Σε μη ασφαλή ή γερασμένα σχολικά κτίρια φοιτούν τουλάχιστον 700.000 παιδιά στην Αγγλία, σύμφωνα με έκθεση του Εθνικού Γραφείου Ελέγχου (NAO), που θεωρείται ανεξάρτητος φορέας παρακολούθησης των δημόσιων δαπανών του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η έκθεση αναφέρει ότι το βρετανικό υπουργείο Παιδείας από το 2021 έχει αξιολογήσει ως «πολύ πιθανό και κρίσιμο» τον κίνδυνο τραυματισμού ή θανάτου από κατάρρευση σχολικού κτιρίου.

Παρά την αξιολόγηση της κατάστασης ως επικίνδυνης, η κυβέρνηση συνεχίζει στην ίδια γραμμή της κρατικής υποχρηματοδότησης, καθώς η ασφάλεια και οι εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών αντιμετωπίζονται ως «κόστος». Η κυβέρνηση δεν είναι καν υποχρεωμένη να ανταποκριθεί στις συστάσεις του NAO - που είναι «συμβουλευτικές» - αλλά η έκθεση θα χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό στοιχείο σε ...κοινοβουλευτική έρευνα για την κατάσταση των σχολείων που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δεν χρειάζεται βέβαια καμιά «εξονυχιστική έρευνα» για να δει κανείς τη διαχρονική έλλειψη κεντρικής χρηματοδότησης από την κυβέρνηση τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα και οι τοπικές αρχές να μην είναι σε θέση να συντηρήσουν επαρκώς τα σχολεία.

Εξάλλου, υπεύθυνες για τη συντήρηση των σχολείων είναι διάφορες εθελοντικές, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την Εκπαίδευση, εκτός από τις δημοτικές αρχές, όπως, για παράδειγμα, οι αντίστοιχοι σύλλογοι γονέων, με αποτέλεσμα οι γονείς να πληρώνουν για κτιριακά θέματα, για σχολικά γεύματα, ακόμη και για εκπαιδευτικούς που κάνουν επιπλέον διδασκαλία.

Δάσκαλοι σε δημόσια σχολεία μίλησαν στο BBC για τους κινδύνους που ενέχουν οι διαρροές λυμάτων και ο αμίαντος, υλικό που έχει καταχωρηθεί ως καρκινογόνο και έχει απαγορευτεί.

Ανησυχία και πανικό για την ασφάλεια των 460 παιδιών στο σχολείο του εξέφρασε ο Στιβ Μάρσλαντ, διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο «Russell Scott» στο Μάντσεστερ, λέγοντας ότι ακατέργαστα λύματα ανέβηκαν στα πατώματα «σε πολλές περιπτώσεις».

«Είχαμε μια κατακόρυφη πτώση στην παρουσία μαθητών λόγω ασθένειας μετά τις πλημμύρες των λυμάτων, είναι απόλυτη ντροπή. Η κατάσταση συνεχίζεται από το 2015 και οφείλεται σε κακή κατάσταση του κτιρίου», είπε στο BBC.

Η έκθεση του ΝΑΟ διαπίστωσε ακόμη ότι περισσότερα από το 1/3 (24.000) όλων των σχολικών κτιρίων είχαν ξεπεράσει κατά πολύ την εκτιμώμενη αρχική διάρκεια σχεδιασμού τους.

Σε γραπτή απάντηση σε κοινοβουλευτική Ερώτηση τον Φλεβάρη, η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι τουλάχιστον 39 σχολεία έπρεπε να έχουν κλείσει από τον Δεκέμβρη του 2019, λόγω διαφόρων ανησυχιών για την ασφάλεια.

Την ίδια στιγμή, από την πλευρά του, το υπουργείο Παιδείας, προσπαθώντας να αντιστρέψει την πραγματικότητα, ισχυρίζεται ότι έχει «επενδύσει σημαντικά στην ανακαίνιση σχολείων» και έχουν διατεθεί περισσότερα από 15 δισ. λίρες από το 2015 για να «διατηρήσει τα σχολεία ασφαλή και λειτουργικά».

Ωστόσο, το NAO επιμένει ότι οι κίνδυνοι παραμένουν λόγω χρόνιας υποχρηματοδότησης, καθώς ακόμη και αυτά τα ελλιπή κονδύλια που εγκρίνονται για τα σχολεία τελικά δεν διατίθενται. Αναφέρει ενδεικτικά ότι το υπουργείο Παιδείας ενώ είχε προτείνει το 2020 ελάχιστη χρηματοδότηση 5,3 - 7 δισ. λιρών ετησίως για τον μετριασμό των πιο σοβαρών κτιριακών κινδύνων, κατά μέσο όρο δαπανά μόλις 3,1 δισ. λίρες ετησίως.

Πέρα από την ασφάλεια των μαθητών, υπογραμμίζει η έκθεση, η επιδείνωση της κατάστασης των σχολικών κτιρίων βλάπτει τις επιδόσεις των μαθητών, την ποιότητα του μαθήματος.

Η κρατική υποχρηματοδότηση αναγκάζει τους γονείς των μαθητών των δημόσιων σχολείων να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για σίτιση, κτιριακά ζητήματα κ.ά.

Η χρηματοδότηση που λαμβάνουν τα σχολεία από το κράτος για σχολικά γεύματα (FSM) επαρκεί μόλις για να προσφέρονται δωρεάν σε παιδιά ανέργων και πολύ φτωχών οικογενειών, που δεν έχουν εξασφαλισμένη τροφή ούτε στο σπίτι τους.

Ο πληθωρισμός και οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων φορτώθηκαν στους ήδη «φτωχούς» προϋπολογισμούς των σχολείων και στους ίδιους τους γονείς.

Η αύξηση του κόστους των γευμάτων έχει ξεπεράσει κατά πολύ την κρατική χρηματοδότηση που λαμβάνουν τα σχολεία για δωρεάν γεύματα στους πολύ φτωχούς μαθητές και σε βρέφη/νήπια έως 2 ετών στην Προσχολική Αγωγή. Αυτό σημαίνει ότι τα σχολεία πρέπει να καλύψουν τη διαφορά από τους υπάρχοντες προϋπολογισμούς τους. «Κόβοντας» δηλαδή από άλλες λειτουργικές ανάγκες και εκπαιδευτικές παροχές.

Η τιμή του σχολικού γεύματος έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 33% στην Αγγλία. Κι ενώ εκατομμύρια νοικοκυριά πασχίζουν να τα βγάλουν πέρα με την ακρίβεια, οικογένειες με δύο παιδιά μπορεί να πληρώνουν περισσότερες από 1.000 λίρες ετησίως για τα σχολικά γεύματα κατά μέσο όρο, αύξηση άνω των 200 λιρών σε σχέση με το 2019, αναφέρει ρεπορτάζ του «Guardian».

Το ρεπορτάζ κάνει λόγο για μια «κρίση φαγητού» στην Αγγλία, ιδιαίτερα για παιδιά από οικογένειες που δεν πληρούν μεν τις προϋποθέσεις για δωρεάν γεύματα, αλλά εξακολουθούν να δυσκολεύονται να αντέξουν οικονομικά τα γεύματα στο σχολείο:

«Αυτές οι αυξήσεις των τιμών είναι διπλό πλήγμα για τους γονείς, οι οποίοι ξοδεύουν εκατοντάδες λίρες περισσότερες τον χρόνο. Ωστόσο, θα πλήρωναν ακόμη περισσότερα αν τα σχολεία δεν θυσίαζαν τους προϋπολογισμούς της διδασκαλίας τους για να μειώσουν το κόστος».

Παράλληλα, έχουν αυξηθεί τρομακτικά και οι λογαριασμοί Ενέργειας που πληρώνουν τα σχολεία, από 12.000 - 15.000 λίρες ετησίως, σε 45.000 λίρες πέρυσι και τους τελευταίους μήνες ακόμη και σε 9.000 λίρες τον μήνα!

Οι εκπαιδευτικοί στην Αγγλία έχουν απεργήσει 8 φορές από τις αρχές του χρόνου διεκδικώντας εκτός από μισθολογικές αυξήσεις, επαρκή κρατική χρηματοδότηση για τα σχολεία και μεταξύ άλλων δωρεάν σχολικά γεύματα, αιτήματα τα οποία απορρίπτει η κυβέρνηση του Συντηρητικού πρωθυπουργού, Ρ. Σούνακ.

Αλλά και ο επικεφαλής των Εργατικών, Κιρ Στράμερ, αρνήθηκε πρόσφατα να δεσμευτεί για δωρεάν σχολικά γεύματα για όλους τους μαθητές του δημοτικού σχολείου, καθώς παραμένει στη λεγόμενη «σκληρή δημοσιονομική θέση» για το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.

«Τα χρήματα είναι ένας μεγάλος παράγοντας, δεν θα το αποφύγω. Αν έρθουμε στην εξουσία, θα κληρονομήσουμε μια κατεστραμμένη οικονομία, κατεστραμμένες δημόσιες υπηρεσίες και πρέπει να έχουμε σαφείς κανόνες για το τι δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά», είπε σε συνέντευξη στο BBC Radio.

Η κατάσταση που διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια στα σχολεία της Αγγλίας είναι ασφυκτική για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Οπως διαπίστωσε τελευταία έρευνα εργατικού δυναμικού από το υπουργείο Παιδείας (DfE), 40.000 δάσκαλοι παραιτήθηκαν από τα κρατικά σχολεία πέρυσι - σχεδόν το 9% του εκπαιδευτικού εργατικού δυναμικού, ο υψηλότερος αριθμός από τότε που άρχισε να δημοσιεύει τα στοιχεία το 2011 - ενώ άλλοι 4.000 συνταξιοδοτήθηκαν.

Πολλοί από αυτούς ανέφεραν τις απαράδεκτες, αυξανόμενες απαιτήσεις από τους δασκάλους, το άγχος σχετικά με τις επιθεωρήσεις του Ofsted («αξιολόγηση»), πολλές ώρες εργασίας και χαμηλές αμοιβές ως κύρια παράπονα, επισημαίνοντας επίσης τα πολυάριθμα τμήματα, τις ελλείψεις σε παράλληλη στήριξη παιδιών με διαγνώσεις, την υποβάθμιση των μαθημάτων.

Ιδιαίτερα μετά την πανδημία και τις καραντίνες, έχουν αυξηθεί οι μαθητές που χρειάζονται ψυχολογική, κοινωνική και εκπαιδευτική στήριξη, ενώ οι σχολικοί προϋπολογισμοί «έχουν τεντωθεί στο μέγιστο».

Στην εφημερίδα «Guardian» εκατοντάδες δάσκαλοι έχουν αναφέρει, σε ένα μεγάλο αφιέρωμα, τους λόγους που είτε αποφάσισαν να παραιτηθούν ή σκέφτονται να το κάνουν:

«Ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, να δουλεύεις 50 ώρες τη βδομάδα και μετά να πρέπει να κάνεις αναφορές και άλλες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τη διδασκαλία στον ελεύθερο χρόνο σου».

«Δουλεύω κανονικά 55 ώρες τη βδομάδα και συνήθως αφιερώνω 4 ώρες κάθε Σάββατο προγραμματίζοντας το μάθημα της επόμενης».

Επισημαίνονται τα αυξανόμενα επίπεδα άγχους, καθώς και η αδυναμία του σχολείου να παρέχει σε παιδιά με διαγνώσεις (ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρίες) τη στήριξη που χρειάζονται λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας και προσωπικού υποστήριξης.

Ενας δάσκαλος δηλώνει στον «Guardian» ότι στην τάξη του έχει 27 παιδιά, με το 1/4 να έχει σύνθετες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες: «Μερικοί μαθητές έχουν διαγνωστεί με αυτισμό, αλλά δεν υπάρχει επιπλέον υποστήριξη, είμαι πάντα μόνο εγώ στην τάξη. Επειτα, αξιολογείσαι αρνητικά όταν κάποια παιδιά δεν έχουν ανταποκριθεί στις προσδοκίες που σχετίζονται με την ηλικία».

Με τις παραιτήσεις εκπαιδευτικών οι ελλείψεις προσωπικού θα γιγαντωθούν και θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερες τάξεις, χωρίς εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων, με μειωμένα μαθήματα για τους μαθητές.

Ενα φαινόμενο που παίρνει μεγάλες διαστάσεις στην Αγγλία είναι τα υψηλά επίπεδα μακράς απουσίας των μαθητών από τα σχολεία. Η παρακολούθηση των μαθημάτων δεν επέστρεψε ποτέ στα επίπεδα πριν από την πανδημία, καθώς οξύνθηκαν τα ψυχολογικά προβλήματα παιδιών και γονέων, οι οικονομικές δυσκολίες των οικογενειών, οι εξώσεις από τα σπίτια λόγω αδυναμίας πληρωμής του ενοικίου και άλλα κοινωνικά προβλήματα που κρατούν τα παιδιά μακριά από τις τάξεις.

Υπάρχουν σχολεία όπου απουσιάζει συστηματικά σχεδόν το 50% των μαθητών, με βασικότερη αιτία τη φτώχεια, τη δυσκολία των γονιών να πληρώσουν ακόμη και για το εισιτήριο του λεωφορείου, για τη στολή του σχολείου και τον καθαρισμό της, την κακή ψυχική υγεία των παιδιών ή των γονέων και την ανυπαρξία στήριξης κ.ά.

Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και αναπηρίες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο απουσίας από το σχολείο και αυτό έχει γίνει πιο έντονο μετά την πανδημία, η οποία επιδείνωσε τα προβλήματα. Πολλές φορές η απουσία τους από το σχολείο οφείλεται στο ότι το σχολείο δεν είναι σε θέση να παράσχει ένα κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον.