INTIME NEWS

Πριν ακόμα από την έναρξη των εργασιών της τριμερούς ο Μητσοτάκης είχε κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου. Σύμφωνα με το Μαξίμου «συζητήθηκαν οι εξαιρετικές σχέσεις Ελλάδας - Αιγύπτου και ο ρόλος τους για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα σε μία συγκυρία περιφερειακών προκλήσεων και αναταράξεων». Συζητήθηκε ακόμα η σύγκληση κατά το επόμενο διάστημα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου, η σύσταση του οποίου είχε αποφασιστεί με Κοινή τους Δήλωση τον περασμένο Μάρτιο, στο Κάιρο, με στόχο την «αναβάθμιση και εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης των δύο χωρών». Συζήτησαν επίσης τη «συνεργασία» των δύο χωρών στο Μεταναστευτικό, τη «συνεργασία για τη διασφάλιση νόμιμων οδών μετανάστευσης» και τις «δυνατότητες διεύρυνσης της διμερούς συμφωνίας για εποχικούς εργάτες», στη λογική της «κάνουλας» που ανοίγει και κλείνει με βάση τις ανάγκες της εγχώριας καπιταλιστικής οικονομίας. Επιπλέον «αντάλλαξαν απόψεις για τις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στη Συρία».

Στις δηλώσεις τους αργότερα με το πέρας της τριμερούς, ο Μητσοτάκης προέταξε την ανάγκη «να ενισχυθεί η στρατηγική μας συμπόρευση στον ενεργειακό τομέα» με «έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια, στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, αλλά και στη μεγάλη σημασία την οποία αποδίδουμε στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, με πρώτο, εμβληματικό έργο το GREGY».

Εστιάζοντας, εξάλλου, στις «μεγάλες περιφερειακές προκλήσεις της περιοχής», ζήτησε για το Κυπριακό «την εύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στο πλαίσιο πάντα των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Κλείνοντας μάλιστα το ματάκι στην Αγκυρα, ισχυρίστηκε ότι «μια τέτοια επίλυση του Κυπριακού (σ.σ. πάνω σε διχοτομικά στην πράξη σχέδια) θα δημιουργούσε πρωτοφανείς συνθήκες πολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ευμάρειας σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά σε αυτή την τόσο ταραγμένη εποχή».

Εχοντας επίσης κατά νου ένα τουρκο-συριακό σύμφωνο για ΑΟΖ, υποστήριξε ότι στην τριμερή αποκρούουν «από κοινού κάθε ενέργεια εκτός πλαισίου της διεθνούς νομιμότητας, κάθε ενέργεια που θα προκαλεί αχρείαστες εντάσεις στην περιοχή».

Στο μεταξύ ο Μητσοτάκης ισχυρίστηκε ότι «η διαδρομή της Συρίας προς το αύριο περνά μέσα από τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, κανόνες τους οποίους οι τρεις χώρες μας έχουν αποδείξει επανειλημμένα ότι σέβονται. Αλλωστε, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουμε υπογράψει με τη φίλη Αίγυπτο συμφωνίες οριοθέτησης ΑOZ, συμφωνίες που βασίζονται πλήρως - επαναλαμβάνω, πλήρως - στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», όταν η ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία αναγνώρισε μειωμένη επήρεια ακόμα και στο μεγαλύτερο ελληνικό νησί, την Κρήτη, ενώ γκρίζαρε όλη τη ζώνη ανατολικά της Ρόδου έως το Καστελόριζο.

Εξάλλου, την ίδια ώρα που ο «στρατηγικός εταίρος» Ισραήλ επεκτείνει την κατοχή του στα Υψίπεδα του Γκολάν, έχοντας φτάσει μέχρι τη Δαμασκό, και η ΝΑΤΟική σύμμαχος Τουρκία, με την ομπρέλα ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ επεμβαίνει ανοιχτά στο εσωτερικό της Συρίας, φέρνοντας στην εξουσία τους τζιχαντιστές, ο πρωθυπουργός μιλούσε για... την «κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα της ενιαίας Συρίας, την ανάγκη και την αφοσίωσή μας σε μία συμπεριληπτική διαδικασία με συμμετοχή όλων των Σύρων». Ξόρκισε παραπέρα «τον κίνδυνο αναζωπύρωσης συγκρούσεων στο εσωτερικό της Συρίας», προαναγγέλλοντας επίσης ότι θα εντείνουν τις προσπάθειές «για ομαλοποίηση της κατάστασης και αποτροπή οποιασδήποτε ριζοσπαστικοποίησης», με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε νέες επεμβάσεις στα εσωτερικά της πολύπαθης χώρας.

Αναφέρθηκε και στη Λιβύη, χώρα όπου επίσης έχει ισχυρή παρέμβαση η τουρκική αστική τάξη, χαρακτηρίζοντας «επιτακτική την ανάγκη να αναβιώσει με κάποιο τρόπο αυτή η "παγωμένη" ειρηνευτική διαδικασία και κυρίως να σταματήσουν οι παρεμβάσεις, να αποχωρήσουν οι δυνάμεις τρίτων, είτε είναι τακτικές είτε είναι μισθοφορικές, να αποκατασταθεί η εθνική κυριαρχία και στη συνέχεια ο λιβυκός λαός, ελεύθερος, να αποφασίσει για το μέλλον του με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές», σε άλλο ένα ευχολόγιο μετά το μπάχαλο που έφεραν και εκεί οι ευρωατλαντικοί σχεδιασμοί.

Σχεδιασμοί στο πλαίσιο των οποίων αναφέρθηκαν «και στη σημασία της προστασίας της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, των θαλάσσιων εμπορικών διαδρόμων σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, κάτι το οποίο είναι απολύτως κρίσιμο για την Αίγυπτο και για την κίνηση η οποία περνά από τη διώρυγα του Σουέζ», όπως είπε ο Μητσοτάκης. Εταξε μάλιστα ότι «το ζήτημα αυτό, της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, θα αποτελέσει ένα από τα κεντρικά θέματα των προτεραιοτήτων της Ελλάδας στα πλαίσια των αυξημένων ευθυνών που αναλαμβάνει ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους». Στο ενδιάμεσο, έστειλε ήδη την τέταρτη κατά σειρά φρεγάτα να επιχειρεί στην Ερυθρά για τα συμφέροντα των εφοπλιστών και των ομίλων της διαμετακόμισης (βλ. σχετικό ρεπορτάζ σε άλλη στήλη).

Να καταγραφούν τέλος όσα είπαν οι Πρόεδροι Κύπρου και Αιγύπτου. Ο Αναστασιάδης μίλησε για «πρωτόγνωρο συνονθύλευμα κρίσεων» σε μια «περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας», ενώ είδε «ξεκάθαρη κοινή προσέγγιση στην ενεργειακή συνεργασία και την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες ζώνες της κάθε χώρας και στους πόρους τους». Ο δε Αλ Σίσι εστίασε στην «ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας, του διμερούς εμπορίου, της ενεργειακής συνεργασίας», αλλά και στη «θαλάσσια ασφάλεια», ώστε να αυξηθούν οι διελεύσεις από το Σουέζ.

Σε σχέση με τα παραπάνω η Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου αναφέρει μεταξύ άλλων ότι Αίγυπτος, Κύπρος και Ελλάδα παρακολουθούν τις εξελίξεις στη Συρία και ζητούν «να ξεκινήσει μια συνολική πολιτική διαδικασία υπό συριακή εθνική ιδιοκτησία, χωρίς ξένη παρέμβαση». Με κροκοδείλια δάκρυα εκφράζουν την ανησυχία τους για τη «συστημική παραβίαση της κυριαρχίας της Συρίας», ενώ στο όνομα «της ειρήνης και της σταθερότητας στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική» αναμένουν «από όλους τους παράγοντες να συμβάλουν στη σταθερότητα και να απέχουν από προκλητικές ενέργειες». Επιμένουν επίσης στην «ανάγκη ύπαρξης μιας νέας ενοποιημένης εθνικής κυβέρνησης και της ταυτόχρονης διεξαγωγής των προεδρικών και των βουλευτικών εκλογών» στη Λιβύη με «πλήρη αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων» από τη χώρα.

Σχετικά, δε, με την «Ενεργειακή Συνεργασία και Μετάβαση στην Πράσινη Ενέργεια» προαναγγέλλουν περαιτέρω «προσπάθειες» «για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω κοινών έργων και ενεργειακής εξερεύνησης στη Μεσόγειο», συν προώθηση των ΑΠΕ και των «πράσινων τεχνολογιών ως βασικών στοιχείων του συλλογικού μας μέλλοντος».

Ταυτόχρονα εκφράζουν τη «δέσμευσή» τους να ενισχύσουν την τριμερή συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου, προκειμένου να επιτευχθούν «τα κοινά συμφέροντα των τριών χωρών. Σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνουμε τη σημασία της ενίσχυσης της συνεργασίας για την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών για τη διευκόλυνση της μεταφοράς φυσικού αερίου μεταξύ τους και την προώθηση κοινών επενδύσεων στον τομέα του φυσικού αερίου». Σπεύδουν εξάλλου να υπενθυμίσουν ότι «η ίδρυση του Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού των δικαιωμάτων των μελών επί των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», το οποίο γίνεται βέβαια λάστιχο για να «τρέξουν» σχεδιασμοί με ομπρέλα ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ στην περιοχή. Στέλνουν άλλωστε σήμα και στην Αγκυρα ότι «το EMGF ως περιφερειακός οργανισμός με έδρα το Κάιρο είναι ανοιχτός σε όλες τις χώρες που μοιράζονται τις ίδιες αξίες, στόχους και προθυμία να συνεργαστούν για την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής και την ευημερία των λαών της».

Σε αυτό το φόντο, στο περιθώριο της τριμερούς υπογράφηκαν: Μνημόνιο Συνεργασίας Διοικήσεων Λιμένων Πειραιά / Θεσσαλονίκης - Πορτ Σαΐντ / Αλεξάνδρειας, Μνημόνιο Κατανόησης για Συνεργασία στον τομέα της Υγείας, Μνημόνιο Συνεργασίας Ελλάδος - Κύπρου - Αιγύπτου μεταξύ φορέων αρμόδιων για την προώθηση επενδύσεων, και Μνημόνιο Συνεργασίας στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.

Σημειωτέον, τη Δευτέρα ο Μητσοτάκης μεταβαίνει στην πόλη Al Ula της Σαουδικής Αραβίας, προκειμένου να συμμετάσχει στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας. Ηδη χθες ο υφυπουργός Αμυνας Γ. Κεφαλογιάννης μετείχε σε τηλεδιάσκεψη με τον υφυπουργό Αμυνας για Στρατηγικές Υποθέσεις και Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας της «Επιτροπής Αμυνας και Ασφάλειας» του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας υποστράτηγο Σαλμάν Αλ-Χαρμπί, διαχέοντας κατόπιν η ελληνική κυβέρνηση ότι οι δυο χώρες αποτελούν «στρατηγικούς εταίρους». Σε κάθε περίπτωση, πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα ζητήσει από τη Σαουδική Αραβία να ασκήσει την όποια «επιρροή» της ώστε να μην προχωρήσει ένα τουρκο-συριακό σύμφωνο για ΑΟΖ. Εξάλλου, σε ένα πλαίσιο εφησυχασμού, λέγεται ότι ο Μητσοτάκης θα επισκεφτεί το επόμενο διάστημα και τη Λευκωσία.

Στην Κύπρο θα βρεθεί σήμερα ο Πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτσογκ, σε μια έκτακτη επίσκεψη που έγινε γνωστή μόλις χτες. Πηγές της κυπριακής κυβέρνησης σημείωναν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η επίσκεψη του Χέρτσογκ συνδέεται και με τη χτεσινή τριμερή σύνοδο Κύπρου - Αιγύπτου - Ελλάδας, ενώ στο επίκεντρό της θα βρεθούν συνολικά οι περιφερειακές εξελίξεις. Οι ίδιες πηγές σχολίαζαν ότι οι «παγκόσμιες εξελίξεις, όπως η αλλαγή στην ηγεσία των ΗΠΑ, φέρνουν Κύπρο και Ισραήλ πιο κοντά», ενώ αναλυτές υποστήριζαν σε κυπριακά ΜΜΕ ότι «είναι πολύ λογικό και αναμενόμενο στην αυριανή (σ.σ. σημερινή) συνάντηση των Χέρτσογκ - Χριστοδουλίδη να συζητηθεί το ενδεχόμενο μιας συσπείρωσης και τήρησης κοινής γραμμής ως προς το Συριακό εκ μέρους της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και του Ισραήλ».

Οι επαφές Χέρτσογκ στην Κύπρο, μία μέρα μετά την επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν στα κατεχόμενα (βλ. σχετικό θέμα), προγραμματίζονται με φόντο πυκνές διεργασίες γύρω από τον ρόλο της Τουρκίας σε μια σειρά κρίσιμα μέτωπα της περιοχής, όπως στη Συρία, με τις ισραηλινές υπηρεσίες να παρουσιάζουν την γείτονα ως «το νέο Ιράν», καλώντας για προετοιμασία μέχρι και για απευθείας σύγκρουση. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, οι απειλές της Αγκυρας για νέα επέμβαση στη Συρία κατά κουρδικών οργανώσεων έχουν προκαλέσει την αντίδραση και της δύναμης κατοχής ...της άλλης μισής Συρίας, του Ισραήλ, το οποίο προχτές ζήτησε «η διεθνής κοινότητα να καλέσει την Τουρκία να σταματήσει αυτές τις επιθέσεις και τους σκοτωμούς», αφού «οι Κούρδοι πρέπει να προστατευτούν από τη διεθνή κοινότητα»...

Στο προσκήνιο παραμένουν και τα παζάρια για τους διαδρόμους ενεργειακής σύνδεσης Ανατολής και Δύσης, μετά και την πλήρη διακοπή της διέλευσης ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας. «Το Ισραήλ αναζητά τη θωράκιση της ενεργειακής του ασφάλειας και γι' αυτόν τον λόγο επιδιώκει την επιτάχυνση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector», μετέδιδαν χτες ενεργειακές ιστοσελίδες της περιοχής, προσθέτοντας ότι «το τμήμα Κύπρος - Ισραήλ είναι σε φάση ωρίμανσης» και ότι «η ολοκλήρωση του Great Sea Interconnector αφενός αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, αφετέρου θα παρέχει άλλη μια ασφαλή ενεργειακή πηγή για το Ισραήλ».