Συνεχίζονται τα παζάρια με φόντο την προσεχή Σύνοδο Κορυφής

Στο μεταξύ, συνεχίστηκαν και χτες οι τριβές με αφορμή την παρεμπόδιση από την Τουρκία ελέγχου που επιχείρησε να κάνει γερμανική φρεγάτα σε τουρκικό φορτηγό πλοίο, το οποίο θεωρήθηκε ύποπτο για μεταφορά όπλων στη Λιβύη.

Τη Δευτέρα, το τουρκικό ΥΠΕΞ κάλεσε τους πρέσβεις της ΕΕ και της Ιταλίας, καθώς και τον Γερμανό επιτετραμμένο (ο έλεγχος διατάχτηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Ειρήνη», που τελεί υπό ελληνική διοίκηση αυτή την περίοδο), προκειμένου να διαμαρτυρηθεί και να καταγγείλει παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου.

Σε ανακοίνωσή του μάλιστα ανέφερε ότι είναι αμφισβητήσιμος ο σκοπός της «Ειρήνη», σημειώνοντας πως πρόκειται για μεροληπτική επιχείρηση, ενώ ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι μίλησε για «παράνομη επέμβαση».

Σε νεότερη παρέμβασή του, χτες, ο Τσαβούσογλου είπε πως «η επιβίβαση σε εμπορικά πλοία σαν πειρατές αποτελεί παραβίαση του νόμου. Θα απαντήσουμε και επί του πεδίου, ενώ θα εξετάσουμε και όλα τα νομικά και πολιτικά μέσα. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Αυτή είναι η εντολή του Προέδρου μας».

Πάντως η Γερμανίδα υπουργός Αμυνας είπε ότι «οι στρατιώτες συμπεριφέρθηκαν σωστά και ενήργησαν σύμφωνα με την εντολή της ευρωπαϊκής αποστολής "Ειρήνη". Οι κατηγορίες που διατυπώνονται κατά των στρατιωτών είναι αδικαιολόγητες».

Ο δε Ελληνας ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας, στη γνωστή γραμμή που εμφανίζει την ΕΕ και τα παζάρια της με την Τουρκία ως «εγγυητή» απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, έσπευσε χτες με δήλωσή του να ισχυριστεί πως «καθίσταται κοινός τόπος στην Ευρώπη ότι η Τουρκία έχει επιλέξει να δρα υπονομευτικά του Διεθνούς Δικαίου και των ευρωπαϊκών στοχεύσεων. Να συμπεριφέρεται ως αναθεωρητικός, αποσταθεροποιητικός παράγοντας (...) για τις προτεραιότητες και τις αξίες που εκφράζει και προωθεί η ΕΕ».

Κατηγόρησε την Τουρκία ότι «με τις νέες παράνομες ενέργειές της δυναμιτίζει την προοπτική για διάλογο με τη χώρα μας. Δυστυχώς, δεν αφήνει περιθώριο για οποιοδήποτε θετικό θεματολόγιο στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Εχοντας αρνηθεί με τις πράξεις της οποιαδήποτε κίνηση που θα σηματοδοτούσε, έστω και κατ' ελάχιστον, αλλαγή στη στάση της έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου και διάθεση ανταπόκρισης στις εκκλήσεις της ΕΕ, η Τουρκία κλείνει μόνη της το παράθυρο ευκαιρίας που είχε ανοίξει με τη δική μας θετική στάση και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Δόθηκε στην Τουρκία κάθε ευκαιρία μέχρι σήμερα. Η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε». Στη συνέχεια ισχυρίστηκε πως «οιαδήποτε εκ του πονηρού εκδήλωση δήθεν "καλής θέλησης" της τελευταίας στιγμής, οποιαδήποτε προσχηματική "θετική" χειρονομία, θα έχει μόνο στόχο να αμβλυνθεί η εικόνα της κατ' εξακολούθηση απαράδεκτης παραβατικής συμπεριφοράς».

Κατά τον Ν. Δένδια, αυτή τη φορά, «ανεξαρτήτως όψιμων δηλώσεων, η Τουρκία δεν είναι εύκολο να ξεγελάσει την ΕΕ. Η ΕΕ δεν είναι αφελής. Η Ελλάδα βεβαίως μένει πάντα πιστή στην ιδέα του ειλικρινούς διαλόγου. Αλλά απαιτεί ως προς τούτο συνομιλητή που θα έχει αποδείξει την υπακοή του στο Διεθνές Δίκαιο ως διαρκή επιλογή και όχι ως σημαία ευκαιρίας».

Ενόψει της Συνόδου Κορυφής, χτες είχαν τηλεφωνική επικοινωνία ο Κυρ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρο της Κύπρου Ν. Αναστασιάδης.

Νωρίτερα, τηλεφωνικές συνομιλίες πραγματοποίησε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με τους ομολόγους του της Αλγερίας, Σαμπρί Μπουκαντούμ, της Αιγύπτου, Σαμέχ Σούκρι, και της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η Τουρκία εξέδωσε χτες τρεις ακόμα προκλητικές NAVTEX, θέτοντας ξανά ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης έξι νησιών του Αιγαίου (Ικαρία, Πάτμος, Χίος, Σάμος, Λήμνος, Σαμοθράκη).

Την ίδια στιγμή, ο Τσαβούσογλου στη συνέντευξή του διαβεβαίωσε πως «οι δραστηριότητές μας στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται», επιμένοντας ότι «Ορούτς Ρέις» και «Μπαρμπαρός» συνεχίζουν έρευνες «στη δική μας υφαλοκρηπίδα» και ότι η Ελλάδα προβάλλει «μαξιμαλιστικά επιχειρήματα». Ισχυρίστηκε επιπλέον πως «παρά την αδιάλλακτη στάση τους, εμείς τονίζουμε με κάθε ευκαιρία ότι είμαστε ανοιχτοί για διάλογο. Η πρόθεσή μας είναι να ξεκινήσουμε διερευνητικές συνομιλίες. Εάν η Ελλάδα είναι έτοιμη, κι εμείς είμαστε έτοιμοι». Αναφερόμενος στο Κυπριακό, είπε ότι «το διζωνικό - δικοινοτικό ομοσπονδιακό μοντέλο, το οποίο συζητείται εδώ και δεκαετίες, δεν έχει επιλύσει το Κυπριακό. Είναι προφανές ότι δεν θα το λύσει ούτε στο εξής. Ούτε εμείς ούτε οι Τουρκοκύπριοι έχουμε να χάσουμε άλλα 50 χρόνια για να διαπραγματευτούμε ένα μοντέλο που δεν φέρνει λύση». Επέμεινε τέλος για την «αξιοποίηση» του «φιλέτου» των Βαρωσίων, λέγοντας ότι «εμείς πιστεύουμε πως θα ξεκινήσει μια νέα εποχή, που θα ωφελήσει όλους, ως αποτέλεσμα των εργασιών που θα πραγματοποιηθούν με σεβασμό στα δικαιώματα ιδιοκτησίας».

Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό, την επόμενη Δευτέρα 30 Νοέμβρη φτάνει στην Κύπρο η Τζέιν Χολ Λουτ, ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, η οποία την 1η Δεκέμβρη θα συναντήσει τον Ν. Αναστασιάδη και τον ηγέτη του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ.

Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κυριάκος Κούσιος, οι επαφές της Λουτ θα γίνουν στο πλαίσιο της προετοιμασίας μιας άτυπης 5μερούς για το Κυπριακό, η οποία προγραμματίζεται για μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων. Πρόσθεσε δε ότι δεν αποκλείεται να ακολουθήσει και δεύτερος γύρος επαφών της Λουτ με τις δύο πλευρές.

Τη σημασία της Ενέργειας ως βασικού παράγοντα για τη «σταθερότητα» των σχεδιασμών του κεφαλαίου και των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ ανέλυσε ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας, στη 16η διαδικτυακή διάσκεψη του «Economist» για την Κύπρο, όπου ήταν κεντρικός ομιλητής στη θεματική «Ενεργειακή διπλωματία σε ταραγμένους καιρούς».

Ο Ελληνας υπουργός εμφάνισε τα «πολυμερή σχήματα» συνεργασίας μέσω των οποίων προωθούνται τα σχέδια συνεκμετάλλευσης στην περιοχή ως απόδειξη των «διαθέσεων συνεργασίας» που έχει η Ελλάδα, παραθέτοντας ως προτερήματα τη «θετική ανταπόκριση» που προσφέρουν «σημαίνοντες διεθνείς δρώντες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών» σε φόρουμ όπως το «East Med Gas Forum», για την προώθηση των σχεδιασμών τους απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Μάλιστα - ως «μπούσουλα» των σχετικών «διευθετήσεων» - ανέφερε τις συμφωνίες που υπογράφτηκαν με Ιταλία, Αίγυπτο και Αλβανία, με τις οποίες παραχωρούνται κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και ανοίγουν ακόμη πιο επικίνδυνοι δρόμοι, ως παραδείγματα θετικών συνεργασιών, προσθέτοντας - απευθυνόμενος προφανώς και στην Αγκυρα - ότι «οι συνεργατικές πρωτοβουλίες στην περιοχή είναι ανοικτές σε όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες». Κατέληξε δε επαναλαμβάνοντας «τις δυνατότητες για πρόοδο, ανάπτυξη και σταθερότητα που προσφέρει η Ενέργεια όταν επιλέγεται η οδός της διπλωματίας, της συνεργασίας και του διεθνούς δικαίου, κατ' αντιδιαστολή με την προοπτική διεύρυνσης των ανισοτήτων και διακινδύνευσης της ειρήνης από μονομερή επιδίωξη τετελεσμένων και διπλωματία των κανονιοφόρων».

Στο ίδιο μήκος κύματος, στο συνέδριο έκανε παρέμβαση και ο ΥΠΕΞ της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, τονίζοντας ότι η «περιφερειακή συνεργασία» μπορεί να αποτελέσει το δρόμο για την ευημερία στην περιοχή, αλλά και ότι οι πολυμερείς μηχανισμοί είναι ανοιχτοί και για άλλες χώρες στην περιοχή, υπό τον όρο ότι αυτές σέβονται το διεθνές δίκαιο. Μίλησε για «θετική ατζέντα» που έχουν τέτοια σχήματα, αλλά και για «ευεργετική επίδραση» που μπορεί αυτά να έχουν «στην επίλυση μακροχρόνιων προβλημάτων» όπως και το Κυπριακό. Μεταξύ άλλων, υποστήριξε ότι μια «ορθολογικά σκεπτόμενη» Τουρκία θα μπορέσει να καταλάβει ότι η πορεία, μέσω της οποίας εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά της, δεν μπορεί να βασίζεται στην αντιπαράθεση, στην παραβίαση του διεθνούς δικαίου, στην παρέμβαση και στην αποσταθεροποίηση, αλλά ότι θα πρέπει να συμπράξει με άλλες χώρες της περιοχής και κατέληξε λέγοντας ότι «η ενεργειακή διπλωματία, που αποτελεί μέρος ενός οράματος που μοιράζεται η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της περιοχής, άνοιξε νέους δρόμους για συνεργασία και κατανόηση».

Δίνοντας και το πραγματικό αντικείμενο της συζήτησης, σε αυτή παρενέβη και ο πρώην Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για πολιτικές υποθέσεις, Νίκολας Μπερνς, που αναφέρθηκε στην «ιδιαίτερα ενεργή εξωτερική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο», που οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν το επόμενο διάστημα, ξεχωρίζοντας μεταξύ των σημαντικότερων προκλήσεων για την Ουάσιγκτον τον ανταγωνισμό με την Κίνα. Μεταξύ άλλων ο Μπερνς αναγνώρισε τη συνθετότητα της διαπραγμάτευσης με την Τουρκία, υποστηρίζοντας ότι «η Τουρκία θεωρείται πρόβλημα και στα δύο κόμματα στις ΗΠΑ», χωρίς φυσικά να αμφισβητήσει τη σημασία διατήρησης της συνεργασίας με την Αγκυρα.