Η πλήρης διακοπή των ροών ρωσικού αερίου προς την ΕΕ φαίνεται ως «η πιο λογική υπόθεση» σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο Fitch Ratings

Σε ένα τέτοιο φόντο, εντείνονται ενδοαστικά παζάρια εντός και εκτός ΕΕ για τη λήψη μέτρων θωράκισης των μονοπωλίων, με εκδήλωση αντιθέσεων με βάση τα ιδιαίτερα συμφέροντα κάθε αστικής τάξης αλλά και επιβεβαίωση των αδιεξόδων της αστικής διαχείρισης, την ίδια ώρα που για μια ακόμα φορά κοινός παρανομαστής για όλες τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου είναι η προσπάθεια να φορτώσουν τα βάρη στις πλάτες των λαών.

Η ύφεση στην Ευρωζώνη έχει καταστεί πλέον το πιθανότερο ενδεχόμενο, με φόντο την εντεινόμενη «κρίση του φυσικού αερίου», εκτιμά σε νέα έκθεσή της η «Fitch Ratings».

Σε αυτήν αναφέρει ότι η πλήρης διακοπή των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ μοιάζει όλο και περισσότερο ως η λογική υπόθεση για την εκπόνηση των μακροοικονομικών προβλέψεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπει ότι το ΑΕΠ της περιοχής θα δεχθεί πλήγμα από 1,5% έως 2% το 2023 σε σχέση με τις προβλέψεις που είχε δημοσιεύσει τον Ιούνη (τότε προέβλεπε αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης με ρυθμό 2,3%), με τη γερμανική οικονομία να συρρικνώνεται κατά 3% και την ιταλική κατά 2%.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση, η ύφεση στην Ευρωζώνη είναι πιθανό να ξεκινήσει από το 2ο εξάμηνο του 2022, ενώ Γερμανία και Ιταλία θα δουν ετήσια μείωση του ΑΕΠ τους το 2023.

Η Ευρώπη παραμένει εξαιρετικά ευάλωτη στο ενδεχόμενο διακοπής των ροών ρωσικού φυσικού αερίου, παρά τις προσπάθειες διαφοροποίησης των πηγών της, αναφέρει η έκθεση. Εκτιμά μάλιστα ότι η διανομή Ενέργειας μέσω δελτίου (την οποία θεωρεί πιθανή για τη Γερμανία και άλλες χώρες) θα πολλαπλασίαζε τις οικονομικές αναταράξεις.

Επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά τα όρια της επεκτατικής διαχείρισης, η «Fitch» προσθέτει ότι η ικανότητα της δημοσιονομικής πολιτικής να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένη, λόγω του υψηλού πληθωρισμού.

Παράλληλα, ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης προειδοποιεί Γερμανία και Ιταλία ότι θα προχωρήσει σε υποβάθμιση των τραπεζών τους σε περίπτωση διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου.

Οπως αναφέρει, η βέβαιη ύφεση που θα προκαλέσει σε Γερμανία και Ιταλία η διακοπή του ρωσικού αερίου θα αποδυναμώσει τη ζήτηση δανείων, περιορίζοντας τις επιχειρηματικές προοπτικές για τις τράπεζες και οδηγώντας σε υψηλότερες χρεώσεις απομείωσης δανείων, ενώ παράλληλα θα επιδεινώσει σημαντικά την ποιότητα του ενεργητικού, λόγω της έκθεσής τους σε ευάλωτους εταιρικούς τομείς.

Το ίδιο το Βερολίνο εξάλλου επισημαίνει ότι η Γερμανία δεν μπορεί να βασιστεί στην προμήθεια φυσικού αερίου από τη ρωσική «Gazprom» τον προσεχή χειμώνα.

Ερωτηθείς αν αναμένει ότι η «Gazprom» θα επαναλάβει τις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω του ρωσογερμανικού αγωγού «Nord Stream 1» μόλις ολοκληρωθούν οι τρέχουσες εργασίες συντήρησης (έχει ανακοινωθεί ότι ολοκληρώνονται αύριο τα ξημερώματα), ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρ. Χάμπεκ απάντησε: «Δεν μπορούμε να βασιστούμε με κανέναν τρόπο στη Ρωσία ή στην "Gazprom". Τα υπόλοιπα είναι καθαρή εικασία (...) Δεν πρέπει να υπολογίζουμε ότι θα έρθει αέριο μέσω του αγωγού "Nord Stream 1" κατά τη διάρκεια του χειμώνα».

Υπενθυμίζεται ότι ήδη το προηγούμενο διάστημα η τροφοδοσία του αγωγού με ρωσικό φυσικό αέριο μειώθηκε στο 20% της δυναμικότητάς του, με τη Μόσχα να επικαλείται προβλήματα στη συντήρηση και επισκευή αναγκαίου εξοπλισμού, λόγω των δυτικών κυρώσεων.

Σε ένα τέτοιο φόντο, στις 9 Σεπτέμβρη θα πραγματοποιηθεί έκτακτη σύνοδος των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ «ώστε να συζητηθούν συγκεκριμένα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κατάστασης», ενώ το σχέδιο «διαρθρωτικών παρεμβάσεων» που έχει αναγγείλει η Κομισιόν θα παρουσιαστεί από την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις 14 Σεπτέμβρη, όπως δήλωσε ο Μ. Βερσντέρφερ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας της Κομισιόν.

Στο τραπέζι βρίσκονται μεταξύ άλλων σχέδια για τη θέσπιση πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, για τον διαχωρισμό της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου κ.ά., με το τοπίο ωστόσο να παραμένει θολό, αφού παραμένουν και εντείνονται οι τεράστιες ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις εντός της ΕΕ, οι μεγάλες διαφορές στο «ενεργειακό μείγμα» και στον βαθμό εξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες κ.ο.κ.

Μεταξύ άλλων «δυσκολιών» αναφέρεται η πιθανότητα η επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο να επιταχύνει την πλήρη διακοπή της ροής ρωσικού αερίου, να εκτρέψει ποσότητες LNG, αφού θα μπορούν να πωληθούν αλλού με υψηλότερο κέρδος, κ.λπ.

Στην Ιταλία, εν μέσω προεκλογικής περιόδου για τις πρόωρες εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου, οι βιομήχανοι πιέζουν για άμεση λήψη μέτρων θωράκισης των συμφερόντων τους.

«Αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι ένας οικονομικός σεισμός», είπε ο επικεφαλής της Confidustria, Κ. Μπονόμι, αναφερόμενος στο υψηλό ενεργειακό κόστος. Επιχειρώντας δε να τσουβαλιάσει τα συμφέροντα των βιομηχάνων με αυτά των εργατών, επεσήμανε: «Δεν μπορούμε να περιμένουμε δύο μήνες τον χρόνο που αναμένεται να πάρει μέχρι να έχουμε νέα κυβέρνηση, θέτοντας σε κίνδυνο το ιταλικό βιομηχανικό σύστημα, το εισόδημα και τις θέσεις εργασίας των ιταλικών οικογενειών».

Αντίστοιχα, το επιχειρηματικό λόμπι Confcommercio προειδοποίησε προχθές ότι περίπου 120.000 ιταλικές εταιρείες του τομέα υπηρεσιών ενδέχεται να σταματήσουν τη λειτουργία τους τους επόμενους δέκα μήνες, λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους, με απώλεια 370.000 θέσεων εργασίας.

Στο μεταξύ, οι υπουργοί Οικονομικών του G7 (ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Καναδάς, Ιαπωνία) αναμένεται να έχουν σήμερα συνομιλίες για το σχέδιό τους να επιβάλουν ανώτατο όριο (πλαφόν) στην τιμή πώλησης του ρωσικού πετρελαίου παγκοσμίως, με στόχο να μειωθούν τα τεράστια έσοδα της Ρωσίας από την πώληση πετρελαίου και να αποκλιμακωθούν οι πιέσεις στην αγορά Ενέργειας.

Τα σχέδια αυτά βέβαια - που συζητήθηκαν και στα τέλη Ιούνη, στη Σύνοδο Κορυφής του G7 - προσκρούουν στους οξυμένους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, καθώς για να έχει αποτελέσματα το ανώτατο όριο τιμής προϋπόθεση είναι να συμμετέχουν όλες οι μεγάλες χώρες - αγοραστές πετρελαίου, μεταξύ τους η Κίνα και η Ινδία, που διατηρούν στενούς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία και κατά τη διάρκεια του πολέμου έχουν αυξήσει κατά πολύ τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων.

Σε αυτό το πλαίσιο έχουν προηγηθεί μια σειρά επαφές σε διάφορες χώρες, όπως η επίσκεψη που πραγματοποίησε με αυτό το αντικείμενο την περασμένη βδομάδα στην Ινδία ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Γ. Αντεγιέμο.

Ως «κίνητρο» για τη συμμετοχή χωρών στο εν λόγω σχέδιο προβάλλεται μεταξύ άλλων ότι μόνο οι χώρες που συμμορφώνονται με την ανώτατη τιμή πώλησης για το ρωσικό πετρέλαιο θα συνεχίσουν να λαμβάνουν κρίσιμες υπηρεσίες, όπως η χρηματοδότηση και η ασφάλιση δεξαμενόπλοιων.

Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Ν. Ζαχάουι, που πραγματοποίησε επίσκεψη στις ΗΠΑ, επεσήμανε ότι το σχέδιο θα είναι «πιο αποτελεσματικό αν υποστηριχθεί από τον ευρύτερο δυνατό συνασπισμό».

Από την πλευρά της Ρωσίας, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλ. Νόβακ προειδοποίησε ότι «αν επιβάλουν πλαφόν, εμείς σε τέτοιες εταιρείες ή χώρες που θα επιβάλουν περιορισμούς απλά δεν θα δώσουμε πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, καθώς δεν πρόκειται να εργαζόμαστε μη ανταγωνιστικά».

Πρόωρες προεδρικές εκλογές το φθινόπωρο και πρόωρες βουλευτικές εκλογές το πρώτο εξάμηνο του 2023 ανήγγειλε χθες ο Πρόεδρος του Καζακστάν, Κ. Τοκάγεφ, καθώς και το να αυξηθεί η θητεία του Προέδρου σε 7 χρόνια χωρίς δυνατότητα ανανέωσης. Κανονικά οι επόμενες προεδρικές εκλογές θα πραγματοποιούνταν το 2024 και οι βουλευτικές το 2025, ενώ η προεδρική θητεία μέχρι τώρα διαρκούσε 5 χρόνια και μπορούσε να ανανεωθεί άλλες δύο φορές.

Ο Τοκάγεφ βρίσκεται στην εξουσία από το 2019, μετά την παραίτηση του επί δεκαετίες Προέδρου Ν. Ναζαρμπάγεφ. Μιλώντας στο κοινοβούλιο ανέφερε ότι οι εκλογές είναι απαραίτητες για «να ενισχυθεί η δομή του κράτους» και να προχωρήσουν «οι μεταρρυθμίσεις», ενώ έκανε λόγο για «πολιτική επανεκκίνηση» όλων των κρατικών οργάνων.

Μετά τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις τον περασμένο Γενάρη και την άγρια καταστολή με τουλάχιστον 230 νεκρούς, ο Τοκάγεφ είχε υποσχεθεί μεταρρυθμίσεις «εκσυγχρονισμού» του αστικού κράτους, ενώ τον Ιούνη υιοθετήθηκαν σε δημοψήφισμα συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα ο Τοκάγεφ καθαίρεσε τον Ναζαρμπάγεφ, μέλη της οικογένειάς του και του πολιτικού κύκλου του από αξιώματα, στελεχικές θέσεις σε επιχειρήσεις κ.λπ.

Επίσης χθες, ανακοίνωσε αύξηση κατά 17% του κατώτατου μισθού (ο πληθωρισμός τον Ιούλη έφτασε στο 15%).

Το Καζακστάν, στενός σύμμαχος της Ρωσίας, μαζί με την οποία συμμετέχει σε οικονομικούς και στρατιωτικούς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, παράλληλα τα τελευταία χρόνια εντείνει παζάρια με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπως οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Κίνα. Ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι επαφές του με τη Δύση έχουν πυκνώσει προκειμένου να παρακάμψει τις συνέπειες από τις αντιρωσικές κυρώσεις, αλλά και να επωφεληθεί απ' αυτές στην Ενέργεια και σε άλλους τομείς.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ηγεσία του Καζακστάν αναζητεί εναλλακτικές διαδρομές για τις εξαγωγές πετρελαίου.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η κρατική εταιρεία πετρελαίου «Kazmunaigaz» (KMG) βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με την κρατική εταιρεία SOCAR του Αζερμπαϊτζάν για να πουλιούνται 1,5 εκατ. τόνοι πετρελαίου ετησίως, μέσω αζέρικου αγωγού που καταλήγει στο λιμάνι Τζεϊχάν της Τουρκίας, στη Μεσόγειο. Από τον Σεπτέμβρη μέρος του πετρελαίου του Καζακστάν αναμένεται να διακινείται μέσω Αζερμπαϊτζάν.

Οι εξαγωγές πετρελαίου της χώρας αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1% της παγκόσμιας προμήθειας (περίπου 1,4 εκατ. βαρέλια τη μέρα). Για 20 χρόνια αποστέλλονται μέσω του αγωγού CPC στο ρωσικό λιμάνι Νοβοροσίσκ της Μαύρης Θάλασσας.

Τον Ιούλη, ρωσικό δικαστήριο απείλησε να κλείσει τον CPC για 30 μέρες, επικαλούμενο περιβαλλοντικά ζητήματα, και μάλιστα μόλις δυο μέρες αφότου ο Τοκάγεφ δήλωσε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, ότι το Καζακστάν είναι έτοιμο να στείλει περισσότερο πετρέλαιο στην ΕΕ, σε μια περίοδο που εντείνεται η προσπάθεια της ΕΕ να απεξαρτηθεί από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Το Καζακστάν προμηθεύει ετησίως με 67 εκατ. τόνους πετρελαίου την Ευρώπη μέσω Ρωσίας.

Τον περασμένο μήνα το Καζακστάν ονόμασε τις εξαγωγές πετρελαίου του μέσω ρωσικών θαλάσσιων λιμανιών «Export Blend Crude Oil» (KEBCO), για να το διαχωρίσει από το ρωσικό πετρέλαιο, ώστε να αποφευχθούν κίνδυνοι κυρώσεων και προβλήματα στην αγοραπωλησία.

Σημειώνεται επίσης ότι άλλοι 3,5 εκατ. τόνοι πετρελαίου του Καζακστάν ετησίως θα μπορούσαν να αρχίσουν να ρέουν το 2023, μέσω ενός άλλου αζέρικου αγωγού, προς το λιμάνι Supsa της Γεωργίας στη Μαύρη Θάλασσα.