ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Εβδομάδα δοκιμασίας των αντοχών

Καμιά απολύτως από τις νεοεισερχόμενες στην αγορά ταινίες δεν αξίζει για να καταναλώσετε χρόνο και χρήμα. Οσο για το αμερικανικό δράμα «Τζόε, μια δυνατή φιλία» (2013), του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, με τον Νίκολας Κέιτζ, δεν το είδαμε... Ομως, ενδιαφέρουσα άσκηση συνιστά η παρθενική ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «Fear and Desire» (1953), που προβάλλεται σε πρώτη προβολή απόψε στον «Ζέφυρο», πλήρως αποκατεστημένη μετά από 60 χρόνια στην αφάνεια, μαζί με την πρώτη, έγχρωμη, μικρού μήκους, ταινία του Κιούμπρικ με τίτλο «Seafarers» (28'). Προτείνουμε πάντως και, λόγω επετειακής ημερομηνίας - 69 χρόνια από το μεγαλύτερο έγκλημα των ΗΠΑ - να «ψάξετε» να βρείτε και να δείτε δυο ταινίες που σχετίζονται με το ολοκαύτωμα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι: «Χιροσίμα, αγάπη μου» (1959) του Αλέν Ρενέ η πιο γνωστή, για την οικουμενικότητα των συναισθημάτων, τη σημαντικότητα της μνήμης και την τραγικότητα της λήθης. Ισάξια σπουδαία, η αμερικανική παραγωγή «30 δευτερόλεπτα πάνω από το Τόκιο» (1944) σε σκηνοθεσία Μέρβιν Λε Ρόι, γνωστή μεταξύ άλλων και για την ακριβή απεικόνιση των ιστορικών στοιχείων της επιδρομής...

Καλό καλοκαίρι και ραντεβού στις αρχές Σεπτέμβρη!

ΣΤΑΝΛΕΪ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ

Fear and Desire (Φόβος και Επιθυμία)

Η παρθενική ταινία μεγάλου μήκους και μινιμαλιστικής διαύγειας του Κιούμπρικ, αντισυμβατική και πολύ τολμηρή για τα στάνταρντ της εποχής της, υπήρξε εξαφανισμένη και αόρατη για δεκαετίες, αποτέλεσμα της θέλησης του δημιουργού της που τη θεωρούσε περισσότερο άσκηση πάνω στις έννοιες του «φόβου» και της «επιθυμίας», παρά ολοκληρωμένη δουλειά. Μετά το θάνατο του Κιούμπρικ στις 7 Μάρτη 1999, η ταινία άρχισε να κυκλοφορεί παράνομα έως ότου βρήκε διακίνηση, κύρια σε μορφή Blu-Ray. Ισως σήμερα να μην εκπλήσσει το γεγονός ότι ο πόλεμος και ο παραλογισμός του πολέμου συνθέτουν τις κύριες θεματικές της πρώτης ταινίας του σκηνοθέτη, που μετουσίωσε τη στρατιωτική εποποιία σε θεμέλιο λίθο της, ετερογενούς, φιλμογραφίας του.

Στην ταινία, που ταλαντεύεται αναποφάσιστη σε διάφορα θέματα, που εμφανίζει ευρήματα λειτουργικά, ωστόσο δεν διαχειρίζεται με ευκολία αφηγηματικούς χρόνους και ισορροπίες, κατατίθενται ήδη οι περισσότερες ιδέες που σχετίζονται με την πολεμική σύγκρουση αλλά και την υπαρξιακή ατμόσφαιρα που, εκείνη την εποχή, δέσποζε στα πολεμικά φιλμ. Κι ας μη ρέει το μοντάζ, κι ας παραπέμπει το καδράρισμα σε φωτογραφίες (με τα υποκείμενα συχνά ακίνητα). Η ταινία καταφέρνει να εστιάσει το ενδιαφέρον στην ικανότητα του Κιούμπρικ να συλλαμβάνει εικόνες που «μιλάνε», χωρίς ιδιαίτερη επιτήδευση και με ξεκάθαρο όραμα. Παράδειγμα, η τολμηρή σεκάνς με την αιχμάλωτη κοπέλα και τον τρελό στρατιώτη, σκηνές απύθμενης έντασης που κολυμπούν στην αναποφασιστικότητα μέχρι που έρχεται η οπτική ιδέα της απόλυτης λύσης. Υπάρχουν σκηνοθετικές κινήσεις και φιλμικές ιδέες πολύπλοκες, εφευρετικές και καθόλου κοινότοπες όχι όμως επαρκείς για να στηρίξουν μια ταινία αδύνατη σε δομή και αφήγηση.

Τέσσερις στρατιώτες με όπλα παραπέμπουν σε κατάσταση πολέμου μ' έναν εχθρό απτό αλλά σχεδόν αόρατο. Δεν αναφέρονται ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για τη μια ή την άλλη πλευρά. Η αγγλική γλώσσα είναι απλά μια σύμβαση. Οι 4, από λάθος, πέρασαν στο έδαφος του εχθρού και πρέπει να επιστρέψουν στις γραμμές τους. Για να το κατορθώσουν αιχμαλωτίζουν την κοπέλα που τους ανακάλυψε, χωρίζονται, διασχίζουν με σχεδία τον ποταμό και σκοτώνουν έναν αξιωματικό του εχθρού. Η τρέλα συνιστά μέρος οργανικό της νοοτροπίας των στρατιωτών και η βία συσχετίζεται με περίεργο τρόπο με τη σεξουαλικότητα...

Με τους: Φρανκ Σιλβέρα, Κένεθ Χαρπ, Πολ Μαζούρσκι, Βιρτζίνια Λιθ, Στίβεν Κόιτ, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (1953)

ΡΟΤΖΕΡ ΜΙΤΣΕΛ

Σαββατοκύριακο στο Παρίσι

Βρετανική ταινία για ένα ζευγάρι πανεπιστημιακών που, στην 30ή επέτειο του γάμου τους ταξιδεύουν στο Παρίσι όπου πέρασαν το μήνα του μέλιτος. Τότε η ζωή υποσχόταν πολλά, τώρα γνωρίζουν ότι τίποτα δεν έγινε όπως το ονειρεύτηκαν: Η καριέρα, τα οικονομικά, τα απαιτητικά ενήλικα παιδιά και το εναπομείναν μέλλον δε διαγράφεται λαμπρό! Η Μεγκ ονειρεύεται το ταξίδι σαν παράκαμψη της καθημερινότητας, τον Νικ απασχολεί το πώς θα ξοδέψουν όσο δυνατόν λιγότερα για να «βγει» και η ανακαίνιση του μπάνιου που σχεδιάζουν. Τα οικονομικά τους περιορισμένα, η ακαδημαϊκή καριέρα ουδέποτε έφτασε στην κορυφή, το ίδιο και η συγγραφική τους ενασχόληση. Στο Παρίσι όλα αυτά έρχονται στην επιφάνεια και, μέσα από καλογραμμένους διαλόγους, οι δυο βιώνουν μίσος, τσακώνονται, στέκονται σε παλιά λάθη και απογοητεύσεις, βιώνουν πάθος, αλλά και πονοκέφαλο από το ποτό... Η Μεγκ, έτοιμη να σκοτώσει τον Νικ για την επιλογή του άχρωμου, φτηνού ξενοδοχείου, αρχίζει με φρενίτιδα να σκορπά τα χαρτονομίσματα του ισχνού ταξιδιωτικού τους ταμείου κι ο Νικ φρικιά. Επιστρέφοντας θα πρέπει να σφίξουν το ζωνάρι και «αντίο» με το καινούργιο μπάνιο.

Τι ακριβώς είναι μια ερωτική σχέση που κρατά δεκαετίες; Πώς αντέχει ο ένας τον άλλον, αλλά και τον εαυτό του; Το σενάριο που κάπου γίνεται ενοχλητικά αδιάκριτο, κατορθώνει να δώσει μια ευχάριστη νότα σε αυτό που είθισται να αποκαλείται αγάπη. Οι ηθοποιοί εξαίρετοι σε μια ιστορία με εκπλήξεις, με οξύ χιούμορ, αλλά και ύψιστη σοβαρότητα. Σαν «μπόνους» έρχεται ο Τζεφ Γκόλντμπλαμ, ως πετυχημένος Αμερικανός φίλος από τα παλιά, γεμάτος θύμησες από τα χρόνια των σπουδών, αλλά και με μια νεαρή και όμορφη σύζυγο... Ενα ακόμα «γεροντοφίλμ» που επιμένει στο ηθικό δίδαγμα: «Ποτέ δεν είναι αργά για τίποτα». Απ' ό,τι όμως φαίνεται αυτά ισχύουν μόνο στη μυθοπλασία...

Με τους: Τζιμ Μπρόντμπεντ, Λίνσεϊ Ντάνκαν, Τζεφ Γκόλντμπλαμ κ.ά.

Παραγωγή: Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ (2013)

ΛΙΖΑ ΑΖΟΥΕΛΟΣ

Μια τυχαία συνάντηση

Μια ανιαρή μπουρζουά κομεντί «αλά γαλλικά» που δεν τολμά τίποτα και στο τέλος μάς αποκαλύπτει ότι οι μοναδικές «αιώνιες» ερωτικές ιστορίες είναι αυτές που δεν αρχίζουν ποτέ... Πρωταγωνιστές, η πανέμορφη Σοφί Μαρσό στο ρόλο της Ελσα, χωρισμένης μητέρας μεγάλων παιδιών, επιτυχημένης συγγραφέα, ελεύθερης να κάνει ό,τι θέλει και πάρα πολύ σέξι ... Στο πλευρό της ο γοητευτικός Φρανσουά Κλουζέ, με βλέμμα πιο βελούδινο από ποτέ, στο ρόλο του Πιερ, μεγαλοδικηγόρου, παντρεμένου, που μάλιστα αγαπά την οικογένειά του. Οι δυο τους συναντώνται τυχαία - ο τίτλος λέει τα πάντα - σε ένα σαλόνι βιβλίου στη Ρεν και έλκονται κεραυνοβόλα ο ένας από τον άλλον. Θα την ζήσουν τελικά αυτή την ιστορία όπου το «πολιτικά ορθό» μολύνει το «ρομαντικό» της υπόθεσης ή θα παραμείνει αποκύημα φαντασίας, αποτυπωμένο σε μια γελοία σκηνή, σε ένα μπαρ, εν μέσω ποτηριών κοκτέιλ;

Η διάφανη ταινία της Αζουέλος, που εξατμίζεται όταν αντικρίζει τον ήλιο, είναι σκηνοθετημένη σαν διαφήμιση πολυτελούς αρώματος, που διασχίζει ως οπτικοποιημένο πάθος εκείνα τα σημεία των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων όπου συχνάζει ένας πολύ ευχαριστημένος κόσμος και που, όταν γλιστράει στο κομμάτι της καθημερινότητας των ηρώων της, καθίσταται αδύνατο να ταυτιστεί κανείς μαζί τους, γιατί οι ήρωες είναι πολύ εύποροι για να είναι κάτοικοι του πλανήτη που ζει το κοινό... Ενα κακό τίποτα...

Με τους: Σοφί Μαρσό, Φρανσουά Κλουζέ, Αλεξάντρ Αστιέ, Λίζα Αζουέλος κ.ά.

Παραγωγή: ΓΑΛΛΙΑ (2014)

ΦΙΛ ΛΟΡΝΤ - ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΜΙΛΕΡ

22 Jump Street

Το «22 Jump Street» είναι sequel του «21 Jump Street» και ως sequel υποχρεούται να είναι πιο ακριβό, πιο γρήγορο και πιο αστείο από το προγενέστερο. Στο «21 Jump Street» (2012), οι δυο φρέσκοι και ατζαμήδες αστυνομικοί Τζένκο και Σμιντ αναλαμβάνουν μυστική αποστολή σε γυμνάσιο όπου διακινούνται επικίνδυνα ναρκωτικά. Στο sequel, οι ίδιοι αστυνομικοί, για μια ακόμα φορά, μεταμφιέζονται σε μαθητές, αναζητώντας ναρκωτικά πάλι σε εκπαιδευτικό ίδρυμα. Στο μεγαλύτερο και πιο ζουμερό κωμικά μέρος της, η ταινία αναφέρεται στο πώς η νέα αποστολή είναι ακριβώς ίδια με την προηγούμενη κι ας μεταπηδούν οι ήρωες σε κολέγιο, εσωτερικοί, με ένα σωρό προκλήσεις να τους περιμένουν... Κι επειδή σεναριογράφοι και ηθοποιοί γνωρίζουν ότι το Χόλιγουντ έχει παντελή έλλειψη ενδιαφέροντος για καινούργιες ιδέες, έτσι οι συμμετέχοντες γλιτώνουν από το να κλωσήσουν κάτι πρωτότυπο.

Το «22 Jump Street» απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους και επενδύει πράγματι σε σκουπίδια. Διακινεί ένα βλακώδες μείγμα από κλισέ αστυνομικών ταινιών για «κολλητούς», σεξουαλικά αστεία - καίτοι πιο υποτονικά απ' ό,τι στο πρώτο φιλμ - και χαζά αστεία που επαναλαμβάνονται περισσότερες φορές απ' όσες αντέχει κανείς. Για κάποιον που αρέσκεται σε αυτόν τον τύπο αμερικανικής κωμωδίας, μπορεί το φιλμ να του φανεί έως και αστείο, όσο για τους υπόλοιπους που δεν ήξεραν, ας ρώταγαν...

Με τους: Τσάνινγκ Τέιτουμ, Τζόνα Χιλ, Πέτερ Στόρμαρε κ.α.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2014)