθύνη στην οργάνωση και στον έλεγχο της κοινωνικοποιημένης παραγωγής, με κριτήριο ότι ανήκει στον γενικό κοινωνικό προγραμματισμό του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Η βάση οργάνωσης της εξουσίας της εργατικής τάξης εδραιώνεται στον τόπο δουλειάς, σε κλαδική βάση, και όχι με εδαφική αντίληψη, προς τα πάνω.

Το Κόμμα πρέπει να συμβάλει ώστε η ίδια η εργατική τάξη να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, σε αντίθεση με τις αντιλήψεις που καλλιεργούσε η αστική εξουσία, ότι δεν μπορεί να ζει, να επιβιώνει χωρίς καπιταλιστές, ότι αυτή ως τάξη δεν έχει την ικανότητα να κυβερνήσει. Είναι στην ευθύνη του Κόμματος να συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη εργατικών και αγροτικών στελεχών, γενικά οργανωτών με πολύπλευρη γνώση και ειδίκευση.

Να βοηθήσει καθοδηγητικά στην κατάκτηση της εμπιστοσύνης των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου απέναντι στην εργατική εξουσία, να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στις συμμαχικές κοινωνικές δυνάμεις.

Να συνειδητοποιείται ότι το εργοστασιακό, το κλαδικό καθήκον, το ομαδικό και το ατομικό αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του πανεθνικού έργου.

Η σοσιαλιστική οικοδόμηση, ως ατελής βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας, στηρίζεται στην κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, διατηρεί όμως για όσο διάστημα απαιτείται την ομαδική ιδιοκτησία, με τη μορφή των συνεταιρισμών στην αγροτική παραγωγή. Αρα, κομματικό καθήκον είναι η σχεδιασμένη μετατροπή της συνεταιριστικής μορφής σε κοινωνικοποιημένη πανελλαδικά, δηλαδή η προώθηση των σοσιαλιστικών σχέσεων. Η επέκταση της κοινωνικής ιδιοκτησίας απαιτεί νέα ικανότητα για την ακόμα ανώτερη κατανομή εργασίας και πόρων, απαιτεί την κατάργηση της ιδιότητας του εμπορεύματος με τη μορφή του χρήματος, αναπτύσσεται δηλαδή προς τα εμπρός, προς την προσέγγιση του κομμουνισμού.

Το Κόμμα και η εργατική εξουσία έχει ευθύνη, υποχρέωση να καθοδηγήσει και να οργανώσει την υπεράσπιση της νέας εξουσίας εναντίον της αντίστασης των καπιταλιστών, που έχουν χάσει μεν την ιδιοκτησία αλλά έχουν ακόμα τα μέσα και τη διεθνή ιμπεριαλιστική συμμαχία για να παρεμποδίσουν.

Η εξουσία στον σοσιαλισμό είναι στα αποκλειστικά χέρια της εργατικής τάξης, δεν είναι εξουσία του ΚΚ. Η εργατική τάξη δεν μοιράζεται την εξουσία με καμία άλλη τάξη ή κοινωνικό στρώμα. Το Κόμμα συμβάλλει ώστε η εργατική εξουσία να ακολουθεί πολιτική υπέρ των μεμονωμένων αυτοαπασχολούμενων, όπως και των συνεταιρισμένων αγροτών, για όσο διάστημα αυτοί υπάρξουν, καθώς η πορεία τους θα είναι στη μετεξέλιξη σε κοινωνική ιδιοκτησία. Οι αυτοαπασχολούμενοι - εννοείται χωρίς ξένη εργατική δύναμη - και οι συνεταιρισμένοι αγρότες έχουν κατοχυρωμένη ξεχωριστή αντιπροσώπευση, όπως και οι συνταξιούχοι, οι φοιτητές - φοιτήτριες και σπουδαστές - σπουδάστριες, οι μετανάστες και πολιτικοί πρόσφυγες, μέσω δικών τους συμβουλίων, εκπροσωπούνται στα περιφερειακά και κεντρικά όργανα.

Το Κόμμα έχει την ευθύνη να συμβάλει να ξεπερνιούνται οι όποιες διαφορές μέσα τις ίδιες τις γραμμές της εργατικής τάξης, διαμορφωμένες στις συνθήκες του καπιταλισμού. Ακριβώς γι' αυτό, έχει πρωταρχική σημασία να διαδραματίζει καθοδηγητικό ρόλο. Να συμβάλει στην όσο γίνεται καθολική κινητοποίηση και συνειδητή συμμετοχή των μαζών στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Τα μέλη και τα στελέχη του Κόμματος δεν αποφασίζουν υποκαθιστώντας τα όργανα εξουσίας, από κάτω προς τα πάνω, εκφράζουν τη γνώμη τους, προτείνουν υποδεικνύοντας, πείθοντας για τις αποφάσεις πάνω σε όλα τα θέματα που χειρίζονται τα όργανα εξουσίας. Συμβάλλουν στον έλεγχο, στην κριτική και αυτοκριτική, στην πρόταση για υποψηφίους αλλά και στην αξιοποίηση της διαδικασίας ανάκλησης.

Καίριο ζήτημα για τον ρόλο του Κόμματος αποτελεί ο κεντρικός επιστημονικός σχεδιασμός με οργάνωση κατά κλάδο, Περιφέρεια και κατηγορία, με στόχο οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, τα κοινωνικοποιημένα μέσα παραγωγής, οι κοινωνικοποιημένες υπηρεσίες να τεθούν στην υπηρεσία του λαού, μέσω του καταμερισμού εργασίας και της κατανομής του ανθρώπινου εργατικού δυναμικού. Να εξοπλίσει τον παραγωγικό συνεταιρισμό με σύγχρονα μέσα παραγωγής και κοινές υποδομές, να διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για πλήρη ένταξη στο κεντρικό σχεδιασμό.

Στη σοσιαλιστική κοινωνία υπάρχει η δυνατότητα οπισθοδρόμησης προς τον καπιταλισμό, όπως έδειξαν οι δύο τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, οπισθοδρόμησης που έγινε λόγω των λαθών και παρεκκλίσεων του υποκειμενικού παράγοντα. Είναι άλλο πράγμα αν λ.χ. ανακόπτεται η σοσιαλιστική οικοδόμηση εξαιτίας εξωτερικής ιμπεριαλιστικής επέμβασης, σε συνθήκες αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων, και άλλο πράγμα να διαβρώνεται η σοσιαλιστική οικοδόμηση λόγω παρεκκλίσεων. Σε κάθε περίπτωση, κάτω από οποιαδήποτε αιτία εμφανιστεί αυτό το γεγονός δεν ανατρέπει την ιστορική ανάγκη περάσματος από ένα κατώτερο σύστημα, όπως είναι ο καπιταλισμός, και μάλιστα το τελευταίο εκμεταλλευτικό, σε ένα ανώτερο, το σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό.

Δεν αρκεί η διαπάλη από τη σκοπιά του Κόμματος με τον βασικό αντίπαλο, την αστική τάξη και την ιδεολογία της, αλλά και η αδιάλειπτη μάχη με τον κάθε λογής οπορτουνισμό και ρεφορμισμό. Το ρεύμα αυτό αναπαράγεται συνεχώς στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού και στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, καθώς η ταξική πάλη οξύνεται, ενώ ο διεθνής συσχετισμός είναι ακόμα αρνητικός.

Θυμίζω ότι στη διάρκεια του 20ού αιώνα ο οπορτουνισμός πλάσαρε το υποκριτικό επιχείρημα ότι απαιτείται η ανάπτυξη του μαρξισμού - λενινισμού, μέσω αντιπαράθεσης του νεαρού Μαρξ στον ώριμο Μαρξ, στις μέρες μας ως «νέα ανάγνωση» του μαρξισμού, με λυσσαλέα επίθεση στον Λένιν.

Οπως λίγο παραπάνω θίξαμε, οι επιλογές του Κόμματος για τα δύο στάδια της επαναστατικής διαδικασίας στηρίζονταν σε λαθεμένες αντιλήψεις και εκτιμήσεις για την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ελλάδα, τον ρόλο του ξένου κεφαλαίου, για την «εθνική» αστική τάξη, τη «μη μονοπωλιακή» αστική τάξη, που οδήγησαν στην αντίληψη για κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού κ.λπ. Το ότι ανάλογες αντιλήψεις αναπτύχθηκαν και στην Κομμουνιστική Διεθνή δεν απαλλάσσει το Κόμμα από τις δικές του ευθύνες.

Η έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» με το γράμμα του Μολότοφ αποδεικνύει πόσο βαθιά λαθεμένες απόψεις αναπτύχθηκαν, αρχικά μάλιστα σε μια μειοψηφία των μελών του ΠΓ του Κόμματος και στην ΚΕ του ΚΚΣΕ, που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα ή δεν έγινε σοβαρή προσπάθεια αντιμετώπισης, με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει από τα πάνω η πολιτική που έθρεψε κυριολεκτικά την αντεπανάσταση και την καπιταλιστική πισωδρόμηση. Οπως βγαίνει από το διάβασμα του βιβλίου, οι διαφωνίες μπήκαν κάτω από το χαλί την κρίσιμη στιγμή, που σήκωναν κεφάλι. Η διαδικασία που περιγράφει ο Μολότοφ για το πώς στο ΚΚΣΕ επικράτησαν οπορτουνιστικές απόψεις στο 20ό Συνέδριο, και στη συνέχεια στο 22ο, φαίνεται να επιλέγει ως βασική αιτία τη σταδιακή αλλαγή της σύνθεσης των συνέδρων και των μελών της ΚΕ. Αν έτσι έγινε, όπως φαίνεται, η αναγκαιότητα της ανανέωσης χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την ισχυροποίηση του οπορτουνισμού, που εκδηλωνόταν όμως στον έναν ή στον άλλο βαθμό πιο πριν. Ο ίδιος ο Μολότοφ με το γράμμα του προσφέρει πολλά, όμως ίσως μπορούσε κάτι καλύτερο να γινόταν - δεν το ξέρουμε τώρα - αν η υπεράσπιση των αρχών του Κόμματος στηριζόταν στα μέλη του, σε όλο το Κόμμα.

Προϋπήρχαν διακριτά προειδοποιητικά σημάδια, σχετικά παλαιότερα, που οδήγησαν τελικά - και μέσω της αλλαγής της σύνθεσης - στην αναγόρευση του νόμου της αξίας σε νόμο του σοσιαλισμού, του αγροτικού συνεταιρισμού σε μορφή σοσιαλιστικής ιδιοκτησίας κ.λπ.

Ο οπορτουνισμός ασκεί μεγαλύτερη επίδραση όταν υποτιμάται, είτε οφείλεται σε θεωρητικές ελλείψεις και συγχύσεις είτε έχουν διαμορφωθεί συνειδητά. Η θεωρητική ανεπάρκεια και οι παρεκκλίσεις που γεννώνται στις συνθήκες του σοσιαλισμού προεκτείνονται και αλληλοδιαπλέκονται, και στις διακρατικές σχέσεις ανάμεσα στα σοσιαλιστικά και καπιταλιστικά κράτη. Απλά να θυμηθούμε την πολιτική «ειρηνικής συνύπαρξης» των δύο κοινωνικών συστημάτων, για τα «οικουμενικά» δηλαδή αταξικά παγκόσμια προβλήματα, για τη δυνατότητα κοινοβουλευτικού περάσματος στον σοσιαλισμό, το «παλλαϊκό κράτος», την ιδιοσυντήρηση σε βάρος του σχεδιασμού στη συνέχεια κ.λπ.

Η ιστορική έρευνα επιβεβαιώνει ξεκάθαρα τη θεωρία μας ότι ο καπιταλισμός συνιστά τη μήτρα του ιμπεριαλιστικού πολέμου, της οικονομικής κρίσης και του φασισμού - ναζισμού. Δεν πρέπει να περάσει στο χρονοντούλαπο της μνήμης η περίοδος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς τα ΚΚ της καπιταλιστικής Δύσης, κάτω και από την επίδραση αποφάσεων της ΚΔ, δεν διαμόρφωσαν στρατηγική μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου ή του απελευθερωτικού αγώνα σε πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας. Δεν εκτίμησαν ότι η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας παρέμενε ζωντανή και στους κόλπους της στρατιωτικής συμμαχίας ΕΣΣΔ - ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας, στον αντιφασιστικό - απελευθερωτικό χαρακτήρα του ένοπλου αγώνα και σε μια σειρά χώρες, όπως στην Ελλάδα, ο ηρωικός αγώνες δεν συνδέθηκε με το ζήτημα της εξουσίας, εκεί που διαμορφώθηκαν συνθήκες επαναστατικής κατάστασης.

Ο αγώνας κατά του ναζισμού - φασισμού, της ακροδεξιάς που σε ορισμένες περιπτώσεις συγκαλύπτει φασιστικές ή φασίζουσες αντιλήψεις και επιλογές, δεν πρέπει να αποσπάται από την πάλη κατά των μονοπωλίων, της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Να μη διολισθαίνει σε συμμαχία με αστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις, που επιδιώκουν να περισώσουν την κοινοβουλευτική μορφή άσκησης της καπιταλιστικής δικτατορίας, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΚΕ για τα 80χρονα από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, θέση που επιβεβαιώνεται και στις μέρες μας.

Επομένως, σήμερα που έχουμε κατακτήσει νέα πλούσια πείρα είμαστε πιο έτοιμοι να δίνουμε νέα ώθηση με βάση το σύνθημα: Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, με συμπόρευση με το ΚΚΕ στον δρόμο της ανατροπής, για τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία.