Η αμερικανική πλευρά απέδωσε τη συντριβή του drone ΜQ-9 Reaper σε κατάρριψή του από ρωσικά αεροσκάφη Su-27, ενώ η Μόσχα την αποδίδει σε απώλεια ελέγχου του drone λόγω των ελιγμών του κατά τη διαδικασία αναχαίτισης.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου, Π. Ράιντερ, ανέφερε ότι τα ρωσικά αεροσκάφη πετούσαν κοντά στο drone για περίπου 30 - 40 λεπτά, προτού ένα από αυτά να το χτυπήσει πέφτοντας πάνω του, οδηγώντας στη συντριβή του σε διεθνή ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα. Νωρίτερα Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν επίσης ότι τα ρωσικά μαχητικά άδειαζαν καύσιμα πάνω του. Το συμβάν καταδικάστηκε ως επισφαλές και «αντιεπαγγελματικό» από τον στρατό των ΗΠΑ.

«Αμερικανικά και συμμαχικά drones θα συνεχίσουν να επιχειρούν στον διεθνή εναέριο χώρο και καλούμε τους Ρώσους να συμπεριφέρονται με επαγγελματισμό», ανέφερε σχετική ανακοίνωση.

Για το περιστατικό ενημερώθηκε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και στη συνέχεια ο Αμερικανός στρατηγός, Κρ. Καβόλι, Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής Ευρώπης του ΝΑΤΟ (SACEUR), ενημέρωσε τα μέλη του ΝΑΤΟ.

Αργότερα χτες βράδυ, κλήθηκε στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ο Ρώσος πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, για να του κοινοποιηθεί η «έντονη διαμαρτυρία» των ΗΠΑ.

Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στον Λευκό Οίκο, Τζον Κίρμπι, ανέφερε πως υπήρξαν το προηγούμενο διάστημα και άλλες παρόμοιες αναχαιτίσεις, ωστόσο αυτή ήταν αξιοσημείωτη επειδή ήταν «μη ασφαλής και αντιεπαγγελματική» και προκάλεσε την κατάρριψη ενός αμερικανικού «Reaper».

Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας διέψευσε ότι υπήρξε οποιαδήποτε επαφή με το MQ-9, ενώ υποστήριξε ότι το αμερικανικό UAV παραβίασε ζώνη προσωρινής απαγόρευσης πτήσεων.

«Το πρωί της Τρίτης 14 Μαρτίου τρέχοντος έτους στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας, στην περιοχή της χερσονήσου της Κριμαίας, από τα μέσα ελέγχου εναέριου χώρου των αεροδιαστημικών δυνάμεων της Ρωσίας καταγράφηκε η πτήση αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους τύπου MQ-9 με κατεύθυνση τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας», ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο.

Υποστήριξε δε ότι «η πτήση πραγματοποιούνταν με απενεργοποιημένους αναμεταδότες και κατά παράβαση των ορίων ζώνης προσωρινού καθεστώτος απαγόρευσης χρήσης εναέριου χώρου, το οποίο έχει οριστεί για τους σκοπούς διεξαγωγής της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης (σ.σ. του πολέμου στην Ουκρανία) και έχει κοινοποιηθεί σε όλους τους χρήστες του διεθνούς εναέριου χώρου και δημοσιευθεί σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες».

Κατά τη ρωσική πλευρά, «το μη επανδρωμένο αεροσκάφος, λόγω απότομου ελιγμού του, περιέπεσε σε ανεξέλεγκτη πτήση με απώλεια ύψους και κατέπεσε στην υδάτινη επιφάνεια».

«Τα ρωσικά μαχητικά δεν χρησιμοποίησαν τα οπλικά τους συστήματα, δεν ήρθαν σε επαφή με το μη επανδρωμένο αεροσκάφος και επέστρεψαν αισίως στην αεροπορική τους βάση», καταλήγει το ρωσικό υπουργείο.

Το drone «Reaper», κατασκευής της αμερικανικής εταιρείας «General Atomics», με κόστος ανά μονάδα τα 14 εκατ. δολάρια, είναι τηλεκατευθυνόμενο αεροσκάφος τύπου MALE (μεσαίου υψομέτρου μεγάλης αντοχής), εξοπλισμένο με υπερσύγχρονους εποχούμενους αισθητήρες για την εκτέλεση επιχειρήσεων επιτήρησης σε ταχύτητα πλεύσης 335 km/h. Με άνοιγμα φτερών 20 μέτρα, έχει διάρκεια πτήσης 24 ωρών.

Στο μεταξύ, η κατάρριψη του Μη Επανδρωμένου έχει και την ...ελληνική πτυχή της. Θυμίζουμε, εδώ και μήνες έχουν μετασταθμεύσει στην 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα 8 UAV ακριβώς αυτού του τύπου, MQ-9 Reaper, της USAFE, μαζί με το προσωπικό υποστήριξής τους (από την 717 Expeditionary Attack Squadron), επιχειρώντας μεταξύ άλλων σε Μαύρη Θάλασσα, Ανατολική Ευρώπη και πάνω από την Ουκρανία.

Πρόσφατα μάλιστα, ένα από τα οκτώ σηκώθηκε για να συμμετάσχει στην μεγάλη «Διακλαδική Συμμαχική Δράση» με την επωνυμία «NEPTUNE STRIKE 23-1», μια πραγματική πρόβα πολεμικής σύρραξης που πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου, όπου συμμετείχαν ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις καθώς και Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Forces - SOF) του ΝΑΤΟ, υπό τη διοίκηση και τον έλεγχο του Στρατηγείου της Ναυτικής Δύναμης Κρούσης και Υποστήριξης του ΝΑΤΟ (Naval Striking and Support Forces NATO - STRIKFORNATO).

Σε συνέντευξή του στην RTS επεσήμανε ότι η ευρωπαϊκή πρόταση έγινε για να οδηγήσει στην ομαλοποίηση των σχέσεων Βελιγραδίου - Πρίστινας, και όχι για να ταπεινώσει κάποια πλευρά επιδιώκοντας τη συνθηκολόγησή της.

Πάντως, ενδεικτικές των πιέσεων για την ευρωατλαντική στροφή της Σερβίας είναι και οι δηλώσεις που έκανε προχτές ο Σέρβος υπουργός Οικονομίας Ράντε Μπάστα, ότι «η χώρα μας πληρώνει ήδη υψηλό τίμημα για τη μη επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, και αυτό καταντά ανυπόφορο». Στις δηλώσεις του Μπάστα αντέδρασαν διάφορα στελέχη της ίδιας της κυβέρνησης Βούτσιτς, όπως ο ΥΠΕΞ Ιβιτσα Ντάσιτς, που είπε ότι το δικό του κόμμα (το Σοσιαλιστικό - συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό) δεν συμφωνεί, για να προσθέσει ότι προτεραιότητά του είναι «το εθνικό συμφέρον της χώρας». Το Κίνημα των Σοσιαλιστών (που επίσης συμμετέχει στην κυβέρνηση) του επικεφαλής των Μυστικών Υπηρεσιών και ένθερμου υποστηρικτή της Μόσχας, Αλεξάνταρ Βούλιν, ζήτησε την παραίτηση του Μπάστα.

Από τη μεριά της Ρωσίας, πάντως, η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα μίλησε για «πίεση άνευ προηγουμένου» που δέχεται το Βελιγράδι ώστε να υιοθετήσει κυρώσεις κατά της Ρωσίας. «Μια περίεργη στάση: Η Αμερική ασκεί πίεση στη Σερβία και ο Σέρβος υπουργός ζητεί να αναληφθεί δράση κατά της Ρωσίας», σχολίασε.

Σημειωτέον, η δύναμη του ΝΑΤΟ στην περιοχή του Κοσόβου (KFOR) έχει ανακοινώσει τη διεξαγωγή μεγάλης άσκησης αύριο και μεθαύριο, με κινητοποίηση του συνόλου του δυναμικού της, και σε περιοχές με σερβική παρουσία.

«Λάδι στη φωτιά» των αντιθέσεων που σιγοβράζουν σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια ρίχνει και η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης που ανακαλεί νόμο ο οποίος καθόριζε ως αρμόδιες για τη ρύθμιση ζητημάτων δημόσιας ακίνητης περιουσίας τις αρχές της κάθε οντότητας, και όχι συνολικά τις ενιαίες ομοσπονδιακές αρχές της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης.

Η εξέλιξη προκάλεσε την άμεση αντίδραση της ηγεσίας των Σερβοβόσνιων (θυμίζουμε η Βοσνία - Ερζεγοβίνη αποτελείται από την οντότητα της Ομοσπονδίας της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και τη «Σερβική Δημοκρατία» - RS), με τον Πρόεδρο της RS, Μίλοραντ Ντόντικ, να καταφεύγει σε νέες δηλώσεις περί πιθανών αποσχίσεων. «Αν προσπαθήσετε να μας πάρετε περιουσίες, θα διαχωρίσουμε τη RS (σ.σ. από την υπόλοιπη Βοσνία - Ερζεγοβίνη). Αν προκύψει το ερώτημα τύπου "πάρτε ό,τι σας δίνουμε ή φύγετε", τότε θα πάρουμε ό,τι μας εξυπηρετεί», είπε ο Ντόντικ.

Την ίδια στιγμή, αντιδράσεις προκαλεί νόμος που προωθεί η Μπάνια Λούκα (σ.σ. πρωτεύουσα της «Σερβικής Δημοκρατίας») με στόχο την αντιμετώπιση «ξένων πρακτόρων» με τους οποίους συνδέει διάφορες ΜΚΟ. Ο Ντόντικ υπερασπίστηκε τη σχετική προσπάθεια, αναφέροντας ότι αντίστοιχες ρυθμίσεις προωθούν και οι ΗΠΑ, ενώ η αμερικάνικη πρεσβεία αντέδρασε κάνοντας λόγο για «καταπιεστικούς, αντιδημοκρατικούς νόμους που, αν εγκριθούν, θα υπονομεύσουν σοβαρά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όσων ζουν στη "Σερβική Δημοκρατία"».

Την ίδια στιγμή ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, επέκρινε τις δηλώσεις Ντόντικ δηλώνοντας πως «οι ΗΠΑ είναι περήφανες που στηρίζουν τον λαό της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, καθώς οικοδομεί το μέλλον της ευρωατλαντικής κοινότητας των εθνών» και χαρακτηρίζοντας «ανεύθυνες» και «επικίνδυνες» τις «αποσχιστικές δηλώσεις».

Τέλος, την ατμόσφαιρα που διαμορφώνεται αναδεικνύουν και δηλώσεις που έκανε ο ανώτατος μουφτής των μουσουλμάνων της Βοσνίας, Χουσεΐν Καβάζοβιτς, λέγοντας πως «η Βοσνία - Ερζεγοβίνη πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό της στα θεσμικά όργανα» και πως «αν αυτά "πέσουν", πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προστατεύσουμε τη χώρα με τα όπλα».

Για «υβριδικό» πόλεμο με εργαλειοποίηση μεταναστών και προσφύγων, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης Δύσης - Ρωσίας, έκανε λόγο ο υπουργός Αμυνας της Ιταλίας, Γκουίντο Κροζέτο, ενώ και ο ΥΠΕΞ της χώρας, Αντ. Ταγιάνι, κατηγόρησε τη ρωσική μισθοφορική εταιρεία «Wagner» πως εμπλέκεται στην έλευση μεταναστών από την Αφρική στην Ιταλία.

Οι εν λόγω δηλώσεις πραγματοποιούνται με φόντο τη μεγάλη αύξηση στις αφίξεις μεταναστών και προσφύγων στην Ιταλία, την εντεινόμενη κριτική στην ιταλική κυβέρνηση για την πολιτική της μετά τα πρόσφατα πολύνεκρα ναυάγια πλοιαρίων με μετανάστες κοντά στις ιταλικές ακτές, αλλά και την προσπάθειά της να εντείνει πιέσεις στην ΕΕ για παραπέρα ενίσχυση των αντιμεταναστευτικών μέτρων και «συλλογική» διαχείριση του ζητήματος.

Από την αρχή της χρονιάς, έχουν αποβιβαστεί στην Ιταλία πάνω από 20.000 πρόσφυγες και μετανάστες, έναντι περίπου 6.000 το αντίστοιχο διάστημα το 2022 και το 2021, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών.

Ο Ιταλός υπουργός Αμυνας, μετά από κυβερνητική σύσκεψη για το Μεταναστευτικό, υπογράμμισε ότι «η εκθετική μεγέθυνση του μεταναστευτικού φαινομένου από τις αφρικανικές ακτές οφείλεται εν μέρει σε σαφή στρατηγική υβριδικού πολέμου του ομίλου "Βάγκνερ"».

«Οπως η ΕΕ, το NATO και η Δύση συνειδητοποίησαν ότι οι κυβερνοεπιθέσεις είναι μέρος της παγκόσμιας σύγκρουσης που άνοιξε ο πόλεμος στην Ουκρανία, πρέπει τώρα να γίνει αντιληπτό ότι στο μέτωπο της Νότιας Ευρώπης η κατάσταση γίνεται ολοένα πιο επικίνδυνη καθημερινά», συνέχισε.

Προειδοποίησε ότι «η ανεξέλεγκτη και συνεχής μετανάστευση (...) έχει μετατραπεί σε μέσο για να χτυπηθούν οι πιο εκτεθειμένες χώρες, πρωτίστως η Ιταλία», για τις «γεωστρατηγικές επιλογές τους».

Ο Αντ. Ταγιάνι, από την Ιερουσαλήμ, ισχυρίστηκε ότι «πολλοί μετανάστες στη φάση αυτή φτάνουν από περιοχές που ελέγχει η ομάδα "Βάγκνερ"».

Η ρωσική ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία «Βάγκνερ», με το πρόσχημα της αντιμετώπισης των τζιχαντιστών, δρα σε χώρες της Αφρικής, όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι, ενώ έχει δράσει και στη Λιβύη.

Στο μεταξύ, συναγερμός για πάνω από 1.200 μετανάστες και πρόσφυγες με προορισμό τα παράλια της Κάτω Ιταλίας σήμανε τις τελευταίες 48 ώρες στην Ιταλία.

Σύμφωνα με έκθεση των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσε στον Τύπο, οι αφίξεις αναμένεται να αυξηθούν κατακόρυφα τις ερχόμενες βδομάδες. Στην έκθεση, την οποία αποκάλυψε η εφημερίδα «Corriere della Sera», υποστηρίζεται ότι στα κέντρα κράτησης της Λιβύης βρίσκονται περίπου 685.000 μετανάστες και πρόσφυγες που ελπίζουν να φτάσουν στην Ιταλία.

Πηγές της ιταλικής κυβέρνησης προσθέτουν ότι μέχρι και το καλοκαίρι, οι αφίξεις από την Τυνησία μπορεί να αγγίξουν τις 900.000.