Το ζήτημα όμως αυτό δεν αφορά μόνο τα επεισόδια της «διπλωματικής ιστορίας» που προηγήθηκε, δεν αφορά δηλαδή μόνο το πώς συσσωρεύτηκαν ανταγωνισμοί, επιδιώξεις, σχεδιασμοί, πως συμφωνίες που έγιναν δεν τηρήθηκαν, πως συμβιβασμοί έσπασαν.

Αφορά και μια πολύ κρίσιμη πλευρά. Να κατανοηθεί ο πόλεμος, η συμμετοχή των καπιταλιστικών κρατών στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ως συνέχεια της «εσωτερικής» και όχι μόνο «εξωτερικής» πολιτικής του κάθε καπιταλιστικού κράτους, ως συνέχεια της οικονομικής και κρατικής πολιτικής σε συνθήκες ειρήνης.

Δηλαδή ότι στον πόλεμο συνεχίζεται με βίαιο, εκρηκτικό τρόπο όλη η πολιτική στήριξης της λειτουργίας της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης που ασκούν τα αστικά κράτη με «ειρηνικά μέσα», ότι ο πόλεμος λειτουργεί ακριβώς με τους ίδιους «νόμους», τους ίδιους «κανόνες» που λειτουργεί ο ίδιος ο καπιταλισμός σε συνθήκες ειρήνης. Οι ίδιες τάσεις, οι ίδιες δυνάμεις είναι αυτές που σπρώχνουν προς τον πόλεμο: Η επιδίωξη έντασης της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους για τα μερίδια των αγορών, το κυνήγι του μέγιστου ποσοστού κέρδους είναι αυτά που κινούν και την «ειρήνη» και τον «πόλεμο». Ο πόλεμος δηλαδή δεν είναι διακοπή της καπιταλιστικής λειτουργίας αλλά συνέχισή της.

Ο Λένιν το 1916 ανέδειξε χαρακτηριστικά αυτό το ζήτημα απαντώντας στον Κ. Κάουτσκι, ο οποίος ουσιαστικά υποστήριζε ότι ο πόλεμος είναι «παράλογος» (θυμίζει άραγε κάτι αυτό στις μέρες μας που ακούμε ώρες ολόκληρες για τα ψυχογραφήματα του παραλογισμού του Πούτιν...), ότι ουσιαστικά δεν συμφέρει οικονομικά κανέναν η συνέχισή του, καλώντας τα αστικά κράτη να προχωρήσουν σε ειρήνη και αφοπλισμό!

Μάλιστα, ο Κάουτσκι είχε πάει και παραπέρα... Θεωρούσε ότι οι οικονομικές τάσεις στον σύγχρονο καπιταλισμό είναι τέτοιες που δεν δικαιολογούν τον πόλεμο γιατί οι τάσεις αυτές σπρώχνουν προς την «ενότητα του καπιταλιστικού κόσμου» και όχι προς την διάσπασή του. Θυμίζουμε ότι δεν ήταν λίγες οι απόψεις που πριν από μερικά χρόνια υποστήριζαν θερμά και κατηγορηματικά πως είναι τέτοια η διαπλοκή και η διασύνδεση σε διεθνές επίπεδο που είναι αδύνατος ένας πόλεμος, μια πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη του κόσμου.

Εγραφε λοιπόν ο Κάουτσκι: «Κάθε τάση οποιουδήποτε βιομηχανικού καπιταλιστικού κράτους ν' αποκτήσει αποικιακή αυτοκρατορία, που να είναι ανεξάρτητη από το εξωτερικό ως προς τον εφοδιασμό της με πρώτες ύλες, δεν θα έκανε τίποτε άλλο παρά να ενώσει εναντίον του όλα τα άλλα καπιταλιστικά κράτη, να το μπλέξει σε ατέλειωτους, εξαντλητικούς πολέμους, χωρίς να το οδηγήσει πιο κοντά στο σκοπό του. Η πολιτική αυτή θα ήταν ο πιο σίγουρος δρόμος για τη χρεοκοπία όλης της οικονομικής ζωής του κράτους».

Και απαντούσε ο Λένιν: «Να φοβερίζεις τους καπιταλιστές με χρεοκοπία είναι το ίδιο σαν να συμβουλεύεις τους χρηματιστές να μην παίζουν στο χρηματιστήριο, γιατί "πολλοί χάνουν έτσι όλη την περιουσία τους". Μα το κεφάλαιο έχει να κερδίσει από τη χρεοκοπία του ανταγωνιζόμενου καπιταλιστή και του ανταγωνιζόμενου έθνους, γιατί συγκεντρώνεται ακόμη πιο πολύ, γι' αυτό όσο πιο οξυμένος και "στριμωγμένος" είναι ο οικονομικός ανταγωνισμός, δηλαδή το οικονομικό σπρώξιμο στη χρεοκοπία, τόσο πιο δυνατή είναι και η τάση των καπιταλιστών να προσθέσουν σ' αυτό και το σπρώξιμο του αντιπάλου στη χρεοκοπία με μεθόδους στρατιωτικές».

Και συνεχίζει στο κρίσιμο συμπέρασμα: «Αν όμως εξετάσουμε προσεκτικά τις θεωρητικές αφετηρίες των συλλογισμών του Κάουτσκι, θα διαπιστώσουμε ακριβώς την άποψη που ειρωνευόταν ο Κλαούζεβιτς πριν από 80 περίπου χρόνια: Με την έναρξη του πολέμου παύουν να υπάρχουν οι ιστορικά σχηματισμένες πολιτικές σχέσεις ανάμεσα στους λαούς και στις τάξεις και δημιουργείται μια εντελώς διαφορετική κατάσταση! Υπάρχουν "απλώς" επιτιθέμενοι και αμυνόμενοι, υπάρχει "απλώς" απόκρουση των "εχθρών της πατρίδας"! Η καταπίεση από τα κυρίαρχα ιμπεριαλιστικά έθνη μιας ολόκληρης σειράς εθνών, που αποτελούν το μισό και περισσότερο ακόμη πληθυσμό της Γης, ο συναγωνισμός ανάμεσα στις αστικές τάξεις αυτών των χωρών για το μοίρασμα της λείας, η τάση του κεφαλαίου να διασπάσει και να πνίξει το εργατικό κίνημα, όλα αυτά εξαφανίστηκαν αμέσως από το οπτικό πεδίο του Πλεχάνοφ και του Κάουτσκι, παρόλο που πριν από τον πόλεμο περιέγραφαν οι ίδιοι επί δεκαετίες μια τέτοια ακριβώς "πολιτική".

Και αυτή ακριβώς ήταν πάντα η άποψη του Μαρξ και του Ενγκελς, που έβλεπαν κάθε πόλεμο σαν συνέχιση της πολιτικής των δοσμένων, των ενδιαφερόμενων κρατών - και των διαφόρων τάξεων μέσα σ' αυτά τα κράτη - σε μια δοσμένη περίοδο».

Γιατί είναι πολύ κρίσιμο αυτό να το σκεφτούμε συζητώντας για τον πόλεμο που βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη στο έδαφος της Ουκρανίας;

1) Για να μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα το βάθος της επιλογής εμπλοκής - συμμετοχής των αστικών τάξεων, και της ελληνικής, στον πόλεμο.

2) Για να μπορούμε να απαντήσουμε στο γιατί δεν βρισκόμαστε όλοι, ανεξαρτήτως ταξικής, κοινωνικής θέσης, στο ίδιο μετερίζι...

Αυτό θύμισε ο τρόπος που αντέδρασαν τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, της ΕΕ, αλλά και τα κράτη που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνεργάζονται ή συμμαχούν με τη Ρωσία. Δεν φάνηκε κανείς να «ταλαντεύεται», να «αιφνιδιάζεται». Σαν να τον περίμεναν, σαν να είχαν προετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Γρήγορα άλλαξαν ακόμα και σταθερές πολιτικές κατευθύνσεις χρόνων. Αλλα κράτη αφήνουν την «ιστορική τους ουδετερότητα». Αλλοι προχωρούν σε τεράστιες επενδύσεις στους εξοπλισμούς. Η ΕΕ «εγκαταλείπει» πάγιους κανόνες δημοσιονομικής σταθερότητας κ.ά.

Ακόμα και η Ελλάδα, η ελληνική αστική τάξη, που δεν είναι «πρώτο βιολί»... δεν ταλαντεύτηκε, πήρε ξεκάθαρα θέση εμπλοκής - συμμετοχής σε μια σύγκρουση με διεθνείς διαστάσεις. Η κυβέρνηση της ΝΔ έβγαλε πολεμικά κηρύγματα, η ελληνική σοσιαλδημοκρατία και στις δύο εκδοχές της, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, «τιμώντας» την ιστορική της παρακαταθήκη και την κυβερνητική της θητεία, εξέφρασε τη σύνεση και τη συναίνεσή της... με ορισμένους αστερίσκους και κριτική για τη δυνατότητα μιας πιο «ελαφράς» εμπλοκής, σπεύδοντας βεβαίως να επιβεβαιώσει την προσήλωσή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, με αυτούς που έχει επιλέξει δηλαδή η ελληνική αστική τάξη να συμμαχήσει.

Γιατί όμως αυτή η συγκροτημένη αντίδραση αν πρόκειται για μια παράλογη εξέλιξη που διακόπτει την ομαλότητα, κάτι έξω από την «κανονική» λειτουργία του συστήματος, έναν «εξωγενή» παράγοντα;

Κρυμμένη στην προπαγανδιστική φαρέτρα τους θα βρούμε ξανά τη λέξη «ευκαιρία». Ο πόλεμος, η εμπλοκή σε αυτόν είναι μια «ευκαιρία», μια ευκαιρία για την ελληνική αστική τάξη, για τις αστικές τάξεις όλου του κόσμου για να απαντήσουν σε στρατηγικούς στόχους - επιδιώξεις που παλεύουν και με ειρηνικά μέσα αλλά αν χρειαστεί και με πολεμικά! Ο στόχος π.χ. για μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο είναι ένας κρίσιμος στόχος που η ελληνική αστική τάξη τον έχει ιεραρχήσει ψηλά για χρόνια. Η απελευθέρωση της Ενέργειας και η προώθηση της «πράσινης» ενεργειακής «μετάβασης» είναι «ειρηνικές» πολιτικές επιλογές που έχουν παρθεί όλα αυτά τα χρόνια. Επιλογές βεβαίως καθόλου ειρηνικές και αναίμακτες για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Για τους εργαζόμενους σε κλάδους της Ενέργειας όπως οι λιγνίτες και η πετρελαιοβιομηχανία που απαξιώνονται και οδηγούνται στην ανεργία. Για το σύνολο της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων που πληρώνουν από την τσέπη τους το κόστος της ενεργειακής μετάβασης, τον ανταγωνισμό των «παρόχων», τη διακύμανση των τιμών, τους «πράσινους φόρους» κ.ά.

Ο «Ριζοσπάστης» αποκάλυψε και συνεχίζει να αποκαλύπτει σε δημοσιεύματά του τις μεγάλες επενδύσεις των Ελλήνων εφοπλιστών - κορυφαίων διεθνών παικτών στον κλάδο των μεταφορών εδώ και χρόνια στη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ και την Ασία, ενταγμένη στα συνολικότερα σχέδια ακριβώς η Ελλάδα να μετατραπεί σε «κόμβο LNG» για όλη την Ευρώπη. Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία που μεταξύ «άλλων» αντιθέσεων «λύνει» και ζητήματα που αφορούν την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος στην Ευρώπη, την περίφημη «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, είναι μια εξέλιξη που συμφέρει άμεσα τμήματα του ελληνικού κεφαλαίου και μάλιστα από τα πιο ισχυρά.

Δηλαδή, η αμεσότητα στη στήριξη της εμπλοκής της Ελλάδας στον πόλεμο, το καθημερινό «δελτίο εμπλοκής» που καταγράφεται και κάνει την αποστολή των «Καλάσνικοφ» και των οπλικών συστημάτων, για την οποία υποκριτικά διαμαρτύρεται ο ΣΥΡΙΖΑ, να είναι απλώς το δέντρο που κρύβει το μεγάλο δάσος της εμπλοκής... δεν είναι απλώς «συμμαχικές υποχρεώσεις», δεν είναι επειδή μόνο είμαστε μέλη του ΝΑΤΟ... δεν είναι απλώς ότι περιμένουμε ανταλλάγματα στις ανταγωνιστικές σχέσεις με την Τουρκία. Είναι επιλογή με άμεσο οικονομικό συμφέρον... με κέρδη, για ισχυρά τμήματα του ελληνικού κεφαλαίου. Τελικά, το «Πράσινο New Deal» και ο πόλεμος που γίνεται και για το ποιος ενεργειακός σχεδιασμός θα επικρατήσει δεν είναι τόσο δύο αντιτιθέμενα σχέδια...

Αυτό τι σημαίνει; Οτι ο κάθε εργαζόμενος, φτωχός αυτοαπασχολούμενος, αγρότης που παίρνει στα χέρια του τον λογαριασμό του ρεύματος, που έρχεται αντιμέτωπος με την ενεργειακή φτώχεια, την ακρίβεια στα είδη λαϊκής κατανάλωσης πρέπει να σκεφτεί το εξής: Οτι ήδη πριν από τον πόλεμο είδε να πληρώνει από την ίδια του την τσέπη τα σχέδια μετατροπής της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, για λογαριασμό των ομίλων στην Ενέργεια και τις μεταφορές, σήμερα καλείται με τον πόλεμο να συνεχίσει να πληρώνει πολλαπλά για τους ίδιους στόχους, να επιβαρυνθεί το κόστος της συμμετοχής στον πόλεμο, με το επιπλέον των σοβαρών κινδύνων που συνεπάγεται άμεσα η εμπλοκή για τη ζωή του, την ασφάλεια τη δικιά του και της οικογένειάς του, του λαού μας όλου.

Σημείωνε ο Λένιν το 1916: «Στον καπιταλισμό όμως δεν μπορεί να υπάρξει άλλη βάση, άλλη αρχή μοιρασιάς εκτός από τη δύναμη. Ο δισεκατομμυριούχος δεν μπορεί να μοιράσει με οποιονδήποτε άλλον "το εθνικό εισόδημα" μιας καπιταλιστικής χώρας παρά μόνο: "ανάλογα με το κεφάλαιο" (κι ακόμη πρέπει να προσθέσουμε ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο θα πάρει περισσότερα απ' όσα του αναλογούν). Ο καπιταλισμός σημαίνει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και αναρχία στην παραγωγή. Το να κηρύσσει κανείς μια "δίκαιη" μοιρασιά του εισοδήματος σε μια τέτοια βάση είναι προυντονισμός, στενοκεφαλιά μικροαστού και φιλισταίου. Το μοίρασμα δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά παρά "σύμφωνα με τη δύναμη". Η δύναμη όμως αλλάζει με την πορεία της οικονομικής εξέλιξης. Υστερα από το 1871 η Γερμανία δυνάμωσε 3 - 4 φορές πιο γρήγορα από την Αγγλία και τη Γαλλία. Η Ιαπωνία δυνάμωσε δέκα φορές πιο γρήγορα από τη Ρωσία. Για να ελεγχθεί η πραγματική δύναμη ενός καπιταλιστικού κράτους, δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει άλλο μέσο εκτός από τον πόλεμο. Ο πόλεμος δεν αντιφάσκει στις βάσεις της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά είναι η άμεση και αναπόφευκτη ανάπτυξη αυτών των βάσεων. Στις συνθήκες του καπιταλισμού είναι αδύνατη μια ισόμετρη οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων οικονομιών και των διαφόρων κρατών. Στις συνθήκες του καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρχουν άλλα μέσα για την αποκατάσταση από καιρό σε καιρό της παραβιασμένης ισορροπίας, εκτός από τις κρίσεις στη βιομηχανία και τους πολέμους στην πολιτική».

Δηλαδή, ο πόλεμος, η εμπλοκή και η συμμετοχή σε αυτόν «συνεχίζει» και με πολεμικό, στρατιωτικό τρόπο όλα αυτά που ευθύνονται για τα εργατικά - λαϊκά προβλήματα που έχουν οξυνθεί τα προηγούμενα χρόνια. Οι πολιτικές έντασης της εκμετάλλευσης που εφαρμόστηκαν τα χρόνια της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αλλά και την περίοδο στήριξης της ανάκαμψης. Τα κρατικά οικονομικά πακέτα στήριξης των σχεδίων της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η λεγόμενη επεκτατική πολιτική με τις επιπτώσεις που είχε και στον πληθωρισμό. Οι μεγάλες περικοπές σε δαπάνες που αφορούν λαϊκές ανάγκες. Η στρατηγική της εμπορευματοποίησης της Υγείας και της Πρόνοιας με τις επιπτώσεις που είχε αυτή άμεσα στη διαχείριση της πανδημίας. Η ταξική επιλεκτικότητα, ικανότητα και ανικανότητα του αστικού κράτους που αφήνει τους εργαζόμενους, τον λαό στο έλεος «φυσικών καταστροφών». Το κόστος από την επιλογή να δίνεται το 2% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές δαπάνες.

Ολα αυτά δεν είναι κάτι άλλο από τον πόλεμο, ο πόλεμος είναι φυσική εξέλιξή τους. Πρώτα απ' όλα δηλαδή αυτός ο πόλεμος και η συμμετοχή σε αυτόν από την πλευρά της αστικής τάξης είναι πόλεμος εναντίον μας. Είναι πόλεμος ενάντια στο δικαίωμά μας να ζούμε με βάση τις δυνατότητες της εποχής, με βάση τις σύγχρονες εργατικές - λαϊκές ανάγκες.

Απ' όλα αυτά γίνεται πολύ περισσότερο κατανοητό ότι όχι μόνο δεν βρισκόμαστε στο ίδιο μετερίζι με την αστική τάξη και τα κόμματά της, αλλά βρισκόμαστε απέναντι. Η ταξική πάλη κατά τη διάρκεια του πολέμου συνεχίζεται και αφορά όλα τα μέτωπα ζωής της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, που έχουν απέναντι τους ίδιους που είχαν και πριν από τον πόλεμο: Την εργοδοσία, την αστική τάξη στο σύνολό της, τις κυβερνήσεις, το κράτος και τα κόμματά της...

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, και η συμμετοχή σε αυτόν, «συνενώνει», «συμπυκνώνει» τη λειτουργία του συστήματος, στην πιο βάρβαρη και επιθετική εκδήλωσή του...

Οι εξελίξεις έχουν σίγουρα πολλά επεισόδια προσεχώς...

Το ζήτημα της εξόδου από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, της διεξόδου απ' αυτόν είναι ακριβώς ζήτημα της πορείας και της εξέλιξης αυτής της ταξικής πάλης. Αυτό θα κριθεί ουσιαστικά. `Η από τον πόλεμο θα βγουν ενισχυμένα τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, των μονοπωλιακών ομίλων, με τις νέες ευκαιρίες, τις νέες μπίζνες τους, τα νέα σχέδιά τους, τους νέους όρους καταλήστευσης των εργαζομένων στις χώρες τους, τις νέες μοιρασιές για να επαναληφθεί αργά ή γρήγορα ο φαύλος κύκλος. `Η από τον πόλεμο θα βγουν ενισχυμένοι η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της με σοβαρά ρήγματα στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με ανατροπές σε χώρες, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Αυτή η υπόθεση θα κριθεί από τον αγώνα που δίνουμε και στη χώρα μας για την υπεράσπιση των συμφερόντων της εργατικής τάξης, των συμμάχων της, της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας στις σημερινές συνθήκες, με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά μπροστά μας, την αντιπαράθεση με τα σχέδια, τις επιδιώξεις της αστικής τάξης, των κυβερνήσεων και των διεθνών συμμάχων της.