Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι εξαρχής. Το αίτημα για αύξηση της μετάδοσης ελληνόφωνων τραγουδιών στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις, με παράλληλη στήριξη της εγχώριας καλλιτεχνικής δημιουργίας, δεν είναι κάτι καινοφανές. Εδώ και πολλά χρόνια οι Ελληνες δημιουργοί και οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων πίεζαν με κάθε τρόπο όλες τις κυβερνήσεις της τελευταίας εικοσαετίας προς αυτήν την κατεύθυνση.

Το 2020 η ΕΔΕΜ (οργανισμός διαχείρισης συνθετών - στιχουργών) κατέθεσε στο αρμόδιο υπουργείο σειρά προτάσεων που αφορούσαν όχι μόνο την αύξηση του ποσοστού μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού από ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, αλλά και μέτρων που είχαν ως στόχο τη στήριξη της εγχώριας μουσικής παραγωγής και ιδιαίτερα των νέων δημιουργών. Η απάντηση (και μη ολοκληρωμένη - ως συνήθως) ήρθε με τετραετή καθυστέρηση.

Αν έχει κάποια σημασία η ιστορική διαδρομή αυτής της διεκδίκησης είναι ότι άλλες χώρες, με πρώτη τη Γαλλία, έχουν θεσπίσει σειρά νόμων για αντίστοιχη στήριξη της συνολικής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Και δεν αφορά μόνο τη μετάδοση εγχώριων τραγουδιών από τα ραδιοτηλεοπτικά Μέσα (δημόσια ή μη), αλλά και την προβολή κινηματογραφικών ταινιών. Υπάρχει δηλαδή μια ποσόστωση μετάδοσης τραγουδιών (γαλλικών και μη), αλλά και αντίστοιχη για τις ταινίες που θα προβληθούν στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Προφανώς η Γαλλία, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αμερική, ήθελε να προστατέψει τις αντίστοιχες γαλλικές εταιρείες και κινηματογραφικά στούντιο της χώρας και να προωθήσει εκ παραλλήλου μια πάγια πολιτική της, που είναι η διάδοση της γαλλοφωνίας σε όλο τον κόσμο. Συνοπτικά θα έλεγα ότι πρόκειται για έναν συνήθη «πόλεμο» στη σφαίρα του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού.

Οι καλλιτέχνες της συγκεκριμένης χώρας, όμως, μέσα από τις ενώσεις και τα σωματεία τους κατάφεραν οι νόμοι αυτοί να συμπεριλάβουν διατάξεις ενίσχυσης της ντόπιας δημιουργίας, με παράλληλη ενθάρρυνση και στήριξη νέων ρευμάτων, από νέους δημιουργούς.

Ακολούθησαν η Ισπανία (ο μισός περίπου πλανήτης μιλάει Ισπανικά), η Πορτογαλία, η Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρώπης, με τελευταία τη γειτονική Βουλγαρία.

Η Ελλάδα έρχεται να νομοθετήσει κάτι αντίστοιχο, με ένα σχέδιο νόμου που στο κέντρο της φιλοσοφίας του δεν έχει τον Ελληνα δημιουργό, αλλά την προβολή της χώρας στο εξωτερικό ως ενός ελκυστικού τουριστικού προορισμού.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στις διάφορες επιτροπές που προτείνει, με κορυφαία την επιτροπή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συμμετέχουν εκπρόσωποι των υπουργείων Ανάπτυξης, Οικονομικών και Τουρισμού, ενώ απουσιάζουν εντελώς οι καθ' ύλην αρμόδιοι, που δεν είναι άλλοι από τις ενώσεις των Ελλήνων δημιουργών.

Η ΕΔΕΜ σε σχετική ανακοίνωσή της χαιρέτισε αρχικά την πρόθεση του νομοθέτη για ενίσχυση της μετάδοσης ελληνόφωνου τραγουδιού, εκ παραλλήλου όμως εντόπισε ότι αρκετές από τις διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου εγείρουν ζητήματα, εγκυμονούν κινδύνους και ως εκ τούτου χρήζουν διευκρινίσεων και βελτιώσεων. Και είναι το ελάχιστο, ως αυτονόητο.

Κραυγαλέο παράδειγμα, η πριμοδότηση ραδιοφωνικών σταθμών με περισσότερο διαφημιστικό χρόνο σε περίπτωση που ανεβάσουν το ποσοστό μετάδοσης του ελληνικού τραγουδιού σε ποσοστό 45%. Το σχέδιο νόμου, αντί για κυρώσεις, καθιερώνει δωράκια στους μεγάλους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

Είναι γνωστό ότι κάθε ραδιοτηλεοπτικό Μέσο έχει ένα ανώτατο χρονικό όριο για τη μετάδοση διαφημιστικών μηνυμάτων. Τι θα κόστιζε, αλήθεια, σε έναν ειδησεογραφικό ραδιοφωνικό σταθμό με μεγάλη ακροαματικότητα, που μεταδίδει έτσι κι αλλιώς ελάχιστα τραγούδια, να αυξήσει το ποσοστό μετάδοσης ελληνικού τραγουδιού αν ως αντάλλαγμα αποκτήσει το δικαίωμα να ξεπεράσει το διαφημιστικό όριο, αυξάνοντας προφανώς τα κέρδη του;

'Η, τι είναι αυτή η περιβόητη κατάρτιση πλατφόρμας, και μάλιστα με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, που εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε δημιουργίες playlists για μεταδόσεις που δεν παράγουν υποχρέωση για πνευματικά ή συγγενικά δικαιώματα;

Πού υπάρχει σε αυτό το νομοσχέδιο η ελάχιστη έστω αναφορά στην ελληνική ορχηστρική μουσική, ή στη στήριξη των νέων δημιουργών που βρίσκουν τις πόρτες των ραδιοφωνικών συχνοτήτων ερμητικά κλειστές, εκτός αν καταφύγουν στις γνωστές πρακτικές αγοράς διαφημιστικού χρόνου; Ενας νέος δημιουργός, που ήδη έχει πληρώσει από την τσέπη του να ηχογραφήσει τη δουλειά του, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπος με ένα κλειστό κύκλωμα που ελέγχουν δισκογραφικές και διαφημιστικές εταιρείες με τους ιδιοκτήτες των ραδιοτηλεοπτικών Μέσων. Καμία υποχρέωση μετάδοσης. Ηχεί περίπου ως απαγόρευση.

Η δημόσια διαβούλευση θα κρατήσει έως τις 14 Μαρτίου. Θα ακολουθήσει η κοινοβουλευτική οδός. Μέχρι τότε, όλοι εμείς που έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε για τα αποτελέσματα ή για τις παγίδες του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, πρέπει ακολουθώντας τον δρόμο των Γάλλων συναδέλφων μας να πιέσουμε με κάθε τρόπο να αποσυρθούν όλες οι προβληματικές έως επικίνδυνες διατάξεις και να προστεθούν άλλες, που θα έχουν ως επίκεντρο την προστασία όχι μόνο των οικονομικών μας διεκδικήσεων αλλά και αυτής της περιλάλητης άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, από την επιτροπή της οποίας απουσιάζουμε κραυγαλέα, με βάση αυτό το προβληματικό σχέδιο νόμου.