ΔΑΜΑΣΚΟΣ - ΑΓΚΥΡΑ - ΜΟΣΧΑ.--

Ελεγχόμενες (επί του παρόντος) «τριβές» στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις προκαλούν οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων του συριακού και του τουρκικού στρατού πέριξ της στρατηγικής πόλης Σαρακίμπ της βορειοδυτικής επαρχίας Ιντλίμπ.

Οι απειλές της Τουρκίας για συνέχιση των χερσαίων επιχειρήσεων στο συριακό έδαφος με πρόσχημα την «ασφάλεια» επανήλθαν και χτες στο προσκήνιο με δηλώσεις του υπουργού της των Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που είπε πως η Αγκυρα «δεν θα ανεχθεί» τις επιθέσεις του συριακού στρατού σε τουρκικά στρατεύματα (που βρίσκονται επί ...συριακού εδάφους). Κατηγορώντας για... «εντεινόμενη αυθάδεια» το συριακό στρατό και την κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, ο Τσαβούσογλου ξανακάλεσε τη Μόσχα να «τιθασεύσει» το συριακό στρατό και απέρριψε τις ρωσικές καταγγελίες πως οι τουρκικές δυνάμεις στην επαρχία Ιντλίμπ κινήθηκαν αυτοβούλως δίχως να ενημερώσουν έως την Κυριακή τη Ρωσία αφενός για τη μετακίνηση και θέση των τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή, αφετέρου για την (καθώς φαίνεται αυθαίρετη) ανέγερση τριών νέων «φυλακίων» - παρατηρητηρίων στην επαρχία Ιντλίμπ από τον τουρκικό στρατό, ώστε να ενισχυθούν οι θέσεις τουρκόφιλων αντικαθεστωτικών του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» και τζιχαντιστών της «Αλ Κάιντα». Σε επόμενο σημείο τόνισε πως οι «ειρηνευτικές διαδικασίες» της Αστάνα και του Σότσι «δεν έχουν καταστραφεί εντελώς»...

Κριτικές διαπιστώσεις για τη στάση της Τουρκίας στη Συρία έκανε χτες ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, με συνέντευξη στη ρωσική εφημερίδα «Ροσίσκαγια Γκαζέτα». Παρατήρησε πως η Τουρκία δεν τήρησε «μερικές σημαντικές δεσμεύσεις», όπως ο διαχωρισμός της ένοπλης φιλοτουρκικής αντιπολίτευσης, που «είναι έτοιμη για διάλογο με την κυβέρνηση», από τους τρομοκράτες της «Αλ Κάιντα», όπως η οργάνωση «Τζεμπχάτ αλ Νούσρα» που μετεξελίχθηκε σε «Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ». Επισήμανε ακόμη πως πολλές εκατοντάδες αντικαθεστωτικοί από την επαρχία Ιντλίμπ μετέβησαν στη Λιβύη «για να συμμετάσχουν σε εχθροπραξίες». Υπολογίζοντας αυτούς τους παράγοντες, ο Σ. Λαβρόφ διαπίστωσε πως η Ρωσία «δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα αυτό μόνη της, αλλά μπορεί να τηρήσει άνευ όρων και ευσυνείδητα πλήρως τις συμφωνίες που υπάρχουν για το Ιντλίμπ».

Επανέλαβε ότι οι τζιχαντιστές στο Ιντλίμπ συνεχίζουν «τις προκλητικές τους ενέργειες» βάλλοντας συστηματικά κατά της ρωσικής αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ και εναντίον συριακών (στρατιωτικών και μη) θέσεων εκτός της ζώνης του Ιντλίμπ. Διαπίστωσε επίσης πως δεν έχει δημιουργηθεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη εντός του Ιντλίμπ, προσθέτοντας: «Υπήρξαν πλήγματα και η τουρκική πλευρά απειλεί ότι θα ανταπαντήσει... Αυτό είναι ιδιαίτερα λυπηρό».

Από όσα διαδραματίστηκαν χτες στα μέτωπα συγκρούσεων πάντως ξεχώρισαν οι επιθέσεις φιλότουρκων τζιχαντιστών με drones (τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη) σε συριακές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου σε Ραγιάν, Ιμπλα και Χομς με αποτέλεσμα περιορισμένες υλικές ζημιές που ήταν ωστόσο αρκετές για να σταματήσουν για κάποιες ώρες την τροφοδοσία δικτύων φυσικού αερίου στη χώρα.

Την ύπαρξη «αληθινής βούλησης» για έναρξη της διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις δύο εμπόλεμες πλευρές στη Λιβύη με αφορμή την αποστολή πενταμελούς αντιπροσωπείας κάθε αντιμαχόμενης πλευράς στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη διέκρινε χτες ο απεσταλμένος του διεθνούς οργανισμού στη χώρα, Γκασάν Σαλαμέ.

«Αρχίσαμε χτες να συζητούμε μαζί τους έναν μακρύ κατάλογο σημείων στην ατζέντα μας, αρχίζοντας από μια προσπάθεια να μεταμορφωθεί η εκεχειρία σε μια πιο σταθερή κατάπαυση του πυρός, που να παραβιάζεται λιγότερο συχνά και από τις δύο πλευρές, και επίσης να μετατραπεί η εκεχειρία σε μια πραγματική συμφωνία για μια διαρκή κατάπαυση του πυρός», ανέφερε.

Ωστόσο, διαπίστωσε τη συνεχιζόμενη παραβίαση του διεθνούς εμπάργκο όπλων από όλες τις πλευρές, τις συνεχιζόμενες ροές μισθοφόρων και τη συστηματική παραβίαση της λεγόμενης κατάπαυσης του πυρός, που ανακοινώθηκε στις 19 Γενάρη στο Βερολίνο στη Διάσκεψη για τη Λιβύη με στόχο τη μείωση των συγκρούσεων.

Στη Λευκωσία αναμενόταν χτες ο αρμόδιος για θέματα Ενέργειας υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φράνσις Φάνον, σε μία επίσκεψη που «είναι μια επιβεβαίωση των αναβαθμισμένων σχέσεων της Κύπρου με τις ΗΠΑ», όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Κυριάκος Κούσιος. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η επίσκεψη Φάνον είναι και «μια απόδειξη του ενδιαφέροντος των Ηνωμένων Πολιτειών για τα Ενεργειακά της περιοχής». Ο Κούσιος έσπευσε να θυμίσει ότι τις επόμενες βδομάδες αναμένεται στην κυπριακή ΑΟΖ και το γεωτρύπανο που θα πιάσει δουλειά για λογαριασμό του αμερικανικού κολοσσού «ExxonMobil», αναδεικνύοντας το ζωηρό ενδιαφέρον των μονοπωλίων για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με όλους βέβαια τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για τους λαούς.

Εκτενή ρεπορτάζ για την επίσκεψη Φάνον σημείωναν ότι βασικός στόχος της είναι η εμβάθυνση της συνεργασίας «3+1» (Κύπρος - Ισραήλ - Ελλάδα + ΗΠΑ) που συζητήθηκε και σε περσινές επαφές των 4 ΥΠΕΞ, αλλά και να σταλεί «το μήνυμα (με αποδέκτη πρωτίστως την Τουρκία) ότι αυτό το μοντέλο συνεργασίας (...) θα πρέπει να ακολουθήσουν κι άλλες χώρες της περιοχής». Τον Φάνον θα συνοδεύουν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ειδικεύονται σε θέματα ασφάλειας γεωτρήσεων, ακτοφυλακής και περιβάλλοντος.

Στο μεταξύ, μιλώντας στο ΡΙΚ, ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Νίκος Χριστοδουλίδης, εξέφρασε τη δυσαρέσκεια της Λευκωσίας για τη στάση του ΟΗΕ απέναντι στις τελευταίες τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αναφέροντας ότι (τα Ηνωμένα Εθνη) «έπρεπε να έχουν σαφώς πιο ξεκάθαρη θέση». Υποστήριξε ακόμα ότι με τις τοποθετήσεις του ο γγ του ΟΗΕ «δεν θέλει να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο σκηνικό το οποίο θα δυσκολεύει τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών».

Αναφερόμενος στην επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, ο Κύπριος ΥΠΕΞ ανέφερε ότι «μετά την «εκλογική διαδικασία» στις κατεχόμενες περιοχές (την ερχόμενη άνοιξη) «θα γίνει μια άτυπη διάσκεψη τύπου Κραν Μοντανά».

ΚΙΕΒΟ.--

Περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας Τουρκίας - Ουκρανίας συμφώνησαν οι Πρόεδροι των δύο χωρών, Ρ. Τ. Ερντογάν και Βολοντιμίρ Ζελένσκι, σε συνάντηση που είχαν προχτές στο Κίεβο και στο πλαίσιο της οποίας υπογράφτηκαν διάφορες διμερείς συμφωνίες, ενώ συνεδρίασε για 8η φορά το Ανώτατο Στρατηγικό Συμβούλιο Τουρκίας - Ουκρανίας.

Ενδεικτική είναι η επισήμανση Ερντογάν ότι παρά τις στενές σχέσεις Αγκυρας - Μόσχας «εμείς δεν αναγνωρίζουμε την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, περιλαμβανομένης της Κριμαίας». Είπε ακόμα ότι η Ουκρανία «πέρα από φιλική χώρα αποτελεί και στρατηγικό μας εταίρο. Με όρους γεωγραφίας, οι δύο χώρες βλέπουν η μία στην άλλη έναν πολύτιμο εταίρο, όχι αντίπαλο». Τόνισε ότι στο πλαίσιο του Συμβουλίου συζητήθηκαν και περιφερειακά ζητήματα, ενώ ξεχωρίζοντας την αξία των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών είπε: «Επιδιώκουμε να αυξήσουμε τον όγκο των διμερών εμπορικών συναλλαγών στα 10 δισ. δολάρια μέχρι το 2023» - σήμερα είναι στα 4,8 δισ. δολ. - και πρόσθεσε ότι μέσα στον προσεχή Μάρτη θα συγκληθεί και η Επιτροπή Εμπορικής και Οικονομικής Συνεργασίας που έχουν συστήσει οι δύο πλευρές. Κατέληξε λέγοντας ότι δυναμώνει και η διμερής συνεργασία στη στρατιωτική βιομηχανία, μέσα από συμπαραγωγές αλλά και κοινές εξαγωγές σε τρίτες χώρες.

Από την πλευρά του ο Ζελένσκι είπε ότι συζητήθηκαν τρόποι ενίσχυσης της συνεργασίας και στις μεταφορές, αναφερόμενος στις πορθμειακές συνδέσεις και υποστηρίζοντας ότι «Ουκρανία και Τουρκία θα πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο - κλειδί στις μεταφορές που συνδέουν την Ανατολική και τη Βόρεια Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία». Μάλιστα, ξεχωρίζοντας και προοπτικές στον κρίσιμο τομέα της Ενέργειας, ο Ουκρανός Πρόεδρος είπε ότι «συζητήσαμε την πιθανότητα της μεταφοράς αερίου από την Κασπία μέσω του αγωγού TANAP και των σχετικών συνδέσμων στην Ουκρανία». Επίσης ότι συμφωνήθηκε να υπάρξει συνεργασία και στην αεροναυπηγική βιομηχανία, ειδικά στην κατασκευή και μεταφορά αεροσκαφών τύπου «An-178». Τέλος, ανέφερε ότι θα υπάρξει συνεργασία και «σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μαύρη Θάλασσα».

Στο πλαίσιο της επίσκεψης Ερντογάν οι δύο πλευρές υπέγραψαν σειρά συμφωνιών, όπως Μνημόνιο Κατανόησης για τη διαπραγμάτευση Συμφωνίας διμερούς Ελεύθερου Εμπορίου (FTA), καθώς και Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ των υπηρεσιών αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων και καταστροφών.

Τέλος, υπογράφηκε «σημαντική συμφωνία για στρατιωτική - οικονομική συνεργασία, από την οποία ο ουκρανικός στρατός θα παραλάβει οικονομική βοήθεια από τους Τούρκους εταίρους μας», ανακοίνωσε ο Ζελένσκι. Ρεπορτάζ αναφέρουν ότι πρόκειται για οικονομική βοήθεια ύψους 36 εκατομμυρίων δολαρίων.

Να σημειωθεί ότι κατά την παραμονή του στο Κίεβο ο Ερντογάν επανέλαβε τους προβληματισμούς της Αγκυρας για την ασφάλεια των (τουρκόφωνων) Τατάρων της Κριμαίας, στις οποίες αντέδρασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ: «Εχουμε επανειλημμένα αναφέρει ότι οποιεσδήποτε ανησυχίες για τους Τατάρους της Κριμαίας είναι ανεδαφικές... Ισχύει η πρόσκληση που έχει λάβει ο Πρόεδρος Ερντογάν για να δει με τα μάτια του την κατάσταση».

Επιστρέφοντας από το Κίεβο, πάντως, ο Τούρκος ηγέτης - με φόντο και τις τελευταίες διαφωνίες με τη Μόσχα για τη Συρία και Λιβύη - δήλωσε σε δημοσιογράφους: «Σε αυτήν τη φάση δεν υπάρχει ανάγκη να είμαστε σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Εχουμε πολύ σοβαρές κοινές στρατηγικές πρωτοβουλίες - σχέδια». Αναφέρθηκε στην κατασκευή από ρωσικά κεφάλαια της μονάδας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Ακουγιού, αλλά και στον αγωγό «Turk Stream», ο οποίος «είναι πολύ σημαντικός για μας, γιατί αφορά στρατηγικές επενδύσεις». Τέλος, απέκλεισε το ενδεχόμενο ακύρωσης της συμφωνίας για τους «S-400».

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Τις φήμες για «μαγειρέματα» από τον κεντρικό κομματικό μηχανισμό των Δημοκρατικών στις εσωκομματικές πρώτες εκλογές στην πολιτεία της Αϊόβα για το προεδρικό χρίσμα των εκλογών του Νοέμβρη του 2020 τροφοδότησαν χτες οι πολύωρες καθυστερήσεις στην καταμέτρηση των αποτελεσμάτων. Ο σοσιαλδημοκράτης γερουσιαστής από το Βερμόντ, Μπέρνι Σάντερς, έδωσε στη δημοσιότητα δικά του στοιχεία και υποστήριξε ότι προηγείται με 28,62%, με δεύτερο τον πρώην δήμαρχο της πόλης Σάουθ Μπεντ της Νεβάδα, Πιτ Μπούτιτζατζ, με 25,71%, τρίτη την γερουσιαστή Ελίζαμπεθ Γουόρεν με 18,42% και τέταρτο τον πρώην αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν με 15,08%. Στις πίσω θέσεις εμφανίζεται ο Μ. Μπλούμπεργκ.

Η αρμόδια επιτροπή των Δημοκρατικών απέδωσε την καθυστέρηση σε «τεχνικό πρόβλημα» και ανέφερε ότι τα αποτελέσματα αναμένονταν μετά τα μεσάνυχτα τοπική ώρα.