Πράγματι για την ΕΕ ο πολιτισμός παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον μόνο εφόσον μπορεί να συμβάλει στο να συντηρηθεί και να διαιωνιστεί ο εκμεταλλευτικός κόσμος. Στον βαθμό δηλαδή που μπορεί να υποστηρίξει: 1) Την Ευρωπαϊκή Ιδέα και την κοινωνική συνοχή, με άλλα λόγια τη συμφιλίωση των τάξεων και τη στοίχιση της εργατικής τάξης στις επιδιώξεις της αστικής. 2) Τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, ορολογία που δεν αναφέρεται κύρια στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά στην ολοένα και μεγαλύτερη αναπαραγωγή του κεφαλαίου με αύξηση της κερδοφορίας, μείωση του εργατικού κόστους, φοροαπαλλαγές για τους ομίλους, ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση για τους εργαζόμενους. 3) Την ισχυροποίηση της ΕΕ στον ανταγωνισμό της με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα μέσα από τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις της.

Αν και η πολιτιστική πολιτική της ΕΕ καθορίζεται, όπως η ίδια ομολογεί, από την ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική της και πολύ μεγάλο μέρος των αποφάσεων και των κατευθύνσεών της αναλώνεται στον οικονομικό ρόλο του πολιτισμού, δεν είναι τυχαίο ότι η «κοινωνική διάσταση» παρουσιάζεται αναβαθμισμένη σε όλα τα κείμενά της. Και αυτό δεν αποτελεί αντίφαση. «Οι Τέχνες και ο Πολιτισμός έχουν ανεκτίμητη αξία για την ανθεκτικότητα των κοινωνιών», αποφαίνεται το πιο πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για τη νέα θεματολογία στον πολιτισμό, ειδικά σε τούτη την περίοδο αβεβαιότητας και αστάθειας που διανύει η ΕΕ, όπως αναφέρει στη συνέχεια, «όπου οι θεμελιώδεις αξίες και προτεραιότητές της βρίσκονται σε κίνδυνο» (...).

Ο πολιτισμός λοιπόν πρέπει να εργαστεί για να προλάβει τα χειρότερα. Ετσι, είτε με το κυβερνητικό σλόγκαν «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός», είτε με το σύνθημα της Eurovision «Ο πολιτισμός μάς ενώνει», ίδιο είναι το μήνυμα που θέλουν να στείλουν η ΕΕ και οι κυβερνήσεις της: Οτι η Τέχνη δεν είναι για να μας ζαλίζει με ταξικές διαφορές και παρόμοια κουραστικά νοήματα. Η Τέχνη είναι για να καταπραΰνει τη δυσαρέσκεια και να μας αποκοιμίζει ευχάριστα. Είναι ένα ναρκωτικό, ένα γιατρικό, που πρέπει να χορηγείται σε όλους, προνομιακά όμως σε εκείνους που τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά και το εισόδημά τους εμποδίζουν την πρόσβασή τους στον πολιτισμό, σε εκείνους δηλαδή που έχουν μεγαλύτερο συμφέρον να μετατρέψουν την αγανάκτησή τους σε οργή και αγώνα, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τους πρόσφυγες και μετανάστες (...)

Ο πολιτισμός θα πρέπει να βάλει τα δυνατά του για να προσφέρουν οι λαοί την πλήρη υποστήριξη στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, δίνοντας, όπως αναφέρει το ψήφισμα, έμφαση στις κοινές αξίες, στην ιστορία και τον πολιτισμό τους.

Και πρώτη αξία είναι η αρχή της ελευθερίας, ιδιαίτερα της ελευθερίας στην καλλιτεχνική έκφραση, σε αντίθεση τάχα με τα απολυταρχικά καθεστώτα που την καταπνίγουν, και εδώ υπονοούνται η Ρωσία, η Κίνα και άλλες χώρες του υπό διαμόρφωση ευρασιατικού πόλου. Δεν ξέρει κανείς, να γελάσει, ή να κλάψει με τέτοιου είδους διακηρύξεις. Για ποια ελευθερία μιλούν όταν στο Φεστιβάλ των Καννών ακόμη και μια κονκάρδα που καταδικάζει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων από το Ισραήλ απαγορεύτηκε, όταν ακόμη και τα έργα του Τολστόι και του Ντοστογιέφσκι απομακρύνθηκαν από τα ράφια των βιβλιοπωλείων και κατέβηκαν από τις θεατρικές σκηνές σε χώρες της ΕΕ, όπως και η Ελλάδα, όταν Ρώσοι καλλιτέχνες εκδιώχτηκαν από ορχήστρες και ακυρώθηκαν συναυλίες διάσημων μαέστρων στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου της ΕΕ κατά της Ρωσίας - όχι πως στην καπιταλιστική Ρωσία βέβαια τα πράγματα είναι διαφορετικά - όταν με Οδηγία της ΕΕ, τον περιβόητο «τρομονόμο» για την Τέχνη, κάθε ταινία με ριζοσπαστικό περιεχόμενο θεωρείται τρομοκρατία και πρέπει να κατεβαίνει από το διαδίκτυο επισύροντας ποινές για τον δημιουργό, και όταν στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη - μέλη της ΕΕ γκρεμίζονται ή σφραγίζονται σε αποθήκες τα έργα σοσιαλιστικής τέχνης;

Η πλούσια ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένου σ' αυτή του κινηματογράφου, εξακολουθεί και στις νεότερες αποφάσεις της ΕΕ να προτάσσεται στην πολιτιστική πολιτική της, καθώς αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της ΕΕ στον ανταγωνισμό της με τις ΗΠΑ και τον σημαντικότερο πόλο έλξης για τον τουρισμό και μάλιστα τον «βιώσιμο», δηλαδή τον ακριβό τουρισμό. Η ΕΕ ωστόσο βλέπει σ' αυτήν και μια μεγάλη ευκαιρία για την καλλιέργεια της ενοποιητικής Ευρωπαϊκής Ιδέας (...)

Στο κοινωνικό σκέλος της ευρωενωσιακής πολιτιστικής πολιτικής εντάσσονται και οι κατευθύνσεις της για τους καλλιτέχνες, που συγκεντρώνονται σε δύο κυρίως ψηφίσματά της, του 2007 και του 2021, τα οποία αλληλοσυμπληρώνονται.

Στην πρώτη κιόλας σελίδα του πρώτου ψηφίσματος με έκπληξη διαβάζουμε ότι η ΕΕ θεωρεί πως «η Τέχνη μπορεί επίσης να θεωρηθεί εργασία ή επάγγελμα», που παραπέμπει στο γνωστό ανέκδοτο: Είσαι καλλιτέχνης; Και τι επάγγελμα κάνεις; Στη συνέχεια σημειώνεται ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ο επαγγελματικός αναπροσανατολισμός των καλλιτεχνών, που σημαίνει ότι οι καλλιτέχνες καλύτερα θα ήταν να βρουν μια άλλη δουλειά, γιατί παραέγιναν πολλοί.

Πιο κάτω καλούνται η Επιτροπή και τα κράτη - μέλη να καθιερώσουν, κατόπιν διαβουλεύσεων, ένα «Ευρωπαϊκό επαγγελματικό μητρώο» καλλιτεχνών, στο οποίο θα μπορούσε να αναγράφονται το καθεστώς του καλλιτέχνη, η φύση και η διαδοχική διάρκεια των συμβάσεών του, καθώς και τα στοιχεία των εργοδοτών του ή των φορέων παροχής υπηρεσιών που τον προσλαμβάνουν. Κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους εργοδότες στο πλαίσιο της κινητικότητας ανάμεσα σε κράτη - μέλη της ΕΕ, αφού θα τους επιτρέπει να αποκλείουν από την εργασία όσους δεν ακολουθούν με σταθερότητα το επάγγελμα. Κάπως έτσι, όπως προειδοποιούμε ότι θα χρησιμοποιηθεί και το μητρώο που η κυβέρνηση της ΝΔ καθιέρωσε στην Ελλάδα.

Οσον αφορά την Εκπαίδευση προτρέπει σε αναγνώριση των καλλιτεχνικών σπουδών σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια, μια διαδικασία που εξισώνει τα πανεπιστημιακά πτυχία στην Ελλάδα με αυτά των τρίχρονων κολεγίων (...) Και συμπληρώνει το ψήφισμα για τους καλλιτέχνες ότι «με αυτήν την έννοια τα κράτη - μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν καλλιτεχνικές σπουδές σχολικού τύπου, που θα προσφέρουν προσωπική και επαγγελματική κατάρτιση υψηλής ποιότητας για να μπορούν να αναπτύξουν περισσότερο τις ικανότητές τους, ενώ ταυτόχρονα θα τους παρέχουν γενική εκπαίδευση που θα τους ανοίγει προοπτικές και για άλλες επαγγελματικές σπουδές». Αυτό πρακτικά σημαίνει καλλιτεχνική εκπαίδευση σε σχολεία όπως τα καλλιτεχνικά ή μουσικά στη χώρα μας, όπου θα γίνεται η διαλογή των ικανών από τους ανίκανους να συνεχίσουν σε ανώτερες σπουδές. Ιδού λοιπόν! Από την ΕΕ πηγάζει η ιδέα του Προεδρικού Διατάγματος 85/22 που εξισώνει τα πτυχία των καλλιτεχνικών σχολών με το απολυτήριο της δευτεροβάθμιας σχολικής εκπαίδευσης (...)

Τα αναφερόμενα στα ψηφίσματα μέτρα στήριξης των καλλιτεχνών, όπως Συλλογικές Συμβάσεις - ακόμη και για τους αυτοαπασχολούμενους, όταν αυτές δεν υπάρχουν ούτε για τους μισθωτούς - Κοινωνική Ασφάλιση για ασθένεια, ανεργία και σύνταξη, αναγνώριση του χρόνου άσκησης και προβών ως συντάξιμου, μόνο θυμηδία μπορούν να προκαλέσουν. Το χειρότερο όμως είναι ότι η ΕΕ προτείνει τα μέτρα αυτά να χρηματοδοτηθούν από ένα ποσοστό των εισπράξεων για τα πνευματικά ή συγγενικά δικαιώματα, δηλαδή να πληρώσουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες για τα μέτρα προστασίας τους (...)

Η ΕΕ εκτιμά ότι οι αποκαλούμενοι πολιτιστικοί και δημιουργικοί τομείς εκτός από τον ρόλο τους για την ανάπτυξη κοινωνικής ανθεκτικότητας στην εκμετάλλευση, αποτελούν φορείς δημιουργικότητας και καινοτομίας σε άλλους τομείς της οικονομίας.

Κι αυτό γιατί πάντα, σε όλη την ιστορία της Τέχνης, από τον Ντα Βίντσι έως τον Ξενάκη και έως τις μέρες μας, οι καλλιτέχνες υιοθετούσαν τις πιο ανατρεπτικές μεθόδους και τεχνικές του καιρού τους, εφευρίσκοντας μάλιστα νέες εφαρμογές, αν αυτό βοηθούσε την πρωτοτυπία και την εκφραστικότητα του έργου τους. Αξιοποιώντας τη ροπή των καλλιτεχνών στην καινοτομία διαβλέπει ότι μπορεί να τονώσει την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων σε άλλους κλάδους της οικονομίας, ειδικά της ψηφιακής, που θα της επιτρέψει να ανταγωνιστεί επάξια τον μεγάλο πρωταγωνιστή του οπτικοακουστικού τομέα και της διαδικτυακής αγοράς, τις ΗΠΑ, αλλά και την Κίνα, που ακολουθεί κατά πόδας και σε κάποιους τομείς προπορεύεται (...)

Φιλοδοξία της ΕΕ είναι να χρησιμοποιηθεί η δημιουργικότητα των καλλιτεχνών, ώστε να πάρουν στις πλάτες τους, μέσα από νεοφυείς επιχειρήσεις, το ασύμφορο στους μεγάλους ομίλους ρίσκο για καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα και καινοτόμες εφαρμογές της ψηφιακής τεχνολογίας στη δημιουργία, διανομή και την ευρύτερη δυνατή διάδοση των ευρωπαϊκών έργων εντός και εκτός της ΕΕ. Στη συνέχεια την όποια επιτυχία των μικρών επιχειρήσεων θα την εκμεταλλευτούν, με την εξαγορά τους, οι μονοπωλιακοί όμιλοι του κλάδου. Οι υπόλοιπες ας υπερχρεωθούν κι ας κλείσουν. Αυτή η κατεύθυνση έχει ήδη ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με τον πρόσφατο νόμο για τη «Δημιουργική Ελλάδα», που αποτελεί εξειδίκευση του χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΕ «Δημιουργική Ευρώπη» (...)

Οπως φαίνεται, ούτε ο πολιτισμός ούτε η καλλιτεχνική ελευθερία ούτε τα δικαιώματα των καλλιτεχνών μπορούν να ευδοκιμήσουν στην άγονη, σκληρή γη της ευρωενωσιακής πολιτικής. Η αντιμετώπιση της Τέχνης ως εμπορεύματος και αιματοβαμμένου εργαλείου χειραγώγησης των λαών βρίσκεται σε διαμετρική αντίθεση με την αληθινή λειτουργία της να εξανθρωπίζει τον κόσμο και τον άνθρωπο, να του αποκαλύπτει την αλήθεια για την πραγματικότητα και τη δύναμή του να επιδρά σε αυτή και να τη μεταμορφώνει σύμφωνα με τις ανάγκες του. Η εμπορευματοποιημένη Τέχνη δεν μπορεί να είναι ελεύθερη. Είναι σημαδεμένη από τον σκοπό της. Είναι μια τέχνη που την καθορίζει και την κατευθύνει η μεγιστοποίηση του κέρδους για την καπιταλιστική οικονομία και την καπιταλιστική εξουσία. Και αυτή η κρυμμένη, ύπουλη λογοκρισία είναι η χειρότερη (...)

Το μήνυμα της εποχής μας είναι ότι φτάνει πια με τον πολιτισμό της φτώχειας, της προσφυγιάς, της δυστυχίας, τον πολιτισμό των κρίσεων και των πολέμων. Νέα, ζωογόνα, καινοτόμα δημιουργία μπορεί να γεννιέται σε αντίθεση με αυτόν τον βάρβαρο πολιτισμό (...)

Σας καλούμε λοιπόν να ψηφίσετε το ΚΚΕ για να σπάσουμε τα δεσμά της ΕΕ, για την Ευρώπη και την Ελλάδα του σοσιαλισμού, όπου όλα τα κοινωνικά αγαθά, όπως η Τέχνη και ο Πολιτισμός, θα περάσουν σε κοινωνικό προγραμματισμό και έλεγχο από τους ίδιους τους δημιουργούς τους και όπου κριτήριο για την ανάπτυξή τους αντί για τη μεγιστοποίηση του κέρδους θα γίνει η μεγιστοποίηση της γενικής ευημερίας, υλικής και πνευματικής.

• Ολόκληρη η ομιλία δημοσιεύεται στο πόρταλ «902.gr».