Copyright 2024 The Associated

Από την ορκωμοσία της Σιλιάνοφσκα

Η Σιλιάνοφσκα χρησιμοποίησε τον όρο «Μακεδονία» παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο του όρκου που της υπαγορεύθηκε η χώρα της αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία», ενώ μετά τις αντιδράσεις το γραφείο της επικαλέστηκε χτες τον... αυτοπροσδιορισμό λέγοντας πως «στις δημόσιες εμφανίσεις της, η Πρόεδρος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, ως πράξη προσωπικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές», αλλά «θα τηρήσει την επίσημη χρήση της συνταγματικής ονομασίας», εξ ου και κατά το πρακτορείο «MakFax», ο όρκος «υπεγράφη σύμφωνα με το Σύνταγμα, όπως εκπονήθηκε από τις υπηρεσίες της Συνέλευσης».

Στις διατυπώσεις της νέας Προέδρου αντέδρασε προηγουμένως το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Βόρειας Μακεδονίας (δεν έχει σχηματιστεί ακόμα νέα κυβέρνηση), ανακοινώνοντας ότι «επιβεβαιώνει τη σταθερή αποφασιστικότητα της χώρας προς την άνευ όρων εκπλήρωση των προνοιών» της Συμφωνίας των Πρεσπών, έκανε λόγο δε για «εξαιρετικά υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου» που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, με «οφέλη» που «είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση καθώς και την αναβάθμιση της Στρατηγικής Συνεργασίας σε Στρατηγικό Διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Κάλεσε με έμφαση «σε επαγρύπνηση όλους τους πολιτικούς δρώντες, ειδικά τους εκλεγμένους κρατικούς αξιωματούχους» καθώς «η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αντιπροσωπεύει ένα θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και είναι εγγυητής της μακροπρόθεσμης ασφάλειας και σταθερότητας της χώρας».

Σε μια πρώτη αντίδραση, η πρέσβειρα της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση, αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ ενημέρωσε το υπουργείο Εξωτερικών, στην Αθήνα, το οποίο, με τη σειρά του, προέβη σε ανακοίνωση όπου αναφέρει ότι «η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου». Παραπέρα, δηλώνει ότι «η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας».

Ακολούθησε χτες ανάρτηση του Κυρ. Μητσοτάκη, ο οποίος μίλησε για «προκλητική επιλογή» και «πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη» της Σιλιάνοφσκα, «πράξη η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της». Την κάλεσε, δε, «να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και στις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της», απειλώντας εμμέσως ότι «δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα» και ότι «κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτάται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων».

Να καταγραφεί και η στάση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, διεκδικώντας τα σκήπτρα στην υλοποίηση του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού στα Δυτικά Βαλκάνια, εγκαλεί τον Μητσοτάκη επειδή «δεν έκανε τίποτα όλα αυτά τα χρόνια» αναφορικά με τη συμφωνία «για να τη διαφυλάξει και να την προστατεύσει», αντίθετα «κατάφερε να συρρικνώσει σημαντικά το γεωπολιτικό αποτύπωμα και τον ρόλο της χώρας μας και στα Δυτικά Βαλκάνια, το οποίο με τόσο κόπο έχτισε ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ το διάστημα 2015 - 2019», όπως επίσης για το γεγονός ότι αυτά τα 5 χρόνια διακυβέρνησης «δεν έφερε προς κύρωση στη Βουλή τα 3 Μνημόνια Συνεργασίας, ούτως ώστε να δέσει καλύτερα η Συμφωνία των Πρεσπών», «ούτε συνεκλήθη ποτέ το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας - παρά την πρόβλεψη για ένα τον χρόνο - το οποίο θα οδηγούσε στη συνομολόγηση δεκάδων νέων συμφωνιών».

Στο μεταξύ, τηλεφωνική συνομιλία με τον πρώην πρωθυπουργό και πρώην ηγέτη του (αντιπολιτευόμενου πλέον) SDSM, Ζόραν Ζάεφ, είχε χτες ο πρώην πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας. Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, εστίασαν «στη σημασία που έχει η συνεργασία των δύο χωρών για τη σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια» και συμφώνησαν να αναλάβουν από κοινού πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Στο μεταξύ, ο ...ελέφαντας στο δωμάτιο κάνει την ...πάπια, αφού ουδεμία αντίδραση δεν εκδηλώθηκε πάνω στο θέμα από πλευράς ΝΑΤΟ.

Η κυβέρνηση, στο μεταξύ, παρουσιάζει ως τάχα «συμπαράσταση» τη στάση των εταίρων της ντόπιας αστικής τάξης, παραπέμποντας σε δηλώσεις όπως της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, η οποία κάλεσε τη Βόρεια Μακεδονία να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών, ως προαπαιτούμενο «για να συνεχίσει η Βόρεια Μακεδονία την επιτυχή πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ». Παραπέμπουν επίσης σε αντίστοιχες δηλώσεις του εκπροσώπου του ύπατου εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Ενώ ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ, Κρίστιαν Βάγκνερ, κληθείς να σχολιάσει αν θα υπάρξουν συνέπειες στην ενταξιακή διαδικασία των Σκοπίων προς την ΕΕ, επέλεξε να πει ότι δεν επιθυμεί να τοποθετηθεί για «πιθανόν υποθετικά» ζητήματα. Είπε πάντως πως «είναι προφανές ότι τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να γίνουν μέρος της ΕΕ» και πως «εμείς ως ομοσπονδιακή κυβέρνηση είμαστε πολύ κινητικοί (σε αυτό), διότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε γκρίζες ζώνες στην Ευρώπη και, εάν αφήσουμε αυτές τις γκρίζες ζώνες, αυτές θα καλυφθούν από άλλους...».

Αντίδραση υπήρξε και από τον Πρόεδρο της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, καθώς το VMRO έχει διαφωνήσει και με όρους του συμβιβασμού που επιτεύχθηκε με τη Σόφια, για να αρθεί το βουλγαρικό «βέτο» και να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ (μετά τη διαμεσολάβηση Βρυξελλών - Παρισιού - Βερολίνου το 2022).

«Η Βουλγαρία δεν αποδέχεται δηλώσεις και συμπεριφορές που παραβιάζουν τη Συνθήκη Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας του 2017 ή οποιαδήποτε άλλη συνθήκη που έχει υπογραφεί από τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», είπε ο Ράντεφ, προσθέτοντας ότι «η Βόρεια Μακεδονία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, γεγονός που συνεπάγεται αντίστοιχες υποχρεώσεις και ευθύνες».