Για άλλη μια φορά η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων μοιάζει με πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί, με φόντο την ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση, την οποία οξύνει το σχέδιο της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» από ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, στην προσπάθεια να περιορίσει την επιρροή που ασκεί παραδοσιακά η Ρωσία στις χώρες της περιοχής.

Σε αυτήν την κατεύθυνση εντάσσονται δύο βασικά ζητήματα: Η συμφωνία των Πρεσπών ανάμεσα στην ΠΓΔΜ και την Ελλάδα, αλλά και η διευθέτηση της αντιπαράθεσης της Σερβίας με το ΝΑΤΟικό προτεκτοράτο του Κοσσυφοπεδίου, που τυπικά ακόμα είναι επαρχία της πρώτης.

Στο πρώτο ζήτημα πρωτοστάτησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (παρά τις εσωτερικές τριβές με τους ΑΝΕΛ) ως σημαιοφόρος του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδίου, με βασική επιδίωξη να μπει και η ΠΓΔΜ, ως «Βόρεια Μακεδονία», στο ΝΑΤΟ.

Στο δεύτερο ζήτημα, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών φανερώνουν ότι το Κοσσυφοπέδιο συνδέεται με το σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας», που προωθεί η αλβανική κυβέρνηση, καθώς και με την προσπάθεια να δυναμώσει η επιρροή ΗΠΑ - ΕΕ στη Σερβία, ανοίγοντας έτσι νέες πληγές, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την ιμπεριαλιστική επέμβαση ΕΕ - ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι σε μερικές μέρες τα δύο αυτά ζητήματα, ως κεντρικά, θα βρεθούν στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων που θα έχουν ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Βελιγράδι και η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, στην Αθήνα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά...

Στα Σκόπια, οι διαδικασίες προώθησης των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που υπαγορεύει η ευρωΝΑΤΟικής κοπής συμφωνία των Πρεσπών, ολοκληρώνονται κάπου στα μέσα με τέλη Γενάρη.

Οπως φαίνεται, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ έχει εξασφαλίζει τα 2/3 της 120μελούς Βουλής, δηλαδή τους 80 βουλευτές, με βάση το χοντρό ενδοαστικό παζάρι που έγινε, τους εκβιασμούς, τις πιέσεις και το πολύ χρήμα που έπεσε για να πειστούν και να «αλλάξουν» κομματικό «στάβλο» κάποιοι αστοί πολιτικοί.

Σε αυτό εντάσσεται και η απόδοση χάρης σε 12 στελέχη του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE (εκ των οποίων οι 5 είναι βουλευτές...) που αντιμετώπισαν διώξεις για συμμετοχή στις βίαιες ταραχές τον περασμένο Απρίλη στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων.

Βεβαίως, αστικές δυνάμεις στα Σκόπια, που κατά τ' άλλα δεν αντιτίθενται στην ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, ή θέλουν διατήρηση των σχέσεων με τη Ρωσία, όπως τμήμα του VMRO, προβάλλουν αντιρρήσεις και μιλάνε για «μεγάλες παραχωρήσεις προς την Ελλάδα», όταν είναι δεδομένο ότι η συμφωνία διατηρεί σπέρματα αλυτρωτισμού με τα ανιστόρητα περί «μακεδονικής εθνότητας» και «μακεδονικής γλώσσας».

Χαρακτηριστικές ήταν και οι τελευταίες δηλώσεις, το 2018, του Προέδρου της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος επανέλαβε ότι το δημοψήφισμα για τη συμφωνία των Πρεσπών είναι άκυρο λόγω της μικρής συμμετοχής και ότι δεν μπορεί να γίνει καμία αλλαγή στο Σύνταγμα. Αξιοποίησε μάλιστα και αντιρρήσεις που προβάλλουν στη συμφωνία η Βουλγαρία και η Αλβανία, για τις δικές τους σκοπιμότητες. Ωστόσο, στο διά ταύτα και ο Ιβάνοφ στήριξε την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, λέγοντας ότι «το ΝΑΤΟ σημαίνει ασφάλεια και η ΕΕ σημαίνει ευημερία»...

Πάντως, η ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας στην ΠΓΔΜ θα δρομολογήσει εξελίξεις και στην Ελλάδα, καθώς ο ένας εταίρος της κυβέρνησης, οι ΑΝΕΛ, έχει δηλώσει ότι θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση, χωρίς να την ρίξει.

Ωστόσο, διάφορα σενάρια κυκλοφορούν για επίσπευση των εκλογών με αφορμή το πώς θα εξελιχθεί η επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών. Το ΚΚΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα καταψηφίσει αυτήν τη συμφωνία, πρωτίστως γιατί η ισχυροποίηση του ΝΑΤΟ στην περιοχή είναι ενάντια στα συμφέροντα όλων των λαών. Ακόμη, επειδή στη συμφωνία διατηρούνται σπέρματα αλυτρωτισμού, που θέτουν νέους μελλοντικούς κινδύνους.

Το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, όπου βρίσκεται η αμερικανική βάση Μπόνστιλ (η μεγαλύτερη εκτός αμερικανικού εδάφους), φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα σύνθετο, ωστόσο το τελευταίο διάστημα οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Η σύνδεσή του με το ευρύτερο σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας», που έχει τουλάχιστον την ανοχή της ΕΕ και τη στήριξη των ΗΠΑ, είναι πέρα από εμφανής.

Τα τελευταία 24ωρα, η αλβανική κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Εντι Ράμα κλιμακώνει σε αυτήν την κατεύθυνση, με το σταδιακό άνοιγμα των συνόρων Αλβανίας - Κοσσυφοπεδίου. Την Πρωτοχρονιά, σε μήνυμά του ο Ράμα τόνισε ότι «το άνοιγμα των συνόρων με το Κόσσοβο είναι μόνο η αρχή», για να προσθέσει ότι «σχεδιάζεται» μια διαδικασία και για «τροποποίηση συνόρων με Μαυροβούνιο, Μακεδονία και Ελλάδα», με κριτήρια αυτά της συμφωνίας Σένγκεν.

Χαρακτηριστική επίσης είναι η απόφαση του Ράμα να περιλάβει στον τελευταίο ανασχηματισμό της κυβέρνησης δύο προερχόμενους από το Κοσσυφοπέδιο υπουργούς, και κυρίως αυτόν στο κρίσιμο υπουργείο Εξωτερικών, όπου έχει οριστεί να είναι ο Γκέντι Κάκα (ή Τσάκα ή Τσακάι στην ιδιαίτερη πατρίδα του).

Ο συγκεκριμένος εμφανίζεται σε διάφορα δημοσιεύματα βαλκανικών ΜΜΕ ως «παιδί του Σόρος», του γνωστού και μη εξαιρετέου Ουγγροαμερικανού μεγαλοκαπιταλιστή των χρηματιστηρίων, που προωθεί συγκεκριμένα συμφέροντα τμήματος της αμερικανικής αστικής τάξης. Ηταν σύμβουλος του πρωθυπουργού για την εξωτερική πολιτική και συγκεκριμένα για τις υποθέσεις της ΕΕ και επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Αλβανίας σε αυτή. Εχει σπουδάσει στο Βέλγιο και την Ουγγαρία πολιτικές επιστήμες, φιλοσοφία και δίκαιο.

Οι κινήσεις της Αλβανίας, και αυτές της κυβέρνησης των Κοσσοβάρων Αλβανών, με τη στήριξη των ΗΠΑ, να προχωρήσει σε δημιουργία στρατού στο προτεκτοράτο και να επιβάλει δασμούς στα εισαγόμενα σερβικά προϊόντα, έχουν προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση της σερβικής κυβέρνησης, που, όμως, όπως όλα δείχνουν, είναι ανοιχτή στο παζάρι, αν και φαίνεται ότι υπάρχουν εσωτερικές διαφοροποιήσεις για τον τρόπο που θα επιτευχθεί ένας συμβιβασμός.

Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου (που απαρτίζεται από πρώην ηγέτες του αυτονομιστικού στρατού με τη στήριξη του ΝΑΤΟ, ΟΥΤΣΕΚΑ) «νιώθει την πλάτη της ζεστή» από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, και γι' αυτό πιέζει τη σερβική πλευρά, θέτοντας ως στόχο την ολοκληρωτική ανεξαρτητοποίηση και ένταξη στον ΟΗΕ. Φαίνεται ωστόσο ότι βάζει στο τραπέζι του παζαριού και εκδοχή νέας διευθέτησης των συνόρων και μοιράσματος εδαφών, με δεδομένο ότι θα ενισχύεται το σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας».

Είναι επίσης χαρακτηριστική η επιστολή του Αμερικανού Προέδρου, Ντ. Τραμπ, με αφορμή τη νέα χρονιά, προς τους Προέδρους της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, και του Κοσσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, να προχωρήσουν σε συμφωνία έως την άνοιξη.

Ο Σέρβος Πρόεδρος, πάντως, μιλώντας την Πέμπτη στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα «espreso.rs», όταν ρωτήθηκε τι συμφωνία έχει κατά νου απάντησε: «Οποιοδήποτε είδος γίνει αποδεκτό από Σέρβους και Αλβανούς και φέρει ειρήνη». Ενώ και σε παλιότερες δηλώσεις του εμφανίζεται πολύ διαλλακτικός στο όνομα της «ειρήνης και της ένταξης της Σερβίας στην ΕΕ».

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών, Νεμπόισα Στεφάνοβιτς, δήλωσε ότι «η ανακοίνωση της κατάργησης των συνόρων μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή σταθερότητα και τα δικαιώματα των Σέρβων στο νότιο τμήμα της επαρχίας μας».

Είπε ότι παραβιάζει το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 1244, που αναγνωρίζει την περιοχή του Κοσσυφοπεδίου - Μετόχια ως τμήμα της Σερβίας και τόνισε ότι «ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός πως δεν υπάρχει επαρκής απάντηση από τη διεθνή κοινότητα».

Ο Στεφάνοβιτς πρόσθεσε με νόημα - δείχνοντας και τις διαστάσεις «ντόμινο» που μπορεί να έχουν οι εξελίξεις - ότι «αν ενεργούσαμε και εμείς με τον ίδιο τρόπο, τότε θα έπρεπε να κάνουμε το ίδιο με τη Σερβική Δημοκρατία (σ.σ. στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη), τότε θα βλέπαμε πώς θα αντιδρούσε η διεθνής κοινότητα. Δεν μπορούμε να φαντασθούμε ότι θα σιωπούσαν όλοι».

Πάντως, οι κινήσεις του Βούτσιτς για συμβιβασμό, όπως εκφράστηκε με τη διαμεσολάβηση έως τώρα της ΕΕ, προκαλούν αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της κυβέρνησής του όσο και στην αντιπολίτευση, που θέλει να διατηρηθούν πιο στενές σχέσεις με τη Ρωσία.

Ο υπουργός Αμυνας, Α. Βούλιν, κατηγόρησε ανοιχτά την ΕΕ ότι «έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά και δεν αντιδρά στα σχέδια για τη Μεγάλη Αλβανία μέσω του Κοσσυφοπεδίου», αναρωτώμενος αν «χρειαζόμαστε μια τέτοια ΕΕ».

Τόνισε επίσης με νόημα ότι την άποψή του αυτή την έχει εκφράσει πολλές φορές στον Βούτσιτς, που πρέπει να αποφασίσει. Επίσης, ο υπουργός Καινοτομίας, Ν. Πόποβιτς, είπε ότι δεν νοείται Σερβία χωρίς το Κοσσυφοπέδιο και τάχθηκε υπέρ της απόδοσης μιας ευρείας αυτονομίας της επαρχίας, αλλά πάντα στο πλαίσιο της Σερβίας, ενώ εκτίμησε ότι στις διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν θέση και η Ρωσία και η Κίνα και οι ΗΠΑ.

Ειδικά για το ζήτημα αυτό, το σχήμα που θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις, υπάρχει έντονη διεργασία. Ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών, Ιβιτσα Ντάσιτς, το διατύπωσε συγκεκριμένα, ότι εφόσον υπάρξει συμμετοχή των ΗΠΑ (ο αναπληρωτής υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ με προσόν την 20ετή γνώση των Βαλκανίων είναι αυτός που προτείνεται), η Σερβία θα ζητήσει τη συμμετοχή της Κίνας και της Ρωσίας.

Αναπροσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας ζήτησε και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης του Λαϊκού Κόμματος, Βουκ Γέρεμιτς, που σημείωσε με νόημα ότι «ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν εμπιστεύεται τον Βούτσιτς λόγω των σχέσεών του με τη Δύση», ενώ προειδοποίησε ότι σε αυτήν την περιοχή «τα καθεστώτα και η αλλαγή εξουσίας ποτέ στην ιστορία δεν συνέβηκαν χωρίς την εμπλοκή του ξένου παράγοντα».

Πρόσθεσε, μάλλον φωτογραφίζοντας ...παρέμβαση της Ρωσίας, ότι «η συνδυασμένη δύναμη της εσωτερικής και εξωτερικής πίεσης θα αλλάξει αυτές τις διεφθαρμένες αρχές» και κατηγόρησε τον Βούτσιτς ότι παζαρεύει μέσω του Κοσσυφοπεδίου τη «Σερβική Δημοκρατία στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη» για να εντάξει τη Σερβία στο ΝΑΤΟ.

Ενδιαφέρον πάντως, ενόψει και της επίσκεψης Πούτιν στις 17 Γενάρη στο Βελιγράδι, έχουν οι δηλώσεις του Αλεξάντερ Τσεπούριν, Ρώσου πρέσβη στη Σερβία. Σημείωσε ότι «προστατεύουμε τα συμφέροντα των χωρών μας, της Ρωσίας και τη Σερβίας, αντί να ικανοποιούμε τα συμφέροντα της Δύσης, αυτή είναι βασικά η φιλοσοφία τόσο της ρωσικής όσο και της σερβικής ηγεσίας». Τόνισε ότι στη διμερή συνάντηση αναμένεται «η υπογραφή σημαντικού αριθμού συμφωνιών για τη βελτίωση της εταιρικής σχέσης της Ρωσίας και της Σερβίας σε ζητήματα οικονομίας, ασφάλειας και άμυνας, πολιτισμού».

Σχετικά με τη διαπραγμάτευση για το Κοσσυφοπέδιο υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου συμμετέχει και η Ρωσία, αποτελεί σημαντική πλατφόρμα για την εξέταση αυτού του προβλήματος και έκλεισε λέγοντας ότι «ο ρεβανσισμός δεν έχει ποτέ καλό αποτέλεσμα, γιατί για κάθε δηλητήριο υπάρχει ένα αντίδοτο αργά ή γρήγορα και γι' αυτό είναι καλύτερα για την Πρίστινα να έχει διάλογο με το Βελιγράδι»...