Την όξυνση της γεωπολιτικής αναμέτρησης στα Δυτικά Βαλκάνια καταγράφουν οι διαρκείς εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα της περιοχής, επιβεβαιώνοντας πόσο κάλπικοι είναι οι ισχυρισμοί για «σταθερότητα» που δήθεν διασφαλίζει η εξάπλωση των ΝΑΤΟ - ΕΕ στην περιοχή.

Μετά τις πρόσφατες δηλώσεις των νέων ιθυνόντων στη Βόρεια Μακεδονία, που ανέδειξαν ότι η Συμφωνία των Πρεσπών κάθε άλλο παρά αντιμετώπισε τις αλυτρωτικές διαθέσεις, «φιτίλια» φουντώνουν ξανά και στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στο έδαφος άλλωστε που είναι στρωμένο με την ίδια τη Συμφωνία του Ντέιτον και τη δημιουργία αυτού του περίεργου κρατικού μορφώματος από τα μέσα της δεκαετίας του 1990: Την Πέμπτη η Γενική Συνέλευση (ΓΣ) του ΟΗΕ ενέκρινε με 84 ψήφους να ανακηρυχθεί η 11η Ιούλη «Παγκόσμια Μέρα Μνήμης της Γενοκτονίας στη Σρεμπρένιτσα», για τα γεγονότα του 1995 και τον θάνατο χιλιάδων μουσουλμάνων (και μη), για τα οποία μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας εξακολουθεί να κατηγορεί τους Σέρβους και τους Σερβοβόσνιους, ενώ παραμένουν πολλά ερωτήματα για το τι ακριβώς είχε γίνει τότε και με ποιανού την ανάμειξη, με μεγάλο το ενδεχόμενο προβοκάτσιας για να δικαιολογηθεί η μετέπειτα επέμβαση του ΝΑΤΟ.

Το Ψήφισμα κατέθεσε η Γερμανία μαζί με τη Ρουάντα και εκτός από ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία το στήριξαν Αλβανία, Βουλγαρία, Κροατία, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία, Ιορδανία, Ιρλανδία κ.ά. Καταψήφισαν 19 χώρες (μεταξύ άλλων Σερβία, Ρωσία, Κίνα), ενώ στις 68 χώρες που απείχαν περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, επειδή - όπως είπε ο εκπρόσωπός της - «χρειαζόμαστε πρωτοβουλίες» που προάγουν την «αποκλιμάκωση» της έντασης και η χρονική συγκυρία μπορεί να αποτελέσει πηγή ανησυχίας για την ευρωενωσιακή πορεία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης. Η απόφαση μεταξύ άλλων καταδικάζει «κάθε άρνηση» των γεγονότων ως γενοκτονίας, καλώντας τα μέλη του ΟΗΕ να σεβαστούν «τα γεγονότα», να προσαρμόσουν αντίστοιχα τα σχολικά βιβλία κ.λπ.

Ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι «ανοίγει το Κουτί της Πανδώρας», ενώ η πρόεδρος της σερβικής Βουλής, Ανα Μπρνάμπιτς, χαρακτήρισε την εξέλιξη «πύρρειο νίκη και κουταμάρα των μεγάλων δυτικών δυνάμεων». Απαντώντας δε στο πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις της Σερβίας με τα κράτη που υπερψήφισαν την απόφαση, είπε ότι «ένα πράγμα που έμαθα (...) είναι ότι δεν πρέπει να αντιδρά κανείς βιαστικά», αλλά και ότι «θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συνεχίσω να συνεργάζομαι με τα κράτη που ήταν χορηγοί και συν-χορηγοί του ψηφίσματος».

Ο Ρώσος πρέσβης, Βασίλι Νεμπέζνια, επέκρινε επίσης το σχέδιο ψηφίσματος, χαρακτηρίζοντάς το «προκλητικό» και «απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια».

Την ίδια στιγμή, ο ΥΠΕΞ της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης Ελμεντίν Κονάκοβιτς ανακοίνωσε ότι το Σαράγεβο θα καταθέσει διάβημα διαμαρτυρίας στις 19 χώρες που αντιτάχθηκαν στην απόφαση, κατηγορώντας τον Βούτσιτς αλλά και τον ηγέτη της «Σερβικής Δημοκρατίας» (RS), Μίλοραντ Ντόντικ, ότι «απειλούν με αποσταθεροποίηση τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και όλη την περιοχή».

Από την πλευρά του ο Ντόντικ υποστήριξε ότι η απόφαση «επιβάλλει συλλογική ενοχή στους Σέρβους, μνημονεύοντας μια υποτιθέμενη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα και αγνοώντας τα σερβικά θύματα», και ανήγγειλε ότι οι αρχές της RS θα καταρτίσουν άμεσα λίστα με παραβιάσεις της Συμφωνίας του Ντέιτον, αλλά και σχέδιο για μια «ειρηνική διάσπαση» που μετά θα στείλει στην Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (τη δεύτερη από τις δύο οντότητες που συνθέτουν τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στην οποία πλειοψηφούν μουσουλμάνοι Βόσνιοι και Κροατοβόσνιοι).

«Το να ζούμε με ανθρώπους που θεωρούν τα αγέννητα παιδιά μας "γενοκτονικά" δεν μπορεί να συμβεί (...) Στοχεύουμε σε μια ειρηνική διάλυση (σ.σ. της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης) τα επόμενα χρόνια, καθώς αυτή η συμφωνία (σ.σ. του Ντέιτον) δεν λειτουργεί. Η Σερβική Δημοκρατία δεν θα υπάρχει μέσα στην επόμενη 10ετία υπό αυτές τις συνθήκες», είπε μεταξύ άλλων, καταλήγοντας: «Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη έφτασε στο τέλος της, ή, για να είμαι πιο ακριβής, την "τελείωσαν" αυτοί που ορκίστηκαν για να δημιουργηθεί...».

Την απόφαση του ΟΗΕ έσπευσε να επιδοκιμάσει μεταξύ άλλων το Κόσοβο, του οποίου η Πρόεδρος, Βιόσα Οσμάνι, σχολίασε ότι «η άρνηση της γενοκτονίας δεν θα στρώσει ποτέ το έδαφος για την ειρήνη», αναπαράγοντας κατηγορίες προς το Βελιγράδι.

Την ίδια στιγμή, από το Λονδίνο, όπου μίλησε σε «Αμυντικό Φόρουμ» ως «ειδικός αγορητής», και ενώ το παζάρι για ένα πλαίσιο συνεργασίας Σερβίας - Κοσόβου συνεχίζεται, ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αλμπιν Κούρτι εστίασε όλη την ομιλία του στον κίνδυνο που συνιστά το ότι «η Σερβία σήμερα ενισχύει όλο και περισσότερο τους δεσμούς της ειδικά με τη Ρωσία και την Κίνα. Σε μια περίοδο που βιώνουμε έναν πόλεμο στην Ευρώπη, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την απειλή για ακόμα έναν πόλεμο στην περιοχή των Βαλκανίων».

Επέκρινε το Βελιγράδι για μια «καταστροφική προσέγγιση» που διατηρεί απέναντι στην Πρίστινα αλλά και για τον «ταχύ και τεράστιο εξοπλισμό» του, τα οποία χαρακτήρισε αποδείξεις για σερβικά σχέδια κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης ώστε να ικανοποιηθούν «εδαφικές φιλοδοξίες», ενώ επέμεινε ότι «η απειλή δεν είναι θεωρητική, ο κίνδυνος ενός νέου πολέμου στα Βαλκάνια είναι πραγματικός», με ζητούμενο την «κινητοποίηση» του ευρωατλαντικού στρατοπέδου. Ετσι, κάλεσε στη μέγιστη δυνατή ανανέωση της «συνοχής» που επιδείχθηκε 25 χρόνια πριν, όταν δηλαδή το ΝΑΤΟ πρωτοστάτησε στο ματοκύλισμα των Βαλκανίων, ζητώντας να επιταχυνθεί η επίσημη ένταξη του προτεκτοράτου στο ΝΑΤΟ, ως αναγνωρισμένης πια κρατικής οντότητας. «Πρέπει να συνεργαστούμε ώστε το Κοσσυφοπέδιο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μέσα σε αυτήν τη δεκαετία, να συμβάλουμε στην ασφάλεια της περιοχής και να επωφεληθούμε από αυτήν», όπως είπε.