EUROKINISSI

Η αντιλαϊκή πολιτική δεν είναι αποτέλεσμα του νομίσματος αλλα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης οποιο και να ειναι το νόμισμα

«Αν πάμε πίσω στη δραχμή, αυτό θα σκοτώσει τον αγροτικό τομέα, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους νέους ανθρώπους με το Erasmus, τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Αυτά όλα θα ήταν ό,τι χειρότερο ... η Ελλάδα θα γίνει "αγνώριστη" σε έξι μήνες! ...Αυτό θα σκοτώσει την οικονομία μας, θα σκοτώσει τις ελπίδες των Ελλήνων. Εμείς είμαστε υπέρ του ευρώ και θα κερδίσουμε την Κυριακή ... Αν χάσουμε αυτά τα χρήματα (σ.σ. της ΕΕ), δεν θα υπάρχει οικονομία που θα μπορεί να πληρώσει συντάξεις, μισθούς» (απόσπασμα από δηλώσεις του Αντ. Σαμαρά, πριν το δημοψήφισμα).

«Είναι αλήθεια ότι για λίγες εβδομάδες ή για ένα διάστημα 2-4 μηνών (στο βαθμό που δεν έχει υπάρξει προετοιμασία), κατά την επιστροφή στη δραχμή, μπορεί να υπάρξουν σημαντικές δυσκολίες και προβλήματα. Ομως μετά την συννεφιά, την βροχή ή την σύντομη καταιγίδα, που η διάρκειά τους και το τι ακριβώς θα συμβεί, θα εξαρτηθεί από την τεχνική και πολιτική ετοιμότητα, το σίγουρο είναι ότι θα βγει ένας λαμπρός ήλιος...» (από άρθρο στην ιστοσελίδα του Σχεδίου Β).

«Η υπόθεση ότι μια σύνταξη 800 ευρώ που έφθανε για 1 μήνα, θα καταλήξει να επαρκεί μόνο για 3 ημέρες, αποδέχεται έναν πληθωρισμό που θα τρέχει σε 1000άδες. Κάτι τέτοιο φαίνεται εντελώς απίθανο ...θεωρώ εξαιρετικά λανθασμένη την επιλογή προτίμησης λύσης, που σκοτώνει την Ελλάδα για πάνω από πενήντα χρόνια, μόνο και μόνο για να αποφευχθούν οι δυσκολίες κάποιων μηνών, εξαιτίας της μετάβασης στη δραχμή... Δεν αντιλαμβάνομαι το γιατί, αν το GREXIT δρομολογηθεί με προγραμματισμένο τρόπο θα καταλήξει σε κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Δηλαδή, δεν βλέπω το γιατί δεν θα είμαστε σε θέση να προλάβουμε μια τέτοια καταστροφή, αλλά και να περισώσουμε τις καταθέσεις των πολιτών ... Το ερώτημα, ωστόσο, που έρχεται και παρέρχεται ακατάπαυστα, είναι το αν αξίζει να θυσιάσουμε την ελευθερία, την εθνική κυριαρχία, την εθνική αξιοπρέπεια, την επιβίωση της οικονομίας μας, την αποφυγή δουλοπαροικίας παιδιών, εγγονών, τρισέγγονων (και βάλε) επειδή φοβόμαστε να επωμιστούμε θυσίες κάποιων μηνών, αν επιστρέψουμε στη δραχμή» (από άρθρο στην «Ισκρα», την ιστοσελίδα της «Αριστερής Πλατφόρμας» του ΣΥΡΙΖΑ).

Μπορεί η συζήτηση για το νόμισμα να κυριαρχεί το τελευταίο διάστημα, ωστόσο δεν είναι καινούργια, γιατί είναι παλιά η αναζήτηση απ' την αστική τάξη ή επιμέρους τμήματά της προσφορότερων κάθε φορά τρόπων για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Οπως κομψά το έθεσε ο υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, «το νόμισμα είναι εργαλείο» και «μένει να αποδειχτεί αν η παραμονή μας στη Ζώνη του ευρώ θα μας βοηθήσει να ανασυγκροτηθούμε και να προκόψουμε», συνεπώς κατέληγε «δεν δικαιολογείται η υστερία. Δικαιολογείται ο σκεπτικισμός, ο υπολογισμός, να ζυγίσουμε τα υπέρ και τα κατά. Η Ευρώπη υπήρχε πολύ πριν από το ευρώ και θα υπάρχει μετά. Εχουμε έναν πυρήνα ευρωπαϊκών κρατών και κάποια από αυτά πολύ προχωρημένα, που δεν έχουν κοινό νόμισμα. Είναι λιγότερο Ευρώπη η Ελβετία, η Σουηδία, σε σχέση με τη Σλοβενία; Η Βρετανία δεν είναι Ευρώπη;».

Υπέρ της δραχμής είχε το 2011 ταχθεί και ο επικεφαλής τότε του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Χριστόδουλος Στεφανάδης. Σε άρθρο του στην Καθημερινή ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «θα είναι προτιμότερο αν η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε μία γρήγορη και αποτελεσματική εσωτερική υποτίμηση εντός της Ευρωζώνης. Αλλά αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί σωστά η δύσκολη και ημι-πειραματική συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης ... θα ήταν φρόνιμο να εξεταστεί προσεκτικά και η εναλλακτική λύση της νομισματικής υποτίμησης με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή».

Ακόμα όμως και ο σημερινός κυβερνητικός εταίρος, Π. Καμμένος άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής νομίσματος, δηλώνοντας τον Νοέμβρη του 2012: «Η Ελλάδα είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα, παράγει φυσικό αέριο. Τα βαρέλια του πετρελαίου δεν πουλιούνται σε δραχμές ούτε σε ευρώ, σε δολάρια πουλιούνται και η θέση μας είναι στρατηγικά ευαίσθητη ... Δεν θα εγκαταλείψουμε το ευρώ, χαρίζοντάς τους. Υπάρχουν ισχυρά νομίσματα στον κόσμο, τα οποία αποτελούν και μάχη για τα αποθεματικά, π.χ. της Κίνας, όπως το δολάριο, που, ίσως, θα πρέπει να είναι μια λύση, που πρέπει να αρχίσουμε να την σκεπτόμαστε».

Είχε προηγηθεί τον Δεκέμβρη του 2011 ρεπορτάζ στο περιοδικό «Επίκαιρα», για σχέδιο ομάδας εργασίας του Τμήματος Νομισματικής Πολιτικής της Fed των ΗΠΑ, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ευθεία αντικατάσταση του ευρώ από το δολάριο ως εθνικού νομίσματος της Ελλάδας, μέσω «σχεδίου σύνδεσης» του δολαρίου με τη «νέα δραχμή» στην περίπτωση εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το σχέδιο προέβλεπε ότι αν η Ελλάδα φύγει από την Ευρωζώνη, θα υιοθετήσει για πέντε χρόνια το δολάριο ως ντε φάκτο εθνικό νόμισμα και μετά από αυτήν την περίοδο θα κυκλοφορήσει η «νέα δραχμή», που μέχρι τότε θα είναι συνδεδεμένη με το δολάριο. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το πρώτο αποτέλεσμα μιας τέτοιας μετάβασης από το ευρώ στο δολάριο θα ήταν μια σημαντική υποτίμηση του ευρώ έως και 50%, ιδιαίτερα αν μαζί με την Ελλάδα έφευγαν και άλλα κράτη από την Ευρωζώνη και μια δεύτερη επίπτωση θα είναι ότι λόγω της υποτίμησης του ευρώ θα μειωθεί η δολαριακή αξία του οφειλόμενου σε ευρώ ελληνικού χρέους.

Ενίοτε η ίδια η αστική τάξη εκφράζει την άποψή της αδιαμεσολάβητα υπέρ του ευρώ («Βήμα»): «Στον ΣΥΡΙΖΑ, εν γνώσει και του κ. Τσίπρα, υπήρξαν στο παρελθόν πολλές συζητήσεις για το λεγόμενο Plan B, αλλά ως εκεί. Εμειναν στις συζητήσεις. Υπήρξαν οι απόψεις του κ. Λαπαβίτσα ... Υπήρξαν οι απόψεις του κ. Λαφαζάνη, ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι χρηματοδότησης της χώρας. Ενα συνονθύλευμα προτάσεων, απόψεων, γεωπολιτικών παραμέτρων, με ανάμειξη υδρογονανθράκων του Αιγαίου, χρηματοδότησης από Κίνα, Ρωσία και Βενεζουέλα, με αρκετή δόση εθνικής υπερηφάνειας που οδηγούσαν τη χώρα σε αχαρτογράφητα νερά. Ισως αυτός να είναι και ο λόγος που όταν πληροφορήθηκε όλα αυτά ο Πρωθυπουργός ανέκραξε: "Εχω μπλέξει με τρελούς"».

Υπέρ του εθνικού νομίσματος (ο δισεκατομμυριούχος Αλκης Δαυίδ, γόνος της γνωστής επιχειρηματικής οικογένειες, βλ. «Κόκα - Κόλα»): «Η Ελλάδα πρέπει να πάρει τα λεφτά και να τρέξει (...) πίσω στη διαμόρφωση της εθνικής της οικονομίας καθιερώνοντας το δικό της εθνικό νόμισμα μένοντας ανεξάρτητη από την ΕΕ. Πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη ήταν μια χώρα με φθηνό τουρισμό μια σταθερή οικονομία και το επίπεδο ζωής ήταν καλύτερο».

Η συζήτηση ωστόσο δεν είναι απ' το πουθενά. Μπορεί στην παρούσα φάση η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα να συνιστά μια μειοψηφική στους κόλπους του κεφαλαίου άποψη. Αυτό, όμως, δεν αποκλείεται ν' αλλάξει. Μπορεί σήμερα η αστική τάξη της χώρας να επαναβεβαιώνει τη στρατηγική της επιλογή για παραμονή στο ευρώ, όμως είναι πιθανό αύριο αυτή η επιλογή ν' αλλάξει, εφόσον αλλάξουν οι προτεραιότητες, εφόσον οι ανάγκες και τα συμφέροντα του κεφαλαίου προκρίνουν μια άλλη λύση.

«Δόγμα» για την αστική τάξη είναι τα κέρδη της, είναι η ανταγωνιστικότητά της, είναι οι συμμαχίες που τη βοηθάνε να τα ενισχύει. Σήμερα, η κυρίαρχη άποψη στην αστική τάξη της Ελλάδας παρουσιάζει σαν εθνική καταστροφή το Grexit, η αστική τάξη στη Μεγάλη Βρετανία όμως - που δεν υιοθέτησε ποτέ το ενιαίο νόμισμα - σιγοντάρει την κυβέρνηση Κάμερον, που προσανατολίζεται σε δημοψήφισμα τον επόμενο χρόνο για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ.

Ηδη απ' τον Οκτώβρη του 2012, ο σημερινός υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης δήλωνε: «Θεμελιωδώς είμαστε υπέρ της ιδέας της ευρωπαϊκής ενοποίησης και σε οικονομικό και σε πολιτικό επίπεδο (...) Εννοείται όμως ότι, αν η οικονομία συνεχίσει να συρρικνώνεται με τρομακτικούς ρυθμούς, τα πλεονεκτήματα που παράγει το ευρώ μπορεί να αποδειχθούν έωλα και συνεπώς αυτή η συζήτηση παραμένει ενδιαφέρουσα. Στις δεδομένες συνθήκες και τα προηγούμενα χρόνια και τώρα η επιστροφή στη δραχμή συνεπάγεται πάντως τρομακτικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία και σε αυτό συμφωνούν όλοι».

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαίωνε από τότε το κεφάλαιο για την ικανότητά του να διαχειριστεί κάθε περίπτωση. Διαφήμιζε μάλιστα σαν «ατού» του το γεγονός ότι σαν «αριστερή» κυβέρνηση μπορεί να κουμαντάρει καλύτερα τη λαϊκή αγανάκτηση και οργή. Διαφήμιζε δηλαδή φόρα παρτίδα τον εαυτό του σαν την πιο αποτελεσματική κυβέρνηση για το κεφάλαιο, επειδή μπορεί να χειραγωγήσει καλύτερα το λαό και ταυτόχρονα να κάνει για τα μονοπώλια τη δουλειά που δεν έκαναν οι προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις!

Σήμερα αυτό του το «προσόν» αναγνωρίζουν πολλοί όπως προκύπτει από άρθρα στο διεθνή Τύπο που κυνικά σημειώνουν ότι ο Τσίπρας είναι κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση για να κάνει τη «βρώμικη» δουλειά για τα μονοπώλια.

Το να υπάρχουν σ' ένα αστικό σοσιαλδημοκρατικό - στην προκειμένη περίπτωση - κόμμα αντιθέσεις σε σχέση με τέτοιου είδους ζητήματα (π.χ. το νόμισμα) δεν είναι τόσο παράξενο ούτε τόσο αντιφατικό, όσο φαίνεται. Εξάλλου, οι διαφορές τους δεν είναι τόσο αβυσσαλέες, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε πρακτικά το τελευταίο διάστημα. Με τον ίδιο τρόπο που οι μνημονιακοί έγιναν αντιμνημονιακοί και τούμπαλιν, έτσι και οι οπαδοί του ευρώ μπορεί να γίνουν οπαδοί του εθνικού νομίσματος.

Δεν αποκλείται λοιπόν να ζήσουμε σε επανάληψη τη συγκρότηση ενός «νέου» πολιτικού φάσματος όπου, όπως και στην περίπτωση του λεγόμενου «αντιμνημονιακού μετώπου», θα συνενωθούν ετερόκλητες πολιτικές δυνάμεις και ομάδες. Σε αυτήν τη βάση, άλλωστε, θυμίζουμε ότι προέκυψε η συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ. Εχουμε, λοιπόν, πολλά να δούμε το επόμενο διάστημα και σίγουρα θα πρέπει να αναμένουμε πως θα διαμορφωθούν και νέα αστικά πολιτικά σχήματα που να εκφράζουν αυτή τη νέα προσπάθεια διαχωρισμού.