Copyright 2020 The Associated

Από τη φιέστα το Σάββατο, όταν φάνηκε ότι ο Μπάιντεν θα κέρδιζε την Πενσιλβάνια. Στο κέντρο μαζί με την Χάρις, νέα αντιπρόεδρο

Οι βαριές επιπτώσεις της πανδημίας, που επιταχύνουν την καπιταλιστική κρίση, οι σφοδρές ενδοαστικές αντιθέσεις που έγιναν ορατές ποικιλοτρόπως στις προεδρικές εκλογές και ο διχασμός του αμερικανικού λαού, που στοιχήθηκε πίσω από Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους, χαρακτηρίζουν το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, το οποίο αναδεικνύει τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ωστόσο η επόμενη μέρα βρίσκει τις ΗΠΑ σε νέες δυσκολίες στον σφοδρό ανταγωνισμό με άλλες ανερχόμενες δυνάμεις και ειδικά την Κίνα, που απειλεί την πρωτοκαθεδρία τους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Την ίδια ώρα διευρύνονται και οι αντιθέσεις με συμμάχους, όπως η ΕΕ, που προτίθεται να αυξήσει τους δασμούς σε αμερικανικά εισαγόμενα προϊόντα αεροναυπηγικής, αξίας περίπου 4 δισ., δύο μέρες μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, κίνηση ενδεικτική των σφοδρών συγκρούσεων συμφερόντων οι οποίες θα συνεχιστούν και με τη νέα κυβέρνηση.

Παράλληλα, ενδεικτική της σφοδρότητας των αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό των ΗΠΑ είναι και η απροθυμία του απερχόμενου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να δεχτεί το αποτέλεσμα - αντ' αυτού συνεχίζει μέσω δικαστικών διώξεων να προβάλλει αιτιάσεις για «νοθεία», επιμένοντας πως το παιχνίδι δεν έχει κριθεί, τουλάχιστον όχι επίσημα... Η στάση αυτή φέρνει αντιπαραθέσεις και στο εσωτερικό των Ρεπουμπλικάνων. Ο πρώην Πρόεδρος Τζορτζ Μπους έσπευσε αφενός να συγχαρεί τον Μπάιντεν για τη νίκη του και αφετέρου να υπερασπιστεί το δικαίωμα του Τραμπ να κινηθεί δικαστικά για να εξασφαλιστεί το εκλογικό αποτέλεσμα.

Από την άλλη ο Ρεπουμπλικάνος επικεφαλής στη Γερουσία, Μιτς ΜακΚόνελ, αρνήθηκε να δώσει συγχαρητήρια στον Μπάιντεν αλλά και να υπερασπιστεί τη θέση του Τραμπ, που δεν αναγνωρίζει την ήττα «πριν μιλήσουν τα δικαστήρια». Ο σύμβουλος και γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, εμφανίζεται σύμφωνα με το «Bloomberg» να προσπαθεί να πείσει τον Τραμπ να αποδεχτεί την ήττα του, αν και μπορεί να συνεχίσει τις δικαστικές προσφυγές. Ο Ρεπουμπλικάνος πρώην κυβερνήτης του Νιου Τζέρσι, Κρις Κρίστι, σημείωσε ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα πρέπει κάποια στιγμή να συμφιλιωθούν με την ιδέα της νίκης του Μπάιντεν.

Χτες, πάντως, ο Τραμπ ανακοίνωσε την αποπομπή του υπουργού Αμυνας Μαρκ Εσπερ και ανήγγειλε με ικανοποίηση την αντικατάστασή του από τον διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας, Κρίστοφερ Μίλερ.

Μετά τους πανηγυρισμούς για τη νίκη που εξασφάλισαν οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν και Κάμαλα Χάρις, επιτυγχάνοντας πρωτιά και σε επίπεδο εκλεκτόρων (290 σε σύνολο 538, έναντι 214 του Τραμπ, ενώ η καταμέτρηση συνεχίζεται ακόμα σε 3 Πολιτείες) και σε επίπεδο λαϊκής ψήφου (πάνω από 75,4 εκατομμύρια ψήφοι και ποσοστό 50,68%, έναντι 70,9 εκατ. ψήφων και 47,65% του Τραμπ), το επιτελείο του 46ου Προέδρου των ΗΠΑ άρχισε να καταστρώνει σχέδια για τη διαχείριση της εξουσίας.

Ο νέος πρόεδρος διακηρύσσει ότι σχεδιάζει μία κυβέρνηση «ανοιχτή σε όλους», ενώ η «ισοπαλία» στη Γερουσία είναι δεδομένη και απαιτούνται συμβιβασμοί. Στη δε Βουλή των Αντιπροσώπων οι Δημοκρατικοί είχαν απώλειες, παρότι διατήρησαν την πλειοψηφία, με 215 έναντι 196. «Θα είμαι Πρόεδρος που επιδιώκει την ένωση όχι το διχασμό. Είναι η ώρα η Αμερική να γιατρευτεί», σημείωσε και διακήρυξε ότι μέσα στις πρώτες 100 μέρες της θητείας του οι ΗΠΑ θα επανενταχθούν στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, θα επιστρέψουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και θα άρουν την απαγόρευση εισόδου σε πολίτες από ορισμένες μουσουλμανικές χώρες. Εχει ακόμη ανακοινώσει ότι θα αναλάβει δράση, με διατάγματα, για να αποκαταστήσει αδικίες από τη διακυβέρνηση Τραμπ, ειδικά ως προς το μεταναστευτικό ζήτημα.

Οι βασικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης, σύμφωνα με όσα ανάρτησαν οι Μπάιντεν και Χάρις στην ιστοσελίδα μεταβατικής διακυβέρνησης «BuildBackBetter.com», θα είναι οι ακόλουθες τέσσερις: Καταπολέμηση της πανδημίας, ανάκαμψη της οικονομίας, αντιμετώπιση ρατσιστικών ανισοτήτων, αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Δεν είναι τυχαίο ότι το πρώτο πράγμα που ανακοίνωσε το επιτελείο του Μπάιντεν είναι η συγκρότηση μίας ομάδας ειδικών επιστημόνων και τεχνοκρατών που θα χειριστούν την αντιμετώπιση της πανδημίας στις ΗΠΑ.

Η νέα ομάδα συμπεριλαμβάνει τον δρ. Βίβεκ Μάρθι, γενικό χειρουργό στην κυβέρνηση Ομπάμα, τον δρ. Ντέιβιντ Κέσλερ, επίτροπο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων επί Μπους και Κλίντον, και την Μαρκέλα Νούνες - Σμιθ, αναπληρώτρια πρύτανη για την Ερευνα στον τομέα της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ. Η ομάδα θα αποτελείται συνολικά από 13 άτομα, μεταξύ τους και στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ, όπως η Λουτσιάνα Μπόριο, μέχρι πέρυσι επικεφαλής Ιατρικής και Βιοαμυντικής Ετοιμότητας στο συμβούλιο Ασφαλείας του Τραμπ.

Η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις, με Τζαμαϊκανό πατέρα και Ινδή μητέρα, έσπευσε να επισημάνει τη σημασία της εκλογής της λόγω εθνοτικής καταγωγής και φύλου, τονίζοντας πως είναι η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ «αλλά όχι η τελευταία». Βέβαια αυτό το «χαρτί», της Αφροαμερικανίδας ή Αμερικανοασιάτισσας (ειδικά σε μια περίοδο που η Ασία και ο Ειρηνικός είναι πεδίο σφοδρού ανταγωνισμού), έχει ξαναπαιχτεί, στην προσπάθεια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού να προβάλει τον ...πλουραλισμό του, ένα εργαλείο χρήσιμο για να εγκλωβίζει λαϊκές μάζες. Ομως η Χάρις ή άλλοι έγχρωμοι παλιότερα - όπως ο Κόλιν Πάουελ (με την υπόθεση με τα υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής του πρώην συμμάχου των ΗΠΑ, Ιρακινού Πρόεδρου Σαντάμ Χουσεΐν, όταν ξεκινούσε ο πόλεμος «για την εμπέδωση της δημοκρατίας»), η Κοντολίζα Ράις και ο Μπαράκ Ομπάμα - υπηρετούν τα ίδια συμφέροντα, του μονοπωλιακού κεφαλαίου, τόσο στο εσωτερικό κατά της εργατικής τάξης όσο και στην εξωτερική πολιτική, αιματοκυλώντας με επεμβάσεις όποια χώρα και λαό θεωρούν εμπόδιο στα σχέδιά τους.

Το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις στο εξωτερικό τόσο μεταξύ στενών εταίρων όσο και μεταξύ αντιπάλων. Δεκάδες ηγέτες σε Δύση και Ανατολή συνεχάρησαν τον Μπάιντεν για τη νίκη του εκφράζοντας την ανυπομονησία τους να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι «μεγάλες προκλήσεις» για τον κόσμο. Ακόμα και το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, χώρες οι ηγέτες των οποίων καλλιέργησαν στενές σχέσεις με τον Τραμπ, συνεχάρησαν τον Μπάιντεν για τη νίκη του.

Ωστόσο, πιο χαρακτηριστική ήταν η επιλογή των Προέδρων Κίνας και Ρωσίας, οι οποίοι απέφυγαν να συγχαρούν τον Τζο Μπάιντεν προτιμώντας να περιμένουν το επίσημο, τελικό αποτέλεσμα. Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας προειδοποίησε ότι η χώρα του είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί την «κυριαρχία της, την ασφάλειά της και την ανάπτυξή της», εκφράζοντας την ευχή ότι «η επόμενη αμερικανική διοίκηση θα επιδείξει προθυμία συμφιλίωσης».

Παρόμοια επιφύλαξη είχε η Μόσχα καθώς ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανακοίνωσε ότι ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν περιμένει την ανακοίνωση των «επίσημων» αποτελεσμάτων των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ για να συγχαρεί τον νικητή. Υπενθύμισε τη δήλωση του Πούτιν ότι θα σεβαστεί την επιλογή του αμερικανικού λαού, «όποια και αν είναι αυτή».

Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ, δήλωσε ανήσυχος για το ενδεχόμενο η πολιτική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ να διαρκέσει μήνες και να μην ξεκαθαρίσει ποια κατεύθυνση θα πάρει η πολιτική της Ουάσιγκτον πριν από την άνοιξη. Ερωτηθείς εάν πιστεύει ότι οι εμπορικοί πόλεμοι θα τερματιστούν επί προεδρίας Μπάιντεν, ο Αλτμάιερ απάντησε πως αναμένει να υπάρξει επιστροφή στην πολυμερή προσέγγιση. Επίσης, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας, εκτίμησε πως δεν θα αλλάξουν τα πάντα επί των ημερών Μπάιντεν, αλλά αρκετά πράγματα θα γίνουν καλύτερα.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, διαβεβαίωσε πως θα συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση «για τη διάδοση της δημοκρατίας, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής». Τόνισε και την ανάγκη «ενίσχυσης» των διατλαντικών σχέσεων προσθέτοντας πως για τη Βρετανία οι ΗΠΑ «είναι ο πιο στενός και ο πιο σημαντικός μας σύμμαχος».

Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Γιοσιχίντε Σούγκα, δήλωσε ότι σκοπός του είναι να υπάρξει συνεργασία με τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο των ΗΠΑ, τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν, για να ενισχυθεί η συμμαχία των δύο χωρών και να διασφαλιστούν η ειρήνη και η ευημερία στην περιφέρεια της Ασίας.

Ο Αυστραλός πρωθυπουργός, Σκοτ Μόρισον, δήλωσε πως θα καλωσορίσει την αποκατάσταση της συμμετοχής των ΗΠΑ στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.

Ενδιαφέρον είχε και η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ο οποίος κάλεσε τις γειτονικές χώρες να συνεργαστούν για την επίτευξη των κοινών συμφερόντων τους, γράφοντας στο Twitter: «Ο Τραμπ έφυγε, και εμείς και οι γείτονές μας θα παραμείνουμε. Το να στοιχηματίζουμε στους ξένους δεν φέρνει ασφάλεια, και απογοητεύει. Τείνουμε το χέρι στους γείτονές μας για να συνεργαστούμε ώστε να επιτύχουμε τα κοινά συμφέροντα των λαών και των χωρών μας».

Σε συνέντευξή του στο κανάλι «Χαμπέρ 7», ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, σχολίασε για το αποτέλεσμα των εκλογών των ΗΠΑ ότι «η στάση της νέας κυβέρνησης φυσικά θα μας επηρεάσει και θα μας αφορά. Το παρακολουθούμε από κοντά. Προσδοκία μας είναι να απέχουν από μονομερείς προσεγγίσεις». Πρόσθεσε ότι «όταν γίνονται εκλογές σε οποιαδήποτε χώρα ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή, δεν αλλάζει κάτι για εμάς, ούτε θετικά ούτε αρνητικά... Η Τουρκία έχει τα δικά της συμφέροντα και τη δική της εξωτερική πολιτική. Εμείς οι ίδιοι καθορίζουμε την εξωτερική πολιτική ανάλογα με τα συμφέροντα της Τουρκίας και των πολιτών μας».

Ο Πρόεδρος της Κούβας, Μιγκέλ Ντίας - Κανέλ, αναγνώρισε τη νίκη του Τζο Μπάιντεν γράφοντας σε μήνυμά του στο Twitter ότι η κυβέρνησή του αναγνωρίζει πως «οι πολίτες των ΗΠΑ επέλεξαν μια νέα κατεύθυνση».

Ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, διαβεβαίωσε ότι έχει τη βούληση να εργαστεί για να γίνει «αξιοπρεπής» και «ειλικρινής» διάλογος με τις ΗΠΑ, αναφέροντας: «Με υπομονή, θα εργαστούμε, το ελπίζω, για να αποκατασταθούν δίαυλοι αξιοπρεπούς, ειλικρινούς, άμεσου διαλόγου με τη μελλοντική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν».

Ο Πρόεδρος του Μεξικού, Αντρες Μάνουελ Λόπες Ομπραδόρ, εκτίμησε πως είναι πρόωρο να συγχαρεί τον Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του στις αμερικανικές εκλογές.

Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, Μαχμούτ Αμπάς, συγχάρηκε τον Μπάιντεν λέγοντας ότι θα άρει το τριετές «μποϊκοτάζ» επαφών με τον Λευκό Οίκο. Δήλωσε επίσης έτοιμος να τον συναντήσει για να «ενισχύσουν» τις διμερείς σχέσεις και να επιτευχθούν «ελευθερία, ανεξαρτησία, δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια» για τον Παλαιστινιακό λαό.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, χαιρέτισε τον Τζο Μπάιντεν και την Κάμαλα Χάρις, αποφεύγοντας να τους αναγνωρίσει ως Πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Τόνισε ωστόσο πως γνωρίζει προσωπικά περίπου 40 χρόνια τον Μπάιντεν χαρακτηρίζοντάς τον «μεγάλο φίλο του Ισραήλ».