ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 3 Δεκέμβρη 2020
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Εφυγε» από τη ζωή η Δάφνη Σκούρα

«

Εφυγε» χτες από τη ζωή η σπουδαία ηθοποιός και αγωνίστρια Δάφνη Σκούρα. Η κηδεία της θα γίνει σήμερα Πέμπτη, στις 2.30 μ.μ., στην εκκλησία Παναγίτσα στο Μάτι.

Γεννημένη στο Παγκράτι, με μικρασιατική καταγωγή, η Δάφνη από μικρή ηλικία έκανε φανερό το ταλέντο της στην υποκριτική. Από μαθήτρια κιόλας παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στη Σχολή της Μαρίκας Κοτοπούλη, ενώ σε όλη την πορεία της στο σανίδι διέπρεψε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους του εθνικού και διεθνούς ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε με κορυφαίους σκηνοθέτες και θιάσους, ενώ για πολλά χρόνια υπήρξε και η ίδια θιασάρχης, αφήνοντας το αποτύπωμά της στο χώρο του θεάτρου. Βοήθησε και στήριξε ως θιασάρχης πολλούς ηθοποιούς - αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, που πάλευαν να βρουν ένα μεροκάματο όταν επέστρεψαν από τις εξορίες και τις φυλακές.

Παράλληλα με την πορεία της στην τέχνη, η Δάφνη είχε σημαντική συμβολή στους αγώνες του λαού μας. Υπήρξε ενεργό μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Στρατεύτηκε με το δίκιο του λαού, αξιοποιώντας τη διεισδυτικότητα της τέχνης που υπηρετούσε σε όλη την πορεία της ζωής της. Ηδη από την περίοδο της Κατοχής συμμετέχει ενεργά στην Εθνική Αντίσταση. Το 1943 - '44 διακινούσε προκηρύξεις του ΕΑΜ στο κέντρο της Αθήνας, αψηφώντας όλους τους κινδύνους, ενώ η φωνή της ακουγόταν τα βράδια από το «χωνί» στις συνοικίες του Βύρωνα και του Υμηττού. Μάλιστα, είναι πολύ σημαντικές οι μαρτυρίες της για τους τρεις ηρωικούς ΕΠΟΝίτες, που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο «Κάστρο» του Υμηττού και ήταν φίλοι της. Μετά τα Δεκεμβριανά, εξαιτίας της δράσης της, ο διευθυντής του θεάτρου «Κοτοπούλη» δεν ανανέωσε τη σύμβασή της, γιατί κάποιος την «κάρφωσε» ότι θεάθηκε να συμμετέχει σε διαδήλωση με κόκκινες σημαίες.

Το 1958 παντρεύεται τον αγωνιστή δικηγόρο, μετέπειτα πρόεδρο της ΕΕΔΥΕ και επίτιμο πρόεδρο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, Ευάγγελο Μαχαίρα. Aυτό, μαζί με τη συμμετοχή της στους κοινωνικούς αγώνες, θα προκαλέσει την απόλυσή της από το Εθνικό Θέατρο και το ραδιόφωνο, καθώς και τη στέρηση του διαβατηρίου της. Με τους Μάνο Κατράκη και Μήτσο Λυγίζο θα είναι τιμητική φρουρά στην κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη και λίγο αργότερα θα γίνει ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Νεολαίας Λαμπράκη. Είχε σημαντική συμβολή στον αγώνα κατά των ναρκωτικών και στην Κίνηση για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών Αποζημιώσεων από την εποχή της Κατοχής.

Ξεχωριστή, όμως, ήταν η προσφορά της στο αντιπολεμικό - αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, μέσα από τις γραμμές της ΕΕΔΥΕ. Η Δάφνη Σκούρα ήταν από τις προσωπικότητες που υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη της ΕΕΔΥΕ το 1955, ανέπτυξε πλούσια δράση μέσα από την Επιτροπή Ειρήνης Διανοούμενων και Καλλιτεχνών της ΕΕΔΥΕ, ενώ για πάνω από 20 χρόνια διετέλεσε μέλος του Εθνικού της Συμβουλίου.

Η ΕΕΔΥΕ, οι αγωνιστές του αντιπολεμικού - αντιιμπεριαλιστικού κινήματος αποχαιρετάμε με θλίψη την αγωνίστρια Δάφνη Σκούρα. Η παρακαταθήκη που αφήνει μέσα από την τέχνη, τη δράση, αλλά προπαντός μέσα από τη σεμνή στάση ζωής που τη χαρακτήριζε, είναι πολύ σημαντική για τους αγώνες μας για πραγματική ειρήνη, φιλία, αλληλεγγύη, αμοιβαίες και επωφελείς σχέσεις μεταξύ των λαών. Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην κόρη της Αλεξία, στα εγγόνια της Νίκο και Δάφνη, καθώς και σε όλους τους οικείους της.

Η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), με ανακοίνωσή της, αποχαιρετά με μεγάλη θλίψη την σπουδαία ηθοποιό και αγωνίστρια του αντιπολεμικού - αντιιμπεριαλιστικού, συνολικά του λαϊκού κινήματος, Δάφνη Σκούρα.

Χαρακτικό του Τάσσου θα μας συντροφεύει καθημερινά...

Στο νέο σταθμό του μετρό στη Νίκαια θα αναρτηθεί το έργο του «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου»

«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Οι γυναίκες, 77x58 εκ.
«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Οι γυναίκες, 77x58 εκ.
«Το δικό μου χέρι ξεκινά από την καρδιά...», έλεγε ο σπουδαίος χαράκτης μας Α. Τάσσος. Και πράγματι, ο Τάσσος με την αλήθεια των έργων του «χάραξε» ανεξίτηλα στη μνήμη μας τις μεγάλες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας, έδωσε σχήμα και μορφή στον αγώνα για το δίκιο και την κοινωνική απελευθέρωση. Το έργο του είναι μεγάλο, όπως μεγάλος είναι και ο ίδιος, γιατί αφουγκράστηκε, συνδέθηκε και εξέφρασε τις αγωνίες, τις ελπίδες, τους αγώνες, την προοπτική του λαού μας.

Ο καινούργιος σταθμός του μετρό στη Νίκαια θα κοσμείται με το χαρακτικό που φιλοτέχνησε ο σπουδαίος μας χαράκτης το 1961, με τίτλο «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου», γνωστό και ως «Επιτάφιος». Η νέα εκτύπωση έγινε τον Ιούλη του 2020 από την χαράκτρια Τάσα Χαροκόπου. Το έργο είναι έτοιμο προς τοποθέτηση στην ειδική προθήκη που σχεδιάστηκε, στο χώρο κοινού και εισιτηρίων του σταθμού.

Πρόκειται για ένα έργο άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορική και αγωνιστική παράδοση της Νίκαιας. Ο Α. Τάσσος σχεδίασε και χάραξε το έργο το 1961, με σκοπό να τυπώσει δέκα αντίτυπα. Τελικά τυπώθηκαν μόνο πέντε. Το πρώτο αντίτυπο, που είχε εκτεθεί και στην περίφημη έκθεσή του στον «Ζυγό» το 1964, το δώρισε στο δήμο της Νίκαιας και αργότερα το κατέστρεψε η χούντα. Το 1977 ο χαράκτης το ανατύπωσε και το δώρισε ξανά στο δήμο Νίκαιας, στην επέτειο του Μπλόκου της Κοκκινιάς, με χειρόγραφη αφιέρωση. Το γεγονός ότι ο ίδιος επέλεξε το συγκεκριμένο έργο για το δήμο Νικαίας, και μάλιστα το τύπωσε δύο φορές, αποδεικνύει την επιθυμία του να τιμήσει με ένα από τα σημαντικότερα έργα του την ιστορία και τη σημασία του Μπλόκου της Κοκκινιάς.

* * *

Η δεκαετία του 1960 είναι ιδιαίτερα σημαντική για την καλλιτεχνική πορεία του Τάσσου, αφού τότε διαμορφώνεται οριστικά η καλλιτεχνική του ιδιοσυγκρασία. Η ολοσχερής κυριαρχία των ανθρώπινων μορφών στη σύνθεσή του και το άπλωμά της σε ολοένα και μεγαλύτερες επιφάνειες αναδεικνύουν τη βαρύτητα και το μεγαλείο του ανθρώπου ως κοινωνικού όντος και υποκειμένου της Ιστορίας, ενώ η αντιπαράθεση άσπρου - μαύρου τον διευκολύνει να εκφράσει αποτελεσματικότερα τη διαλεκτική ενότητα και πάλη των αντιθέτων, προπαντός του θανάτου κάθε είδους με τη ζωή.

«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Οι άντρες, 77x58 εκ.
«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Οι άντρες, 77x58 εκ.
Η «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» είναι το πρώτο μεγάλο τρίπτυχο που δημιούργησε ο Τάσσος, συνολικής διάστασης 2,70 μέτρων, και απεικονίζει μια σκηνή θρήνου. Επίσης είναι η πρώτη του απόπειρα να δημιουργήσει μια χαρακτική μνημειακή σύνθεση, να χρησιμοποιήσει δηλαδή τις μεθόδους της χαρακτικής προκειμένου να δημιουργήσει ένα έργο που μοιάζει με επιτοίχιο ανάγλυφο μεγάλων διαστάσεων.

Στο συγκεκριμένο έργο μπορεί κανείς να αντιληφθεί το βαθύτερο νόημα των έργων του χαράκτη, όπως ο ίδιος το είχε διατυπώσει: «Στα έργα μου υπάρχει η ανθρώπινη οδύνη, αλλά και η αποφασιστικότητα. Οι άνθρωποι που κινούνται στα έργα μου σηκώνουν το βάρος της σκλαβιάς και της τυραννίας. Αλλά είναι τόσο αλύγιστοι εκφραστικά, που δεν μπορούν παρά να μένουν όρθιοι ως το τέλος. Ορθιοι ακόμα κι όταν πέφτουν...». Απεικονίζονται εκατέρωθεν δύο ομάδες νέων, τρεις γυναίκες αριστερά και τέσσερις άνδρες δεξιά, πλαισιώνοντας τον νεκρό, ο οποίος καταλαμβάνει ασφυκτικά το χώρο στο κέντρο, μαζί με τέσσερις γυναίκες που θρηνούν. Ολες οι μορφές έχουν σχεδιαστεί με εξαιρετικά αδρές γραμμές, πολύ βαριά περιγράμματα και ελάχιστες λεπτομέρειες. Αυτό που ενδιαφέρει τον χαράκτη είναι η συγκρατημένη απόδοση του συναισθήματος μέσα από βλέμματα εγκαρτέρησης. Κανένα από τα πρόσωπα σε όλο το τρίπτυχο δεν εξωτερικεύει τη θλίψη στο πρόσωπό του. Η μάνα του νεκρού, σκυμμένη πάνω στο στήθος του, δεν αποκαλύπτει τον δικό της πόνο. Οι υπόλοιπες τρεις γυναίκες της κεντρικής σύνθεσης, αλλά και όλες οι μορφές δεξιά και αριστερά, παρακολουθούν με βαθιά θλίψη, αλλά συγκρατημένη στάση. Η πίεσή τους διακρίνεται μόνο μέσα από τα βλέμματά τους και τα μεγάλα, σφιγμένα χέρια τους...

«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Ο νεκρός, 72x154 εκ.
«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» - Ο νεκρός, 72x154 εκ.
Το ΚΚΕ αποχαιρετά με θλίψη την αγωνίστρια και σπουδαία ηθοποιό Δάφνη Σκούρα

Σε ανακοίνωσή του για το θάνατο της ηθοποιού Δάφνης Σκούρα, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:

«Το ΚΚΕ αποχαιρετά με θλίψη την αγωνίστρια και σπουδαία ηθοποιό Δάφνη Σκούρα.

Από τα 13 της βρέθηκε στον κόσμο του θεάτρου, ενώ ήταν ακόμη μαθήτρια της Μαρίκας Κοτοπούλη, και από τότε υπηρέτησε το θέατρο και τον κινηματογράφο με ευγένεια και μοναδικό ήθος, συνεργαζόμενη με τα μεγαλύτερα ονόματα και δίνοντας ανεπανάληπτες ερμηνείες, όπως στα έργα "Βαθιές είναι οι ρίζες" και "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται".

Σε όλη της τη ζωή υπήρξε λαϊκή αγωνίστρια, συμμετέχοντας στην ΕΑΜική Αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής, στη Νεολαία Λαμπράκη στη συνέχεια και στον αντιδικτατορικό αγώνα ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών.

Είχε παντρευτεί τον δικηγόρο Ευάγγελο Μαχαίρα, διοικητή μονάδων του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της Κατοχής, πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, πρόεδρο της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και την Ειρήνη, πρόεδρο του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης.

Θα την θυμόμαστε πάντα για όλα όσα πρόσφερε στο λαό με την τέχνη και τη δράση της, αλλά και για τη σεμνότητα και την ταπεινοφροσύνη της, που συμπυκνώνεται σε μια φράση της: "Μα δεν έκανα τίποτα. Εκανα ό,τι έκαναν και όλοι οι άλλοι".

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην κόρη της Αλεξία και στα εγγόνια της Νίκο και Δάφνη».



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ