Ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας - ενδύματος στην Ελλάδα συνεχίζει τη φθίνουσα πορεία, με συνέπεια τη συνεχή μείωση της εγχώριας παραγωγής και την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.

Η πορεία του συγκεκριμένου κλάδου είναι απότοκο του σκληρού ανταγωνισμού των κεφαλαιοκρατών, η οποία οδηγεί σε κλείσιμο εργοστασίων και χιλιάδες απολύσεις. Καθοριστικό σταθμό σ' αυτήν την πορεία αποτελεί το έτος 2005, όταν καταργήθηκαν οριστικά οι όποιοι περιορισμοί υπήρχαν στις εισαγωγές ειδών του κλάδου, όπως προέβλεπε η συμφωνία που έγινε το 1995 στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού, επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα έκλεισαν, είτε επειδή δεν μπόρεσαν να ανταγωνιστούν επιχειρήσεις άλλων χωρών, με μικρότερο «εργατικό κόστος» (π.χ., Κίνα, Τουρκία), είτε γιατί και οι ίδιες μετέφεραν την παραγωγική τους δραστηριότητα σε αυτές τις χώρες.

Δηλαδή οι επιχειρήσεις του κλάδου κλείνουν και οι απολύσεις γενικεύονται, ιδιαίτερα από τη στιγμή που εμπεδώνεται οι ελεύθερη κίνηση εμπορευμάτων και κεφαλαίων, την οποία προέβλεπε και η Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 . Το κόστος παραγωγής σε άλλες χώρες έκανε πιο συμφέρουσες τις εισαγωγές από την παραγωγή αυτών των ειδών στην Ελλάδα. Αυτό δε σημαίνει ότι οι βιομήχανοι έμειναν στην «ψάθα». Οσοι δε συνέχισαν τις επενδύσεις στο κλάδο, μέσα κι έξω από την Ελλάδα, μετέφεραν τα κεφάλαιά τους σε άλλους κλάδους, όπως οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές και αλλού.

Στους πίνακες καταγράφονται ορισμένα στοιχεία για τη φθίνουσα πορεία του κλάδου, που αφορούν στο Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής, στο Δείκτη Κύκλου Εργασιών και στην Απασχόληση στη αποκαλούμενη «μεγάλη μεταποιητική βιομηχανία» (σύμφωνα με τον ορισμό της Στατιστικής Υπηρεσίας είναι οι επιχειρήσεις που απασχολούν από 10 άτομα και πάνω).

• Ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής μετρά τον όγκο της παραγωγής, πόσο προϊόν παράγεται σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα (εδώ χρόνος αναφοράς είναι το έτος).
• Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών είναι πρακτικά το άθροισμα των εισπράξεων μιας επιχείρησης από πωλήσεις εμπορευμάτων και υπηρεσιών.
• Το Ετος Βάσης είναι το έτος με το οποίο συγκρίνονται τα επόμενα ή τα προηγούμενα από αυτό έτη, στη συγκεκριμένη περίπτωση ως προς την παραγωγή και τον κύκλο εργασιών. Ως Ετος Βάσης έχει οριστεί από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία το 2005, όπου θεωρείται ότι ο κάθε δείκτης ισούται με 100.

Ετσι βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι η συνολική βιομηχανική παραγωγή του έτους 2013 είναι 73,5 μονάδες, δηλαδή μειωμένη σε σχέση με το 2005. Ακόμα πιο μειωμένη είναι η παραγωγή στην κλωστοϋφαντουργία, καθώς το 2013 έχει κατακρημνιστεί στις 22,34 μονάδες. Δηλαδή δεν παράχθηκε ούτε το ένα τέταρτο της παραγωγής του 2005.

• Ο Γενικός Δείκτης αναφέρεται στο σύνολο της βιομηχανικής παραγωγής και του κύκλου εργασιών. Μας επιτρέπει να συγκρίνουμε το συγκεκριμένο κλάδο που εξετάζουμε με το σύνολο των κλάδων.

Τα στοιχεία δείχνουν σαφέστατα τη συνεχή συρρίκνωση του κλάδου. Ενας κλάδος του οποίου η παραγωγή και ο κύκλος εργασιών το 2002 ήταν υψηλότερη των αντίστοιχων γενικών δεικτών του ίδιου έτους, το 2013 είναι πολύ χαμηλότεροι. Το ίδιο μας δείχνει και η σύγκριση με το έτος βάσης. Αποτέλεσμα αυτής της συρρίκνωσης είναι η συνεχή μείωση της απασχόλησης. Οπως φαίνεται στο σχετικό πίνακα, η απασχόληση μειώθηκε κατά 67,47% σε μια περίοδο 16 ετών (1993-2008).

Για τις εξελίξεις στον κλάδο της Κλωστοϋφαντουργίας, του Ιματισμού και του Δέρματος, καθώς και για τα μέτωπα πάλης που ιεραρχεί η κλαδική Ομοσπονδία, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Βασίλη Σταμούλη, πρόεδρο της ΟΕΚΙΔΕ.

-- Ο κλάδος της Κλωστοϋφαντουργίας, του Ιματισμού και του Δέρματος υπήρξε παλιότερα «πρότυπο» για την καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Τι συμπεράσματα βγαίνουν σήμερα από την συνολική του πορεία;

-- Πράγματι, ο κλάδος υπήρξε πρότυπο για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Μάλιστα, τους ίδιους που η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ αποκαλούν σήμερα «υγιείς» επιχειρηματίες, τότε τους έλεγαν «ευεργέτες», τοπικούς ή μιας ολόκληρης περιοχής.

Η πορεία του κλάδου, τουλάχιστον την τελευταία 20ετία, πολύ πριν την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης, πέρα από τις τραγικές συνέπειες, προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα για το πού οδηγεί τους εργαζόμενους ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, η προσαρμογή στις κατευθύνσεις της ΕΕ, στην απελευθερωμένη αγορά, που μεταξύ άλλων συνέβαλαν στη μεγάλη αύξηση των εισαγωγών προϊόντων του κλάδου και στην ενίσχυση της επιθετικότητας των μονοπωλίων.

Η συρρίκνωση της απασχόλησης, η χειροτέρευση των συνθηκών δουλειάς, η μη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών σε ένδυση - υπόδηση, η πείρα συνολικά από την καπιταλιστική ανάπτυξη και την καπιταλιστική κρίση, πρέπει να μας οδηγήσει όλους να δούμε και να στοχεύσουμε το βασικό αντίπαλο: Τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, την ΕΕ, τα μονοπώλια και τη στρατηγική τους. Αυτό αφορά τόσο τους εργαζόμενους του κλάδου, όσο και τους ανέργους, τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχομεσαίους βαμβακοπαραγωγούς και κτηνοτρόφους, που παράγουν την πρώτη ύλη, τη νεολαία από τα ΙΕΚ και το ΤΕΙ Κλωστοϋφαντουργίας.

Είναι γνωστό ότι τα προϊόντα που παράγουν οι κλάδοι μας καλύπτουν βασικές ανάγκες και πως υπάρχουν όλες οι παραγωγικές, υλικές δυνατότητες για την κάλυψή τους με φθηνό και ποιοτικό ρούχο και παπούτσι. Αυτό που χρειάζεται είναι οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών, που μπορεί να γίνει μόνο με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων.

Σ' αυτή την προοπτική, πρέπει να δυναμώσει σήμερα η συσπείρωση στον κλάδο και η συμμαχία με τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες. Αυτό θα πολλαπλασιάσει την αντοχή και τη δύναμη των αγώνων που δίνουμε για το μεροκάματο, ενάντια στις απολύσεις, συνολικά για τα δικαιώματά μας.

-- Σε τι συνθήκες απασχολούνται σήμερα οι εργαζόμενοι του κλάδου;

-- Στον κλάδο κυριαρχεί η ανασφάλεια, η ανεργία μεγαλώνει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ιματισμός. Μόνο στη Βουλγαρία και την ΠΓΔΜ, έχουν μεταφέρει την παραγωγή 270 ελληνικές επιχειρήσεις, στη μεγάλη τους πλειοψηφία πριν την εκδήλωση της κρίσης.

Οι βιομήχανοι κλωστοϋφαντουργοί, από το 2006, ανοιχτά ζητούσαν την κατάργηση της κλαδικής ΣΣΕ. Αλλά και στη γούνα, που η μεγαλοεργοδοσία πανηγύριζε τα τελευταία χρόνια για την ανάπτυξη, μεγάλο ποσοστό των συναδέλφων είναι ανασφάλιστοι και με πετσοκομμένα μεροκάματα. Ετσι, στηρίχτηκε η ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Με νόμους που είχαν ψηφιστεί στην ΕΕ και τη χώρα μας, πριν την κρίση, άρχισε η ανατροπή της σταθερής δουλειάς, κυρίως με την εφαρμογή της εκ περιτροπής εργασίας, τα τετραήμερα και τα τριήμερα. Με την καπιταλιστική κρίση, η επίθεση γενικεύτηκε στο σύνολο των δικαιωμάτων.

Οι εργαζόμενοι σήμερα είναι αντιμέτωποι με την εργοδοτική τρομοκρατία και τις απολύσεις, με τους εκβιασμούς για μειώσεις μισθών, με όλους τους τρόπους που χρησιμοποιεί η εργοδοσία για την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, όπως η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, οι απλήρωτες υπερωρίες, η ανασφάλιστη εργασία, τα χρωστούμενα δεδουλευμένα μηνών, η δουλειά τα Σαββατοκύριακα ή όταν υπάρχει παραγωγή, οι ενοικιαζόμενοι εργάτες και τόσα άλλα, που τα συναντάμε βέβαια σε όλους τους κλάδους.

Σε μεγάλους χώρους δουλειάς, όπως στην «Επίλεκτο Κλωστοϋφαντουργία», στην «Ελληνική Υφαντουργία», στη «FIERATEX», στη «MASS FASHION», στην «ΚΟΜΟΤΕΞ», τα μέτρα πέρασαν με την υπογραφή του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού, των δυνάμεων της ΠΑΣΚΕ, της ΔΑΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ, μέσω επιχειρησιακών συμβάσεων που προδίδουν τους παλιούς εργαζόμενους και κυρίως τη νέα γενιά.

Για παράδειγμα, υπέγραψαν την καταστρατήγηση του 8ωρου - 5ήμερου και τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, την κατάργηση της Κλαδικής Σύμβασης. Αποδέχθηκαν τα 586 και 511 ευρώ μεικτά για κάτω των 25 ετών, υπογράφοντας ότι για τις νέες προσλήψεις θα ισχύει η κατάπτυστη ΕΓΣΣΕ, που νομιμοποιεί αυτούς τους μισθούς.

Πρόκειται για δεκανίκι της μεγαλοεργοδοσίας, που υπηρετεί τη στρατηγική της, καλλιεργεί τη λογική των μειωμένων απαιτήσεων και του συμβιβασμού με τη χαμοζωή. Είναι οι ίδιες δυνάμεις που πρωτοστατούν στην «Επίλεκτο», αλλά και στις Χαλυβουργίες και αλλού για φθηνό ρεύμα στο βιομήχανο. Που με τη στήριξή τους δόθηκαν τα προηγούμενα χρόνια εκατομμύρια ευρώ στον Λαναρά, τα επιχειρηματικά σχέδια του οποίου συνδυάζονταν με εκατοντάδες απολύσεις και τώρα πλέον είναι όλοι άνεργοι.

Ολες αυτές οι πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις θεωρούν αναντικατάστατο το ρόλο των κάθε λογής Λαναράδων για την «παραγωγική ανασυγκρότηση» - όπως λένε - της χώρας.

-- Στον κλάδο σας εργάζονται πολλοί μετανάστες. Ποια ιδιαίτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν και πώς παρεμβαίνει το Συνδικάτο;

-- Στην Αττική κυρίως σε δεκάδες φασονατζίδικα του ιματισμού, αλλά και στα βιομηχανικά πλυντήρια, εργάζονται κατά πλειοψηφία μετανάστες. Οσες μεγάλες, αλλά και μικρότερες εταιρείες δε μετέφεραν την παραγωγή στο εξωτερικό, γενίκευσαν τη λειτουργία του φασόν για να απομυζούν μεγαλύτερο κέρδος. Πίσω από επώνυμες μάρκες κρύβονται άθλιες συνθήκες εργασίας και μεροκάματα πείνας.

Αλλωστε, όπως έχει αναδείξει αρκετές φορές η Ομοσπονδία μας, οι πολυεθνικές σε ένδυση - υπόδηση δεκαετίες τώρα έχουν βρει τους μετανάστες στις ίδιες τους τις χώρες, τους εκμεταλλεύονται άγρια, τους οδηγούν στον ξεριζωμό. Η κρατική καταστολή και τα εργοδοτικά εγκλήματα, με τους εκατοντάδες νεκρούς εργάτες, είναι χαρακτηριστικά των συνθηκών που έχουν επιβάλει τα μονοπώλια του κλάδου.

Επομένως, η δράση του Συνδικάτου της Αττικής με την Επιτροπή των μεταναστών εργαζόμενων, που έχει συστήσει, έχει καθοριστική σημασία. Από τη μια παρεμβαίνει για να βάλει εμπόδια στην αξιοποίηση των συναδέλφων μεταναστών από την εργοδοσία, στην προσπάθειά της να μειώσει συνολικά τα μεροκάματα και να ισοπεδώσει τα εργασιακά δικαιώματα.

Από την άλλη, βοηθάει Ελληνες και μετανάστες εργάτες να δουν την πραγματική αιτία της εκμετάλλευσης και της εξαθλίωσης, των κοινών προβλημάτων τους, να αποτρέψει τον αποπροσανατολισμό και τη διάσπαση στις γραμμές της εργατικής τάξης, που επιδιώκουν οι εκμεταλλευτές. Βοηθάει ακόμα στο να μη βρίσκει πρόσφορο έδαφος ο ρατσισμός και ο φασισμός, η ναζιστική «Χρυσή Αυγή».

Η παρέμβαση του Συνδικάτου στους μετανάστες συναδέλφους πρέπει πιο αποφασιστικά να προσανατολιστεί στην οργάνωση της πάλης για ίσα και διευρυμένα δικαιώματα, κανένα αποκλεισμό από Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία, ενάντια στα διάφορα κατασταλτικά μέτρα, που στρέφονται συνολικά ενάντια στους εργάτες, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και την αντιμεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, που εγκλωβίζει τους μετανάστες στη χώρα μας και δεν επιτρέπει να πάνε στις χώρες που θέλουν.

Να κινητοποιήσει δυνάμεις ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τη συμμετοχή της χώρας σ' αυτούς, που γίνονται για την καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και οδηγούν εκατομμύρια ανθρώπους στη μετανάστευση.

-- Ποια είναι τα βασικά μέτωπα πάλης που αναδεικνύει η Ομοσπονδία το επόμενο διάστημα;

-- Πρώτο, το Ασφαλιστικό - Συνταξιοδοτικό και η νέα επίθεση που ετοιμάζουν εργοδοσία, κυβέρνηση και ΕΕ στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Χωρίς χάσιμο χρόνου, αποφασίσαμε να γίνει συζήτηση και σχεδιασμός της δράσης σε όλα τα σωματεία της δύναμης της ΟΕΚΙΔΕ, να γίνουν συνελεύσεις, συγκεντρώσεις, συσκέψεις στους χώρους δουλειάς, να ενημερωθούν οι εργαζόμενοι για το μέγεθος και το στόχο της επίθεσης.

Να απαντηθεί η προπαγάνδα του αντιπάλου, να εξειδικεύσουμε στα ΒΑΕ και τις γυναίκες για τον κλάδο, να μπούνε όσο το δυνατόν περισσότερες δυνάμεις στη μάχη, γιατί το μέτωπο αυτό αφορά κάθε εργαζόμενο, άνεργο, νέο, κάθε αυτοαπασχολούμενο, μικρομεσαίο αγρότη, όλα τα λαϊκά στρώματα.

Δεύτερο, να αυξηθούν οι παρεμβάσεις και να δυναμώσει η διεκδίκηση μέτρων ουσιαστικής προστασίας των ανέργων και των οικογενειών τους. Καλούμε τα σωματεία και μέσα στο καλοκαίρι, με κάθε τρόπο και πρωτοβουλία, να οργανώσουν την ταξική αλληλεγγύη για ανέργους και απλήρωτους συναδέλφους.

Μόνιμα στον προσανατολισμό μας έχουμε τη βοήθεια στα κλαδικά σωματεία, ώστε να ξεπερνούν αδυναμίες στη δουλειά τους, για την ουσιαστική λειτουργία των Επιτροπών Ανέργων, όπου έχουν συγκροτηθεί, τη δημιουργία τους όπου δεν υπάρχουν. Το επόμενο διάστημα, η ΟΕΚΙΔΕ σχεδιάζει να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες δράσης και συντονισμού της πάλης πάνω σε αυτό το κρίσιμο μέτωπο, το οποίο συνδέεται βέβαια με όλα τα υπόλοιπα και κυρίως με το μεροκάματο, τις ΣΣΕ, τις εργασιακές σχέσεις.

Η ΟΕΚΙΔΕ, με προηγούμενη απόφασή της, έχει αποστείλει πρόσκληση στις εργοδοτικές ενώσεις για συζήτηση και υπογραφή κλαδικών ΣΣΕ, στη βάση των οικονομικών και θεσμικών κατακτήσεων, των δικαιωμάτων των εργαζομένων του κλάδου που είχαν κατοχυρωθεί στις κλαδικές του 2009.

Καλούμε τους εργαζόμενους σε συσπείρωση και αγωνιστική ετοιμότητα. Να αντιπαλέψουμε τις μειωμένες απαιτήσεις που καλλιεργούν κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, ο κυβερνητικός και εργοδοτικός συνδικαλισμός. Να βάλουμε φραγμό στους σχεδιασμούς των εργοδοτών, των κομμάτων τους και της ΕΕ, να προτάξουμε την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων. Με αποφασιστικότητα να αποκρούσουμε την προσπάθειά τους να βάλουν χέρι στη λειτουργία των σωματείων, να περιορίσουν τη συνδικαλιστική δράση και να καταργήσουν ουσιαστικά το δικαίωμα στην απεργία, για το οποίο η τάξη μας έχει δώσει χιλιάδες νεκρούς.

Η ανάπτυξη της πάλης για κάθε ζήτημα που αφορά τους εργαζόμενους του κλάδου έχει σήμερα μεγαλύτερες απαιτήσεις. Χρειάζεται επιμονή στην οργάνωση σε κάθε χώρο δουλειάς, στη συσπείρωση των ανέργων, των μεταναστών, ειδική δουλειά με τη νεολαία των «προγραμμάτων» και των 511 ευρώ, γενικότερα στη συγκέντρωση δυνάμεων στον κλάδο, στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος.

Η μεγάλη συρρίκνωση του κλάδου όχι μόνο δεν πρέπει να οδηγήσει στην απομαζικοποίηση των σωματείων, αλλά σε συσπείρωση και ενότητα. Σε καθημερινή ανυποχώρητη πάλη για τα οξυμένα προβλήματα, που θα «φωτίζει» την προοπτική να απαλλαγούμε από την ανάπτυξη για τα κέρδη των καπιταλιστών και τη βαρβαρότητα που αυτή επιφυλάσσει στους εργαζόμενους.