DHA

Με το ερευνητικό «Ορούτς Ρέις» και τουρκικά πολεμικά πλοία να συνεχίζουν, για τέταρτη μέρα χτες, να αλωνίζουν εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας και κυπριακής ΑΟΖ, ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε χτες τηλεφωνικές επικοινωνίες με την καγκελάριο της Γερμανίας, Α. Μέρκελ, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι προηγουμένως είχαν συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν.

Επισήμως, με τον Ελληνα πρωθυπουργό συζήτησαν «για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την τουρκική προκλητικότητα», με τις κυβερνητικές πηγές να λένε ότι ο πρωθυπουργός ζήτησε την «έμπρακτη αλληλεγγύη» της ΕΕ και όχι απλά μια «διαιτησία» εκ μέρους της στα Ελληνοτουρκικά, επιμένοντας δηλαδή στη γραμμή της ένταξης των Ελληνοτουρκικών στο ιμπεριαλιστικό παζάρι της ΕΕ με τον «στρατηγικό εταίρο» Τουρκία, αυτό που βάζει στο τραπέζι και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Να σημειωθεί στο μεταξύ πως την ίδια ώρα σε αρμόδια επιτελεία και υπουργεία εκφραζόταν η «ελπίδα» για συνέχιση των «πρωτοβουλιών» της Γερμανίας (ως προεδρεύουσας χώρας στο Συμβούλιο της ΕΕ), προκειμένου να υπάρξει αποχώρηση των τουρκικών μέσων από την περιοχή και η χώρα να οδηγηθεί σε μια «συμφωνία αποκλιμάκωσης», με βασικό όρο της την έναρξη κάποιας μορφής διαλόγου, σε πρώτη φάση είτε σε επίπεδο γενικών γραμματέων των ΥΠΕΞ των δύο χωρών είτε στο επίπεδο των συμβούλων Μητσοτάκη και Ερντογάν, Σουρανή - Καλίν, που έτσι και αλλιώς σήκωσαν το βάρος των διμερών και τριμερών (με συμμετοχή και Γερμανού εκπροσώπου) επαφών προηγουμένως. Σκοπός να καθορίσουν το πλαίσιο «συζήτησης», ποιες «διαφορές» θα βάλουν στο χαρτί να συζητήσουν ώστε να πάνε σε επανεκκίνηση των λεγόμενων διερευνητικών επαφών, με ορίζοντα τη Χάγη.

Από κοντά, έτερος μεγάλος «σύμμαχος» της ντόπιας αστικής τάξης, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, που λίγες ώρες μετά την επικοινωνία, προχτές βράδυ, με τον Κυρ. Μητσοτάκη, έβαλε επίσης στόχο έναν «διάλογο εντός ΝΑΤΟ» για το «ψητό» του κεφαλαίου στην Ενέργεια.

Εγραψε σε ανάρτησή του: «Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ανησυχητική. Οι μονομερείς αποφάσεις της Τουρκίας σε θέματα πετρελαϊκής έρευνας προκαλούν εντάσεις. Αυτές πρέπει να σταματήσουν ώστε να ευοδωθεί ένας ήρεμος διάλογος μεταξύ χωρών γειτονικών και συμμάχων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ».

Παρέμβαση που αποτυπώνει την προσήλωση όλων τους στην υπόθεση ενδυνάμωσης του ΝΑΤΟ έναντι των ανταγωνιστών του. Στο πλαίσιο αυτό, σύσσωμος ο ευρωατλαντικός παράγοντας, και η Γαλλία, «δουλεύει» για να παραμείνει η Τουρκία αγκιστρωμένη στο δυτικό στρατόπεδο, μακριά από την επιρροή της Ρωσίας, πλαίσιο όπου προωθούνται οι επικίνδυνες διευθετήσεις στα Ελληνοτουρκικά και προκρίνεται η συνεκμετάλλευση ως «λύση» για τη θωράκιση της ΝΑΤΟικής συνοχής.

Σε αυτήν τη συγκυρία, και θωρακίζοντας τα γαλλικά συμφέροντα στην περιοχή, ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να ενισχύσει «προσωρινά τη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο τις επόμενες ημέρες, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα».

Ετσι, όπως ανακοινώθηκε από το ΓΕΕΘΑ, χτες πραγματοποιήθηκε κοινή ναυτική άσκηση με τη συμμετοχή μέσων και προσωπικού Ελλάδας και Γαλλίας, στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, «συμπεριλαμβανομένης της περιοχής την οποία έχει δεσμεύσει με παράνομη NAVTEX η Τουρκία για διεξαγωγή ερευνών». Στην άσκηση συμμετείχαν 4 ελληνικές φρεγάτες, μια γαλλική συν ένα ελικοπτεροφόρο των Γάλλων. Επίσης, στο πλαίσιο της «στρατιωτικής συνεργασίας» των δύο χωρών, δύο γαλλικά αεροσκάφη «Rafale» προσγειώθηκαν και χρησιμοποίησαν για τη λεγόμενη «επανεξυπηρέτηση» τις εγκαταστάσεις της 115 Πτέρυγας Μάχης στη Σούδα.

Οι δε Αμερικανοί, πυκνώνοντας και αυτοί τη στρατιωτική τους παρουσία στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή, που ήδη μυρίζει μπαρούτι από τη συγκέντρωση πολεμικών μέσων από μια σειρά ιμπεριαλιστικών κέντρων, στέλνουν εδώ το γιγαντιαίο πλοίο τους «USS Hershel "Woody" Williams», το οποίο λειτουργεί ως πλωτή ναυτική πλατφόρμα - προωθημένη βάση, που υποστηρίζει αεροναυτικές επιχειρήσεις των Αμερικανών σε απομακρυσμένα «θέατρα επιχειρήσεων», όπως οι ίδιοι τα ονοματίζουν. Συγκεκριμένα, μπορεί να στηρίζει εξόδους αεροσκαφών ναυτικής επιτήρησης και ελικοπτέρων, όπως και την ανάπτυξη πεζοναυτών και άλλων ομάδων ειδικών επιχειρήσεων, προϊδεάζοντας για ανάπτυξη και τέτοιων σχηματισμών τους στην Ανατολική Μεσόγειο, το αμέσως επόμενο διάστημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Σε αυτό το φόντο, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, σπεύδει σήμερα στη Βιέννη για να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του, Μ. Πομπέο, με την αμερικανική κυβέρνηση και διπλωματία, βέβαια, να έχουν ορίσει εδώ και μέρες το πλαίσιο όπου δρομολογούν εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Χαρακτηριστική η επιστολή (της 4/8) που έστειλε - κατ' εντολή Πομπέο - ο Μάθιου Πάλμερ, βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, στην ομογενειακή οργάνωση ΑΧΕΠΑ, απαντώντας σε προηγούμενη επιστολή των Ελληνοαμερικανών (της 22/7), όπου εξέφραζαν τις ανησυχίες τους για την τουρκική προκλητικότητα σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος, εξισώνοντας τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα με τις απαράδεκτες τουρκικές διεκδικήσεις, γράφει επί λέξει πως «οι ΗΠΑ ανησυχούν βαθιά για την εκπεφρασμένη πρόθεση της Τουρκίας να ερευνήσει για φυσικούς πόρους σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου όπου η Ελλάδα διεκδικεί δικαιοδοσία».

Υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να αποφευχθεί μια σύγκρουση μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ», δείχνει ευθέως προς συνεκμετάλλευση, λέγοντας ότι «κατά την άποψή μας η ανάπτυξη πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να προωθήσει τη συνεργασία». Επαναλαμβάνει δε την προβληματική θέση ότι «τα νησιά γενικά (σ.σ. και όχι πάντα, ούτε με πλήρη επήρεια, όπως εννοούν) γεννούν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία επικράτεια», θέση που άλλωστε αποτέλεσε τη βάση για την αναγνώριση μειωμένης επήρειας στις Συμφωνίες ορισμού θαλάσσιων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος τονίζει, εξάλλου, ότι «οι ΗΠΑ γενικά δεν λαμβάνουν θέση σχετικά με τις διαφορές στα θαλάσσια σύνορα άλλων κρατών, που είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση στην οποία οι ισχυρισμοί επί θαλάσσιων ζωνών δύο ή περισσότερων κρατών αλληλεπικαλύπτονται».

Στο μεταξύ, χτες, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, βρέθηκε στο Ισραήλ, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό, Μπ. Νετανιάχου, και τον ομόλογό του, Γκ. Ασκενάζι. Δήλωσε κατόπιν ότι ευχαρίστησε την ισραηλινή πλευρά «για την ξεκάθαρη δήλωσή της και τοποθέτησή της στο θέμα της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς στην Ανατολική Μεσόγειο». Η κυβέρνηση προβάλλει ως στήριξη, τάχα, των ελληνικών θέσεων ανάρτηση, προχτές, της ισραηλινής πρεσβείας ότι «το Ισραήλ παρακολουθεί προσεκτικά την αύξηση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Ισραήλ εκφράζει την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη του στην Ελλάδα στις θαλάσσιες ζώνες της και στο δικαίωμα καθορισμού της ΑΟΖ της». Αυτό όταν στο εσωτερικό του Ισραήλ δυναμώνουν οι φωνές παραγόντων που καλούν σε βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των κυβερνήσεων Ερντογάν - Νετανιάχου, και ενώ η ισραηλινή κυβέρνηση, μέσα και από το «σχήμα 3+1» (Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος συν ΗΠΑ), καλεί σε μια συνολική «διευθέτηση» των θαλάσσιων ζωνών με όλες τις χώρες της περιοχής και αμερικανοΝΑΤΟικό «καπέλο».

Παραπέρα, ο υπουργός είπε στους Ισραηλινούς συνομιλητές του ότι «η τουρκική παραβατικότητα αποτελεί κίνδυνο για όλες τις χώρες της περιοχής μας, κίνδυνο για την ασφάλεια και σταθερότητα». Επιασαν και ζητήματα για μπίζνες, συγκεκριμένα τα «ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας» και τον πολυδιαφημισμένο αγωγό «East Med». Αναφέρθηκαν ακόμα «στην οικονομική συνεργασία των χωρών μας και στις ευκαιρίες που ανοίγονται, είτε στο διμερές πλαίσιο είτε στο πολυμερές πλαίσιο, ανάμεσα στην Ελλάδα, στο Ισραήλ, στην Κύπρο, στις ΗΠΑ, σε άλλες χώρες της περιοχής», όπως είπε ο Ν. Δένδιας.

Επιστρέφοντας χτες το απόγευμα στην Ελλάδα, ο υπουργός Εξωτερικών είχε διαδοχικές τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ομολόγους του των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Γαλλίας. Μίλησε, επίσης, με τους Αμερικανούς γερουσιαστές Κρις βαν Χόλεν και Μπομπ Μενέντεζ.

Συνομίλησε, ακόμα, με τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Αμυνας, Ζ. Μπορέλ, τόσο ενόψει του σημερινού έκτακτου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ (ΣΕΥ - θα συνεδριάσει σε τηλεδιάσκεψη κατόπιν σχετικού αιτήματος της κυβέρνησης), όσο και του προγραμματισμένου άτυπου τέτοιου συμβουλίου στο Βερολίνο στις 27 - 28 Αυγούστου. Αλλωστε, έτσι κι αλλιώς, αρμόδιοι παράγοντες δεν περιμένουν σήμερα να ληφθεί κάποια συγκεκριμένη απόφαση στο ΣΕΥ κατά της Τουρκίας, πέραν μιας επανάληψης του γνωστού ευρωενωσιακού ευχολογίου περί «ανάγκης σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου». Παραπέμπουν ήδη από χτες στην ανακοίνωση κάποιων μέτρων, π.χ. οικονομικών κυρώσεων της ΕΕ σε βάρος της Αγκυρας, στην επόμενη συνεδρίαση, στα τέλη του μήνα.

Θυμίζουμε πως στην επιστολή του Ν. Δένδια προς τον Ζ. Μπορέλ, με την οποία ζήτησε τη σύγκληση του Συμβουλίου, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στηλίτευε το γεγονός ότι «η υπαναχώρηση της Τουρκίας από το διάλογο με την Ελλάδα, τον οποίο διευκόλυνε η Γερμανία, έγινε υπό το πρόσχημα της σύναψης της ελληνο-αιγυπτιακής συμφωνίας, μιας καθ' όλα νόμιμης συμφωνίας». Σημείωνε, ακόμα, ότι «η συμφωνία με την Αίγυπτο με τον τρόπο που συνήφθη, αφήνει σκοπίμως χώρο για ανάλογες διαπραγματεύσεις και συμφωνίες στο μέλλον και με άλλες χώρες της περιοχής», στην πρεμούρα τους να πάνε επιτέλους σε αυτό το τραπέζι ευρωατλαντικών διευθετήσεων.

Τέλος, χτες το απόγευμα, έγινε στο Μαξίμου άλλη μια σύσκεψη υπό την προεδρία Μητσοτάκη, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, όπου εξετάστηκε η τρέχουσα τακτική κατάσταση, μετά τις τελευταίες εξελίξεις και διπλωματικές επαφές.

Δεν περνά απαρατήρητο ότι προηγουμένως ο υπουργός Αμυνας, Ν. Παναγιωτόπουλος, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του. Χαρακτηριστικά τόνισαν ότι είναι «επιδίωξη των δύο χωρών να συμβάλουν στην προώθηση συνθηκών ασφαλείας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή», προϊδεάζοντας για κάποια κοινή εμφάνιση επί του πεδίου, με όποιο πρόσχημα (π.χ. συνεκπαίδευση), όπως έγινε χτες με το γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό, στην όξυνση των ανταγωνισμών για τα μερίδια της καπιταλιστικής λείας στην Ανατ. Μεσόγειο.