ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 5 Γενάρη 2019 - Κυριακή 6 Γενάρη 2019
Σελ. /40
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Ρευστότητα που μεγαλώνει τους κινδύνους για τους λαούς

Τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων στην Κύπρο θα επιδράσουν σημαντικά στις εξελίξεις (φωτ. το γεωτρύπανο της «ExxonMobil»)
Τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων στην Κύπρο θα επιδράσουν σημαντικά στις εξελίξεις (φωτ. το γεωτρύπανο της «ExxonMobil»)
Οσο περιπλέκονται οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τόσο μεγαλύτερη αξία αποκτά η στενότερη «γειτονιά» μας, η Νοτιοανατολική Μεσόγειος, στην όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, πρώτα απ' όλα τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Η γεωστρατηγική της θέση και τα σημαντικά ενεργειακά της αποθέματα ενισχύουν την αξία της αυτή, όπως και κάτι ακόμα: Το γεγονός ότι συνδέεται με τα συμφέροντα της Τουρκίας, μιας ισχυρής στρατιωτικής δύναμης και μεγάλης οικονομίας, με σημαντική γεωπολιτική ισχύ. Γι' αυτό άλλωστε και η αμερικανική κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ιεραρχεί - όπως όλα δείχνουν - τη διατήρηση της Τουρκίας στο «στρατόπεδο» ΝΑΤΟ - ΗΠΑ, παρά τις σημαντικές αντιθέσεις που παραμένουν ανάμεσα σε Αγκυρα και Δύση.

Η Τουρκία

Τη βδομάδα που πέρασε, η όξυνση της τουρκικής επιθετικότητας ξεχώρισε πάλι στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, την ώρα που η κυβέρνηση Ερντογάν συνέχιζε να συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις και στα σύνορα με τη Συρία.

Η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX για έρευνες του «Μπαρμπαρός» σε περιοχές που περιλαμβάνουν τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Ο Πρόεδρος της χώρας Ρ. Τ. Ερντογάν περιέγραψε «την αποφασιστικότητά μας για διαφύλαξη των δικαιωμάτων μας στην Κύπρο, την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο», την οποία «επιδεικνύουμε τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και στο πεδίο δράσης», και επισήμανε ότι η χώρα του «δεν θα είναι ούτε το θύμα» στα γεγονότα της περιοχής.

Ο υπουργός Αμυνας Χουλούσι Ακάρ μίλησε για «γαλάζια πατρίδα» συνολικής έκτασης «462.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων» την οποία η Αγκυρα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί, παραπέμποντας σε μια τεράστια έκταση της Ν/Α Μεσογείου όπου αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα διαφόρων χωρών, και τόνισε ότι «αν όμως κάποιοι κάνουν διαφορετικούς υπολογισμούς, κάνουν λάθος. Δεν υποχωρούμε και δεν θα δεχτούμε κανένα τετελεσμένο».

Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε ότι «πρέπει να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε από κοινού τα συμφέροντά μας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» και ότι δεν «επιτρέπουμε τετελεσμένα», θυμίζοντας ξανά την απόφαση της τουρκικής Βουλής για το «casus belli». Προειδοποίησε μάλιστα την κυβέρνηση Τσίπρα να ελέγξει τον υπουργό Αμυνας - ένα «κακομαθημένο παιδί», όπως είπε - «ώστε να μην προκληθεί κανένα ατύχημα με την εμπλοκή των δικών μας δυνάμεων ασφαλείας» και αφού ισχυρίστηκε ότι «επιδιώκουμε μια μόνιμη λύση στην Κύπρο», υπενθυμίζοντας «σε όσους ονειρεύονται (...) το εξής: Το "μηδέν στρατιώτες, μηδέν εγγυήσεις" δεν μπορεί να είναι ούτε καν όνειρο», κατέληξε ότι «εμείς κάνουμε ό,τι χρειάζεται για την προστασία των συμφερόντων μας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως στο ζήτημα της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων υδρογονανθράκων».

Το Κυπριακό

Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για την Κύπρο δεν είναι τυχαίο, όπως δεν είναι και το μοναδικό.

Το επόμενο διάστημα θα κριθούν αρκετά, από εξελίξεις που αφορούν την Κύπρο. Αφενός μέσα από ενδεχόμενες νέες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, αφετέρου μέσα από εξελίξεις στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ (η «ExxonMobil» συνεχίζει στο «οικόπεδο 10»), καθώς και σε συμφωνίες μέσα από τις οποίες η Λευκωσία ενισχύει πολύπλευρες συνεργασίες με κέντρα όπως οι ΗΠΑ.

Σε αυτό το πλαίσιο, αναζωπυρώνονται επισημάνσεις για την ανάγκη να συζητηθούν «νέες λύσεις» για το Κυπριακό, με πρώτο μέλημα το «ρεαλισμό» και τη «βιωσιμότητα» μιας «διευθέτησης». Στα παζάρια κυριαρχεί το ζήτημα της «ασφάλειας» της Κύπρου, με το οποίο αλληλεπιδρούν σχέδια ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων για την αξιοποίηση του νησιού ως βάσης εξόρμησης των στρατιωτικών τους δυνάμεων, σε μια περίοδο ευρύτερων αναδιατάξεων στην περιοχή.

Ξεχωρίζει φυσικά η προσπάθεια των ΗΠΑ για το πώς θα αναβαθμίσουν τη στρατιωτική τους παρουσία σε όλη την περιοχή, όπως έδειξαν πρόσφατες συμφωνίες που υπεγράφησαν με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, η Ουάσιγκτον συμμετείχε πρόσφατα για πρώτη φορά στην τριμερή σύνοδο Ισραήλ - Ελλάδας - Κύπρου.

Οπως είπε ο Κύπριος υπουργός Αμυνας Σάββας Αγγελίδης σε πρόσφατη συνέντευξή του, «η τριμερής συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ είναι σε τέτοιο επίπεδο» που «επιβάλλει διεύρυνσή της με τις ΗΠΑ (...) Η συνεργασία μας με τις ΗΠΑ στους τομείς Ασφάλειας και Αμυνας έχει στρατηγικό ορίζοντα». Ο ίδιος μίλησε για ατζέντα που εξυπηρετεί «την επίτευξη και διατήρηση της σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου» και υπογράμμισε ότι «δεν θα πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και πρέπει να έχουμε αποφασιστικότητα στη λήψη αποφάσεων. Η Κύπρος είναι κράτος - μέλος της ΕΕ και αυτό από μόνο του εξυπακούει (sic) στενή συνεργασία με τη Δύση».

Δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι σε αυτές τις συνθήκες πυκνώνουν και δηλώσεις για τις προοπτικές που μια «λύση» του Κυπριακού θα άνοιγε και σε νέες συνεργασίες με την Τουρκία.

Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης επανέλαβε ότι «δεν θα απέκλεια ποτέ το διάλογο με οποιονδήποτε αξιωματούχο της τουρκικής κυβέρνησης». Σε επόμενη συνέντευξή του περιέγραψε ως προτεραιότητά του τη διαμόρφωση μιας «λύσης» «η οποία δεν θα επιτρέπει ξανά συγκρούσεις, αμφισβητήσεις, εχθρότητες, αντιπαλότητες, με την Τουρκία».

Οι όροι συνεργασίας με την Τουρκία επανήλθαν και με συνέντευξη του πρώην Προέδρου της Κύπρου και πρώην ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Δ. Χριστόφια, ο οποίος δήλωσε: «Είπα στον κ. Αναστασιάδη ότι οι υδρογονάνθρακες είναι η λιχουδιά μας. Εχεις αυτήν τη λιχουδιά, πρέπει να ανοίξεις το στόμα της Τουρκίας και να πάρει αυτήν τη λιχουδιά»...

Και πιθανές επαναδιαπραγματεύσεις

Φυσικά, στις εξελίξεις θα επιδράσουν και πιθανές ανακατατάξεις σε παλιές και νέες συμμαχίες, υπό το φως και νέων δεδομένων στη Συρία, στο Κουρδικό κ.τ.λ.

Ενδεικτική της ρευστότητας αλλά και της συνθετότητας των διεργασιών είναι η αρθρογραφία, που φιλοξενούν μεγάλα τουρκικά ΜΜΕ, ειδικά μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ για τη Συρία.

Στις 28 Δεκέμβρη, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ» φιλοξένησε ανάλυση με τίτλο «Η Αγκυρα (είναι) στρατηγικής σημασίας για τη στρατηγική επανεξισορρόπηση (στην περιοχή)», αντανακλώντας πολύ χαρακτηριστικά την αποφασιστικότητα με την οποία το κεφάλαιο στην Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει προτερήματα που του δίνει η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ αλλά και η σχέση της με τη Ρωσία, όπως και την αποφασιστικότητα με την οποία αξιολογεί όλα τα ανταλλάγματα από μια επαναδιαπραγμάτευση των σχέσεών της με διάφορους «εταίρους», αναγνωρίζοντας μάλιστα ότι αυτή η επαναδιαπραγμάτευση μπορεί να προκύψει ως δική της επιλογή, μπορεί και όχι.

Εκφράζοντας - όπως και πολλά άλλα τουρκικά άρθρα των τελευταίων ημερών - συμπάθεια για τους τελευταίους χειρισμούς της κυβέρνησης Τραμπ και την προσπάθεια που καταβάλλει για «αποκατάσταση» των σχέσεών της με την Τουρκία, η «Σαμπάχ» υποστήριξε ότι με τις τελευταίες ανακοινώσεις για τη Συρία, ο Τραμπ διευκόλυνε τη «γοργή εξομάλυνση» των σχέσεων με την Τουρκία και αποδίδει στις ΗΠΑ «κίνηση που τους επιτρέπει να δημιουργήσουν μια νέα ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στους παραδοσιακούς τους συμμάχους, περιλαμβανομένων του Ισραήλ, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Τραμπ καθίσταται ικανή να παρέμβει στην αυξανόμενη σφαίρα της ρωσικής επιρροής στη Μέση Ανατολή».

Αναγνωρίζεται, πάντως, ότι «δεν θα είναι εύκολο για την Αγκυρα να χειριστεί τους κινδύνους από την απόσυρση των ΗΠΑ (από τη Συρία)», αλλά και ταυτόχρονα διακρίνονται θεματικές παζαριών που θα φουντώσουν, εκφράζοντας και προσδοκίες του τουρκικού κεφαλαίου ότι θα αντλήσει οφέλη, καταρχήν για την «αντιμετώπιση» απειλών όπως οι Κούρδοι, εκμεταλλευόμενο τη στρατηγική θέση της χώρας του («θα γίνουν συζητήσεις για το καθεστώς των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων και τη χρήση του συριακού εναέριου χώρου», αναφέρεται) και τη διαμόρφωση στοχευμένων συμμαχιών με τμήματα του κουρδικού πληθυσμού. «Το ζήτημα δεν είναι απλά η απομάκρυνση των υπολειμμάτων του "Ισλαμικού Κράτους" από τη Συρία, αλλά η τοποθέτηση μιας στρατιωτικής δύναμης, που θα εμποδίσει την επανεμφάνιση της οργάνωσης, και μιας τοπικής κυβέρνησης που θα προωθήσει τη σταθερότητα...», σημειώνεται.

Την ίδια στιγμή, ενδεικτική είναι η ανησυχία της Αγκυρας για την επίδραση αντιθέσεων που ποτέ δεν εξαλείφθηκαν στις σχέσεις της με «εταίρους». «Στο φόντο αυτών των συνομιλιών, η Ρωσία και το Ιράν θα μπορούσαν να κάνουν νέες κινήσεις», αναγνωρίζεται και γίνεται προσπάθεια να ανιχνευτεί πώς η Αγκυρα μπορεί να παζαρέψει στη βάση και άλλων αντιθέσεων:

«Αν και στη Μόσχα δεν αρέσει η επαναπροσέγγιση Τουρκίας - ΗΠΑ δεν θα πετάξει απλά από το παράθυρο την επιρροή της (στην Τουρκία). Η Ρωσία δεν θα θέσει σε κίνδυνο την προοπτική πώλησης του συστήματος αεράμυνας στην Τουρκία και την ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου "TurkStream" απλά για να ικανοποιήσει τον Μπασάρ Ασαντ. Για την ακρίβεια, η Μόσχα θα μπορούσε να συμφωνήσει με την τουρκική παρουσία στη βόρεια Συρία για να ελέγξει τον Ασαντ και για να αντισταθμίσει την επιρροή του Ιράν. Στο τέλος της μέρας, το αληθινό ενδιαφέρον της Ρωσίας για τη Συρία σχετίζεται με τις στρατιωτικές της βάσεις και την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι Ρώσοι αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορεί να υπάρξει μακροπρόθεσμη πολιτική μετάβαση στη Συρία χωρίς τη βοήθεια της Τουρκίας...».

Εξίσου χαρακτηριστικές είναι και οι εκτιμήσεις για επιλογές που αφορούν στο Ιράν: «Από τη μεριά του, το Ιράν εξαρτάται από την Τουρκία για να βρει καταφύγιο από τις οικονομικές κυρώσεις. Αν υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση Τραμπ διπλασιάσει την πίεσή της στο Ιράν, θα βαθύνει κι άλλο η εξάρτηση της Τεχεράνης από τους Τούρκους. Αναμφισβήτητα, οι Ιρανοί θα κατανοούσαν (τότε) ότι το να παρενοχλήσουν τις τουρκικές δυνάμεις στη βόρεια Συρία θα έστρωνε το έδαφος για μια μεγάλη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ για το Ιράν...».

Στο τέλος, γίνονται και κάποια χαρακτηριστικά σχόλια όπως ότι «το γεγονός ότι ο Τραμπ διδάχτηκε από τον Πούτιν και βρήκε τρόπο να (συν)εργαστεί με τον Ερντογάν δείχνει τον κρίσιμο ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή», αλλά και ότι «ας ελπίσουμε ότι ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και άλλοι θα αντιληφθούν το ίδιο πριν είναι πολύ αργά...».

Βεβαίως, όλα τα παραπάνω δεν απηχούν παρά εκτιμήσεις τμημάτων του τουρκικού κεφαλαίου, που ως τέτοιες εκφράζουν σκοπιμότητες, γίνονται μεροληπτικές κ.τ.λ. Ωστόσο, είναι ένα μόνο μέρος από επισημάνσεις που φωτίζουν ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές συμμαχίες και αντιπαλότητες επανακαθορίζονται διαρκώς, διασφαλίζοντας σταθερότητα μόνο για την ένταση των αντιλαϊκών σχεδίων που προχωρούν σε βάρος των λαών. Οι λαοί τίποτα δεν έχουν να περιμένουν από τη μία ή την άλλη λυκοσυμμαχία, το ένα ή το άλλο αλισβερίσι μεταξύ εκπροσώπων μονοπωλίων.


Α. Μ.

Η πίτα της ΕΔΥΕΘ

Εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας διοργανώνει η ΕΔΥΕΘ το Σάββατο 5 Γενάρη στις 6 μ.μ., στην αίθουσα «Μανώλης Αναγνωστάκης» του δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Καλεί σε συμμετοχή τα μέλη και τους φίλους της, τους εκπροσώπους του ταξικού εργατικού κινήματος, των οργανώσεων της νεολαίας και των γυναικών. Η εκδήλωση περιλαμβάνει καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τους μουσικούς Γιώργο Αετόπουλο και Δημήτρη Αλιστρατινό.



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ