Το καλύτερο δώρο προσφέρει για άλλη μια φορά το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση της ΝΔ, ζητώντας επισήμως από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής να συζητήσει και να βάλει το πλαίσιο έναρξης ενός «Εθνικού Διαλόγου» για τη θέσπιση «Εθνικού Απολυτηρίου». Λειτουργώντας ως «λαγός», το ΠΑΣΟΚ με υπογραφές εφτά βουλευτών του ζητά την οργάνωση ενός «διαλόγου» που... «θα οδηγήσει στην αυτονομία του Λυκείου, τη θέσπιση του εθνικού απολυτηρίου και τη διαμόρφωση ενός το ίδιο αδιάβλητου αλλά πιο δίκαιου, σύγχρονου, ανθρώπινου και αξιοκρατικού συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση», από τις πανελλαδικές εξετάσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρόεδρος της Επιτροπής είδε θετικά την πρόταση και αναμένεται να συγκαλέσει την Επιτροπή το επόμενο διάστημα με αυτό το θέμα.

Και αποτελεί «δώρο» προς την κυβέρνηση γιατί - θυμίζουμε - από τις προγραμματικές της δηλώσεις για την Παιδεία είχε εξαγγείλει ότι μέσα σε αυτή την τετραετία θα ανοίξει «τον διάλογο για το Εθνικό Απολυτήριο, για έναν κοινά αποδεκτό τρόπο πρόσβασης στα ΑΕΙ», με δεδομένη όμως τη διατήρηση των πανελλαδικών εξετάσεων.

Τώρα το ΠΑΣΟΚ στη δικιά του πρόταση συνδέει το «Εθνικό Απολυτήριο» με την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων, απαριθμώντας αρνητικές τους συνέπειες όπως την αντιμετώπιση του Λυκείου ως «πάρεργου με απαξίωση του εκπαιδευτικού του έργου», την ενίσχυση της φροντιστηριακής παιδείας, τον εξοβελισμό της κριτικής σκέψης, το υπέρμετρο άγχος για τους μαθητές. Βέβαια, όλες οι αλλαγές που έχουν γίνει μέχρι τώρα στο σύστημα πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση χρησιμοποιούσαν πάντα τα ίδια επιχειρήματα και... κατέληγαν απλά να αυξάνουν τα φροντιστήρια, τον ανταγωνισμό και το άγχος.

Να θυμίσουμε ότι η προηγούμενη προσπάθεια επιβολής «Εθνικού Απολυτηρίου» ήταν στα τέλη της δεκαετίας του '90 από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τότε με υπουργό τον Γερ. Αρσένη, που οδηγούσε τους μαθητές να δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα που διδάσκονταν και απέτυχε παταγωδώς.

Τώρα η ΝΔ για το Εθνικό Απολυτήριο έχει πει: Θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί και των τριών τάξεων του Λυκείου για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση, με ειδικό συντελεστή ανά τάξη (μικρότερο στην Α' Λυκείου και η βαρύτητα θα ανεβαίνει στη Β' και πάλι στη Γ') και στη συνέχεια θα ακολουθούν οι πανελλαδικές εξετάσεις, που θα συνυπολογίζονται στον βαθμό πρόσβασης με τον δικό τους συντελεστή. Αντίστοιχη συζήτηση επίσης για συνυπολογισμό των βαθμών του Λυκείου στο σύστημα πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση είχε ανοίξει και ο ΣΥΡΙΖΑ τον καιρό που ήταν κυβέρνηση.

Τώρα οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, όπως σημειώνει η «Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών» που σχολιάζει την πρωτοβουλία του, «κινούνται στην ίδια γραμμή με αυτές της Νέας Δημοκρατίας, που ήδη εφαρμόζει την τράπεζα θεμάτων, την ΕΒΕ και τον αποκλεισμό χιλιάδων μαθητών από τη μόρφωση. Το ΠΑΣΟΚ απλώς βγαίνει μπροστά για να μετρήσει αντιδράσεις και να "στρώσει το έδαφος" - όπως ταιριάζει σε έναν καλό συνεταίρο. Ο "διάλογος" για το Λύκειο είναι απλώς το ζέσταμα. Το γήπεδο στρώνεται - και για την αντιλαϊκή πολιτική και για την ενδεχόμενη συγκυβέρνηση των πρόθυμων».

Αν σήμερα οι πανελλαδικές εξετάσεις σημαίνουν στην καλύτερη των περιπτώσεων φροντιστήριο από τη Β' Λυκείου, με το Εθνικό Απολυτήριο αυτά θα πολλαπλασιαστούν, αφού θα αφορούν όλα τα μαθήματα της κάθε τάξης συν τις πανελλαδικές! Η προετοιμασία θα ξεκινάει από το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, προκειμένου να μη μένουν κενά που θα αποτυπώνονται στους βαθμούς του Λυκείου. Η πίεση προς μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς θα εκτιναχθεί, το Λύκειο θα γίνει ατέλειωτος Γολγοθάς και οι ταξικοί φραγμοί θα πολλαπλασιαστούν, σπρώχνοντας πρόωρα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό μαθητών εκτός της γενικής Εκπαίδευσης.

Εκτίναξη των δαπανών των νοικοκυριών για την ξενόγλωσση εκπαίδευση διαπιστώνει μελέτη του ΚΑΝΕΠ ΓΣΕΕ. Περίπου 777 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκαν στην εκμάθηση ξένων γλωσσών το 2023, αύξηση 12,6% σε σχέση με το 2022 και 9,1% σε σχέση με το 2013 (τρέχουσες τιμές), με βάση στοιχεία της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ.

Οπως καταγράφεται, το 37,9% των δαπανών για ξένες γλώσσες αφορά μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι δαπάνες για την εκμάθηση ξένων γλωσσών στην Πρωτοβάθμια αυξήθηκαν κατά 48,8% την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας τα 294,8 εκατ. ευρώ το 2023, από 198 εκατ. ευρώ το 2013.

Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση απορροφά το μεγαλύτερο μερίδιο της δαπάνης, με 353 εκατ. ευρώ και ποσοστό 45,4%. Αν και σε σύγκριση με το 2013 καταγράφεται μείωση 13,6%, την τελευταία επταετία η δαπάνη κυμαίνεται σε σχετικά σταθερά επίπεδα, με αισθητή μάλιστα άνοδο την τελευταία χρονιά (+10%).

Από ποσοτική έρευνα που διενεργήθηκε από την εταιρεία «Metron Analysis», για λογαριασμό του ΚΑΝΕΠ ΓΣΕΕ κατά το διάστημα Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2023, προκύπτει ότι τα ΚΞΓ αναγνωρίζονται από μαθητές και γονείς ως βασικός πυλώνας της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Οι υψηλότερες αναφορές σχετίζονται με την κάλυψη της αδυναμίας του σχολείου να διδάξει αποτελεσματικά ξένες γλώσσες (29% των γονέων και 27% των νέων), καθώς και με τη λειτουργία των Κέντρων ως κύριας δομής εκμάθησης (27% και 26% αντίστοιχα).

Με βάση ποιοτικές έρευνες στο πλαίσιο της μελέτης, οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στα ΚΞΓ επισημαίνουν ως προκλήσεις τις «χαμηλές απολαβές, συχνά επισφαλείς συνθήκες εργασίας, μη αμειβόμενη εργασία εκτός διδακτικής ώρας (π.χ. προετοιμασία μαθήματος), ανασφάλιστη - αδήλωτη εργασία, μη καταβολή Δώρων - επιδομάτων. Παράλληλα, η κατάργηση συλλογικών διαπραγματεύσεων, η έλλειψη κρατικής εποπτείας και η αποδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών διευρύνουν τις "γκρίζες ζώνες" στην απασχόληση των εκπαιδευτικών, όπως υπογραμμίζουν οι φορείς εκπροσώπησής τους».

Επίσης «οι συμμετέχοντες υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που θα βελτιώσουν τις εργασιακές συνθήκες, όπως καλύτερες αμοιβές, αναγνώριση της εργασίας πριν και μετά το μάθημα, ενίσχυση της κρατικής εποπτείας και επαναφορά συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η ενίσχυση της συλλογικής οργάνωσης των εργαζομένων αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας για τη διασφάλιση μεγαλύτερης εργασιακής σταθερότητας και θεσμικής κατοχύρωσης δικαιωμάτων», καταγράφεται στη μελέτη.

«Ιδιωτικά και δημόσια σχολεία θα αντιμετωπίσουν τεράστιο πρόβλημα ανεύρεσης εκπαιδευτικών λόγω της πλήρους απαξίωσης του επαγγέλματος», προειδοποιεί η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ), επισημαίνοντας ότι ειδικά στην ιδιωτική εκπαίδευση το «κύμα φυγής» έχει ξεκινήσει από το 2020 και «σε κάποιες ειδικότητες (δάσκαλοι, πληροφορικής, βιολόγοι, χημικοί, τεχνολόγοι) τα ιδιωτικά σχολεία έχουν ήδη πρόβλημα κάλυψης των κενών τους». Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η ΟΙΕΛΕ, «οι εκπαιδευτικοί που έχουν παραιτηθεί από τη θέση τους είναι πάνω από 2.000, ενώ όσοι έχουν απολυθεί είναι περίπου άλλοι τόσοι. Σχεδόν το 40% του ενεργού κλάδου, ποσοστό χωρίς ιστορικό προηγούμενο για τομέα της ιδιωτικής οικονομίας». Παράλληλα, σε έρευνα που είχε κάνει το 2022 «ένα 70% περίπου των ερωτώμενων δήλωσε ότι ήθελε να φύγει από τον χώρο εργασίας του, ποσοστό ασυνήθιστα υψηλό ακόμη και για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα».

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, οι αθρόες παραιτήσεις και η απροθυμία εργασίας στα ιδιωτικά σχολεία οφείλονται στις φοβερά πιεστικές συνθήκες εργασίας, τις πενιχρές αμοιβές, την απελευθέρωση των απολύσεων χωρίς καμιά δικαιολογία, τις πιέσεις και απειλές τμήματος των γονέων στα ιδιωτικά σχολεία, την ασθενική εποπτεία της πολιτείας και έξαρση της εργοδοτικής παρανομίας.

Τέλος η ΟΙΕΛΕ φέρνει παραδείγματα από τις σχετικά χαμηλές βάσεις σε μια σειρά σχολές που οδηγούν στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, πράγμα που υποδηλώνει τη χαμηλή τους ζήτηση, ενώ εντοπίζει «απαξίωση» του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού συνολικά και στον δημόσιο τομέα, λόγων των χαμηλών αμοιβών, της στοχοποίησης του κλάδου και των δυσμενών μεταβολών στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών.