Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται δύο μήνες από την έναρξη των τελευταίων καταστροφικών πυρκαγιών στην Ηλεία, που έκαναν στάχτη πάνω από 110.000 στρέμματα δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Τα λαϊκά στρώματα της περιοχής έζησαν άλλη μια σοβαρή δοκιμασία, αφού σχεδόν κάθε χρόνο βρίσκονται αντιμέτωπα με τον πύρινο εφιάλτη, ενώ πριν από 14 χρόνια είχαν υποστεί ξανά τεράστιες καταστροφές.

Τις πραγματικές αιτίες αυτής της κατάστασης, αλλά και τη δράση των κομμουνιστών για να μη μείνει ο λαός απροστάτευτος την επόμενη μέρα, να μη χρειαστεί να ζήσει τον ίδιο εφιάλτη, συζήτησε ο «Ριζοσπάστης» με τον Γραμματέα της ΤΕ Ηλείας του ΚΚΕ, Χρήστο Γιάνναρο.

-- Η Ηλεία έχει δοκιμαστεί και παλαιότερα από σοβαρές δασικές πυρκαγιές, όπως το 2007. Είναι μοιραίο τελικά να καιγόμαστε;

-- Οχι, σε καμιά περίπτωση δεν είναι μοιραίο. Η πείρα δείχνει ότι η εμπορευματοποίηση της δασικής γης, η πολιτική που αντιμετωπίζει τα δάση και το περιβάλλον ως εμπόρευμα και πεδίο για κερδοφόρα δραστηριότητα των επιχειρηματικών ομίλων (π.χ. κατασκευαστικό, τουριστικό κεφάλαιο, «πράσινη» ανάπτυξη) είναι η αιτία που κάθε χρόνο καταστρέφονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα από πυρκαγιές σε όλη τη χώρα. Αυτή η πολιτική, που υπηρετούν όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις, εκ των πραγμάτων συγκρούεται, είναι στην αντίπερα όχθη της ολοκληρωμένης προστασίας και διαχείρισης των δασών.

Προσπάθησαν αυτήν τη φορά να κρύψουν πίσω από την κλιματική αλλαγή τις δικές τους ευθύνες για την καταστροφή του περιβάλλοντος, που προκαλεί η ανάπτυξη με σκοπό το κέρδος, πράσινη ή μαύρη. Το έκαναν και το 2007, όταν μίλαγαν για την ουρά της αλεπούς, τα κόλλυβα της γριούλας κ.ά. Ο λαός όμως δεν τσιμπάει από αυτά. Εύλογα λοιπόν αναζητά τα συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από τις φωτιές στα δάση και περιμένει να δει τι θα ξεφυτρώσει στις περιοχές που κάηκαν.

-- Ολα αυτά τα χρόνια και με γνωστό τον κίνδυνο των πυρκαγιών, πάρθηκαν κάποια μέτρα προστασίας; Ποια ήταν η στάση των κυβερνήσεων, των περιφερειακών και τοπικών αρχών;

-- Οι πυρκαγιές στην Ηλεία και σε όλη την Ελλάδα, η αντιμετώπισή τους, ο αντιπυρικός σχεδιασμός που δεν υπήρχε, απέδειξαν για ακόμα μια φορά ότι η προστασία της ζωής του λαού δεν χωράει στη λογική «κόστους - οφέλους» για το κεφάλαιο και τα κέρδη του.

Στο έδαφος αυτής της πολιτικής, το αστικό κράτος, όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ) αφήνουν τα δάση στην «τύχη» τους, δεν έχουν φροντίσει να υπάρχει ένας υποτυπώδης αντιπυρικός σχεδιασμός, κι επομένως είναι φυσικό να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δασικές πυρκαγιές στο ξεκίνημά τους. Και φυσικά, όταν οι φλόγες δυναμώσουν, είναι πολύ δυσκολότερο να υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.

Οπότε, το κύριο που πρέπει να δούμε είναι τι μέτρα πήραν κυβέρνηση, Περιφέρεια και δήμοι για να αντιμετωπιστούν προληπτικά οι πυρκαγιές. Τη στιγμή μάλιστα που η επιστήμη, η τεχνολογία και η εμπειρία έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν σε αυτό. Και σε αυτό το κομμάτι δεν πήραν κανένα μέτρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Δασαρχείο Πύργου ζήταγε 500.000 ευρώ για τη φετινή χρονιά και τελικά πήρε από την κυβέρνηση 17.000 ευρώ.

-- Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στον νομό, μετά και τις τελευταίες δοκιμασίες για τα λαϊκά στρώματα;

-- Στα ήδη μεγάλα βάσανα των λαϊκών στρωμάτων προστέθηκαν και αυτά που δημιούργησαν οι πυρκαγιές. Οι περιοχές που κάηκαν είναι στο μεγαλύτερο τμήμα τους αγροτικές και σαν αποτέλεσμα ένα μεγάλο τμήμα των κατοίκων έμεινε χωρίς εισόδημα. Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση τους πυρόπληκτους. Είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες που υπάρχουν και δεν εξασφαλίζουν την επιβίωση του κόσμου που είδε τις περιουσίες του να καταστρέφονται.

Ομως μέσα στα αποκαΐδια γεννήθηκε και η ανάγκη της συνεργασίας και της διεκδίκησης. Είδαμε από την πρώτη στιγμή που ξέσπασαν οι πυρκαγιές ότι ο κόσμος οργανωμένα απειθάρχησε στις εντολές για εκκένωση των χωριών και έμεινε μαζί με τον συγχωριανό του να δώσει τη μάχη της κατάσβεσης. Με αυτόν τον τρόπο σώθηκαν οι περιουσίες του κόσμου. Σήμερα αυτός ο κόσμος οργανωμένα, μέσα από τις Επιτροπές Πυρόπληκτων και τους Αγροτικούς Συλλόγους, διεκδικεί να σώσει την οικογένειά του και να μπορέσει να συνεχίσει να ζει στον τόπο του και στην περιουσία του.

-- Από τις τελευταίες πυρκαγιές κινδύνεψαν ζωές, σπίτια, λαϊκή περιουσία. Ποια ήταν η παρέμβαση της ΚΟ Ηλείας εκείνες τις δύσκολες ώρες;

-- Η ΚΟ ήταν από την πρώτη στιγμή στο «πεδίο της μάχης». Βλέποντας ότι το μοναδικό σχέδιο που είχε η Πολιτική Προστασία ήταν «τρεχάτε να σωθείτε», δίνοντας συνεχώς εντολές για εκκενώσεις οικισμών και χωριών και όλα τα άλλα ας καούν, προσπάθησε με τις δυνάμεις που είχε να δημιουργηθούν ομάδες δασοπυρόσβεσης σε κάθε χωριό.

Πράγματι ο λαός της περιοχής αρνήθηκε να φύγει από τα χωριά του και έκατσε να δώσει τη μάχη, απειθάρχησε στις εντολές της Πολιτικής Προστασίας. Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα σε κάθε χωριό που οι κάτοικοι απειθάρχησαν στις εντολές, οργάνωσαν μόνοι τους την πυρόσβεση και τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών με γεωργικά μηχανήματα και τελικά κατάφεραν και έσωσαν τα χωριά.

Από εκεί και πέρα παρεμβήκαμε σε υπουργεία, Περιφέρεια, δήμους και υπηρεσίες για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για μια σειρά παροχές και αποκαταστάσεις που έπρεπε να γίνουν. Ταυτόχρονα, συνεχίζοντας την επαφή που υπήρχε από τις μέρες των πυρκαγιών, καλέσαμε τον κόσμο να πάρει πάλι την κατάσταση στα χέρια του και να διεκδικήσει την επόμενη μέρα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Για να μπορεί να μείνει στον τόπο του.

-- Πώς σχεδιάζει η ΚΟ την παρέμβασή της από εδώ και πέρα στο ζήτημα των πυρκαγιών; Τι απήχηση έχουν οι πρωτοβουλίες του Κόμματος;

-- Το ΚΚΕ μπορεί να κοιτάει τον λαό της περιοχής στα μάτια. Τους κομμουνιστές ο λαός της περιοχής δεν τους γνωρίζει σήμερα, ξέρει ότι έχουν δώσει μάχες και στο παρελθόν από το ίδιο μετερίζι. Και στις πυρκαγιές του 2007 αλλά και στη συνέχεια, στα σημαντικά προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουμε όλοι μας. Ξέρει καλά ότι και σε αυτήν την πυρκαγιά μπήκαν μπροστά μαζί με τον λαό της περιοχής που ηρωικά έσωσε σπίτια και χωριά.

Οι κομμουνιστές βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή και την επόμενη μέρα για την οργάνωση της διεκδίκησης, του αγώνα του λαού για να μείνει στον τόπο του με το κεφάλι ψηλά. Εφεραν και φέρνουν στην επικαιρότητα τα προβλήματα των πυρόπληκτων με όλους τους τρόπους. Και μέσα σε Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, στη Βουλή και την Ευρωβουλή το ΚΚΕ αναδείξαμε τα προβλήματα, καταθέτουμε Ερωτήσεις, διεκδικούμε ικανοποίηση όλων των αιτημάτων. Ετσι πορευόμαστε. Το ΚΚΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τον αγώνα του λαού της Ηλείας.

Μπορεί η κυβέρνηση της ΝΔ να «πανηγυρίζει» ότι δεν υπήρξαν απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αφού το μόνο μέτρο «προστασίας» που πήρε ήταν το «τρέξτε να σωθείτε» με τις εκκενώσεις κατοικημένων περιοχών, όμως ο λαός και της Ηλείας ζει ήδη τα δύσκολα, δοκιμαζόμενος ποικιλοτρόπως.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στις 31 Αυγούστου, οι φετινές πυρκαγιές στην Αχαΐα και κυρίως στην Ηλεία αποτέφρωσαν πάνω από 130.000 στρέμματα, με τα περισσότερα εξ αυτών - υπολογίζονται σε άνω των 70.000 - να αποτελούν ιδιωτικές περιουσίες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Η πρώτη εκτίμηση της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης ανέφερε ότι οι πυρκαγιές έκαψαν περίπου 500.000 ελαιόδεντρα στην Ηλεία, περί τα 350 στρέμματα με αμπελοειδή, πάνω από 50 στρέμματα με εσπεριδοειδή, 500 μελισσοσμήνη και πολλές άλλες καλλιέργειες νωπών λαχανικών και φρούτων.

Στις απώλειες σε ζωικό κεφάλαιο, εκτιμάται ότι έχουν καεί περισσότερα από 350 αιγοπρόβατα, ωστόσο πολύ πιο σημαντικό καθίσταται πλέον το ζήτημα της έλλειψης βοσκήσιμων εκτάσεων και ζωοτροφών, σε μία περιοχή όπου εκτρέφονται περί τα 55.000 αιγοπρόβατα και βοοειδή.

Επιπλέον, 72 κατοικίες χτυπήθηκαν από την πύρινη λαίλαπα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της υπηρεσίας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ). Από αυτές 18 είναι ολοσχερώς κατεστραμμένες, εκ των οποίων οι 13 στην Αρχαία Ολυμπία. Επίσης, 20 από το σύνολο έχουν κριθεί με προβλήματα που πρέπει να επισκευαστούν για να κατοικηθούν, εκ των οποίων 9 στην Αρχαία Ολυμπία και 3 στην πληγείσα περιοχή του Πύργου. Επιπλέον, 9 επαγγελματικοί χώροι έχουν υποστεί ζημιές, εκ των οποίων ένας έχει ολοσχερώς καταστραφεί στον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας και 4 έχουν επισκευάσιμα προβλήματα.

Ολα αυτά μπορεί να καταγράφηκαν, αλλά η συνέχεια είναι τραγική. Σχεδόν δύο μήνες μετά, γίνονται «σοβαρές προσπάθειες» από την πλευρά της κυβέρνησης να μη δοθούν ούτε τα ψίχουλα που έταξε. Οι ζημιές σε καλλιέργειες, όπως καταγγέλλεται, ακόμα δεν έχουν καταγραφεί από τον ΕΛΓΑ, ενώ όσοι δεν είχαν δηλώσει τις εκτάσεις τους στον ΟΣΔΕ δεν δικαιούνται αποζημίωση. Από τις αποζημιώσεις εξαιρούνται και όσοι δεν είχαν ζημιές άνω του 30% των αγροτικών και κτηνοτροφικών εγκαταστάσεών τους. Δηλαδή κάποιος θα έπρεπε να έχει κατακαεί προκειμένου να αποζημιωθεί...

Ανησυχία υπάρχει και για τον ρυθμό εκτέλεσης των αναγκαίων αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων, αφού ό,τι δεν κατέστρεψαν οι φλόγες μπορεί να το «πνίξουν» οι βροχές. Ειδικά τα χωριά Νεμούτα, Καυκανιά και οι οικισμοί Πόθου, Λάσδικα κινδυνεύουν σε περίπτωση βροχοπτώσεων να πλημμυρίσουν ή να αποκοπούν, λόγω της κατάστασης στο επαρχιακό δίκτυο.

Επιπλέον, μέχρι και τις τελευταίες μέρες δεν είχε λυθεί το πρόβλημα της εξασφάλισης δωρεάν ζωοτροφών για τους πληγέντες κτηνοτρόφους, οι οποίοι δεν έχουν πού να βοσκήσουν τα ζώα τους.

Η αποφασιστική παρέμβαση της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ηλείας ενεργοποίησε Αγροτικούς Συλλόγους σε χωριά, κινητοποίησε δυνάμεις που συγκρότησαν επιτροπές πυροπροστασίας αλλά και αγώνα για την «επόμενη μέρα» των πυρκαγιών. Τη συγκρότηση της Συντονιστικής Επιτροπής Πυρόπληκτων του νομού ακολούθησαν μεγάλη συγκέντρωση στον Πύργο και κινητοποιήσεις στον τελευταίο και στην Πάτρα (στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, στην Περιφέρεια), καθώς και παραστάσεις διαμαρτυρίας.

Καθημερινά, όπως τονίζεται και από μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής, η δράση δεν σταματά. Συνεχείς είναι οι ενημερώσεις στα χωριά, όχι μόνο για τα προβλήματα που άφησαν πίσω τους οι φλόγες αλλά κυρίως για τη διεκδίκηση οι κάτοικοι να παραμείνουν στον τόπο τους, να αντιμετωπίσουν τα αγροτικά προβλήματα, τα ζητήματα με την Υγεία στον νομό κ.λπ.

Ηδη προετοιμάζεται νέα κινητοποίηση - συλλαλητήριο, για να προβληθούν και να διεκδικηθούν αιτήματα όπως η αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος για όσο διάστημα απαιτείται μέχρι να επανέλθουν στην προ των πυρκαγιών κατάστασή τους οι καλλιέργειες της ελιάς, της σταφίδας κ.ά.

Ξεχωριστό «κεφάλαιο» αποτελεί η γνήσια λαϊκή αλληλεγγύη, που εκφράζεται από φορείς εντός και εκτός Ηλείας με διάφορους τρόπους. Ιδιαίτερα για την εξασφάλιση ζωοτροφών, η συμβολή του λαού είναι σπουδαία. Σε αυτό το πλαίσιο σημαντική ήταν η πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Οργανισμού του δήμου Πατρέων, ο οποίος σε μια προσπάθεια να τονώσει το ηθικό, αλλά και να διασκεδάσει μικρούς και μεγάλους, περιοδεύει σε χωριά με παραστάσεις Καραγκιόζη, με τη συμβολή καραγκιοζοπαιχτών της πόλης.