Τα λόγια του μεγάλου παιδαγωγού Δημήτρη Γληνού «Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή», επιλέχτηκαν ως το κεντρικό σύνθημα του τρίτου Πανελλαδικού Διαγωνισμού Συλλογικής Ερευνητικής Εργασίας που διοργανώνουν η ΚΝΕ και ο «Οδηγητής».

Τα παραπάνω αποτυπώνουν και ένα βασικό στοιχείο του διαγωνισμού, που είναι η ενθάρρυνση των μαθητών να διευρύνουν τη σκέψη τους, να εμβαθύνουν και να αναζητήσουν απαντήσεις σε ζητήματα που τους απασχολούν. Να ψάξουν την αλήθεια έξω από τα στενά όρια, στα οποία κινείται το περιεχόμενο του σχολείου με τις μισές ή διαστρεβλωμένες αλήθειες, την αντιεπιστημονικότητα, την προσκόλληση και αναπαραγωγή ιδεολογημάτων.

Τα δύο χρόνια ζωής που μετρά ήδη ο διαγωνισμός, ο οποίος αγκαλιάστηκε αυτό το διάστημα πλατιά από μαθητές, έδωσε την ευκαιρία σε εκατοντάδες παιδιά από όλη τη χώρα να δουλέψουν συλλογικά πάνω σε ζητήματα που τους ενδιαφέρουν, με αφοσίωση και αφιερώνοντας σε αυτό τον πολύτιμο ελεύθερο χρόνο τους, αποδεικνύοντας τελικά ότι κάθε άλλο παρά αδιάφοροι είναι για όσα συμβαίνουν γύρω τους.

Πολύμορφα ξεδίπλωσαν στο δημιουργικό κομμάτι τις ικανότητές τους, δημιουργώντας μικρά ντοκιμαντέρ και καλαίσθητες παρουσιάσεις, τραγούδια και άλλες μορφές τέχνης. Ηρθαν σε επαφή με ειδικούς πάνω στα θέματα που επέλεξαν, δημιουργώντας εργασίες διαφορετικές από εκείνες που συνηθίζουν στο σχολείο. Μοιράστηκαν και διέδωσαν τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς τους μέσα από ανοιχτές εκδηλώσεις σε κάθε πόλη, με αποκορύφωμα εκείνη που πραγματοποιείται στο πλαίσιο των κεντρικών εκδηλώσεων του Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» για τη βράβευση των νικητριών ομάδων.

Φέτος, τα θέματα του διαγωνισμού διαρθρώνονται σε τρεις ενότητες, από τις οποίες η κάθε ομάδα μαθητών θα μπορεί να επιλέξει μία και οι οποίες αφορούν την επιστήμη, την τέχνη, την ιστορία, επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν τους μαθητές. Αναλυτικά οι θεματικές ενότητες είναι οι εξής:

1) Ενα ταξίδι αδιάκοπης εξέλιξης του σύμπαντος και της ζωής ή η δημιουργία του κόσμου σε 7 μέρες;

Ειδικότερα, τα ζητήματα που τίθενται είναι: Ποια ήταν τα πρώτα σημάδια ζωής στον πλανήτη μας; Πώς εμφανίστηκε ο πρώτος άνθρωπος και ποια η ιστορία του πάνω στη Γη; Ηταν πάντα η ζωή και ο κόσμος όπως τον ξέρουμε σήμερα; Πώς και γιατί γεννήθηκαν οι θεοί και οι θρησκείες; Ηταν πάντα όπως τις ξέρουμε σήμερα;

2) Μυστικά και ιστορίες που κρύβονται πίσω από τραγούδια της περιοχής, της χώρας μου, του κόσμου.

Σε αυτήν τη θεματική ενότητα θα αναζητήσουν πότε και γιατί γράφτηκαν αυτά τα έργα, ποιο είναι το ιστορικό φόντο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν, από πού εμπνεύστηκαν οι δημιουργοί τους, σε τι αναφέρονται. Επίσης, ποια είναι η διαδρομή τους μέχρι σήμερα; Τι εξέφραζαν και σε ποιους βρήκαν και βρίσκουν απήχηση;

3) Εργα τέχνης ενάντια στο φασισμό και τον πόλεμο.

Οι διαγωνιζόμενοι σε αυτήν την ενότητα θα επιλέξουν ένα ποίημα, τραγούδι, θεατρικό έργο, βιβλίο, γλυπτό, πίνακα ζωγραφικής από οποιαδήποτε χρονική περίοδο. Θα παρουσιάσουν πότε, γιατί γράφτηκε - δημιουργήθηκε και από ποιον, σε ποια γεγονότα αναφέρεται, από πού εμπνεύστηκε ο δημιουργός του και ποια είναι τα μηνύματά του για τότε και σήμερα.

4) «Εμείς οι ίδιοι μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος, που κατάφερε τα σύνορα να δρασκελίσει»(απόσπασμα από το ποίημα «Μετανάστες» του Μπ. Μπρεχτ).

Η προσφυγιά στην ιστορία του ελληνικού λαού. Τα αίτιά της τότε και σήμερα. Η προσπάθεια των προσφύγων να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Η συμβίωσή τους με τον ντόπιο πληθυσμό.

5) Αθλητισμός: Πολυτέλεια για λίγους ή ανάγκη για όλους;

Οι διαγωνιζόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να ανοίξουν το ζήτημα της κατάστασης σήμερα στη γειτονιά τους, στην περιοχή τους. Τι αθλητικές υποδομές - εγκαταστάσεις υπάρχουν και σε ποια κατάσταση βρίσκονται σήμερα. Μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του λαού και της νεολαίας στην πρόσβαση στον Αθλητισμό; Τι δυνατότητα και πρόσβαση έχει κάποιος για να αθληθεί σήμερα;

6) Γεγονότα που άλλαξαν την Ιστορία του κόσμου.

Γύρω από τέτοια γεγονότα, αναδεικνύουν το πότε και ποιες ήταν οι αιτίες που τα προκάλεσαν; Με ποιον τρόπο άλλαξαν την Ιστορία; Τι μαθαίνουμε για αυτό σήμερα και ποια είναι η αλήθεια που κρύβει;

Οι ομάδες μαθητών Γυμνασίων, Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων που θα συμμετάσχουν θα κληθούν να δηλώσουν συμμετοχή μέχρι τις 31 Δεκέμβρη. Μέχρι 31 Γενάρη θα πρέπει να στείλουν περίληψη της εργασίας τους και μέχρι 17 Απρίλη την ολοκληρωμένη μορφή. Οι εκδηλώσεις για την ανάδειξη των νικητών ανά πόλη θα γίνουν μέχρι τα μέσα Ιούλη.