Πολύ ντόρο σηκώνει η κυβέρνηση για τα λεγόμενα ασυνόδευτα ανήλικα και το δήθεν σταθερό καθεστώς προστασίας που τους προσφέρει, με βάση τις «βέλτιστες πρακτικές που προβλέπονται στην ΕΕ». Τα παιδιά αυτά είναι τα μεγαλύτερα θύματα των ιμπεριαλιστικών πολέμων και επεμβάσεων, της ληστρικής εκμετάλλευσης των χωρών τους, βιώνοντας τη φρίκη, την εξαθλίωση και την ανέχεια μαζί με τις οικογένειές τους, που αναγκάζονται να ξεριζωθούν με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής γι' αυτά και τους δικούς τους. Είναι παιδιά ηλικίας 12-18 ή και μικρότερα και φτάνουν στη χώρα μας συνήθως από την Τουρκία, είτε μόνα τους, είτε χάνοντας στο ταξίδι τους δικούς τους, γεμάτα τραύματα, μπλεγμένα στα νύχια των δουλεμπόρων διακινητών, που κάνουν χρυσές δουλειές με τον ανθρώπινο πόνο.

Γι' αυτό το πολύ σύνθετο ζήτημα συζητήσαμε με εργαζόμενους σε δομές και Κέντρα Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων (ΚΦΑΑ), κοινωνικό λειτουργό, εντεταλμένο επιτροπείας (δηλαδή έναν εργαζόμενο που έχει την επιμέλεια και νομική εκπροσώπηση των παιδιών) και παιδαγωγό, που ζουν καθημερινά με αυτά τα παιδιά τον «Γολγοθά» που έχουν να διαβούν. Η συζήτηση μαζί τους - τα ονόματά τους για εύλογους λόγους δεν δημοσιεύονται - είναι από τη μια «γροθιά στο στομάχι» και από την άλλη κάνει θρύψαλα την εικονική πραγματικότητα που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο τμήμα στη διαχείριση του Μεταναστευτικού - Προσφυγικού και των ασυνόδευτων ανηλίκων έχει γίνει μια τεράστια «μπίζνα» που ελέγχουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, που απασχολούν εκατοντάδες εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Αυτό, άλλωστε, η δράση των ΜΚΟ, είναι προϋπόθεση για να «τρέξουν» τα προγράμματα της ΕΕ, που αφού πρώτα συμβάλλει με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην αύξηση των προσφυγικών ροών, έρχεται μετά υποτίθεται να βοηθήσει. Στην πραγματικότητα χρησιμοποιεί το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό στα γεωστρατηγικά παιχνίδια με άλλα κράτη «και με το καρότο και με το μαστίγιο», και με την ένταση της καταστολής και ανοιγοκλείνοντας τη στρόφιγγα των ροών ανάλογα με τις ανάγκες του ευρωενωσιακού κεφαλαίου σε εργατικό δυναμικό.

Ξεκινώντας την κουβέντα με τους Βασίλη, Κώστα και Ελένη, ζητήσαμε να διευκρινιστεί ποιοι είναι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι. Πρόκειται για παιδιά έως 18 ετών που φτάνουν στη χώρα μας χωρίς συνοδεία κάποιου γονέα ή κηδεμόνα, ή που κατά τη διάρκεια του ταξιδιού χωρίστηκαν από αυτόν για διάφορους λόγους.

Από τα στοιχεία του υπουργείου γίνεται λόγος για εκτιμώμενο αριθμό 2.207 ασυνόδευτων ανηλίκων σε όλη την Ελλάδα τον φετινό Μάη.

Ο Βασίλης, εντεταλμένος επίτροπος, σημειώνει ότι «δεν υπάρχει καθαρή εικόνα για τον αριθμό τους, αλλά σίγουρα δεν είναι μόνο τα παιδιά που είναι στα Κέντρα Φιλοξενίας και τα λεγόμενα Διαμερίσματα Ημιαυτόνομης δομής, ή στις δομές - φυλακές της ΕΕ. Είναι πολύ περισσότερα, αφού υπάρχουν και τα μη καταγεγραμμένα και αυτά στην αστεγία».

Ο Κώστας, κοινωνικός λειτουργός, σημειώνει: «Ειδικά τον τελευταίο καιρό, τα περισσότερα παιδιά προέρχονται από την Αίγυπτο, είναι ηλικίας 16-18 αγόρια, πράγμα που συνδέεται άμεσα με την τελευταία διακρατική συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου για μετακλητούς εργαζόμενους, με όρους δουλεμπορίου. Δηλαδή επιβεβαιώνεται ότι παράλληλα με τη λεγόμενη νόμιμη μετανάστευση που διατυμπανίζει η κυβέρνηση, συνεχίζει και εντείνεται η δράση των διακινητών που εκμεταλλεύονται την εξαθλίωση που βιώνουν εκατομμύρια άνθρωποι στην Αφρική και τη φλεγόμενη ευρεία Μέση Ανατολή».

Επίσης, όπως θα συμπληρώσει η Ελένη, παιδαγωγός: «Εχουμε ροές αγοριών και κοριτσιών από Συρία, Αφγανιστάν, Σομαλία, Σιέρα Λεόνε, Μπαγκλαντές, δηλαδή χώρες που βρίσκονται στο στόχαστρο ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και καταληστεύονται από αυτές.

Ειδικά τα παιδιά από την Αίγυπτο μάς μεταφέρουν την τεράστια ανάγκη που δημιουργείται να έρθουν να εργαστούν για να στηρίξουν την οικογένειά τους που κάνει θυσίες, χρεώνεται σε τοκογλύφους για το ταξίδι τους, και ο ξεριζωμός των μεγαλύτερων αγοριών αποτελεί μια διέξοδο με ό,τι ρίσκο αυτό συνεπάγεται για να μπορέσει να επιβιώσει όλη η οικογένεια.

Μάλιστα η διακρατική συμφωνία αξιοποιείται από τις ΜΚΟ που την χρησιμοποιούν και ως μέσο κατευνασμού τους ώστε να αρκούνται στα ελάχιστα. Τους λένε "αν είστε παραβατικοί θα σας στείλουμε πίσω". Εχουμε περιπτώσεις παιδιών από δομές που εργάζονται σε σφαγεία στον Ασπρόπυργο, στο Ελληνικό στα έργα, σε διάφορους εργολάβους - δουλεμπόρους, αφού έχουν οικονομική ανάγκη. Μιλάμε για ανήλικους, που δεν θα έπρεπε να δουλεύουν με τέτοιους όρους και συνθήκες. Να πούμε εδώ ότι υπάρχει σκόπιμη παραπληροφόρηση από τα κυκλώματα ήδη από τις χώρες καταγωγής των παιδιών, ή κυκλώματα μέσω εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας, όπου επιτήδειοι δουλέμποροι εμφανίζονται ως δικηγόροι, και ό,τι και να εξηγούμε εμείς, το παιδί έχει εμπιστοσύνη στον ομοεθνή του, αυτόν που τον έχει "βοηθήσει", που είναι και ο διακινητής. Κάποιες ΜΚΟ - και δεν το κρύβουν ούτε στις ιστοσελίδες τους - έχουν συνδέσεις με επιχειρήσεις που τροφοδοτούν και με ανήλικους εργαζόμενους. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για γαλέρες στυγνής εκμετάλλευσης που υποτίθεται εντάσσονται στη λεγόμενη εργασιακή συμβουλευτική.

Ο Κώστας από την εμπειρία του θα συμπληρώσει: «Τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν μεγάλες πιέσεις, για να μπορέσουν να βρουν δουλειά ώστε να στέλνουν χρήματα πίσω στην πατρίδα. Ειδικά οι έφηβοι από την Αίγυπτο έχουν αυτό ως πρώτη προτεραιότητα, πολλές φορές δεν πάνε και σχολείο, που είναι προϋπόθεση για να παραμείνουν στις δομές μετά την ενηλικίωσή τους, να ενσωματωθούν στη χώρα, να μάθουν τη γλώσσα. Υπάρχει συγκεκριμένο παράδειγμα παιδιού που δούλευε από τα 11 του στην Αίγυπτο, σε δύο εργοστάσια, πληρωνόταν με 30 ευρώ περίπου τον μήνα, στη συνέχεια στην Τουρκία σε εστιατόριο για κάπου 11 ευρώ τη μέρα. Πολλά παιδιά μένουν για μήνες στην Τουρκία πριν περάσουν στη χώρα μας, βιώνουν στυγνή εκμετάλλευση με πολλές ώρες δουλειάς. Στα κοινωνικά ιστορικά που συλλέγουμε, η πλειοψηφία έχει υποστεί παιδική εργασία, στοιχείο που δείχνει τη μεγάλη ευαλωτότητα, που όμως πολύ δύσκολα αναγνωρίζεται από την Υπηρεσία Ασύλου. Με δεδομένη και την υποστελέχωση των υπηρεσιών, τις υποθέσεις trafficking αναλαμβάνει μια άλλη ΜΚΟ και μετά είναι ο Μηχανισμός Επείγουσας Ανταπόκρισης και η Αστυνομία, που πρέπει να συλλέξουν ένα ιστορικό 40 σελίδων από ένα 14χρονο - 17χρονο παιδί, χωρίς πολλές φορές σωστή διερμηνεία, αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο την πρόσβαση σε εξειδικευμένη φροντίδα.

Επίσης η εικόνα που έρχεται για τα παιδιά που εργάζονται, κατά κανόνα δεν τηρείται ούτε αυτή η τυπική νομοθεσία που διέπει την εργασία ανηλίκων, για λιγότερες ώρες δουλειάς, όχι βαριά και ανθυγιεινά, ενώ στις περισσότερες των περιπτώσεων μιλάμε για μαύρη εργασία, περισσότερες ώρες δουλειάς και με μεροκάματα πείνας. Επίσης η λεγόμενη νομιμοποίηση εργασίας ανηλίκων σε συγκεκριμένους κλάδους, σε κάποια τέχνη, στον τουρισμό ή την εστίαση, προϋποθέτει ότι ο κοινωνικός λειτουργός ή ο εντεταλμένος επιτροπείας που ασκεί την επιμέλεια στο παιδί, πρέπει να μιλήσει με τον εργοδότη, αυτός να συμφωνήσει και το παιδί, εφόσον εργάζεται το πρωί, πρέπει να πηγαίνει σε νυχτερινό σχολείο. Ολα αυτά δημιουργούν μεγαλύτερες δυσκολίες».

Τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νεαρά κορίτσια ασυνόδευτα μεταναστόπουλα - προσφυγόπουλα μάς μεταφέρει η Ελένη: «Με τα κορίτσια η κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη. Πρόκειται για μικρές κοπέλες από τη Σομαλία ή άλλες χώρες της Αφρικής, οι περισσότερες θύματα έμφυλης βίας, που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, ή επίσης είναι θύματα ή υπό την απειλή των τζιχαντιστών της Αλ Σαμπάαμπ που δρουν σε πολλές περιοχές και αξιοποιούνται από διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ή ακόμα και για να αποφύγουν τους λεγόμενους καταναγκαστικούς γάμους, όπου πουλιούνται σε άνδρες πολύ μεγαλύτερης ηλικίας.

Επίσης έχουν υποστεί διάφορες μορφές κακοποίησης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ή έχουν πέσει σε κυκλώματα trafficking. Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία που φτάνουν στην Ελλάδα, το πιο συχνό δρομολόγιο είναι μέσω Τουρκίας, που πάνε από τα κυκλώματα με πρόσχημα κάποια ιατρική επίσκεψη, και εκεί μένουν κάποιο διάστημα. Δεν υπάρχει καμία υποστήριξη, τα περισσότερα κορίτσια και αγόρια φυλακίζονται, υποβάλλονται σε εξευτελιστικές συμπεριφορές, χτυπήματα με γκλοπ, άθλιες συνθήκες κράτησης με στέρηση νερού και φαγητού, ρατσιστική συμπεριφορά γιατί είναι μαύροι και ο λόγος που τους κρατάνε είναι γιατί δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα. Και τα περισσότερα όταν τα απελευθερώνουν, γιατί γεμίζουν τα κελιά, βρίσκουν δουλειά ως οικιακές βοηθοί ή σε κυκλώματα trafficking και συγκεντρώνουν χρήματα για να πληρώσουν τους διακινητές για το πέρασμα στην Ελλάδα. Παρόμοιες καταστάσεις αντιμετωπίζουν τα κορίτσια από τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σιέρα Λεόνε. Τα παιδιά από το Αφγανιστάν μάλιστα διασχίζουν πρώτα το Ιράν με τα πόδια, πολλές φορές χάνουν τις οικογένειές τους. Επίσης παιδιά από την κουρδική περιοχή του Ιράκ, που φεύγουν κυνηγημένα και τα στέλνουν οι γονείς τους για ένα καλύτερο μέλλον και με την ελπίδα να κάνουν τις διαδικασίες για να φέρουν και την υπόλοιπη οικογένεια που ζει σε καταυλισμούς προσφύγων, κάτι εξαιρετικά δύσκολο».

- Με δεδομένη αυτή την αθλιότητα, η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας για την προστασία ασυνόδευτων ανηλίκων τον Γενάρη του 2020. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα που βιώνετε εσείς οι εργαζόμενοι και τα παιδιά;

Ο Βασίλης μας απαντά: «Πρέπει να πούμε ότι αυτοί οι πανηγυρισμοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Είναι πολλά τα παιδιά που βρίσκονται στην αστεγία, παιδιά που είναι σε δομές και έρχονται αντιμέτωπα με όλο αυτό το πλαίσιο, που είπαν και οι συνάδελφοι, να βρουν δουλειά, να ξεφύγουν από τα κυκλώματα, να καταφέρουν να επιβιώσουν με κάποιο τρόπο. Δεν έχουν κοινωνική ένταξη ουσιαστική, είναι μόνο στα χαρτιά και παρόλο το φιλότιμο και την προσπάθεια που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι σε όλες τις δομές και οργανισμούς, δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα. Στα Κέντρα Φιλοξενίας έχουμε πολλές ελλείψεις ειδικά με την Υπουργική Απόφαση πέρσι, που έκοψε νοσηλευτή και μείωσε σε μια θέση ψυχολόγου ανά 30 παιδιά, επιβάρυνε πάρα πολύ το προσωπικό. Αυτό παρατηρούμε ότι είχε επιπτώσεις και στην ψυχολογία των παιδιών, γιατί χάθηκε και η ποιότητα της συνεργασίας που είχε με τα πρόσωπα αναφοράς, οι κοινωνικοί λειτουργοί κάνουν και καθήκοντα φροντιστή, συνοδού και τρέχουν και δεν φτάνουν».

Ο Κώστας θα συμπληρώσει: «Στα ΚΦΑΑ η εντατικοποίηση της εργασίας χτυπάει "κόκκινο". Ενας εργαζόμενος καλείται να κάνει τα πάντα. Να περάσει από πόστο καθαριστή, φροντιστή, υπεύθυνου φαρμακείου, νοσηλευτή, ψυχολόγου, κοινωνικού λειτουργού, να γίνει συνοδός. Μάλιστα σε κάποια Κέντρα ανακοινώθηκε ότι θα πρέπει οι εργαζόμενοι να παραλαμβάνουν τα παιδιά ακόμη και από το αεροδρόμιο.

Επίσης είναι πολλά τα παιδιά που φτάνουν στα λεγόμενα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τις φυλακές της ΕΕ, ΝΑΤΟικών προδιαγραφών, και ενώ θα έπρεπε να τοποθετηθούν σε κέντρα φιλοξενίας, κρατούνται έγκλειστα πίσω από συρματοπλέγματα για μεγάλο διάστημα ή τις λεγόμενες "ασφαλείς ζώνες", που μόνο τέτοιες δεν είναι. Είναι γνωστά τα παραδείγματα βιασμών ανηλίκων σε τέτοιους χώρους όπως στη Μαλακάσα πρόσφατα ή άλλες καταγγελίες από τη Λέσβο, τη Σάμο και άλλες δομές - φυλακές για βιασμούς, ξυλοδαρμούς και συμπλοκές.

Επίσης οι επιπτώσεις που διαπιστώνουμε στα παιδιά από τον χρόνιο εγκλεισμό τους στα ΚΥΤ, είναι να βλέπουμε ασθένειες όπως σταφυλόκοκκος, ψώρα, ανεμοβλογιά, δερματικά, ψυχολογικά, τα οποία δύσκολα ξεπερνιούνται. Επίσης και η σίτιση πολλές φορές είναι άθλια και εξαρτάται από το τι διαθέτει η κάθε ΜΚΟ».

Η Ελένη θα προσθέσει: «Θυμάμαι ότι στην safe zone στη Μυτιλήνη έδιναν στους ανήλικους για βραδινό ένα μικρό παξιμάδι, μια ντομάτα και ένα μικρό κομμάτι τυρί. Εμείς σαν εργαζόμενοι αρνηθήκαμε να δώσουμε αυτή την αθλιότητα και μας έλεγαν κόψτε τον λαιμό σας, αν θέλετε να δώσετε κάτι καλύτερο να εξασφαλίσετε χορηγούς. Ετσι γίνεται και στα ΚΦΑΑ, επειδή δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι ο κάθε υπεύθυνος καλείται να ψάξει να βρει λύσεις με δωρεές για τη σίτιση, την ένδυση και πάει λέγοντας. Είναι ένα θέμα οι χρηματοδοτήσεις που δίνονται πού πάνε και ...χάνονται στον δρόμο, χωρίς να καταλήγουν στα παιδιά».

«Επίσης άλλο σοβαρό ζήτημα, λέει ο Βασίλης, είναι η λεγόμενη ημιαυτόνομη διαμονή, που πρόκειται για διαμερίσματα που ανήκουν πάλι σε ΜΚΟ, μπορούν εκεί να μένουν έως τέσσερα παιδιά ίδιου φύλου, από 16-18 χρονών που επιλέγονται από τα ΚΦΑΑ. Εχει κάποιους πιο χαλαρούς κανόνες, υπάρχει μια στοιχειώδης επιτήρηση από εργαζόμενους κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, φροντιστές που ορίζονται από την ΜΚΟ, και ανά βάρδια περνάνε από τα παιδιά. Το παιδί καλείται να καλύψει κάποιες ανάγκες μόνο του, ακόμα και το ζήτημα της διατροφής, με το ελάχιστο χαρτζιλίκι (το λεγόμενο pocket money) περίπου 170 ευρώ τον μήνα.

Επίσης είναι υποχρεωτικό τα παιδιά να πηγαίνουν σχολείο. Πάνω από 13 χρόνων μπορούν να πηγαίνουν μόνα τους. Υποτίθεται ότι υπάρχουν τα λεγόμενα Τμήματα Υποδοχής, που βέβαια δεν έχουν όλα τα σχολεία. Αρα μπορεί να διανύει και μεγάλες αποστάσεις από το σπίτι που μένει, ενώ και εκεί που υπάρχουν δεν μιλάμε για ουσιαστική διαδικασία ένταξης. Πρόκειται για μια αίθουσα ξεχωριστή, όπου ο εκπαιδευτικός έχει συνήθως αρκετά παιδιά από διαφορετικές χώρες, με διαφορετικές γλώσσες, εκπαιδευτικό επίπεδο, και προσπαθεί με Google Translate, χωρίς διερμηνέα, να βγάλει άκρη και να φτάσει τα παιδιά σε ένα επίπεδο, τουλάχιστον στην ελληνική γλώσσα. Αυτό είναι που παρουσιάζεται ως κοινωνική ένταξη ευάλωτων πληθυσμών.

Την ίδια ώρα βέβαια το ζήτημα της γλώσσας και η τριετής επιτυχής φοίτηση είναι και προϋπόθεση για τους μετανάστες να πάρουν άδεια διαμονής.

Ρωτάμε όταν ενηλικιωθούν αυτά τα παιδιά, όταν φτάσουν 18 χρονών, τι γίνεται; Ο Κώστας μας περιγράφει πολύ παραστατικά: «Ανοίγει η πόρτα και είναι μόνα τους. Αν είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και γυναίκες υπάρχουν κάποια προγράμματα πάλι μέσω ΜΚΟ, με διαμερίσματα και συγκεκριμένα κριτήρια που θέτει κάθε ΜΚΟ και με συνεντεύξεις που δίνουν τα παιδιά και μπορούν να τα καλύψουν για ένα με ενάμιση χρόνο, εφόσον συνεχίσουν το σχολείο ή βρουν δουλειά. Αν είναι αγόρια δεν υπάρχει κάτι. Εχει ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα το "Helios", που είναι για 18+ μέχρι 21, για αναγνωρισμένους πρόσφυγες. Αν και είναι πάρα πολύ λίγες οι θέσεις. Αν είσαι αιτών ή αιτούσα ασύλου στέλνεσαι στα ΚΥΤ, όπου υπάρχει διαθέσιμη θέση, άρα και πολύ μακριά, όπου ξαναρχίζει ένας Γολγοθάς. Το κράτος το κάνει ουσιαστικά τυπικά, για να πει ότι δεν πετάει στον δρόμο τους νέους αυτούς. Είναι μια πολύ αγχωτική διαδικασία και για τα ίδια τα παιδιά, ότι φτάνουν 18 χρονών και θα μείνουν στον δρόμο και καλούνται πάλι να κάνουν μια νέα αρχή, με νέους ανθρώπους που πρέπει να εμπιστευτούν, να ανοιχτούν κ.λπ.

Ετσι υπάρχουν παιδιά που δεν τα καταφέρνουν και είναι πολύ ευάλωτα στα διάφορα παραβατικά κυκλώματα».

- Για τους επίτροπους, πείτε μας τι πραγματικές ανάγκες υπάρχουν;

Ο Βασίλης μας λέει: «Εδώ η κατάσταση είναι συγκεχυμένη και λόγω του πώς "τρέχουν" αυτά τα ευρωπαϊκά προγράμματα, υπάρχει μεγάλη απληρωσιά από τις ΜΚΟ, πράγμα που οδηγεί και σε συχνή εναλλαγή του προσωπικού, με αποτέλεσμα να χάνεται η συνέχεια και να δημιουργούνται προβλήματα και με τα παιδιά, που πρέπει να χτίσουν σχέσεις και πάλι με νέα πρόσωπα, δημιουργείται αυτό το αίσθημα της εγκατάλειψης. Υποτίθεται ότι κάθε επίτροπος χρεώνεται έως 15 παιδιά. Για παράδειγμα, όταν εντοπιστεί ένα παιδί δίνεται εντολή από την Εισαγγελία και μέσω των δύο ΜΚΟ που "τρέχουν" το πρόγραμμα της Επιτροπείας, ορίζεται από τον διευθυντή της ΜΚΟ ένας εργαζόμενος που αναλαμβάνει το παιδί και δίνεται μια προτεραιότητα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες.

Σε ό,τι αφορά τις οικογενειακές επανενώσεις η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Πρέπει να μπορέσουμε να δούμε αν το παιδί θέλει ή όχι να επανενωθεί, στη συνέχεια πρέπει να μιλήσουμε με την οικογένεια ή τους συγγενείς. Είναι μια πολύ αυστηρή διαδικασία, που ορίζεται από το κάθε κράτος προορισμού που κάνουμε την αίτηση, καλούμαστε να καλύψουμε τεστ DNA, στα οποία πλέον αρκετές ΜΚΟ καλύπτουν μόνο του παιδιού και ο συγγενής πρέπει να πληρώσει τη δική του εξέταση, που πολλές φορές γίνεται απαγορευτικό για ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν μια δαπάνη 600 - 1.000 ευρώ, αφού συνήθως είναι άνθρωποι του μεροκάματου ή πρόσφυγες ή μετανάστες συνήθως σε Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ιταλία. Επίσης μπαίνουν τα οικονομικά κριτήρια για την επανένωση. Πρέπει ο συγγενής να έχει ικανοποιητικό εισόδημα, να καταθέσει συμβόλαια ενοικίου, συμφωνία με εργοδότη κ.ά., αυτά πρέπει να σταλούν από τους συγγενείς και τεστ DNA είτε εξ αποστάσεως είτε να έρθουν στην Ελλάδα, κάτι που δεν είναι εύκολο.

Ακόμα πιο δύσκολη είναι και η περίπτωση της αναδοχής και υιοθεσίας προσφυγόπουλων, αφού οι υπηρεσίες δήμων και Περιφέρειας είναι σχεδόν ανύπαρκτες για να προχωρήσει σωστά μια διαδικασία».

- Το κρίσιμο ερώτημα μετά από όλο αυτό το «βουνό» των προβλημάτων που αναδεικνύεται από τη συζήτηση είναι τι θα μπορούσε να γίνει για αυτά τα παιδιά, που είναι τα μεγαλύτερα θύματα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των πολέμων και αναγκάζονται να ξεριζώνονται από τις οικογένειές τους, τις πατρίδες τους. Φυσικά το πρώτο είναι να εξαλειφθούν οι αιτίες που γεννούν τον πόλεμο, την προσφυγιά και τον ξεριζωμό. Ωστόσο πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση με αυτά τα παιδιά;

Ο Κώστας σημειώνει: «Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται και να σταματήσουν όλες οι πρακτικές άγριας καταστολής σε βάρος τους, όπως συνολικά σε βάρος των προσφύγων και μεταναστών. Εχουμε μαρτυρίες από τα παιδιά ότι προσπαθούν έως 7 φορές, ότι και το τούρκικο και το ελληνικό Λιμενικό έχουν ανατρέψει τη βάρκα, τους έχουν αφήσει σε νησιά, τους έχουν ξαναστείλει πίσω στην Τουρκία, με τις επαναπροωθήσεις (pushbacks). Αυτά μας λένε τα παιδιά σε συνεντεύξεις ασύλου, το οποίο είναι δείγμα ευαλωτότητας και θα έπρεπε να παρθεί υπόψιν, αλλά έχει αφαιρεθεί ως παράγοντας ευαλωτότητας και δεν εξετάζεται όπως πρέπει από την Υπηρεσία».

Και συμπληρώνει ο Βασίλης: «Κατά τη γνώμη μου και πολλών εργαζομένων που δραστηριοποιούμαστε σε αυτό τον τομέα με την Επιτροπή Εργαζομένων σε ΜΚΟ στο σωματείο μας, στον Σύνδεσμο Ιδιωτικών Υπαλλήλων Αθήνας, και είναι θέματα που τα βάζουμε στις διεκδικήσεις μας, θα πρέπει να φύγουν από τη μέση όλοι οι εργολάβοι και να δημιουργηθούν δομές δημόσιες αποκλειστικά, που θα στελεχωθούν επαρκώς με όλες τις ειδικότητες, και όχι με βάση τη λογική τι κερδίζω και του "κόστους - οφέλους", και αυτά τα παιδιά να μπορούν να ακολουθούν ένα σχεδιασμένο πρόγραμμα κοινωνικής ένταξης. Αν δεν φύγουν οι εργολάβοι ΜΚΟ, αν δεν φύγει από τη μέση το κέρδος, τότε όλα τα υπόλοιπα είναι άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Και πάνω σε αυτή τη βάση μπορείς να δεις και συγκεκριμένες βελτιώσεις και στην εκπαίδευση και στην ψυχοκοινωνική τους φροντίδα και εξέλιξη. Αυτό σαν κεντρικό ζήτημα. Χρειάζεται και εξειδίκευση γιατί υπάρχουν και πολλά παιδιά που είναι κακοποιημένα. Χρειάζεται να ξεπεραστούν προβλήματα με την πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας, στα νοσοκομεία όταν πηγαίνουμε να υπάρχει δυνατότητα διερμηνείας για να μπορεί να γίνεται σωστή διάγνωση. Υπάρχουν παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, αυτοκτονικού ιδεασμού, μετά από όσα έχουν περάσει».

Ο Κώστας θα προσθέσει σε αυτό: «Δεν υπάρχει καμία δομή που να προσφέρει τέτοια εξειδικευμένη φροντίδα ψυχικής υγείας. Ο εργαζόμενος καλείται να γίνει γιατρός, ψυχολόγος, νοσηλευτής, φροντιστής. Συγκεκριμένο παράδειγμα. Μας έφεραν από τα σύνορα από τον Εβρο ένα παιδί με σπασμένα δύο πόδια και ένα χέρι (υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες είπε ότι έπεσε από λόφο) και το φέρνουν στη δομή - ένα τριώροφο χωρίς ασανσέρ - χωρίς νοσηλευτή και εμείς καλούμασταν να πρέπει να του αλλάζουμε γάζες γιατί είχε ανοιχτές πληγές. Δηλαδή είσαι ένας εργαζόμενος που δεν είσαι ούτε γιατρός, ούτε νοσηλευτής, θέλεις να βοηθήσεις, χωρίς να είσαι ειδικός, και σου πετάνε το παιδί και σου λένε ...βγάλτα πέρα μόνος σου. Και έπρεπε να διαμαρτυρηθούμε για να έρθει νοσηλευτής και να φροντίσει το παιδί.

Επίσης όλο αυτό έχει επίδραση και στους ίδιους τους εργαζόμενους. Σε συγκεκριμένη δομή είχαμε περίπτωση παιδιού - εφήβου από την Αίγυπτο, που είχε κάνει 3 απόπειρες αυτοκτονίας, στη Σάμο, από όπου ήρθε σε εμάς. Εντοπίζουμε τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τον πάμε στα επείγοντα στο Δρομοκαΐτειο να πάρει μια διάγνωση και αγωγή και κάνει νέα απόπειρα. Στη δομή που έμενε, σε νέα απόπειρα πήγε να πέσει από τον 1ο όροφο, τον σώσανε δύο φροντιστές στη βάρδια. Τα πρωινά είναι μονοβάρδια και οι φροντίστριες στη βάρδια και ένα παιδί. Μια εργαζόμενη 58 χρονών έπαθε μετατραυματικό σοκ από όλη αυτή την κατάσταση, δεν μπορούσε να κοιμηθεί τα βράδια, εξακολουθούσαν να την βάζουν βραδινή βάρδια και σύντομα αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Τα πρωινά είναι μονοβάρδια και οι φροντιστές δεν είναι νοσηλευτές στην ψυχική υγεία».

Η Ελένη αναφέρει ακόμα: «Επίσης να προσθέσω ότι πρέπει να βελτιωθεί η κατάσταση με τα ταξιδιωτικά έγγραφα, ώστε και τα προσφυγόπουλα και μεταναστόπουλα να μην εγκλωβίζονται στην Ελλάδα, που δεν είναι ο τελικός προορισμός τους, αλλά ενδιάμεσος σταθμός, για να πάνε σε κάποια άλλη χώρα όπου έχουν δικούς τους ανθρώπους. Και βέβαια, αν κάποιος επιλέξει να μείνει στη χώρα μας, πρέπει με βάση τις δυνατότητες του 21ου αιώνα, να ζει μια φυσιολογική ζωή και όχι να φυλακίζεται ή να γίνεται σκλάβος.

Και ως εργαζόμενοι διεκδικούμε μέσα από το Σωματείο μας και τα ζητήματα των συνθηκών δουλειάς, την υποστελέχωση, τα μισθολογικά μας και τη συνεχή απληρωσιά, για να μπορούμε να επιτελούμε καλύτερα το έργο μας. Σε αυτή τη βάση προσπαθούμε να μαζικοποιήσουμε και την Επιτροπή στον τομέα του Προσφυγικού και της Πρόνοιας και να μπει περισσότερος κόσμος στον αγώνα, συνειδητοποιώντας και ποια είναι η μεγάλη εικόνα του Προσφυγικού - Μεταναστευτικού και πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στον τομέα μας με αποκλειστικές δημόσιες δομές στήριξης και αρωγής, στελεχωμένες έτσι όπως απαιτείται. Αντιπαλεύουμε την προσπάθεια του κράτους να περάσει την Πρόνοια στους ιδιώτες, εργολάβους και ΜΚΟ που κινούνται με βάση τι τους φέρνει κέρδος και όχι τις ανάγκες των ανθρώπων».