Ενα χοντρό αλισβερίσι βρίσκεται σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες γύρω από το ζήτημα της συμμετοχής του ρωσικού αθλητισμού στις διεθνείς διοργανώσεις. Κοντά ενάμιση χρόνο από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αθλητές και ομάδες όλων των επιπέδων από τη Ρωσία παραμένουν αποκλεισμένοι από το διεθνές αθλητικό προσκήνιο, στο πλαίσιο των γενικότερων κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Παρ' όλα αυτά, ενόψει των σημαντικών διεθνών διοργανώσεων που υπάρχουν στο καλεντάρι τόσο τη φετινή χρονιά όσο και την επόμενη, με αποκορύφωμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες 2024 στο Παρίσι, η παρουσία του ρωσικού αθλητισμού δείχνει να βρίσκεται ξανά στο τραπέζι.

Βεβαίως, το συγκεκριμένο ζήτημα εξελίσσεται στο οικοδόμημα του σημερινού εμπορευματοποιημένου αθλητισμού, που λειτουργεί ως πρόσφορο έδαφος στο οποίο εκφράζονται πολύπλευροι ανταγωνισμοί - που ξεκινούν από τις επιχειρηματικές κόντρες και φτάνουν μέχρι τις γενικότερες γεωπολιτικές. Οπως φάνηκε και στην αρχή της επιβολής των κυρώσεων, έτσι και σήμερα, που δείχνει να παίζεται είτε το ενδεχόμενο παράτασής τους είτε η άρση τους, το γαϊτανάκι των εξελίξεων κινείται στη βάση των συγκεκριμένων πρακτικών, σε μια περίοδο που οι γενικότερες ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες φαίνεται ότι έχουν περάσει σε νέα φάση όξυνσης.

Από την άλλη, εξίσου σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις παίζουν και οι επιχειρηματικοί ανταγωνισμοί, με τον αποκλεισμό των ρωσικών κεφαλαίων από την αθλητική αγορά να έχει φέρει αναταράξεις στο μέχρι πρότινος διαμορφωμένο στάτους κβο πάνω σε θέματα όπως π.χ. τα χορηγικά συμβόλαια.

Η υπόθεση της τύχης του ρωσικού αθλητισμού έδειξε να χοντραίνει ειδικά τον περασμένο μήνα, με τη δυναμική παρέμβαση της βρετανικής κυβέρνησης, η οποία αντιτίθεται στο ενδεχόμενο άρσης του αποκλεισμού. Οι ...δεύτερες σκέψεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής για το θέμα, κυρίως ενόψει των Αγώνων του 2024, φέρεται να αποτέλεσαν το έναυσμα για τη βρετανική «έκρηξη». Χαρακτηριστική είναι η σφοδρή αντίδραση της υπουργού Πολιτισμού Λούσι Φρέιζερ, η οποία πριν από λίγες βδομάδες με επιστολή της στους 13 μεγαλύτερους χορηγούς των Ολυμπιακών Αγώνων τούς κάλεσε να ασκήσουν πίεση στη ΔΟΕ ώστε να εγκαταλείψει την ιδέα επιστροφής των Ρώσων αθλητών στους αγώνες. Σημειωτέον, οι 13 χορηγοί στους οποίους απεστάλη η συγκεκριμένη επιστολή έχουν διευθυντικά συμβούλια ή έδρα στο Λονδίνο. Παράλληλα, και άλλα στελέχη της βρετανικής κυβέρνησης έχουν επιδοθεί εδώ και καιρό σε μια ιδιότυπη εκστρατεία στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να πείσουν άλλες χώρες να συνταχθούν με τη βρετανική άποψη.

Μ' αυτά και μ' αυτά, η βρετανική εκστρατεία άρχισε να βρίσκει διεθνή απήχηση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ιδιότυπης συμμαχίας 40 χωρών η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τον Καναδά, την Πολωνία και την Ουκρανία, που συσπειρώθηκαν γύρω από τα βρετανικά αιτήματα. Η ίδια η Βρετανίδα υπουργός Πολιτισμού ήταν η συντονίστρια σε διεθνή σύσκεψη με εκπροσώπους 13 από τις 40 χώρες της «συμμαχίας», όπου μεταξύ άλλων αποφασίστηκε και συντονισμός των ενεργειών τους. Στο παιχνίδι των αντιδράσεων, αυξάνοντας τις παρεμβάσεις της το τελευταίο διάστημα, φαίνεται να έχει μπει και η γερμανική πλευρά, στο στόχαστρο της οποίας μπήκε ο (Γερμανός) πρόεδρος της ΔΟΕ, Τόμας Μπαχ, ενώ Ουκρανία και Πολωνία απειλούν ανοιχτά τη ΔΟΕ για μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024.

Από την πλευρά της ΔΟΕ ήταν έντονη η αντίδραση στις βρετανικές ενέργειες του τελευταίου διαστήματος για το θέμα των Ρώσων αθλητών. Οι επικεφαλής της Ολυμπιακής Επιτροπής προέτρεψαν τη βρετανική κυβέρνηση να σεβαστεί την «αυτονομία του αθλητισμού», σημειώνοντας σε σχετική επιστολή ότι «δεν εναπόκειται στις κυβερνήσεις να αποφασίσουν ποιοι αθλητές μπορούν να συμμετάσχουν σε ποιους διεθνείς αγώνες»...

Το προηγούμενο διάστημα η ίδια η ΔΟΕ είχε ξεκινήσει συζητήσεις για την ανεύρεση μιας «φόρμουλας» προκειμένου οι Ρώσοι και οι Λευκορώσοι αθλητές να επιστρέψουν στους αγώνες μαζικά (τα τελευταία χρόνια υπήρξαν μόνο μεμονωμένες συμμετοχές) και βέβαια όχι υπό καθεστώς «ουδετερότητας» (χωρίς σημαία και ύμνο), όπως ισχύει τώρα. Αρκετοί ήταν αυτοί που συνέδεσαν τη στροφή της ΔΟΕ με τις καλές σχέσεις που διατηρεί ο πρόεδρός της, Τ. Μπαχ, με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν. Ωστόσο, πέραν των διαπροσωπικών σχέσεων, είναι προφανές ότι για την ίδια τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή κύριο μέλημα είναι η προστασία του «προϊόντος».

Η 18μηνη απουσία αθλητών και ομάδων της Ρωσίας από τις διεθνείς διοργανώσεις, αλλά και το πάγωμα της εισροής ρωσικών κεφαλαίων στα χορηγικά και διαφημιστικά συμβόλαια, κάθε άλλο παρά χωρίς τίμημα ήταν, στο επιχειρηματικό παρασκήνιο του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού. Ούτε είναι τυχαίο το γεγονός ότι και η διοργανώτρια των επόμενων Ολυμπιακών Αγώνων, Γαλλία, καταπώς φαίνεται έχει επιλέξει μια πιο ουδέτερη στάση, σε σχέση με τη «συμμαχία των 40», στο θέμα των Ρώσων και Λευκορώσων αθλητών.

Να σημειωθεί τέλος ότι στα τέλη Μάρτη η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (World Athletics) αποφάσισε να άρει μετά από 8 χρόνια την ποινή αποκλεισμού του ρωσικού στίβου, εξαιτίας του μεγάλου σκανδάλου ντόπινγκ που αποκαλύφθηκε το 2015. Αν και ο αποκλεισμός λόγω του πολέμου παραμένει, η κίνηση της World Athletics θεωρήθηκε βήμα προς την αλλαγή των δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια.