Με άξονα τις «επιθετικές» και ιδιαίτερα ελκυστικές προσφορές της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προς τους κάθε είδους ενδιαφερόμενους επενδυτές συνεχίζεται η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, που πλέον περνά στην τελική ευθεία. Την ίδια ώρα, οι τραπεζίτες βρίσκονται σε αναζήτηση φρέσκων κεφαλαίων, πρώτα και κύρια από τις διεθνείς αγορές, προκειμένου να αντλήσουν ποσά ύψους τουλάχιστον 4,4 δισ. ευρώ, για να καλυφθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες, τις οποίες έχει εντοπίσει το «βασικό σενάριο» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Το σύνολο των «αναγκών» για τους 4 συστημικούς ομίλους, με βάση το «δυσμενές σενάριο» της ΕΚΤ, φτάνει στα 14,4 δισ. ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, τα ποσά αυτά θα συμπληρωθούν από το κρατικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), μέσω των διακρατικών δανείων και της δανειακής σύμβασης που συνοδεύει το τρίτο μνημόνιο. Και, βέβαια, θα φορτωθούν στο κρατικό χρέος, δηλαδή ξανά στις πλάτες του λαού, ταυτόχρονα με τη σφοδρή κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής, η οποία με τη σειρά της αποτελεί τον καλύτερο κράχτη για την προσέλκυση επενδύσεων που υπόσχονται κέρδη για τις μερίδες του κεφαλαίου και τους «επενδυτές».

Την ίδια ώρα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το σχέδιο της ιδιωτικοποίησης των τραπεζικών ομίλων, το οποίο μάλιστα είναι συνυφασμένο με την πορεία της ανακεφαλαιοποίησης.

Σε προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις, το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις προχώρησαν σε αστρονομικές ενισχύσεις προς τις τράπεζες, προκειμένου να στηρίξουν την καπιταλιστική οικονομία, να αποτρέψουν την εξάπλωση των κλυδωνισμών και τα τυχόν «κανόνια», όχι μόνο στις τράπεζες, αλλά και γενικότερα σε επιχειρηματικούς ομίλους.

Σήμερα, η κρατική συμμετοχή (μέσω ΤΧΣ) στους τραπεζικούς ομίλους διαμορφώνεται ως εξής: Εθνική 57,24%, Πειραιώς 66,93%, Alpha 66,24%, Eurobank 35,41%. Τα ποσοστά αυτά, ανάλογα και με το ύψος της ιδιωτικής συμμετοχής στο ύψος των επικείμενων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, υπολογίζεται να συρρικνωθούν κατά 50% ή και περισσότερο.

Στην πραγματικότητα, αφού πρώτα ξελάσπωσαν τις τράπεζες και τους ιδιώτες μεγαλομετόχους τους με κρατικό χρήμα, έρχονται να τις αποδώσουν «καθαρές» στους ιδιώτες. Οι παλαιοί μέτοχοι, ανάλογα και με τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο, στο βαθμό που θα συμμετάσχουν, ελπίζουν να αναπληρώσουν άμεσα έως και το σύνολο της χασούρας. Την ίδια ώρα, το ΤΧΣ, το κρατικό ταμείο διάσωσης που είναι ο σημερινός μεγαλομέτοχος, θα μετρά χασούρα δεκάδων δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, οι νέοι μέτοχοι ελπίζουν να αποσπάσουν μεγάλα κέρδη από τις ιδιαίτερα προνομιακές τιμές των νέων μετοχών.

Αποκαλυπτική είναι η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, που εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) και αναμένεται να εκδοθεί άμεσα.

Σύμφωνα με αυτή, εφόσον οι βασικές κεφαλαιακές ανάγκες (4,4 δισ. ευρώ) καλύπτονται από ιδιωτική συμμετοχή και το ΤΧΣ συμμετέχει στην κάλυψη των αναγκών μόνο του «δυσμενούς σεναρίου», τότε:

α) Το 25% της κρατικής κεφαλαιακής ενίσχυσης θα αφορά σε κοινές μετοχές.

β) Το 75% της κρατικής κεφαλαιακής ενίσχυσης θα αφορά σε μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos). Το συγκεκριμένο κομμάτι της κρατικής ενίσχυσης θα μετατραπεί σε βάθος χρόνου (σύμφωνα με πληροφορίες, το έτος 2022) σε μετοχές, εάν και εφόσον στο μεταξύ οι τράπεζες δεν το εξαγοράσουν από το ΤΧΣ.

Οπως προκύπτει, οι νέες κρατικές ενισχύσεις θα δοθούν κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος τους με τη μορφή των μετατρέψιμων σε μετοχές ομολογιών (CoCos) και όχι των κοινών μετοχών, γεγονός που σηματοδοτεί τη μείωση της κρατικής συμμετοχής στις τράπεζες, ακόμη και στην περίπτωση που τα κρατικά κεφάλαια είναι περισσότερα από αυτά που θα εισφέρουν οι ιδιώτες.

Στο μεταξύ, από την 1η Νοέμβρη παύει η όποια παρεχόμενη νομική προστασία για τις κατασχέσεις από την εφορία, αλλά και τους πλειστηριασμούς από τις τράπεζες, καθώς η συγκυβέρνηση δεν έδωσε παράταση στο μέτρο αναστολής των πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, που ίσχυε το προηγούμενο διάστημα, λόγω της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων.

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, θα ακολουθήσει μπαράζ νέων αντιλαϊκών παρεμβάσεων στον άξονα της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, τα οποία, σύμφωνα με τους διαγνωστικούς ελέγχους της ΕΚΤ, φτάνουν πλέον στα 107 δισ. ευρώ.

Το σχέδιο για τη θωράκιση του τραπεζικού κεφαλαίου προβλέπει:

-- Διαχείριση και αντιμετώπιση των επισφαλών δανείων. Πρόκειται για νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις, σε συνέχεια αυτών που ψηφίστηκαν με τον προηγούμενο εφαρμοστικό νόμο της συγκυβέρνησης, ο οποίος άνοιξε το δρόμο, διευκολύνοντας τους πλειστηριασμούς, ακόμη και για την πρώτη κατοικία των λαϊκών νοικοκυριών.

-- Παρακολούθηση και αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών.

-- Διαχωρισμός βιώσιμων επιχειρήσεων που θα πρέπει να διασωθούν (π.χ. μέσω ρύθμισης, αναδιάρθρωσης χρέους) από τις μη βιώσιμες, οι οποίες θα οδηγούνται σε εκκαθάριση. Η Τράπεζα της Ελλάδας και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα αποφασίσουν για το πλαίσιο που θα επιταχύνει τη συγκεκριμένη διαδικασία.

-- Τροποποίηση των νόμων αφερεγγυότητας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι περιπτώσεις οφειλετών και να εναρμονιστεί η εθνική νομοθεσία με τις οδηγίες της ΕΕ.

-- Δημιουργία νέων εταιρειών (εκτός τραπεζών) που θα παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης επισφαλειών. Πρόκειται για το γενικό πλαίσιο που αφορά τη μεταβίβαση - πώληση των «κόκκινων» δανείων σε ενδιαφερόμενους «επενδυτές», ζήτημα που απ' ό,τι φαίνεται θα διευθετηθεί σε επόμενη φάση.

Στις τραπεζικές «λύσεις διευθέτησης» για τα λαϊκά νοικοκυριά, ενεργοποιούνται και αυτές που ήδη προβλέπονται, όπως:

• Πώληση και ενοικίαση του ακινήτου. Με αυτό το πλαίσιο, ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και στη συνέχεια μπορεί να έχει το... «δικαίωμα» της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου, «συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών». Με το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, στις οποίες θα ανήκει η ακίνητη ιδιοκτησία των πελατών τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι τραπεζίτες - πέρα από το ότι θα παίρνουν όσο περισσότερα μπορούν από τα χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά - θα «σβήσουν» την εμφανιζόμενη επισφάλεια, ενώ ταυτόχρονα θα διογκώσουν και την αξία της περιουσίας τους, αντίστοιχα με την αξία των λαϊκών κατοικιών που θα συγκεντρώσουν στα χαρτοφυλάκιά τους.
• Υπό προϋποθέσεις προβλέπονται ρυθμίσεις όπως αυτές που ήδη εφαρμόζουν οι τράπεζες (χρονική μετακύλιση, μείωση επιτοκίων κ.ά.).
• Οι τράπεζες συγκεντρώνουν και αξιολογούν τα οικονομικά στοιχεία και άλλες πληροφορίες των δανειοληπτών και στη συνέχεια προτείνουν σε αυτούς τις «κατάλληλες λύσεις». Ως τέτοιες αναφέρονται, μεταξύ άλλων, η... ανταλλαγή του ακινήτου που είναι υποθηκευμένο με άλλο ακίνητο μικρότερης αξίας, η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου... και πέραν του προσδόκιμου ορίου ζωής του δανειολήπτη, με μεταφορά βαρών στους εγγυητές - κληρονόμους (στα παιδιά και τα εγγόνια του δηλαδή...) και άλλες αντίστοιχες... «λύσεις»!
• Οι τράπεζες καλούνται να εντοπίζουν έγκαιρα τυχόν μελλοντικά προβλήματα, ώστε «να εξεταστούν έγκαιρα τυχόν εναλλακτικές».