ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 3 Νοέμβρη 2018 - Κυριακή 4 Νοέμβρη 2018
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η συναρπαστική ζωή του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι στη σκηνή

Συζήτηση με τον σκηνοθέτη της παράστασης Κώστα Νταλιάνη

«Το έργο του Μαγιακόφσκι είναι ο πληρέστερος ποιητικός πίνακας μιας εποχής, που εξαπέστειλε στους αιώνες ανθρώπινα σήματα με υπεράνθρωπη ένταση και στα καλά και στα άσχημα», έγραφε ο λογοτέχνης και μελετητής του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι, Μήτσος Αλεξανδρόπουλος.

Αυτό το τεράστιο λοιπόν έργο, αυτή η συναρπαστική προσωπικότητα «ζωντανεύει» πάνω στη σκηνή με τη νέα παράσταση του Θιάσου «Μοντέρνοι Καιροί», «Μαγιακόφσκι». Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Κώστας Νταλιάνης. Ερμηνεύει η Εβίτα Παπασπύρου. Η παράσταση ανεβαίνει κάθε Παρασκευή στις 21.00, στο Θέατρο «Βαφείο» (Αγίου Ορους 16 και Κωνσταντινουπόλεως 115, μετρό «Κεραμεικός», τηλ. 210 3425 637).

Ο «Ριζοσπάστης» είχε τη χαρά να συζητήσει με τον σκηνοθέτη της παράστασης Κώστα Νταλιάνη.

* * *

-- «Μαγιακόφσκι», μια παράσταση που ζωντανεύει τον ποιητή και την εποχή του. Πείτε μας λίγα λόγια για το περιεχόμενο του έργου.

-- Η παράσταση αφηγείται τη συναρπαστική ζωή του μεγάλου Σοβιετικού ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, από τη νεαρή του ηλικία μέχρι τη δραματική στιγμή της αυτοκτονίας του.

Μέσα από το πλούσιο καλλιτεχνικό του έργο - ποίηση, κείμενα για την τέχνη, επιστολές, άρθρα, ομιλίες, σελίδες ημερολογίου - ζωντανεύουν ο ποιητής και η εποχή του.

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία, οι μεγάλες στιγμές της ποίησής του, παθιασμένοι έρωτες και απογοητεύσεις, οι στιγμές της Οκτωβριανής Επανάστασης, οι συγκρούσεις, ο παράφορος χαρακτήρας του, η απομόνωσή του, το τραγικό φινάλε.

Ολα τα παραπάνω σε ένα θεατροποιημένο οδοιπορικό, που δίνει το στίγμα μιας επαναστατικής - καλλιτεχνικής στάσης ζωής, σε μια κορυφαία ιστορική στιγμή της ανθρωπότητας.

Πάθος, συγκίνηση και χιούμορ χαρακτηρίζουν την παράσταση.

-- Γιατί τώρα Μαγιακόφσκι; Τι είναι αυτό που επιδιώκετε να επικοινωνήσετε με το κοινό;

-- Ο Μαγιακόφσκι είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα. Εχει γράψει συγκλονιστικούς στίχους, που χαράζονται στο μυαλό ανεξίτηλα. Οι σκέψεις του, οι απόψεις του, τα κείμενά του είναι επίκαιρα μέχρι και σήμερα.

Η παράστασή μας δίνει, εκτός των άλλων, την ευκαιρία στο κοινό να έρθει σε επαφή με το σπουδαίο έργο του ποιητή, με έναν τρόπο ζωντανό, θεατρικό, κατανοητό για όλους.

Η ζωή του Μαγιακόφσκι, ενός παράφορου επαναστάτη, παθιασμένου με τη ζωή και τον έρωτα, είναι μια πρόκληση και μια ευκαιρία για μια απολαυστική και πλούσια σε πληροφορίες θεατρική παράσταση.

Παρουσιάζοντας τη ζωή του, τη σκέψη του και την εκπληκτική του ποίηση, ερχόμαστε σε επαφή με μιαν άλλη εποχή, σταθμό στην παγκόσμια Ιστορία της ανθρωπότητας. Μια εποχή με οράματα και ιδανικά, όπου οι άνθρωποι αφιέρωναν όλη τη ζωτική ορμή τους στον αγώνα για ένα καλύτερο μέλλον.

Ο Μαγιακόφσκι μπορεί να μας εμπνεύσει, να μας συγκινήσει, να μας ζεστάνει και να μας κάνει να βλέπουμε με τα δικά του μάτια, πάντα μπροστά, σε ένα φωτεινό μέλλον.

Ελπίζουμε οι λαμπεροί, γεμάτοι ήλιο στίχοι του Μαγιακόφσκι, να ρίξουν φως στην ασπρόμαυρη εποχή μας.

-- Ομολογουμένως, κοινή πεποίθηση όσων έχουν παρακολουθήσει την παράσταση, είναι ότι η επιλογή των αποσπασμάτων από έργα, συνεντεύξεις κ.λπ. του Μαγιακόφσκι είναι εξαιρετική. Περιγράψτε μας πώς δουλέψατε.

-- Δουλέψαμε για αυτήν την παράσταση οκτώ μήνες περίπου. Πρώτα - πρώτα μαζέψαμε όσο περισσότερο υλικό μπορούσαμε, για να εμβαθύνουμε, να κατανοήσουμε τον ποιητή και την εποχή του. Ευτυχώς υπάρχουν αρκετές αξιόλογες ελληνικές μεταφράσεις από σημαντικούς Ελληνες λογοτέχνες - μεταφραστές, σε διάφορες εκδόσεις. Ωστόσο, χρειάστηκε να μεταφράσουμε κι εμείς μη μεταφρασμένο υλικό από τα Αγγλικά και τα Γαλλικά.

Μετά, έπρεπε να βάλουμε όλο αυτό το υλικό σε μια σειρά, σε μια τάξη, έτσι ώστε να είναι λειτουργικό, σαφές και ενδιαφέρον, και κυρίως να μην αλλοιώνει την πραγματικότητα.

Εδώ ήταν δύσκολα τα πράγματα. Τι να κρατήσεις και τι να πετάξεις; Με πραγματικό πόνο καρδιάς αποχωριστήκαμε κάποια υπέροχα κομμάτια. Αλλά χωρίς τολμηρό ψαλίδι, παράσταση δεν γίνεται.

Στο ζήτημα της μουσικής που θα πλαισίωνε την παράσταση, οδηγηθήκαμε εύκολα στον μεγάλο Σοβιετικό συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο οποίος μάλιστα συνεργάστηκε αρκετές φορές με τον Μαγιακόφσκι. Στη μουσική του Σοστακόβιτς βρήκαμε κομμάτια επικά, κομμάτια λυρικά, σχολιαστικά, ό,τι χρειαζόμασταν κάθε φορά. Το πάντρεμα της ερμηνείας και της μουσικής αποτελεί μια ευχάριστη επίτευξη της παράστασης.

Παράλληλα με τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου της παράστασης και της μουσικής επένδυσης, δουλεύαμε πάνω στο γενικό στήσιμο, τη σκηνοθεσία και κυρίως πάνω στην υποκριτική. Δεν ερμηνεύεται εύκολα ο Μαγιακόφσκι. Αυτός ο παθιασμένος, παράφορος επαναστάτης, ο τόσο τρυφερός και πονεμένος στον έρωτα, ο ακαταμάχητος και ακαταπόνητος υπερασπιστής των πρωτοποριακών καλλιτεχνικών - επαναστατικών ιδεών, αυτή η σπάνια, τόσο ιδιαίτερη προσωπικότητα του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι.

Εδώ βρίσκεται και η ιδιαιτερότητα, το παράδοξο αν θέλετε, της παράστασής μας. Ο ρόλος του Μαγιακόφσκι ερμηνεύεται από μια γυναίκα ηθοποιό, την Εβίτα Παπασπύρου, παλιό και έμπειρο στέλεχος του Θιάσου «Μοντέρνοι Καιροί». Γιατί; Γιατί έχει μια απίστευτα στενή συγγένεια η Εβίτα Παπασπύρου με τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι: Στο πάθος, στο ταμπεραμέντο, στην ψυχική δύναμη, στο μέγεθος, στην ένταση και το βάθος των συναισθημάτων. Το τελικό αποτέλεσμα της παράστασης, εμείς οι δημιουργοί, το υπογράφουμε ανεπιφύλακτα.

-- Ξεκινήσατε την περασμένη Παρασκευή. Είναι νωρίς, αλλά ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου μέχρι στιγμής;

-- Μόλις τώρα ξεκινήσαμε τις παραστάσεις. Ωστόσο, η ανταπόκριση του κοινού ήταν τόσο θερμή, τόσο ειλικρινής, τόσο αυθόρμητη, που ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Η αίθουσα είχε έναν έντονο, υγρό από τη συγκίνηση ηλεκτρισμό. Δεν σταματούσε το χειροκρότημα, ζεστές ήταν οι αγκαλιές, υγρά τα μάτια, βουβά τα στόματα.

Είναι μια ξεχωριστή στιγμή για τον θίασο «Μοντέρνοι Καιροί». Πιστεύουμε και ελπίζουμε το κοινό να ανταποκριθεί στην επιλογή μας και να αγκαλιάσει με θέρμη την παράσταση. «Μια παράσταση που αφήνει ανεξίτηλες μνήμες στο μυαλό και την καρδιά των θεατών». Αυτό τουλάχιστον μας είπαν συγκινημένοι, πολλοί, γνωστοί και άγνωστοι θεατές μας.

Ας κλείσουμε, με δυο στίχους του Μαγιακόφσκι:

«...εγώ για σας θα ξεριζώσω την καρδιά μου, θα την ποδοπατήσω

κι έτσι μεγαλωμένη και καταματωμένη, θα σας τη δώσω για σημαία».


Α. Π.

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Η ποίηση κατοικεί παντού

1. Ποίηση είναι ο χωμάτινος δρόμος, τότε, στην Καισαριανή, που οδηγούσε στο Σκοπευτήριο. Μου άρεσε να τον διασχίζω μόλις έπεφτε η νύχτα, σφυρίζοντας στο δρόμο για να ξορκίζω τις κακές σκέψεις.

2. Ποίηση είναι να κοιτάς τον έναστρο ουρανό και να δίνεις στα άστρα ονόματα των αγαπημένων προσώπων που έχουν φύγει από τη ζωή. Να, εκεί είναι το άστρο Νίκος Καρούζος, και πιο πέρα το άστρο Μιχάλης Κατσαρός! Να γεμίσει ο ουρανός από ονόματα φίλων και αγαπημένων.

3. Ποίηση είναι οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που βρίσκονται πεταμένες στα σκουπίδια ή πωλούνται στο Μοναστηράκι. Συχνά τις χαζεύω και πάντοτε αγοράζω την πιο μοναχική, θλιμμένη μορφή. Ετσι, σιγά σιγά, χωρίς να το καταλάβω, έγινα συλλέκτης παλαιών φωτογραφιών που είχαν πεταχτεί, προσώπων που προφανώς δεν ενδιέφεραν τους απογόνους τους (αν υπήρχαν) και κοιτούσα αυτά τα θλιμμένα πρόσωπα που είχαν φωτογραφηθεί για την αιωνιότητα αλλά είχαν περάσει πια στη λήθη.

4. Ποίηση είναι ο «γύρος του θανάτου» στα παιδικά μου χρόνια. Σε μια τεράστια ξύλινη κατασκευή σε σχήμα βαρελιού, οι μοτοσικλετιστές κατάφερναν με τη δύναμη της ταχύτητας να υπερβαίνουν τη βαρύτητα και να ανεβαίνουν περιμετρικά μέχρι το στόμιο του βαρελιού. Μικροί και μεγάλοι κοιτάζαμε με δέος και τρόμο τους σύγχρονους αναβάτες με τις πολύχρωμες στολές και τον δυνατό σαματά των μηχανών, αγωνιώντας για την ευτυχή κατάληξη της κούρσας.

5. Ποίηση ήταν η γιορτή της 25ης Μαρτίου στο δημοτικό σχολείο του Βενιζέλου στην Καισαριανή, όταν φορούσαμε τη φουστανέλα και το περίφημο γιλέκο και απαγγέλλαμε το ηρωικό ποίημα που μας είχε αναθέσει η δασκάλα. Κι όλοι τρέμαμε μην κάνουμε κανένα λάθος, αλλά όλοι ήμασταν άψογοι. Και όταν γυρίζαμε στο σπίτι, βγάζαμε τη στολή και τη θαυμάζαμε για άλλη μια φορά. Και περνούσε η γιαγιά μου η Φιλιώ και έλεγε πάντα το ίδιο: «Του χρόνου δεν θα σου κάνει η στολή, πρέπει να πάρουμε καινούργια - άντε πάλι έξοδα». Αλλά το «του χρόνου» ήταν πολύ μακριά!

6. Ποίηση είναι το ποδόσφαιρο στην αλάνα. Πού να διαβάσεις όταν έξω από το παράθυρό σου γίνεται χαμός. Γυρνούσες ικετευτικά το κεφάλι στη μητέρα να σε αφήσει για λίγο να πας κι εσύ να παίξεις, αλλά το βλέμμα που εισέπραττες σου έκοβε κάθε επιθυμία. Και θαυμάζαμε τους συμμαθητές μας, τον Μηνά, τον Μπάμπη, που έπαιζαν καλή μπάλα, και αγαπούσαμε τον Εθνικό Αστέρα.

7. Ποίηση είναι τα όνειρά μας. Αλλόκοτα, αληθοφανή, άγρια, ειρηνικά, το ξημέρωμα φεύγουν σαν κλέφτες. Καμιά φορά αφήνουν το ίχνος τους αρκετές μέρες, όταν μας φέρνουν τους παλιούς αγαπημένους που δεν υπάρχουν πια.

8. Η ποίηση δεν κατοικεί μόνο τις σελίδες των βιβλίων. Τη συναντάς παντού, φτάνει να αφήσεις ελεύθερη την ψυχή σου να τη συναντήσει. Από το θρόισμα των φύλλων στο ανοιξιάτικο αεράκι μέχρι την άγρια φουρτουνιασμένη θάλασσα το χειμώνα. Από τις τρεις μεγάλες μορφές: Βούδα, Σωκράτη και Ιησού, που αποθέωσαν τον προφορικό λόγο, μέχρι τον πλανόδιο πωλητή στην Ομόνοια που γοητεύει με τον ευφάνταστο τρόπο που πουλά την πραμάτεια του. Η ποίηση κρύβεται παντού. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν γράφουν λογοτεχνία, αλλά η βιοτή τους ακολουθεί το δρόμο της ποίησης. Η ποίηση γράφει τον ποιητή και όχι ο ποιητής την ποίηση. Το μυστικό είναι να προσπαθείς να διευρύνεις τον ποιητικό χρόνο, να κατοικείς μέσα του, αφήνοντας όλο και περισσότερο απέξω ό,τι καταστρέφει την πρώτη σου ύλη, τη δική σου ζωή.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

Την Κυριακή ο πρώτος λογοτεχνικός περίπατος

Την Κυριακή 4 Νοέμβρη πραγματοποιείται ο πρώτος λογοτεχνικός περίπατος, με σημείο συνάντησης την κύρια είσοδο του Εθνικού Κήπου (Αμαλίας), στις 11 π.μ. Ο περίπατος αυτός, αλλά και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις που θα ακολουθήσουν, εντάσσεται στο 5ο Επιστημονικό Συνέδριο που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ το Σαββατοκύριακο 15 και 16 Δεκέμβρη, με θέμα «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τον Μεσοπόλεμο».

Ο περίπατος ξεκινά από την κύρια είσοδο του Εθνικού Κήπου, απέναντι από το φιλολογικό σαλόνι του Αγγελου Κατακουζηνού, περνάει από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, από το σπίτι όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κωστής Παλαμάς, από την καρδιά της Πλάκας όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Γεώργιος Δροσίνης, από ένα από τα σπίτια του Γιώργου Σεφέρη, από τα Αναφιώτικα, γειτονιά όπου έζησε ο Παπαδιαμάντης πρωτοερχόμενος στην Αθήνα. Κάτω από την Ακρόπολη η συνάντηση με τον Καζαντζάκη. Συνεχίζει στο Μοναστηράκι, όπου ξανασυναντούμε τον Παπαδιαμάντη παρέα με τον Εμμανουήλ Ροΐδη στην Αρχαία Αγορά. Η βόλτα μας καταλήγει στου Ψυρρή, την περιοχή όπου έζησε, εμπνεύστηκε και δημιούργησε ο Παπαδιαμάντης.



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ