Στιγμιότυπο από την περσινή Σύνοδο Κορυφής, στο Τατζικιστάν

Στην Ούφα του Μπασκορτοστάν, αυτόνομη Δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, πραγματοποιείται στις 9 και 10 Ιούλη η 14η Σύνοδος Κορυφής της Οργάνωσης για τη Συνεργασία της Σαγκάης (Shangai Cooperation Organization), με τα ζητήματα της ασφάλειας αλλά και των οικονομικών σχέσεων στην Κεντρική Ασία να βρίσκονται στην ατζέντα της συνάντησης.

Η SCO είναι μια διακρατική καπιταλιστική ένωση που δημιουργήθηκε το 2001 και μέχρι σήμερα πλήρη μέλη της είναι οι Ρωσία, Κίνα, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν και Τατζικιστάν. Θέση «παρατηρητή» έχουν οι Ινδία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μογγολία και Ιράν, ενώ ως «εταίροι σε διάλογο» συμμετέχουν οι Τουρκία, Λευκορωσία και Σρι Λάνκα. Μέχρι σήμερα βασική «αποστολή» της Οργάνωσης εμφανίζονταν η υπεράσπιση της «ασφάλειας» και της «σταθερότητας» στην περιοχή, η ενίσχυση του «αγώνα κατά της τρομοκρατίας», ωστόσο το ζήτημα της οικονομικής συνεργασίας τίθεται αντικειμενικά στο προσκήνιο και στο φόντο μιας σειράς ανακατατάξεων (βλέπε «κρίση» στην Ουκρανία και επιδράσεις της στις σχέσεις Ρωσίας - Δύσης) που επιταχύνουν την αναζήτηση νέων συμμάχων ή την επανεξέταση «παλιών».

Οπως σημείωσε ο γγ της Οργάνωσης, Ντμίτρι Φιοντόροβιτς Μεζέντσεφ σε πρόσφατες δηλώσεις του, εξετάζονται νέες ευκαιρίες για την επέκταση της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας. Ενέργεια, Τηλεπικοινωνίες, Υποδομές, Μεταφορές αποτελούν τους κυριότερους κλάδους στους οποίους στρέφεται το ενδιαφέρον των αντίστοιχων μονοπωλίων, ενώ τα δεδομένα στους ενδομονοπωλιακούς ανταγωνισμούς και συμβιβασμούς περιπλέκονται με τις όλο και μεγαλύτερες αξιώσεις που προβάλλουν επιχειρηματικοί όμιλοι αναδυόμενων δυνάμεων, όπως π.χ. η Ινδία.

Στην επικείμενη Σύνοδο αναμένεται να εξεταστεί η πλήρης ένταξη στην Οργάνωση της Ινδίας και του Πακιστάν, την ώρα που το αντίστοιχο αίτημα του Ιράν φαίνεται να μένει «παγωμένο» - προς το παρόν τουλάχιστον - εξαιτίας των κυρώσεων του ΟΗΕ που εξακολουθούν να ισχύουν σε βάρος της Τεχεράνης.

Εξηγώντας τις επιδιώξεις της φετινής συνάντησης ο Μεζέντσεφ έχει αναφερθεί στη στρατηγική ανάπτυξης της «Οικογένειας της Σαγκάης», που αναμένεται να εγκριθεί για να προσδιοριστεί η ανάπτυξη της SCO την επόμενη δεκαετία. «Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα αίτημα πιο πειστικής τοποθέτησης της Οργάνωσης στην περιοχή και την ετοιμότητά της για (να αναλάβει) μεγαλύτερο ρόλο στη διεθνή ατζέντα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά το στέλεχος του SCO.

Στο περιθώριο της συνάντησης αναμένονται μια σειρά από διμερείς συναντήσεις, που δεδομένων και των πολλών ανοιχτών «μετώπων» (π.χ. ουκρανική κρίση, διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, διεργασίες στην Ευρωζώνη) αποκτούν μεγάλο ενδιαφέρον. Μεταξύ άλλων, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, θα έχει επαφές με τον Ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ροχανί, όπως και με τον Κινέζο ηγέτη, Σι Τζινπίνγκ.

Είναι καθαρό ότι η «ακτίνα δράσης» (τόσο από γεωγραφικής όσο και από θεματικής πλευράς) της SCO συνδέεται με τις προσπάθειες δυνάμεων όπως η Κίνα και η Ρωσία να στερεώσουν την επιρροή τους στην Κεντρική, και όχι μόνο, Ασία (μια περιοχή κρίσιμης γεωστρατηγικής σημασίας και με μεγάλο φυσικό πλούτο), προωθώντας συνεργασίες και επιχειρηματικές επενδύσεις που θα αναβαθμίσουν τη θέση των μονοπωλίων τους διεθνώς.

Επιπλέον, με ενδιαφέρον αναμένεται και η εξέλιξη των σχέσεων της SCO με χώρες όπως το Αφγανιστάν, που για χρόνια έχουν βρεθεί στο επίκεντρο σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Ειδικά για το Αφγανιστάν, τον τελευταίο χρόνο η Κίνα διαμηνύει με κάθε αφορμή την ετοιμότητά της να συμβάλει στην «ασφάλειά» του ενώ προωθούνται μια σειρά επενδύσεις στη χώρα, σε κλάδους όπως οι εξορύξεις.