Στις 25 Ιούνη δημοσιεύτηκαν στον αστικό Τύπο ρεπορτάζ που έκαναν λόγο για «Πρόγραμμα, με πόρους του ΕΣΠΑ, για την υποστήριξη "εγκλωβισμένων" εργαζομένων» μετά από συνέντευξη στο ΑΠΕ του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εργασίας.
Ο γγ του υπουργείου εξηγούσε ότι «πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο, με χιλιάδες εργαζόμενους επιχειρήσεων που είχαν σταματήσει τη δραστηριότητά τους, χωρίς να κάνουν καταγγελίες συμβάσεων, με αποτέλεσμα αυτοί να μην έχουν δικαίωμα σε επίδομα ανεργίας, χωρίς καμία ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και απλήρωτοι για δεκάδες μήνες (...) για την υποστήριξη "εγκλωβισμένων" εργαζομένων που εργάζονται σε συνθήκες επισφάλειας, ώστε και να στηριχθούν οικονομικά και να ενισχυθούν τα προσόντα τους, για να διατηρήσουν με καλύτερο τρόπο τις θέσεις εργασίας τους».
Στη συνέχεια τα αστικά ΜΜΕ ενίσχυσαν προπαγανδιστικά την υποτιθέμενη φιλεργατικότητα του μέτρου για τους «εγκλωβισμένους» όπως τους «βάφτισε» η κυβέρνηση, δίνοντας στην κυβέρνηση διάσταση «σωτήρα». Για ένα πρόβλημα - δημιούργημα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και της διαχειριστικής σε όφελος του κεφαλαίου πολιτικής αυτής της κυβέρνησης, όπως και των προηγούμενων.
Ας δούμε όμως ένα - ένα τα ζητήματα.
1. Η κυβέρνηση μιλά «για ένα ακραίο φαινόμενο». Πρόκειται όμως για απλήρωτους μισθούς στους εργαζόμενους από επιχειρήσεις που λειτουργούν ή έχουν κλείσει, και ουσιαστικά πάει να γίνει καθεστώς. Και είναι μάστιγα για τη ζωή της εργατικής οικογένειας. Είναι μαζικό και σχεδόν συνηθισμένο. Δεν οφείλεται μόνο σε κάποιους ακραίους εργοδότες, ή σε κάποιες επιχειρήσεις που έκλεισαν.
2. Η κυβέρνηση μιλά για «εγκλωβισμένους», λες και και έγινε καμιά θεομηνία, ή εγκλωβίστηκαν σε κατάσταση που δουλεύουν απλήρωτοι ή βρέθηκαν χωρίς δουλειά, απλήρωτοι και χωρίς αποζημίωση από κάποιο μοιραίο γεγονός, και όχι ότι τους έχουν οδηγήσει σε εγκλωβισμό οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις που τους στηρίζουν.
3. Η κυβέρνηση δεν παίρνει κανένα μέτρο ενάντια στην εργοδοσία, τους καπιταλιστές που κρατάνε τους εργαζόμενους όμηρους, κλέβοντας «νόμιμα» (υπεραξία) τον τεράστιο πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι (και εξασφαλίζοντας έτσι την κερδοφορία τους), αλλά και τους μισθούς τους, αυτό το ελάχιστο που θα έπρεπε σύμφωνα με τη λειτουργία του καπιταλισμού να δίνουν. Και πρέπει να σημειώσουμε ότι κανένας καπιταλιστής δεν χάνεται, δεν πεινά δηλαδή, επειδή πτώχευσε η επιχείρησή του, δεν εξαθλιώνεται όπως οι απλήρωτοι εργάτες. Συνήθως κλείνουν τις επιχειρήσεις μεταφέροντας σε άλλο κλάδο τα κεφάλαιά τους, ή ακόμα, στη χειρότερη των περιπτώσεων, έχουν «στην καβάτζα» χρήμα και περιουσιακά στοιχεία - πηγή εισοδημάτων, για να ζουν αυτοί και οι οικογένειές τους πλουσιοπάροχα.
Οχι μόνο δεν παίρνει κανένα μέτρο η κυβέρνηση, αλλά με την πολιτική της ενισχύει το κεφάλαιο, με μέτρα έντασης της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, αναδιανομής του πλούτου που παράγει σε βάρος της και σε όφελος του κεφαλαίου, αλλά και με συγκεκριμένα μέτρα στήριξής τους (φοροαπαλλαγές, διευκολύνσεις κ.λπ.)
4. Η κυβέρνηση, μέσω του υπουργείου, παρουσιάζοντας αυτό το περιβόητο «πρόγραμμα για τους εγκλωβισμένους μέσω ΕΣΠΑ», που τάχα θα τους ανακουφίσει, μιλά για πρόγραμμα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, με την υπόμνηση ή την προτροπή να διατεθεί κονδύλι για «επίδομα» - ψίχουλα στους εργαζόμενους, ώστε να «ανακουφιστούν» και να ξεγελαστούν.
Ενώ η κυβέρνηση λέει επί της ουσίας στους εργαζόμενους να ξεχάσουν τα χρωστούμενα (μισθούς, αποζημιώσεις απόλυσης κ.λπ.), απαλλάσσοντας την εργοδοσία από αυτή την ευθύνη, εμφανίζει ως λύση για τους εργαζομένους πρόγραμμα επανακατάρτισης κ.λπ., υποτίθεται για να βγουν με ενισχυμένα προσόντα στην αγορά εργασίας...
Εχει όμως κι άλλη «ουρά» αυτή η κυβερνητική εξαγγελία που παρουσιάζεται ως φιλεργατική.
Πρόσφατα ο Αρειος Πάγος γνωμοδότησε ότι η απληρωσιά μισθών δεν θεωρείται βλαπτική μεταβολή της κατάστασης των εργαζομένων, άρα οι επιχειρηματίες δεν έχουν καμιά ευθύνη για την κατάσταση εξαθλίωσης στην οποία ωθούν τους εργαζόμενους. Γνωμοδότησε επίσης ότι η επίσχεση εργασίας ενός απλήρωτου εργαζόμενου μπορεί να θεωρηθεί «σιωπηρή» παραίτηση. Επομένως, μετά απ' αυτά, οι απλήρωτοι εργαζόμενοι δύο επιλογές έχουν. 'Η θα συνεχίσουν να δουλεύουν απλήρωτοι και ο καπιταλιστής θα τους κλέβει και το μισθό, ή θα εξαναγκαστούν να φύγουν από τη δουλειά, ψάχνοντας άλλη, αλλά δεν θα μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, γιατί θα θεωρείται οικειοθελής αποχώρηση. Επίσης, μετά την αποχώρηση από τη δουλειά δεν θα μπορούν να εγγραφούν στο Ταμείο Ανεργίας για να παίρνουν έστω αυτό το πενιχρό επίδομα και ό,τι άλλο δίνει ο ΟΑΕΔ, αφού δεν θεωρούνται απολυμένοι. Αποδεικνύοντας έτσι ότι η Δικαιοσύνη, ως αστικός θεσμός, αξιοποιώντας όλο το αντεργατικό - αντιλαϊκό νομοθετικό πλαίσιο που έχουν φέρει οι κυβερνήσεις και έχουν ψηφίσει κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, λειτουργεί με μοναδικό κριτήριο τα συμφέροντα του κεφαλαίου και παράγει νομολογία σε αυτήν την κατεύθυνση.
Επομένως το κυβερνητικό πρόγραμμα για τους «εγκλωβισμένους» είναι πρόγραμμα απαλλαγής των επιχειρηματιών, της εργοδοσίας από την υποχρέωση να πληρώσουν τα χρωστούμενα δεδουλευμένα, απαλλαγής από αποζημιώσεις των εργαζομένων και απόδοση όλων των εργασιακών τους δικαιωμάτων, αφού βρήκε τρόπο η κυβέρνηση στους εργοδότες να τους εξαναγκάζουν σε αποχώρηση από τη δουλειά, χωρίς να έχουν την παραμικρή συνέπεια. Αρα είναι πρόγραμμα ενίσχυσης του κεφαλαίου. Οι εργαζόμενοι γίνονται παντελώς απροστάτευτοι. Επομένως, χρειάζεται πάλη ενάντια σε εργοδοσία και κυβέρνηση για κάλυψη των απωλειών, κατάργηση των αντεργατικών νόμων, πλήρη προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων ως μέσο άμυνας στην εργοδοτική - κυβερνητική επίθεση, διεκδίκηση ικανοποίησης των σύγχρονων αναγκών τους.
«Στη θέση του ιδιωτικού μονοπωλίου του παλιού ΟΑΣΘ, ιδρύονται 2 νέες κρατικές ανώνυμες εταιρείες οι οποίες θα λειτουργούν όπως και κάθε άλλη επιχείρηση στον καπιταλισμό, με βασικό κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος και με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια σε βάρος των συμφερόντων των εργαζομένων, σε βάρος των αναγκών των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, το κράτος μπαίνει μπροστά, ανοίγει την αγορά και σε άλλους "παίκτες", εγχώριους και ξένους, που μπορούν να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς, καθορίζει τους κανόνες και "ίσους" όρους ανταγωνισμού, με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία που υιοθετεί. Το κράτος δεν γίνεται ιδιοκτήτης, παρά μόνο πρόσκαιρα, για να οργανώσει το παιχνίδι, να λειτουργήσει ως τροχονόμος των ιδιωτικών συμφερόντων.
Το μάρμαρο θα το πληρώσουν οι εργαζόμενοι των δύο αυτών εταιρειών. Η ένταξή τους στο ενιαίο μισθολόγιο θα επιφέρει άμεσα μειώσεις μισθών από 15% έως 50%, ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας που έχει ο καθένας. Οι εργαζόμενοι του ΟΑΣΘ θα πρέπει να γνωρίζουν επίσης ότι τους περιμένουν κι άλλα βάσανα, πέρα από τις περικοπές των μισθών. Οι εργασιακές σχέσεις, η εντατικοποίηση θα χειροτερέψουν. Θα επεκταθεί παραπέρα η ανάθεση τμημάτων σε εργολάβους, όπως είναι, για παράδειγμα, η φύλαξη, η καθαριότητα, η συντήρηση, ο έλεγχος του κομίστρου. Κυρίως, όμως, το μάρμαρο θα πληρώσουν τα λαϊκά στρώματα της πόλης. Οι εξελίξεις στην αστική συγκοινωνία σηματοδοτούν νέο ξεζούμισμα του μεροκαματιάρη, του χαμηλόμισθου εργαζόμενου, του ανέργου της Θεσσαλονίκης, με νέες αυξήσεις στα εισιτήρια και με αυστηρότερους ελέγχους. Στόχος του νέου ρυθμιστικού πλαισίου είναι να συνεχιστεί η λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών στη Θεσσαλονίκη με λιγότερα χρήματα από τον προϋπολογισμό, να μειωθεί δηλαδή η επιχορήγηση.
Το δίλημμα "ιδιωτικός ή δημόσιος συγκοινωνιακός φορέας", μέσα σε αυτά τα πλαίσια οργάνωσης της οικονομίας, είναι ένα ψευτοδίλημμα. Γιατί και στις δύο περιπτώσεις αυτός που πληρώνει τη "νύφη" είναι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα.
Ο δημόσιος φορέας της Αθήνας είναι αυτός που μείωσε τους μισθούς των εργαζομένων κατά 40%. Οι εργαζόμενοι του δημόσιου ΟΑΣΑ είδαν τις συνθήκες εργασίας να χειροτερεύουν και την εντατικοποίηση της δουλειάς τους να χτυπάει κόκκινο. Δημόσιος είναι ο φορέας που δεν προσλαμβάνει οδηγούς - τεχνίτες, που διέλυσε τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας, με αποτέλεσμα να βγαίνουν στην Αθήνα λιγότερα από τα μισά οχήματα λόγω βλαβών που δεν επιδιορθώνονται, αφού υπάρχει έλλειψη προσωπικού και ανταλλακτικών. Το προσωπικό σε όλο το σύστημα των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας έχει μειωθεί. Ο δημόσιος ΟΑΣΑ είναι που ανέβασε το εισιτήριο στα 1,40 ευρώ κι όλο ανεβαίνει.
Η λειτουργία του κρατικοδίαιτου ιδιωτικού ΟΑΣΘ όλα αυτά τα εξήντα χρόνια είναι ο καθρέφτης του καπιταλιστικού συστήματος με όλη του τη σαπίλα. Τα δρομολόγια, στο όνομα της μείωσης του κόστους, αραίωσαν, τα εισιτήρια έγιναν ακριβά και τα πρόστιμα πέφτουν βροχή στους ανέργους και στους φτωχούς επιβάτες και όλα αυτά τα φαινόμενα εντείνονται και πολλαπλασιάζονται με την καπιταλιστική κρίση.
Η λειτουργία των συγκοινωνιών με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, από τη μια, και η προσπάθεια της κυβέρνησης να φορτώσει την καπιταλιστική κρίση στους εργαζόμενους και στο λαό, από την άλλη, είναι αυτά που συνθλίβουν τη σύγχρονη λαϊκή ανάγκη για φθηνές, ασφαλείς συγκοινωνίες, όπου θα εργάζονται εργαζόμενοι με πλήρη δικαιώματα.
Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, πρέπει να δυναμώσει η πάλη των εργαζομένων στις αστικές συγκοινωνίες, συνολικά των εργατών και των υπόλοιπων λαϊκών στρωμάτων, ενάντια σε αυτούς που μας κάνουν τη ζωή μαύρη. Δεν πρέπει να τους αφήνουμε σε χλωρό κλαρί. Να νιώθουν καθημερινά την ανάσα του εργατικού και γενικότερα του λαϊκού κινήματος.
Μόνο η οργάνωση και η μαζική πάλη των εργαζομένων μπορεί να επιβάλει μείωση της τιμής του εισιτηρίου, με δωρεάν μετακίνηση των εργαζομένων από και προς τη δουλειά τους. Να μετακινούνται δωρεάν όλη τη μέρα οι άνεργοι, οι φοιτητές, οι σπουδαστές, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Να γίνουν προσλήψεις προσωπικού με πλήρη δικαιώματα. Να μην προχωρήσει νέα μείωση των μισθών των εργαζομένων. Να αυξηθούν τα λεωφορεία, να πυκνώσουν τα δρομολόγια και, κυρίως, προς τις λαϊκές συνοικίες. Και μάλιστα, να φύγουν οι εργολάβοι από την αστική συγκοινωνία.
Το ΚΚΕ δεν είναι ούτε με τον ιδιωτικό ούτε με τον κρατικό καπιταλιστικό συγκοινωνιακό φορέα που προτείνει σήμερα η κυβέρνηση. Κι αυτό, γιατί έχει τη δική του πρόταση για τις αστικές συγκοινωνίες: Συγκοινωνίες ασφαλείς, φθηνές για τα λαϊκά στρώματα, με πλήρη δικαιώματα για τους εργαζόμενους, πρόταση που ικανοποιεί τις συνδυασμένες λαϊκές ανάγκες».