«Κερδίζουν έδαφος» οι φωνές για στροφή προς τις ΗΠΑ εν μέσω οξυμένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού στην Αρκτική
Βαθύτερα στο κάδρο των ...αναθεωρήσεων μπαίνει και η Γροιλανδία, με τον πρωθυπουργό της, Μούτε Εγκεντε, να διατυπώνει προθέσεις για «ανεξαρτητοποίηση» από την πρώην αποικιοκρατική Δανία, όπως και για επιδίωξη ενίσχυσης της συνεργασίας της με άλλες χώρες.
Αυτά έρχονται σε μια συγκυρία που το πλούσιο σε μεταλλεύματα, φυσικούς πόρους και φυσικό αέριο νησί βρίσκεται στο επίκεντρο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού στην Αρκτική. Μόλις πριν από λίγες μέρες άλλωστε ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την επιθυμία για «απόκτηση και έλεγχο» της Γροιλανδίας. Βέβαια, η κυβέρνηση της Γροιλανδίας έχει απορρίψει δύο φορές τις προσφορές του Τραμπ να αγοράσει το νησί, το 2019 και το 2024, αλλά την ίδια στιγμή στο εσωτερικό της χώρας αυξάνονται οι «φωνές» το νησί να στραφεί προς τις ΗΠΑ.
«Είναι η ώρα να κάνουμε ένα βήμα και να διαμορφώσουμε το μέλλον μας, και σε σχέση με ποιους θέλουμε να συνεργαστούμε στενά και σε σχέση με το ποιοι θέλουμε να είναι οι εμπορικοί μας εταίροι», είπε ο Γροιλανδός πρωθυπουργός.
Σημειώνεται ότι το κίνημα για την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των γεωπολιτικών αντιθέσεων, ενώ «πατάει» και πάνω σε αποκαλύψεις για τη διαχείριση των υποθέσεών της από τις αρχές της Δανίας κατά τον 20ό αιώνα. Ανάμεσά τους και η υπόθεση της αναγκαστικής επιβολής ελέγχου των γεννήσεων κατά τη δεκαετία του 1960.
Η Γροιλανδία υπήρξε αποικία της Δανίας μέχρι το 1953. Πλέον είναι αυτοδιοικούμενο έδαφος της Δανίας και το 2009 κέρδισε το δικαίωμα να επιδιώξει την ανεξαρτησία της με δημοψήφισμα. Το 2023, η κυβέρνηση της Γροιλανδίας παρουσίασε το σχέδιο του πρώτου της Συντάγματος.
«Η ιστορία και η σημερινή κατάσταση έχουν δείξει ότι η συνεργασία μας με το Βασίλειο της Δανίας δεν έχει επιτύχει να δημιουργήσει συνθήκες ισότητας», δήλωσε ο Εγκεντε και πρόσθεσε ότι εναπόκειται στον λαό της Γροιλανδίας να αποφασίσει σχετικά με την ανεξαρτησία, χωρίς να διευκρινίσει πότε θα διεξαχθεί η σχετική ψηφοφορία.
Στο μεταξύ, την περασμένη βδομάδα η κυβέρνηση της Δανίας ανακοίνωσε μια τεράστια αύξηση των αμυντικών δαπανών για τη Γροιλανδία προκειμένου να αγοραστούν δύο νέα πλοία επιθεώρησης, δύο νέα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας και δύο επιπλέον ομάδες σκύλων έλκηθρων.
Επίσης προβλέπει χρηματοδότηση για την αύξηση του προσωπικού της Αρκτικής Διοίκησης στην πρωτεύουσα Νουούκ και την αναβάθμιση ενός από τα τρία κύρια πολιτικά αεροδρόμια της Γροιλανδίας, ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί υπερηχητικά μαχητικά αεροσκάφη F-35.
Μέχρι τώρα η Δανία έχει αργήσει να επεκτείνει τη στρατιωτική της ικανότητα στη Γροιλανδία, αλλά αν η χώρα δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τα ύδατα γύρω από την περιοχή από τις καταπατήσεις της Κίνας και της Ρωσίας, τότε οι απαιτήσεις των ΗΠΑ για μεγαλύτερο έλεγχο είναι πιθανό να αυξηθούν.
2024 The Associated Press. All |
Από τη νύχτα της 3ης Δεκέμβρη που ήταν σε εξέλιξη η επιχείρηση πραξικοπήματος |
Σύμφωνα με ανακοίνωση του CIO την Παρασκευή, «διακόψαμε την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης γύρω στη 1.30 μ.μ. λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, καθώς φαινόταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί, εν μέσω αντιπαράθεσης». Αναφέρεται σε διαπληκτισμούς με προσωπικό της προεδρικής φρουράς, αλλά και υποστηρικτές του Γιουν που παρέμεναν συγκεντρωμένοι έξω από την προεδρική κατοικία. «Τα σχέδια παρακολούθησης θα αποφασιστούν μετά από αναθεώρηση. Εκφράζουμε σοβαρή λύπη για την άρνηση του υπόπτου να συμμορφωθεί με τις νομικά καθιερωμένες διαδικασίες», συμπλήρωσε το CIO.
Οι «Τάιμς της Κορέας» μετέδωσαν ότι επικεφαλής των αντιρρησιών ήταν ο ίδιος ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφάλειας της Προεδρίας (PSS), Παρκ Τσονγκ-τζουν, επικαλούμενος περιορισμούς στην πρόσβαση σε «ζώνες ασφαλείας».
Μάλιστα το CIO κάλεσε σε ανάκριση τόσο τον αρχηγό όσο και τον υπαρχηγό της PSS, «για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης», σημειώνοντας ότι στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τον δρόμο προς τη προεδρική κατοικία, οι εκπρόσωποί του αποκλείστηκαν από 200 στρατιώτες, προσωπικό του PSS αλλά και οχήματα ασφαλείας, ενώ σημειώθηκαν και «κάποιες συμπλοκές».
Από τη μεριά τους οι συνήγοροι του Γιουν (που διώκεται για «ανταρσία») είχαν χαρακτηρίσει το ένταλμα σύλληψης «άκυρο» και «παράνομο», επιμένοντας ότι μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την υπόθεση, τυπικά δεν μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή η μομφή που υπερψήφισε σε βάρος του η Βουλή. Ο ίδιος σε μήνυμά του κάλεσε τους οπαδούς του να τον βοηθήσουν «να υπερασπιστεί τη δημοκρατία», επαναλαμβάνοντας τα περί «κινδύνου» που αντιμετωπίζει η Κορέα «λόγω δραστηριοτήτων αντικρατικών δυνάμεων, καθώς επίσης εσωτερικών και εξωτερικών δυνάμεων που απειλούν την εθνική κυριαρχία». Επικαλέστηκε ξανά δηλαδή ό,τι χρησιμοποίησε και στις αρχές Δεκέμβρη, όταν κήρυξε έκτακτο στρατιωτικό νόμο αλλά ένα εξάωρο μετά ήρε την απόφασή του, έπειτα από την αντίδραση της Εθνοσυνέλευσης και μερίδας του ίδιου του κυβερνώντος κόμματος.
Το CIO κατηγόρησε τον Γιουν ως «ύποπτο που αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις νομικά καθορισμένες διαδικασίες» και κάλεσε τον υπηρεσιακό Πρόεδρο της χώρας, Τσόι Σανγκ-μοκ, «να δώσει εντολή στην PSS να συμμορφωθεί με την κίνηση του CIO, καθώς ο Τσόι είναι υπεύθυνος για την επίβλεψή της».
Τη Δευτέρα κανονικά εκπνέει η προθεσμία για το ένταλμα σύλληψης.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο κάνει ένα πολύ μεγάλο λάθος. Ανοίξτε τη Βόρεια Θάλασσα. Ξεφορτωθείτε τους ανεμόμυλους!»: Το μήνυμα αυτό μετέφερε νέα ανάρτηση του εκλεγμένου Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μετά τα σχέδια που δημοσιοποίησε η αμερικανική ενεργειακή εταιρεία «Apache» να φύγει από την περιοχή μέχρι το τέλος του 2029.
Η εταιρεία που - σύμφωνα με το «Ρόιτερς» - εκτιμά ότι η παραγωγή της Βόρειας Θάλασσας θα μειωθεί μέσα στο 2025 κατά 20%, έλαβε την απόφαση αυτή, χαρακτηρίζοντας «μη συμφέροντες» τους όρους που το Λονδίνο ανακοίνωσε για τους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου που δραστηριοποιούνται στις βρετανικές ζώνες της Βόρειας Θάλασσας, αυξάνοντας τον σχετικό φόρο από 35% στο 38%. Επιπλέον, ενώ ο φόρος είχε ξεκινήσει ως έκτακτος, πλέον η επιβολή του παρατείνεται για ακόμα ένα έτος (τουλάχιστον).
Εξειδικεύοντας τους βρετανικούς στόχους για υιοθέτηση πιο «καθαρών» μορφών Ενέργειας, η κυβέρνηση των Εργατικών επιδιώκει τον τετραπλασιασμό παραγωγής Ενέργειας από υπεράκτια αιολικά πάρκα σε 60 γιγαβάτ, μέχρι το 2030. Στο πλαίσιο της συνολικότερης ενεργειακής της πολιτικής, η Βρετανία έχει αναπτύξει σημαντικά υπεράκτια αιολικά πάρκα στη Βόρεια Θάλασσα, όπου - από την άλλη πλευρά - τις τελευταίες δεκαετίες μειώνεται η παραγωγή ισοδύναμου πετρελαίου, κάτι που προκαλεί αντιδράσεις σε άλλες μερίδες του κεφαλαίου, όπως φαίνεται από την παραπάνω ανάρτηση του Ντ. Τραμπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές του 2000 η παραγωγή πετρελαίου ανερχόταν στα 4,4 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, ενώ σήμερα η ημερήσια παραγωγή φτάνει περίπου τα 1,3 εκατομμύρια βαρέλια.
Την προσφυγή του και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ανακοίνωσε ο υποψήφιος Πρόεδρος της Ρουμανίας Καλίν Γκεοργκέσκου, ενάντια στην ακύρωση των αποτελεσμάτων του α' γύρου των προεδρικών εκλογών. Σε αυτόν (24/11) θυμίζουμε ότι ο Γκεοργκέσκου ήρθε πρώτος, αντανακλώντας διεργασίες για τον ρόλο της χώρας στην υλοποίηση του βορειοατλαντικού σχεδιασμού απέναντι στη Ρωσία, ενώ τα τελευταία χρόνια προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες ως μέλος του ΝΑΤΟ. Ο ακροδεξιός, «ανεξάρτητος» υποψήφιος έχει εκφράσει επανειλημμένα επιφυλάξεις για τα οφέλη συμμετοχής στη συγκεκριμένη λυκοσυμμαχία αλλά και εκτίμηση για την ηγεσία της Ρωσίας, ενώ χαρακτήρισε «οργανωμένο πραξικόπημα» την ακύρωση του α' γύρου.
Ο Γκεοργκέσκου ζητά μάλιστα η προσφυγή του να εκδικαστεί το ταχύτερο δυνατό, «λαμβάνοντας υπόψη το εκλογικό κενό που δημιουργήθηκε από την αναστολή της εκλογικής διαδικασίας, την κρίση πολιτικής νομιμότητας αλλά και τις αυξανόμενες κοινωνικές διαμαρτυρίες». Ζητά επίσης «να ληφθούν επείγοντα προσωρινά μέτρα για την αποφυγή περαιτέρω ζημιών».
Την περασμένη Δευτέρα, ο Γκεοργκέσκου κατέθεσε αντίστοιχο αίτημα στο Εφετείο του Βουκουρεστίου αλλά αυτό απορρίφθηκε.
Το ΔΣ του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης καλεί σε έκτακτη Γενική Συνέλευση (εξ αναβολής) των μελών με θέμα ημερήσιας διάταξης τροποποίηση καταστατικού, την Τετάρτη 8 Γενάρη στις 18.30, στα γραφεία του Συνδέσμου (Μπουμπουλίνας 28 - Αρχαιολογικό Μουσείο).
Εννιά χώρες έγιναν «εταίροι» των BRICS από την 1η Γενάρη του 2025, ενώ άλλες τέσσερις χώρες έχουν λάβει προσκλήσεις, όπως ανακοίνωσε το ρωσικό ΥΠΕΞ.
Συγκεκριμένα οι χώρες που θα λάβουν το καθεστώς του «εταίρου» είναι η Λευκορωσία, η Βολιβία, η Κούβα, η Ινδονησία, το Καζακστάν, η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη, η Ουγκάντα και το Ουζμπεκιστάν.
Οι BRICS ιδρύθηκαν το 2006 από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα, ενώ η Νότια Αφρική προσχώρησε το 2011.
Την 1η Γενάρη 2024, η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έγιναν επίσης πλήρη μέλη.
Την αποχώρηση των φιλελεύθερων NEOS από τις συνομιλίες με το Λαϊκό Κόμμα (ΟVP) και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPΟ) ανακοίνωσε την Παρασκευή η αρχηγός τους Μπεάτε Μάινλ-Ράιζινγκερ, προκαλώντας την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ στην Αυστρία.
Τα δύο κόμματα, ΟVP και SPΟ, διαθέτουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία μόλις μίας έδρας και διερευνούσαν εδώ και δύο μήνες την προοπτική συνεργασίας με τους NEOS, προκειμένου να αποτραπεί ο σχηματισμός κυβέρνησης από το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPΟ). Το FPΟ του Χέρμπερτ Κικλ κέρδισε τις εκλογές της 29ης Σεπτέμβρη 2024 με ποσοστό 28,8%, επειδή ωστόσο κανένα από τα άλλα κόμματα δεν επιθυμεί τη συνεργασία μαζί του, ο Πρόεδρος της Αυστρίας έδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο δεύτερο κόμμα, το ΟVP του καγκελάριου Νεχάμερ.
Η Μάινλ-Ράιζινγκερ δήλωσε ότι κατά τις συνομιλίες δεν επιτεύχθηκε συμφωνία για τα «απαραίτητα γενναία βήματα», κυρίως στα θέματα οικονομικής πολιτικής και στην αύξηση του ορίου ηλικίας για σύνταξη.
Μετά την αποτυχία με τους ΝΕΟS, θεωρητικά θα μπορούσε να διερευνηθεί η προσθήκη των Πρασίνων, οι οποίοι όμως δεν δείχνουν ιδιαίτερη προθυμία, καθώς συγκυβερνούν με το ΟVP από το 2019 και στις τελευταίες εκλογές «χρεώθηκαν» σημαντικό μερίδιο της κυβερνητικής φθοράς.
Σύμφωνα πάντως με την εφημερίδα «Der Standard», η αρχηγός των ΝEOS έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο το κόμμα της να υπερψηφίσει συγκεκριμένα νομοσχέδια, δίνοντας ευρύτερη πλειοψηφία σε μια πιθανή κυβέρνηση ΟVP - SPΟ.