Παπαγεωργίου Βασίλης

Στην «έκθεση» με σκοπό «την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης», η Κομισιόν παρουσιάζει 35 πίνακες με τους οικονομικο-κοινωνικούς «δείκτες της Λισαβόνας» για το «δυναμικό» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Στην έκθεση παρουσιάζεται ανάγλυφα η φτώχεια και η υστέρηση της Ελλάδας που «αποκλίνει» σταθερά από όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα επίσημα στοιχεία, που εισηγείται η αρμόδια επίτροπος Α. Διαμαντοπούλου και θα εγκρίνει και ο πρωθυπουργός στη Στοκχόλμη, αποτελούν καταπέλτη για την κυβερνητική προπαγάνδα, αλλά και επιβεβαίωση, διά των αριθμών, της φτώχειας του ελληνικού λαού που δεν μπορεί να αποκρυβεί, πλέον, ούτε από τα κιτάπια των Βρυξελλών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα είναι σταθερά η πιο φτωχή χώρα της ΕΕ, με καλπάζουσα ανεργία και «ανεπάρκεια στήριξης» των χαμηλόμισθων, η μόνη ευρωπαϊκή χώρα με αρνητική αύξηση της απασχόλησης μεταξύ 1998 και 1999, και, ταυτόχρονα, το κράτος - μέλος της ΕΕ με τη μεγαλύτερη ταξική «ψαλίδα» μεταξύ πλούσιων και φτωχών, μεγαλύτερη ακόμη και από τις πλούσιες και ισχυρές ευρωπαϊκές «μεγάλες δυνάμεις».

Ενδεικτικό της «ελληνικής ιδιαιτερότητας» είναι και το γεγονός ότι σύμπας ο μεγάλος ευρωπαϊκός Τύπος αποφεύγει να εντάξει την Ελλάδα στους πίνακες με τους δείκτες για το σύνολο της ΕΕ, γιατί αλλοιώνει την προπαγάνδα των «προσδοκιών». Βέβαια, η Ελλάδα υστερεί, αλλά από τα στοιχεία της Κομισιόν καταδείχνεται ότι και οι λεγόμενες «ανεπτυγμένες» χώρες δεν καταφέρνουν, έστω και σε επίπεδο αριθμών, να μεταφράσουν τα κέρδη της «ανάπτυξης» σε κοινωνική «ευημερία». Οπως δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρ. Πρόντι «δεν μπορούμε πια να κρυβόμαστε πίσω από τη σημερινή ευνοϊκή οικονομική συγκυρία, προσποιούμενοι ότι μόνη της η ανάπτυξη επαρκεί».

Παρά την αριθμητική διόγκωση της ισχύος της ΕΕ, στις Βρυξέλλες επικρατεί μια δυσφορία όχι μόνο για την εμφανή έλλειψη κοινωνικής «συναίνεσης», αλλά και για το λαχάνιασμα οικονομιών - «ατμομηχανών», όπως η γερμανική, με υστέρηση ανάπτυξης και ισχυρή αύξηση της ανεργίας.

Ο αρμόδιος για τα οικονομικά Ισπανός επίτροπος Π. Σόλμπες έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και για τη Γερμανία και για την Ιταλία, αφού η κάμψη της αμερικανικής οικονομίας και η πτώση του Ευρώ «ωφελεί τον πληθωρισμό αλλά όχι τις εξαγωγές». Μπορεί, βέβαια, «μόνο το 15% των εξαγωγών των 15 κρατών - μελών να προωθείται εκτός της ΕΕ», αλλά τόσο η Γερμανία, όσο και η Ιταλία είναι «ευαίσθητες» στις εξαγωγές τους εκτός ΕΕ.

Πρόκειται για «συλλογιστικές» του κεφαλαίου, που είναι γνωστές εδώ και χρόνια στους Ευρωπαίους εργαζόμενους, και, ενόψει της Στοκχόλμης, θα επαναληφθούν με ιδιαίτερη ένταση. Οταν η οικονομία του κεφαλαίου δεν αποδίδει και είναι σε «ύφεση», οι εργαζόμενοι μπαίνουν «αυτόματα» σε άγρια λιτότητα, όταν υπάρχει «ανάκαμψη», η λιτότητα λαμβάνει τα χαρακτηριστικά - εξίσου αποκρουστικά - των «διαρθρωτικών αλλαγών» στις σχέσεις κεφαλαίου - εργασίας, γιατί, διαφορετικά, «κινδυνεύουμε να χάσουμε την αξιοπιστία μας» (Ρ. Πρόντι). Ταξικά λουριά περί την ΕΕ.

Το περσινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας (Μάρτης 2000) έθεσε τους «στρατηγικούς στόχους» για τις πανευρωπαϊκές σχέσεις κεφαλαίου - εργασίας («προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης»), αλλά όπως δήλωσε εμφατικά ο Ρ. Πρόντι «ένα έτος μετά, εξακολουθεί να υπάρχει χάσμα μεταξύ των πολιτικών αποφάσεων και της εφαρμογής τους στην πράξη. Πρέπει όλοι να καταβάλουμε περισσότερες προσπάθειες και να δράσουμε ταχύτατα, εάν θέλουμε η Ευρώπη να αξιοποιήσει το πλήρες δυναμικό της».

Τι εννοεί το Γενικό Επιτελείο του Ευρωπαϊκού κεφαλαίου στις Βρυξέλλες, αποκαλύπτει ο αρμόδιος για την «εσωτερική αγορά» Ολλανδός επίτροπος (και πρώην υπάλληλος της πολυεθνικής Shell) Φρ. Μπολκεστάιν, ο οποίος σε προχτεσινό συνέδριο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πώς θα αποενεργοποιηθεί η ωρολογιακή βόμβα των συντάξεων στην ΕΕ», δήλωσε τα εξής: «Η απάντηση στο ερώτημα είναι να πληρώνουμε περισσότερα, να δουλεύουμε πιο πολλά χρόνια και να εισπράττουμε λιγότερα, ένα μήνυμα που δεν είναι εύκολο να προωθηθεί στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη».

Η Κομισιόν παρουσίασε χτες δύο «εκθέσεις». Η πρώτη αφορά τις κυβερνήσεις («προτάσεις για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής στη ζώνη του Ευρώ») και συνιστά ένα τρίπτυχο:

1) πρώτο και βασικό, «η αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των οικονομιών της ζώνης του Ευρώ απαιτεί την ενίσχυση των συντονιστικών ρυθμίσεων» στην άσκηση οικονομικής πολιτικής.

Η Κομισιόν προτείνει: «Τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης να ασπαστούν την αρχή της ενημέρωσης των υπολοίπων μελών και της Επιτροπής πριν από τη λήψη μέτρων οικονομικής πολιτικής που είναι πιθανό να έχουν επιπτώσεις στην οικονομία της ευρωζώνης. Τα κυριότερα σημεία των προγραμμάτων σταθερότητας θα πρέπει να γνωστοποιούνται στην Επιτροπή πριν εγκριθούν από τα κράτη - μέλη. Συνακόλουθα, θα μπορούν να λαμβάνονται υπόψη τυχόν σχόλια και προτάσεις πριν οριστικοποιηθούν τα ως άνω μέτρα και προγράμματα».

2) Η Κομισιόν προτείνει «βελτιωμένα στατιστικά στοιχεία και ακριβέστερη στάθμιση της πορείας των συνδυασμένων μέτρων πολιτικής», στη βάση «στοιχείων της Κομισιόν» και όχι των κυβερνήσεων. Μ' αυτά θα υπάρχει «συνεκτική δέσμη κανόνων» για τη χάραξη «αξιόπιστων και προβλέψιμων μέτρων». Οι «αρχές» αυτές θα αφορούν αρχικά τη δημοσιονομική πολιτική, «αλλά θα πρέπει να επεκταθούν και στις διαρθρωτικές πολιτικές», δηλαδή εργασιακά, ασφάλιση, συντάξεις κλπ.

3) Προτείνεται μεγαλύτερος έλεγχος της Κομισιόν, στις κυβερνήσεις (Συμβούλιο Ευρώ-12) και τους τραπεζίτες (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - ΕΚΤ). Σύμφωνα με την έκθεση: «Προτείνεται να διεξάγονται τακτικές συσκέψεις με συμμετοχή του προέδρου της ΕΚΤ, του προέδρου της Ευρωομάδας και του εκπροσώπου της Επιτροπής στο πλαίσιο του Συμβουλίου των Διοικητών της ΕΚΤ. Οσον αφορά την εκπροσώπηση προς τα έξω, η Επιτροπή επαναλαμβάνει την πρότασή της ότι επί ζητημάτων ιδιαίτερα σημαντικών για την ΟΝΕ θα πρέπει να διατυπώνεται κοινή θέση από τριμελή ομάδα αποτελούμενη από τον πρόεδρο της Ευρωομάδας, τον Πρόεδρο της ΕΚΤ και τον εκπρόσωπο της Επιτροπής».

Η δεύτερη «έκθεση» της Κομισιόν καθορίζει «δέκα προτεραιότητες - κλειδιά για τη Στοκχόλμη, με σκοπό την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης». Βασικές προτάσεις με ιδιαίτερη ταξική σημασία για τους εργαζόμενους είναι οι εξής:

1)Για τις «θέσεις εργασίας» θα συμβάλουν αποφασιστικά «τα αποτελεσματικά συστήματα φόρων και παροχών».

2) Προωθείται μια «νέα ευρωπαϊκή αγορά εργασίας», όπου «πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαρθρωτικοί φραγμοί στην κινητικότητα του εργατικού δυναμικού».

3) Οι χρηματοοικονομικές αγορές είναι «αποφασιστικής σημασίας» προκειμένου «να εξασφαλιστεί αποδοτικότητα της αποταμίευσης των πολιτών και τα εισοδήματα για τη μελλοντική τους σύνταξη».

4) «Η γήρανση του πληθυσμού μεσοπρόθεσμα θα καταστήσει εντονότερο το πρόβλημα των συντάξεων και της παροχής ιατρικής περίθαλψης». Για το πρόβλημα αυτό πρέπει να βρεθεί λύση «με συντονισμένη προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Μια σειρά από στοιχεία για την Ελλάδα, όπως προκύπτουν από τους πίνακες της Κομισιόν με τους λεγόμενους «δείκτες της Λισαβόνας» δημοσίευσε χτες ο «Ρ».

Από τα επιπλέον στοιχεία που προκύπτουν από τη δημοσιοποίηση της «έκθεσης» το πιο σημαντικό, είναι αναμφισβήτητα το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη ταξική «ψαλίδα» μεταξύ πλουσίων και φτωχών σε ολόκληρη την ΕΕ. Το 20% των πλούσιων Ελλήνων, έχει εισόδημα εξαπλάσιο του 20% των πιο φτωχών, και αυτή η αναλογία είναι η μεγαλύτερη της ΕΕ. Η ταξική «ψαλίδα» είναι μικρότερη στην Ιταλία και την Ισπανία - όλες μεσογειακές χώρες - ενώ η Δανία είναι το κράτος - μέλος με τη μικρότερη διαφορά εισοδήματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών - λιγότερο από το τριπλάσιο.

Η Ελλάδα είναι επίσης η ευρωπαϊκή χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας, επιπλέον από το γεγονός ότι και ως χώρα, συνολικά, είναι σταθερά η πιο φτωχή της ΕΕ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πίνακας με την «αύξηση της απασχόλησης στην ΕΕ» μεταξύ 1998 και 1999, δηλαδή με τις «νέες θέσεις» εργασίας που δημιουργούνται ανεξάρτητα από το γεγονός ότι χάνονται πολύ περισσότερες παλιές και γι' αυτό υπάρχει έκρηξη ανεργίας στη χώρα μας. Ε, λοιπόν, η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος - μέλος της ΕΕ στην οποία μειώθηκαν οι θέσεις απασχόλησης και κατά συνέπεια είχε αρνητική αύξηση. Μ' άλλα λόγια, μεταξύ 1998 και 1999 η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος - μέλος της ΕΕ, στο οποίο αυξήθηκε η ανεργία. Αυτά θα προσυπογράψει ο πρωθυπουργός της χώρας στη Στοκχόλμη.