«Ο ρυθμός παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης προβλέπεται να επιβραδυνθεί φέτος υπό συνθήκεςασθενούς παγκόσμιας μεταποιητικής δραστηριότητας», επιβεβαιώνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), εστιάζοντας μεταξύ άλλων σε παράγοντες όπως η υποχώρηση των παγκόσμιων επενδύσεων, η αυξανόμενη πολιτική αβεβαιότητα και η αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική που θα ασκηθεί λόγω του Brexit, καθώς και η νέα όξυνση και των «εμπορικών εντάσεων» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Παράλληλα, όπως αναφέρει η ΕΚΤ στο τελευταίο «οικονομικό δελτίο» της, σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο «ο ρυθμός παγκόσμιας ανάπτυξης αναμένεται να ανακάμψει σταδιακά», αλλά ταυτόχρονα θα «παραμείνει κάτω από τον μακροχρόνιο μέσο όρο του».

Σε ό,τι αφορά την Ευρωζώνη, η ΕΚΤ επισημαίνει πως «οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη Ζώνη του ευρώ παραμένουν, κυρίως λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας που σχετίζεται με γεωπολιτικούς παράγοντες, με την αυξανόμενη απειλή του προστατευτισμού και με ευπάθειες σε αναδυόμενες αγορές».

Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ (Σεπτέμβρης 2019) οι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη αναμένονται μόλις στο 1,1% το 2019, 1,2% το 2020 και 1,4% το 2021.

Σε αυτό το φόντο, η ΕΚΤ δίνει ειδική έμφαση στην πτώση της βιομηχανικής παραγωγής που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα σε επίπεδο Ευρωζώνης.

Οπως αναφέρεται, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της βιομηχανικής παραγωγής (εκτός κατασκευών) στη Ζώνη του ευρώ, αφού σημείωσε έντονη υποχώρηση το 2018 υπό συνθήκες επιβράδυνσης του παγκόσμιου εμπορίου, ανέκαμψε οριακά το 2019, αλλά παρέμεινε αρνητικός. Την περίοδο Γενάρης 2018 - Ιούνης 2019 καταγράφηκε συνολική πτώση 6,3 ποσοστιαίων μονάδων, συγκεκριμένα από 3,9% σε -2,4%, σε σχέση με την περίοδο Γενάρης 2017 - Ιούνης 2018.

Μεταξύ άλλων, διαπιστώνουν ότι «πρόκειται για την κατά πολύ μεγαλύτερη πτώση που καταγράφηκε μεταξύ των σημαντικότερων οικονομιών αυτήν την περίοδο».

Η εντονότερη πτώση σημειώθηκε στη Γερμανία (10,9 ποσοστιαίες μονάδες), στην Ολλανδία (5,7 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Ιταλία (5,5 ποσοστιαίες μονάδες). Στη Γαλλία και την Ισπανία, η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε πτώση το 2018 «συμβαδίζοντας με τις εξελίξεις σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ζώνης του ευρώ, αλλά η αρνητική τάση αντιστράφηκε το 2019», ενώ η γενική εικόνα «παραμένει πολύ ευμετάβλητη».

Επιχειρώντας να ερμηνεύσει το «φαινόμενο» σε έναν συνδυασμό παραγόντων τόσο από το εξωτερικό περιβάλλον όσο και από «δυσμενείς διαταραχές» στο εσωτερικό της Ευρωζώνης η έκθεση διαπιστώνει, μεταξύ άλλων: «Κατά την υπό εξέταση περίοδο οι νέες παραγγελίες εξαγωγών υπέστησαν καθίζηση παγκοσμίως, η οποία ήταν ακόμη εντονότερη στη Ζώνη του ευρώ».

Σε ό,τι αφορά τις «εγχώριες διαταραχές στη Ζώνη του ευρώ», σημειώνεται ότι αυτές «ενδέχεται να αντανακλούν αρνητικές εξελίξεις στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία», που «συνέβαλε κατά μεγάλο μέρος στην πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στη Ζώνη του ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2018».

Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ «συνολικά, στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής της Ζώνης του ευρώ το τελευταίο έτος φαίνεται ότι συνέβαλαν τόσο η όξυνση των εντάσεων στο παγκόσμιο εμπόριο όσο και εγχώριες εξελίξεις».

Καταλήγοντας, το «ερμηνευτικό υπόδειγμα» των μελετητών της ΕΚΤ αποδίδει την επιβράδυνση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη στο τελευταίο έτος:

-- Κατά 37% στον παράγοντα του παγκόσμιου εμπορίου σε συνδυασμό με τους παράγοντες που σχετίζονται με τις εξελίξεις στην Κίνα, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.

-- Κατά 63% σε εγχώριους παράγοντες (της Ευρωζώνης) αν και όπως λένε το ποσοστό αυτό μπορεί να αντανακλά και πρόσκαιρους παράγοντες που σχετίζονται με τις εξελίξεις στην αυτοκινητοβιομηχανία το δεύτερο εξάμηνο του 2018.

Την ίδια ώρα, τα πρόσφατα στοιχεία της Γιούροστατ και για το β' τρίμηνο του 2019 επιβεβαιώνουν τις τάσεις επιβράδυνσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρυθμός ενίσχυσης του ΑΕΠ στη Γερμανία περιορίστηκε στο 0,4% σε ετήσια βάση, στη Γαλλία στο 1,4%, ενώ στην Ιταλία καταγράφεται οριακή υποχώρηση 0,1% για δεύτερο στη σειρά τρίμηνο. Συνολικά στην Ευρωζώνη, ο ρυθμός μεγέθυνσης εμφανίζεται στο 1,2% (από 1,3% στο α' τρίμηνο) και στην ΕΕ στο 1,4% (από 1,5%).

Στο «διά ταύτα», με φόντο τους ρυθμούς κόπωσης και επιβράδυνσης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ ανακοίνωσε την έναρξη και νέου κύκλου χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, ως ένα ακόμα «γιατροσόφι» απέναντι στην επερχόμενη καπιταλιστική ύφεση και κρίση και τις συνέπειές της για το κεφάλαιο.

Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στη συνεδρίαση του Σεπτέμβρη αποφάσισε την επανέναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης με καθαρές αγορές ομολόγων 20 δισ. ευρώ το μήνα, που θα ξεκινήσουν από την 1η Νοέμβρη, που «θα διενεργούνται για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο, προκειμένου να ενισχυθεί η διευκολυντική επίδραση των επιτοκίων της ΕΚΤ».

Τα ποσά αυτά διοχετεύονται στις τράπεζες της Ευρωζώνης που με τη σειρά τους βέβαια τα χορηγούν με τη μορφή δανείων σε επιχειρηματικούς ομίλους της Ευρωζώνης. Μάλιστα, η ΕΚΤ επισημαίνει ότι το πρόγραμμα θα «διαρκέσει όσο διάστημα χρειαστεί», ενώ τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στο σημερινό ή κατώτερο επίπεδο μέχρι να φανεί ότι οι προοπτικές για τον πληθωρισμό συγκλίνουν σταθερά σε επίπεδο αρκετά κοντά, αλλά κάτω από το 2%.

Επίσης, αποφασίστηκε και νέα μείωση του ήδη αρνητικού επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων και συγκεκριμένα από -0,40% σε -0,50%, ως μέτρο - αντικίνητρο προς τις τράπεζες που «παρκάρουν» υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια στους καταθετικούς λογαριασμούς της κεντρικής τράπεζας της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ ανακοίνωσε, ταυτόχρονα, ότι προκειμένου να υποστηρίξει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής μέσω των τραπεζών, θα παρουσιάσει ένα σύστημα δύο επιπέδων για τα αποθεματικά των τραπεζών, στο πλαίσιο του οποίου ένα μέρος της πλεονάζουσας ρευστότητας των τραπεζικών ιδρυμάτων θα εξαιρείται από το αρνητικό επιτόκιο της διευκόλυνσης.

Στις σχετικές δηλώσεις του, ο (απερχόμενος) διοικητής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, υπογράμμισε ότι η νομισματική πολιτική εξαντλεί τα όριά της, καλώντας τις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη μιας πιο φιλικής προς την ανάπτυξη πολιτικής. Σύμφωνα με τον ίδιο, «ενόψει της αποδυνάμωσης των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης και του συνεχιζόμενου κινδύνου περαιτέρω μείωσής της, οι κυβερνήσεις με δημοσιονομικό χώρο πρέπει να ενεργούν με αποτελεσματικό και έγκαιρο τρόπο».