ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 17 Μάη 2025 - Κυριακή 18 Μάη 2025
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
«Κοντά σας όλη μου η ζωή»

Η ΚΕ του ΚΚΕ και η οικογένεια του Μίκη Θεοδωράκη τιμούν τον συνθέτη την Τετάρτη 25 Ιούνη στο Καλλιμάρμαρο | Προμηθευτείτε έγκαιρα τα εισιτήρια

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ και η οικογένεια του Μίκη Θεοδωράκη διοργανώνουν μεγάλη συναυλία την Τετάρτη 25 Ιούνη στις 8 μ.μ. στο Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο), με τίτλο «Κοντά σας όλη μου η ζωή».

Ερμηνεύουν (με αλφαβητική σειρά): Γεράσιμος Ανδρεάτος, Ρίτα Αντωνοπούλου, Γλυκερία, Παντελής Θαλασσινός, Αγγελος Θεοδωράκης, Βιολέτα Ικαρη, Βασίλης Λέκκας, Κώστας Μακεδόνας, Μανώλης Μητσιάς, Δημήτρης Μπάσης, Γιώτα Νέγκα, Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μίλτος Πασχαλίδης, Παναγιώτης Πετράκης, Αλκηστις Πρωτοψάλτη, Αγγελική Τουμπανάκη, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Διονύσης Τσακνής, Τάνια Τσανακλίδου, Μαρία Φαραντούρη, Μάριος Φραγκούλης, «Κοινοί Θνητοί».

Για το έργο, την προσφορά και τους αγώνες του Μίκη Θεοδωράκη θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Προμηθεύσου έγκαιρα το εισιτήριο!

Εισιτήρια διατίθενται από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στην Αττική, καθώς και στα γραφεία της ΚΟ Αττικής στον Αγιο Νικόλαο (Αχαρνών 241, πλησίον στ. ΗΣΑΠ, τηλ. 2105282500), στον Ν. Κόσμο (Ηλία Ηλιού 48, τηλ. 2105246123) και στον Πειραιά (Αλκιβιάδου 176, τηλ. 2104122890), τις ώρες 10.00 - 12.00 και 18.00 - 20.00.

Επίσης, από 18.00 έως 20.00 διατίθενται σε Νέα Ιωνία (Μεσολογγίου 48, τηλ. 2102798305), Περιστέρι (Αδριανουπόλεως 11, τηλ. 2105717070), Ιλιον (Ιδομενέως και Αιάκου 58, τηλ. 2102617095), Χαλάνδρι (Αγ. Γεωργίου 5, τηλ. 2106857067), Βύρωνα (Χειμάρρας και Αϊδινίου, τηλ. 2107627381), Καλλιθέα (Θησέως 141, τηλ. 2109589315), Μπραχάμι (Αγ. Δημητρίου 163, τηλ. 2109712149), Μενίδι (Βύρωνος 4, τηλ. 2102449788), Ελευσίνα (Δήμητρος 23, τηλ. 2105548961) και Στέκι Νεολαίας και Πολιτισμού της ΚΝΕ (Τροίας 36, πλησίον πλ. Βικτωρίας, τηλ. 2108823674).

Ηλεκτρονική προπώληση: ticketservices.gr.


Κάνοντας τραγούδι τη μεγάλη ποίηση

«Ματιές» στη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη την περίοδο της δεκαετίας του '60

Στην Πορεία Ειρήνης, 1965
Στην Πορεία Ειρήνης, 1965
«Αν ο ήχος ενός λαού είναι ένα δέντρο - ένα πεύκο - το λαϊκό τραγούδι είναι η ρετσίνη που στάζει από την πληγή του. Είναι τα δάκρυα του δέντρου. Είναι τα δάκρυα που ανακουφίζουν τον λαό γιατί τα νιώθει στα καυτά μάγουλά του σαν βάλσαμο που δροσίζει, ανακουφίζει και τελικά δυναμώνει την πίστη και την ελπίδα...».

Ο Μίκης Θεοδωράκης, μέχρι και το 1967 που συλλαμβάνεται από τη χούντα, είναι ανεξάντλητος. Mε ιερή αφοσίωση καλλιεργεί με όλες τις δυνάμεις του μια τέχνη που ανυψώνει τον λαό. Καταφέρνει και γίνεται ο οδηγός και ο πρωτεργάτης μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική, σε μια εποχή που ποτέ άλλοτε το πολιτικό σύνθημα δεν δέθηκε τόσο πολύ με την Τέχνη.

Δημιουργεί κύκλους τραγουδιών, λαϊκά ορατόρια... Αρχιπέλαγος, Επιφάνια, Πολιτεία Α' & Β', Μικρές Κυκλάδες, Ρωμιοσύνη, Αξιον Εστί, Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν, Λιποτάκτες, είναι μόνο μερικά από τα έργα της περιόδου. Η πρώτη λαϊκή συναυλία σε γήπεδο είναι γεγονός και είναι δικιά του. Παράλληλα διευθύνει ορχήστρες και συμφωνικά σύνολα. Δίνει συναυλίες συμφωνικής μουσικής για τους εργάτες και τους φοιτητές. Δεν σταματά να γράφει μουσική και τραγούδια για τον κινηματογράφο, το θέατρο και το αρχαίο δράμα. Γράφει στίχους και κείμενα γύρω από τις απόψεις του και τους προβληματισμούς για την Τέχνη. Γυρίζει την Ελλάδα και όλο τον κόσμο (ΕΣΣΔ, Κούβα, Κύπρος). Μάχεται με τους «Λαμπράκηδες» και εκλέγεται βουλευτής με την ΕΔΑ.

Το λαϊκό τραγούδι όπλο στα χέρια του μαχόμενου λαού

Μ. Θεοδωράκης, Γ. Ρίτσος και Γ. Μπιθικώτσης στην παρουσίαση της «Ρωμιοσύνης»
Μ. Θεοδωράκης, Γ. Ρίτσος και Γ. Μπιθικώτσης στην παρουσίαση της «Ρωμιοσύνης»
Βρισκόμαστε στη δεκαετία του '60 και τα αδιέξοδα στο αστικό σύστημα ολοένα και μεγαλώνουν: Το μετεμφυλιακό αυταρχικό καθεστώς εξαντλείται, ο θεσμός της βασιλείας εξελίσσεται σε εμπόδιο, η Κύπρος αποκτά προτεραιότητα, το ίδιο και η διεκδίκηση ενός πιο σημαντικού ρόλου από την ελληνική αστική τάξη στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ και οι μηχανισμοί τους είναι πάντα παρόντες. Εκφραση όλων αυτών θα είναι οι αντιπαραθέσεις μεταξύ ΕΡΕ, Ενωσης Κέντρου και Παλατιού, τα Ιουλιανά και τελικά η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967.

Από την άλλη και ο λαϊκός παράγοντας αφυπνίζεται: Το Κίνημα Ειρήνης και η δολοφονία Λαμπράκη, οι φοιτητές είναι κάθε τόσο στους δρόμους, οι οικοδόμοι «ξηλώνουν τα πεζοδρόμια», οι «Λαμπράκηδες» πρωτοστατούν σε όλα τα μέτωπα και σε αυτό του πολιτισμού, το αίτημα για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ προβάλλεται όλο και περισσότερο.

Ο Μίκης Θεοδωράκης ανάμεσα σε Παρίσι, Αθήνα και Λονδίνο δεν σταματά λεπτό να γράφει μουσική. Ο «Επιτάφιος» του Ρίτσου του είχε δείξει τον δρόμο. Ξέρει καλά σε ποιους θέλει να απευθυνθεί με την Τέχνη του. Θέλει να προσεγγίσει, να φωτίσει τον δρόμο του λαού που δοκιμάστηκε, «όπως δοκιμάζεται το σίδερο στη φωτιά», που τα συναισθήματά του φούσκωναν «αληθινός υπόγειος ποταμός», του λαού που είχε καταφέρει να αγγίξει, με το όπλο στο χέρι, τους πιο «τολμηρούς οραματισμούς» του...

Σε εκδήλωση των «Λαμπράκηδων» στον Πειραιά, 1963. Διακρίνονται ο Μ. Λοΐζος και η Μ. Φαραντούρη
Σε εκδήλωση των «Λαμπράκηδων» στον Πειραιά, 1963. Διακρίνονται ο Μ. Λοΐζος και η Μ. Φαραντούρη
Επιζητά να κάνει έργο κοινωνικό, έργο πολιτικό, έργο, δηλαδή, που θα απευθύνει προοδευτικά, πρωτοπόρα πολιτικά μηνύματα πλατιά στον λαό και που ταυτόχρονα θα έχει διαπαιδαγωγητικό χαρακτήρα: Θα ανεβάζει το αισθητικό, πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο του λαού, έτσι ώστε εκείνος να «συνειδητοποιεί πόσο χάος χωρίζει αυτό που είναι από αυτό που θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι!». Με αυτό το κριτήριο επεξεργάζεται τη μορφή, τις φόρμες και τεχνοτροπίες που θα υπηρετούσαν αποτελεσματικότερα τον σκοπό του.

Ξέρει ότι η πιο προωθημένη από τις τέχνες στην Ελλάδα είναι η ποίηση. Ετσι, αποφασίζει να συνενώσει τη μουσική με την ποίηση. Είπαμε, μετά τον «Επιτάφιο» τίποτα πια δεν είναι το ίδιο στον χώρο της μουσικής. Αναλογιζόμενος τη δεκαετία του '60 και την ανάπτυξη της έντεχνης λαϊκής μουσικής, σημείωνε χρόνια αργότερα: «Η άμεση σύνδεση του λαϊκού τραγουδιού με ποιητές, συνθέτες που βρίσκονταν οργανικά δεμένοι με το προοδευτικό κίνημα του λαού μας, του έδωσε μια καθαρά πολιτική διάσταση και λειτουργία. Το κατέστησε όπλο στα χέρια του μαχόμενου λαού και ιδιαίτερα της πολιτικής του πρωτοπορίας.

Ομως, αυτή η σύνδεση με τις καθαρότερες και πιο προχωρημένες κοινωνικές δυνάμεις δεν μπορούσε παρά να έχει άμεση και βαθιά επίδραση πάνω του. Πέρα από το ποιητικό κείμενο άλλαξε βαθιά και η ίδια η μορφή, η δομή και το μουσικό περιεχόμενό του. Εκείνο όμως που πρέπει να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα είναι ότι όλη η εξέλιξη στον τομέα του ελληνικού τραγουδιού στην περίοδο αυτή έγινε σε άμεσο διάλογο με τον λαό. Και αυτό υπήρξε το χαρακτηριστικό και το μυστικό της επιτυχίας του. Αυτή η ζωντανή επαφή το προφύλαξε ακόμα και από την αποξήρανση...».

Κάνοντας τη μεγάλη ποίηση τραγούδι κατόρθωσε να «ξεκλειδώσει» τα μυστικά της. «Κάνοντας τραγούδι και βάζοντας στα χείλη του λαού τη μεγάλη ποίηση, είναι σαν να του πρόσφερα αυτό το σπάνιο κλειδί να ανοίξει τις μεγάλες πόρτες και να μπει στον μαγικό κόσμο της λόγιας τέχνης».

Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Κώστας Βάρναλης, Νίκος Γκάτσος, Οδυσσέας Ελύτης, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Brendan Behan σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Μιχάλης Κατσαρός, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννης Θεοδωράκης είναι μερικοί μόνο από τους ποιητές που μελοποίησε εκείνη την περίοδο.

Καλλιτέχνες και κοινό...

Επίσης ιδρύει τη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών, επιδιώκοντας να απλώσει τη συμφωνική μουσική μέσα στους βουερούς δρόμους, στα πανεπιστήμια και στις συνοικίες, στην επαρχία. Με αυτόν τον τρόπο θέλει να απαντήσει στον σκοταδισμό, στην αμάθεια, στο ότι οι τέχνες είναι «κτήματα μιας ελάχιστης κοινωνικής μειοψηφίας». «Δεν υπάρχει καιρός! Καλλιτέχνες και κοινό πρέπει γρήγορα να πιαστούν χέρι χέρι και ν' ανέβουν μαζί στην κορυφή του λόφου, για να δουν αυτό που κρύβεται από την άλλη μεριά!», αναγραφόταν στο πρόγραμμα της Ορχήστρας.

Στο θέατρο «Καλουτά» κάθε Κυριακή πρωί και Δευτέρα βράδυ γίνεται κάτι το μαγικό. Νέοι εργάτες, εργαζόμενοι, μαθητές, φοιτητές γεμίζουν ασφυκτικά τις συναυλίες. «Ισως για πρώτη φορά στην ιστορία της συμφωνικής μουσικής υπήρχε τόσο ενθουσιαστική και πανηγυρική ατμόσφαιρα στη διάρκεια μιας συναυλίας...», σημείωνε ο ίδιος χαρακτηριστικά.

Συστήνει στο κοινό νέους συνθέτες, όπως τον Μάνο Λοΐζο και τον Χρήστο Λεοντή. Μάλιστα, τους χάρισε και την πέτρα που του είχαν ρίξει στη διάρκεια συναυλίας στη Νάουσα παρακρατικές ομάδες.

Παίρνει θέση τόσο με το έργο του όσο και με τις τοποθετήσεις του. «Πώς θέλετε από τον καλλιτέχνη, που τον εκτιμάτε και τον αγαπάτε, να μένει αδιάφορος, απομονωμένος πίσω από τις παχιές κουρτίνες, πίσω από τη ζωή, και να φτιάχνει ήρεμος, ξένοιαστος και αδιάφορος τραγούδια, όταν έξω, στους βουερούς δρόμους, η αδικία αλωνίζει, το ψέμα θριαμβεύει;», αναρωτιόταν.

Το 1964 είναι ορόσημο για τη δημιουργία του, καθώς κυκλοφορεί το «Αξιον Εστί» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη. Σύμφωνα με τον ίδιο, το «Αξιον Εστί» συνοψίζει σε μία μόνο κορύφωση όλες του τις σκέψεις, τις προθέσεις και τις απόπειρες όσον αφορά τη δημιουργία ενός νεοελληνικού λαϊκού μουσικού έργου. Είχαν άλλωστε προηγηθεί αρκετοί κύκλοι τραγουδιών, στους οποίους ξεχώριζε και την «παιδαγωγική επίδραση στις μάζες, καθώς τις προετοίμασε και εξακολουθεί να τις προετοιμάζει σταθερά για τη φυσιολογική αποδοχή μιας ακόμα πιο σύνθετης μουσικής δημιουργίας, όπως μπορεί να είναι το λαϊκό ορατόριο (μετασυμφωνική μουσική), η λαϊκή τραγωδία και το τραγούδι - ποταμός»...



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ