Ο «Ριζοσπάστης», σε άλλο ένα οδοιπορικό στα καμένα της Βόρειας Αττικής, ήρθε αντιμέτωπος με την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή, με χιλιάδες στρέμματα δάσους να έχουν γίνει κάρβουνο. Ταυτόχρονα είδε την απόγνωση και την αγωνία του κόσμου, επειδή τα «μεγάλα λόγια» της κυβέρνησης για αποζημιώσεις και αποκατάσταση είναι μακριά από τις ανάγκες των λαϊκών νοικοκυριών, ενώ πάντα υπάρχει ο φόβος ότι ακόμα κι αυτά θα μείνουν στα χαρτιά, ή θα δοθούν τελικά με πολύ κόπο και με το σταγονόμετρο.

Ηδη υπάρχουν καταγγελίες ότι σπίτια πλήρως κατεστραμμένα που στέκουν μόνο τα ντουβάρια χαρακτηρίζονται από τα συνεργεία που κάνουν την καταγραφή των ζημιών «κίτρινα», δηλαδή προσωρινά μη κατοικήσιμα, για να μειωθεί το ποσό της αποζημίωσης.

Για άλλη μια φορά οι κάτοικοι σε αυτές τις περιοχές βίωσαν τον πύρινο εφιάλτη. Σημαντικές υποδομές για όλο το Λεκανοπέδιο, ηλεκτροδότησης και ύδρευσης (αντλιοστάσιο της ΕΥΔΑΠ στην Βαρυμπόμπη, βλάβες σε στύλους της ΔΕΗ την ίδια ώρα που οι πυλώνες υπερύψηλης τάσης μέσα σε οικισμούς λειτουργούσαν σαν αναμεταδότες της φωτιάς) βρέθηκαν απροστάτευτες και τέθηκαν εκτός λειτουργίας με αποτέλεσμα για μέρες πολλά νοικοκυριά να είναι στο σκοτάδι και χωρίς νερό. Ετσι, πέρα από τα δεκάδες καμένα σπίτια, ζημιές και σημαντικές απώλειες είχαν και νοικοκυριά που δεν κάηκαν αλλά χάλασαν συσκευές ή πέταξαν διάφορα τρόφιμα.

Από πολλά στόματα ακούσαμε και πάλι ότι όλη η περιοχή που εκτείνεται από τους Θρακομακεδόνες έως τη Μαλακάσα, τεράστια «φιλέτα γης» που τώρα έχουν γίνει κάρβουνο, έχουν μπει κατά καιρούς στο στόχαστρο διαφόρων επιχειρηματικών συμφερόντων. Αλλωστε και πριν από πολλές δεκαετίες, πολλοί σημερινοί οικισμοί ήταν δάσος που «κόπηκε» σε οικόπεδα και κτίστηκε, αλλού με άδειες και πλήρες ρυμοτομικό σχέδιο, αλλού ως αυθαίρετα, που όμως το κράτος και οι υπηρεσίες του κανονικότατα αξιοποιούσαν για να παίρνουν φόρους, τέλη και λοιπά.

Με αφορμή την τωρινή καταστροφή, κάτοικοι ανασύρουν στη μνήμη τους περιστατικά με στελέχη κατασκευαστικών εταιρειών, που με «τζιπάρες» έκοβαν βόλτες και έκαναν ερωτήσεις το τελευταίο διάστημα για «300 οικόπεδα δίπλα από τους Θρακομακεδόνες και πάνω από τη Βαρυμπόμπη». 'Η για τον παλιότερο - πριν από το 2009 - σχεδιασμό για μεγάλο «πάρκο καινοτομίας και τεχνολογίας» σε έκταση στη Δροσοπηγή και άλλα παρόμοια. Η συγκεκριμένη έκταση μάλιστα έχει καεί και άλλες φορές, όπως διαπιστώσαμε και από τα καρβουνιασμένα μικρά πεύκα 3 έως 5 χρόνων, της φυσικής αναδάσωσης. Στη συγκεκριμένη περιοχή, άλλωστε, το δάσος είναι ήδη «ιδιωτικές ιδιοκτησίες».

Στο ρέμα της Χελιδονούς στους πρόποδες της Πάρνηθας, που μέσω αυτού μεταδόθηκε η φωτιά σε μια τεράστια έκταση, αφού λειτούργησε ως χοάνη, συναντάμε πυροσβέστες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης και τώρα είναι σε επιφυλακή για πιθανές αναζωπυρώσεις.

Λίγες κουβέντες και κοφτά λόγια. Ο ένας μας λέει: «Από όταν πέρασαν οι δασικές πυρκαγιές στην Πυροσβεστική η Δασική Υπηρεσία αποδυναμώθηκε. Τα δάση έχουν μείνει απροστάτευτα, ακαθάριστα, γεμάτα καύσιμη ύλη που σε συνθήκες καύσωνα έγινε μπαρούτι». Ο άλλος συμπληρώνει: «Οσο οι οικισμοί πλησιάζουν στο δάσος, όσο τα δάση εγκαταλείπονται και σε όλη την Ελλάδα ερημώνει η ύπαιθρος, τόσο περισσότερο θα αυξάνονται οι κίνδυνοι».

Συνάδελφός τους προσθέτει: «Φέτος η εντολή ήταν μία: Εκκένωση για να μην υπάρξουν θύματα και τα υπόλοιπα ας καούν». Ενας άλλος πυροσβέστης μάς επισημαίνει ότι «και στο ζήτημα της κατάσβεσης απαιτείται εξειδίκευση, χρειάζεται σχεδιασμός, αξιοποίηση επιστημόνων, δασολόγων, δασοπόνων, αλλά αυτά απαιτούν κονδύλια. Ταυτόχρονα πρέπει να υπάρχει έλεγχος στους διάφορους οργανισμούς διαχείρισης των δασών και πώς αυτοί αξιοποιούν τους πόρους που έχουν».

Η οργή και η απόγνωση των κατοίκων αποτυπώθηκαν στην καταγραφή που κάναμε στην περιοχή. Ο Απόστολος Θεοχαρίδης, από τους πιο παλιούς κατοίκους στην οδό Κρουσόβου στους Θρακομακεδόνες, μας λέει: «Παρατρίχα την γλιτώσαμε. Κάηκε ο περίγυρος, με τα λάστιχα και την παρέμβαση των πυροσβεστών γλίτωσε το σπίτι». Ομως επισημαίνει ότι «και αυτή η φωτιά μόνο τυχαία δεν ήταν. Διάφορα συμφέροντα καραδοκούν».

Το διπλανό σπίτι δεν είχε την ίδια τύχη γιατί ο ιδιοκτήτης του έλειπε και έγινε στάχτη.

Παραδίπλα επίσης η φωτιά έδειξε τα καταστροφικά της αποτελέσματα. Η Ευαγγελία Σακελλαροπούλου, συνταξιούχος νομικός, από το 1991 στην περιοχή, είδε τους κόπους μιας ζωής όλης της οικογένειάς της να χάνονται. Η φωτιά διέλυσε τη σκεπή, από όπου μπήκε στο οίκημα, που μάλιστα είχε πρόσφατα φρεσκαριστεί. Αλλά αυτό που μας λέει με θλίψη είναι: «Λυπάμαι πιο πολύ για τα πολλά βιβλία μου και οικογενειακά κειμήλια, που χάθηκαν αφού ήταν στο πάνω μέρος του σπιτιού». Παράλληλα, μας λέει με μεγάλη οργή και αγανάκτηση ότι οι εκκλήσεις της ίδιας και άλλων κατοίκων για καθαρισμό των γύρω χώρων της παρακείμενης χαράδρας και τη δημιουργία αντιπυρικής ζώνης δεν εισακούστηκαν ποτέ.

Λίγο πιο πάνω, στην οδό Δημητρίου Πολιορκητή, που ήταν στο πέρασμα της φωτιάς η οποία μεταδόθηκε ταχύτατα ειδικά μετά τη δεύτερη αναζωπύρωση από τα ρέματα, βλέπουμε ένα καμένο σπίτι, αλλά και κατοίκους να μας λένε ότι έσωσαν τα σπίτια τους γιατί παρά την εντολή εκκένωσης έμειναν με τα λάστιχα, μέχρι να έρθει η Πυροσβεστική.

Η Βασιλεία Τσουρίδου, απέναντι, μας δείχνει τον καμένο περίγυρο του σπιτιού που ευτυχώς σώθηκε. Δημόσιοι υπάλληλοι μαζί με τον σύζυγό της, με πολύ κόπο έχτισαν το σπίτι τους και το είδαν να κινδυνεύει.

Στη διαδρομή από Θρακομακεδόνες για Βαρυμπόμπη κυριαρχεί το μαύρο. Στην Ανω Βαρυμπόμπη υπάρχει μια περιοχή που λέγεται Οικισμός Ν751. Πρόκειται για οικόπεδα που δόθηκαν από το αστικό κράτος σε Ελληνες στρατιώτες που στάλθηκαν «σαν πρόβατα σε σφαγή» στον πόλεμο της Κορέας. Υστερα, τα οικόπεδα αυτά πέρασαν στους απογόνους τους.

Τα καμένα σπίτια εκεί υπολογίζονται σε 10. Η οικογένεια Ελευθερίου, στο οικόπεδο που βρήκε από τον παππού, είχε χτίσει ένα σπίτι, στον οικισμό που παρέμεινε εκτός σχεδίου πόλης, ενώ το κράτος εισέπραττε όλα αυτά τα χρόνια τα ανάλογα έσοδα. Τώρα το σπίτι αυτό καταστράφηκε ολοσχερώς και μάλιστα χαρακτηρίζεται «κίτρινο», ενώ η οικογένεια εκφράζει ανησυχία για τις διαδικασίες της αποζημίωσης.

Προχωρώντας στον κύριο ιστό της Βαρυμπόμπης, οι κάτοικοί της περιμετρικά της πλατείας αλλά και ψηλότερα στην περιοχή του Αγίου Πέτρου, κινδύνευσαν δύο φορές, με το ξέσπασμα της πυρκαγιάς την Τρίτη 3/8 και την Παρασκευή 6/8, όπως και από την πλευρά της Τατοΐου. Στην οδό Ροδοδάφνης 9, 3 οικογένειες είναι σε απόγνωση στον δρόμο. Η πολυκατοικία έχει καρβουνιάσει καταστρέφοντας οικιακό εξοπλισμό, εγκαταστάσεις, το γύρω περιβάλλον.

Η Αργυρώ Χασιώτη, που νοίκιαζε το ισόγειο, μας δείχνει με θλίψη το κατεστραμμένο νοικοκυριό της, το σαλόνι μαύρο, κατεστραμμένος ο οικιακός εξοπλισμός της, καμένο ένα μικρό κουνελάκι, που δεν πρόλαβε να βγάλει. Παντού μαύρο, ακόμα και τα ρούχα στις ντουλάπες θρυψαλιάζονται. «Οταν μπήκε η φωτιά δεν είχα κουράγιο να μείνω. Είχαμε χάσει δύο φίλους στο Μάτι, τώρα δεν μπορώ να γυρίσω εδώ. Τα χάσαμε όλα».

Παραπάνω, η οικογένεια Παπαδόπουλου βλέπει τα πάντα γύρω να είναι καμένα. Το σπίτι γλίτωσε αλλά έχουν γίνει ζημιές μένοντας 5 μέρες χωρίς ρεύμα. Ο Μιχάλης, ένα νεαρό παιδί, μας λέει με θυμό: «Σε τι περιβάλλον θα ζήσουμε με όλο αυτό το μαύρο γύρω μας». Πάντως αποφασιστικά τονίζει: «Δεν θα επιτρέψουμε να μπουν στο δάσος διάφορα συμφέροντα. Αν πάνε να χτίσουν κάτι, πρώτος θα το γκρεμίσω».

Πηγαίνοντας προς Κρυονέρι, όπου υπάρχουν τουλάχιστον 25 καμένα σπίτια, έχουν στηθεί καζάνια για μοίρασμα φαγητού σε πυρόπληκτους. Τα σημάδια της φωτιάς είναι εμφανή στα 50 - 60 μέτρα από την πλατεία. Το αλσύλλιο δίπλα στην παιδική χαρά έχει γίνει στάχτη.

Κοντά στο ρέμα της Χελιδινούς ο Νίκος Πανταζόπουλος γλίτωσε το σπίτι από τη φωτιά που έφτασε στην αυλή. Μας λέει ότι «το σπίτι του είχε καεί σε αντίστοιχη φωτιά το 2008. Τώρα με γλίτωσε η πρόληψη να καθαρίσω τριγύρω αλλά τα συμφέροντα στην περιοχή είναι πολλά και γι' αυτό θέλουν τόσο επίμονα να την κάψουν».

Λίγο πιο πέρα, στην οδό Αλάτσατων, η ρεματιά κάηκε όλη, ενώ λίγο μετά ήταν το 1ο Δημοτικό Σχολείο Κρυονερίου, που ευτυχώς δεν είχε ζημιές. Στην πλατεία ο ιδιοκτήτης επιχείρησης εστίασης Δημήτρης Κυρανάκης είδε το μαγαζί και το σπίτι του από πάνω να έχει μεγάλες ζημιές από τη φωτιά που τα έζωσε. Οπως μας είπε, «θα το παλέψω και θα αποκαταστήσω τις ζημιές, όμως το δάσος που χάθηκε είναι η μεγαλύτερη απώλεια για τις επόμενες γενιές».

Ιδια εικόνα μάς μεταφέρει και ο Δ. Παπαδόπουλος, που το σπίτι του δίπλα στη βιομηχανική ζώνη της περιοχής σώθηκε στο παρά πέντε με τη βοήθεια των γειτόνων, ωστόσο επισημαίνει ότι για άλλη μια φορά «αυτό που λείπει είναι η πρόληψη, οι καθαρισμοί των δασών και των ρεμάτων από την πλευρά της Δασικής Υπηρεσίας».

Μεγάλες ζημιές έχουν γίνει σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις σε Αγ. Στέφανο και Αφίδνες, ενώ αποκαρδιωτική είναι η κατάσταση στο περιβάλλον στη Δροσοπηγή και την Ιπποκράτειο Πολιτεία, όπου υπάρχουν και καμένα σπίτια. Η περιοχή μια βδομάδα μετά τη φωτιά είναι νεκρό τοπίο που ακόμα καπνίζει, ενώ έχουν παραμείνει δυνάμεις για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων.

Σε όλη την περιοχή της Βόρειας Αττικής οι κομμουνιστές βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στη μάχη για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και κοντά στους κατοίκους που χτυπήθηκαν. Ο Θέμης Γκιώνης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, η Διαμάντω Μανωλάκου και ο Γιάννης Γκιόκας, μέλη της ΚΕ και βουλευτές, περιόδευσαν πολλές φορές στην περιοχή, μαζί με άλλα στελέχη και μέλη της Οργάνωσης και εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους με τη «Λαϊκή Συσπείρωση». Με την πρώτη συγκέντρωση του Κόμματος, την περασμένη Δευτέρα στον Αγιο Στέφανο, απηύθυναν κάλεσμα οι ίδιοι οι κάτοικοι να συγκροτήσουν Επιτροπή Πυροπλήκτων για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και αποζημιώσεις στο 100%.