Η οικονομική πίεση που βιώνουν οι λαϊκές οικογένειες και η αντανάκλασή της στα παιδιά τους, που στερούνται ορισμένα βασικά αγαθά και υπηρεσίες, αποτυπώνονται στην έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης παιδιών ηλικίας έως 15 ετών στη χώρα μας.

Εξετάζοντας τον πληθυσμό σε νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα παιδί ηλικίας έως 15 ετών, η έρευνα διαπιστώνει τα εξής:

• Το 10,4% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του τουλάχιστον ένα γεύμα με κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι σε καθημερινή βάση.
• Το 9,6% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του εξοπλισμό υπαίθριων δραστηριοτήτων αναψυχής.
• Το 5,7% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του εξωσχολικά βιβλία κατάλληλα για την ηλικία τους.
• Το 4,8% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του παιχνίδια εσωτερικού χώρου.

Να σημειωθεί ότι τα παραπάνω ποσοστά αφορούν το σύνολο του πληθυσμού, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Ωστόσο η έρευνα εξετάζει τα ίδια στοιχεία και για τον φτωχό και μη φτωχό πληθυσμό, οπότε τα ποσοστά εκτοξεύονται για τον φτωχό πληθυσμό ως εξής: Το 31,7% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του τουλάχιστον ένα γεύμα με κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι σε καθημερινή βάση. Το 29,9% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του εξοπλισμό υπαίθριων δραστηριοτήτων αναψυχής. Το 17,4% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του εξωσχολικά βιβλία κατάλληλα για την ηλικία τους. Το 14,4% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του παιχνίδια εσωτερικού χώρου.

Σε μικρότερα αλλά όχι αμελητέα ποσοστά, η έρευνα καταγράφει ότι το 2,5% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του καινούργια ρούχα, με το αντίστοιχο ποσοστό για τον φτωχό πληθυσμό να είναι 8,3%. Το 2,2% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του δύο ζευγάρια υποδημάτων στο σωστό μέγεθος, ποσοστό που στον φτωχό πληθυσμό είναι 6%. Και το 2,7% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του φρούτα και λαχανικά μία φορά την ημέρα, 8,1% για τον φτωχό πληθυσμό.

Παραπέρα, η έρευνα διαπιστώνει ότι το 24,6% του πληθυσμού σε νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα παιδί ηλικίας έως 15 ετών δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να συμμετέχουν τα παιδιά του τακτικά σε δραστηριότητες αναψυχής, ενώ για τον φτωχό πληθυσμό το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται σε 74,8%!

Το 16,6% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να διοργανώνει εκδηλώσεις όπως γενέθλια, ονομαστικές εορτές κ.λπ. για τα παιδιά του, και το 6,3% δεν έχει τη δυνατότητα να προσκαλούν τα παιδιά περιστασιακά φίλους στο σπίτι ή αλλού για παιχνίδι και φαγητό. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό πληθυσμό είναι 49,2% και 16,1%.

Από το σύνολο του πληθυσμού, επίσης, ένα ποσοστό που φτάνει το 26% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του μια βδομάδα διακοπών, ενώ για τον φτωχό πληθυσμό το ποσοστό σκαρφαλώνει στο 60,3%!

Ενα ακόμα από τα στοιχεία που εξετάζει η έρευνα είναι η συμμετοχή των παιδιών σε σχολικές εκδρομές και άλλες δραστηριότητες του σχολείου που απαιτούν κάποιο κόστος. Θυμίζουμε ότι οι μηνιαίες επισκέψεις σε θέατρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, εκθέσεις κ.λπ., αν και θα έπρεπε να είναι ενταγμένες στο σχολικό πρόγραμμα και να είναι δωρεάν, συνεπάγονται ένα κόστος που μπορεί να ξεπερνά τα 10 ή και 15 ευρώ ανά παιδί, ενώ οι πολυήμερες εκδρομές χρειάζονται μερικές εκατοντάδες ευρώ ανά παιδί. Ετσι, από το σύνολο του πληθυσμού το 14,1% δεν μπορεί να καλύψει οικονομικά τη συμμετοχή των παιδιών του σε σχολικές εκδρομές και εκδηλώσεις που συνεπάγονται κάποιο κόστος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τον φτωχό πληθυσμό είναι 43,2%!

Επίσης, το 8,3% του πληθυσμού δηλώνει ότι δεν έχει κατάλληλο χώρο στην κατοικία για τη σχολική μελέτη των παιδιών, με το αντίστοιχο ποσοστό για τον φτωχό πληθυσμό να είναι 12,4%.

Εξετάζοντας την υγεία των παιδιών ηλικίας έως 15 ετών, η έρευνα εντοπίζει μεταξύ άλλων ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού (0,6%) χρειάστηκε ιατρική εξέταση ή θεραπεία για το παιδί ή τα παιδιά του, και δεν την έλαβε κατά κύριο λόγο γιατί ήταν μεγάλη η λίστα αναμονής - το επόμενο διαθέσιμο ραντεβού ήταν πολύ αργά. Αντίστοιχα, ένα μικρό ποσοστό (3,3%) χρειάστηκε οδοντιατρική εξέταση ή θεραπεία για το παιδί ή τα παιδιά του και δεν την έλαβε, με κύριο λόγο τον οικονομικό, δηλαδή το κόστος της.

Πολλά από τα παραπάνω στοιχεία της έρευνας, παρόλο που συλλέχθηκαν πέρυσι (οικονομικό έτος 2023), τείνουν να προσεγγίσουν τα νούμερα και τα ποσοστά που σημειώνονταν μία δεκαετία πριν, δηλαδή σε περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης. Σημαντικά ποσοστά παιδιών των λαϊκών οικογενειών της πατρίδας μας συνεχίζουν να στερούνται βασικά αγαθά, βρίσκονται αντιμέτωπα με τη φτώχεια, ακόμα και με την εξαθλίωση. Στερούνται το καθημερινό δυναμωτικό φαΐ, τη χαρά μιας σχολικής εκδρομής, ακόμα και τη συναναστροφή με συνομηλίκους τους στο σπίτι για παιχνίδι...

Τα μέτρα που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τις λαϊκές οικογένειες και να προστατέψουν τα παιδιά που πέφτουν θύματα της ανέχειας είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα, όπως η γενίκευση των σχολικών γευμάτων και της διανομής φρούτων και λαχανικών στα σχολεία, η κάλυψη των σχολικών επισκέψεων και εκδρομών από το κράτος, ώστε να είναι όλες δωρεάν, η πλήρης και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους νέους, η δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου παιδικών κατασκηνώσεων, που θα μπορούσε να καλύψει την ανάγκη για διακοπές, και πολλά ακόμα. Αν και χιλιοειπωμένα, παραμένουν αιχμές διεκδίκησης ώστε να μπορούν τα παιδιά να ζουν πραγματικά ευτυχισμένα και να απολαμβάνουν τις σύγχρονες ανάγκες σε όλους τους τομείς, στη μόρφωση, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό, στην ψυχαγωγία.