ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 10 Νοέμβρη 2013
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΙΡΑΝΙΚΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Διπλωματικός αναβρασμός και «κλίμα» συμφωνίας

Η υπεύθυνη της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ στη Γενεύη
Η υπεύθυνη της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ στη Γενεύη
Διπλωματικός συνωστισμός καταγράφηκε, την Παρασκευή το απόγευμα, στη Γενεύη, όπου έσπευδαν εκτάκτως οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, προσκεκλημένοι της εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, Κάθριν Αστον, να συμμετάσχουν στις, εν εξελίξει, διαπραγματεύσεις της αντιπροσωπείας της «ομάδας των έξι» (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ - ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία - και η Γερμανία) με αυτήν του Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα του δεύτερου. Ως πιθανή μετέδιδαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και την άφιξη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, το Σάββατο.

Η αιφνιδιαστική αυτή διπλωματική «συγκέντρωση» ήρθε ως «αποτέλεσμα» του κλίματος που καλλιεργούνταν από την Πέμπτη (μέρα έναρξης των διήμερων συζητήσεων), αλλά και από την προηγούμενη αντίστοιχη συνάντηση πριν από δύο βδομάδες. «Δείγματα γραφής» υπήρχαν από την ανάληψη της ιρανικής Προεδρίας από τον Χασάν Ρουχανί και από τη θετική αντίδραση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στις «ήπιες» τοποθετήσεις του που εγκαινίασαν αυτό που Ιρανοί διπλωμάτες αποκαλούν μια «νέα εποχή στις σχέσεις του Ιράν με τη Δύση».

Τα διεθνή ΜΜΕ εκτιμούσαν ότι η διπλωματική «σύναξη» δείχνει ότι «μια έστω πρώτη συμφωνία» για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είναι «κοντά». Η προοπτική δεν επιβεβαιωνόταν από τους συμμετέχοντες, οι οποίοι, όμως, αν και αναφέρονταν σε «διαφορές που χρειάζονται γεφύρωση», παραδέχονταν ότι «υπάρχει πρόοδος» (δηλώσεις ΥΠΕΞ ΗΠΑ και Γαλλίας, Κέρι και Φαμπιούς, αντίστοιχα). Σύμφωνα με διαρροές, στο διαπραγματευτικό τραπέζι βρίσκεται μια «προπαρασκευαστική» συμφωνία, στο πλαίσιο της οποίας η Τεχεράνη θα υπαναχωρεί σε ορισμένα ζητήματα, π.χ., «παγώνοντας» τον εμπλουτισμό, σε ποσοστό 20%, ουρανίου, και συναινώντας σε επιθεωρήσεις σε εγκαταστάσεις που μέχρι στιγμής δεν έχει δεχθεί, όπως, π.χ., το Φόρντο (αύριο, Δευτέρα, μάλιστα, φθάνει στο Ιράν αντιπροσωπεία της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας ακριβώς γι' αυτού του είδους τις συνομιλίες) και σε αντάλλαγμα οι «έξι» θα χαλαρώσουν ορισμένες κυρώσεις σε βάρος της.

Τις παραμέτρους αυτές επιβεβαίωσαν τόσο ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπ. Ομπάμα, σε δηλώσεις του στο NBC, όπου διευκρίνιζε ότι «ο μηχανισμός των κυρώσεων θα παραμείνει σε ισχύ» προκειμένου να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση μη υλοποίησης των όποιων βημάτων στα οποία θα δεσμευτεί το Ιράν, όσο και ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μουχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, μιλώντας στο CNN, όπου εκτιμούσε ότι «είναι εφικτή η έκδοση κοινού ανακοινωθέντος ορισμένων βασικών σημείων», τα οποία θα θέτουν τα θεμέλια για οριστική συμφωνία το πολύ σε ένα χρόνο.

Κατά πληροφορίες, οι «έξι» πιέζουν, όσον αφορά στην οριστική συμφωνία, για εξονυχιστικούς ελέγχους σε όλες τις ιρανικές εγκαταστάσεις, τερματισμό του εμπλουτισμού ουρανίου κατά 20%, μεταφορά εκτός Ιράν όσου ουρανίου έχει εμπλουτιστεί στο ποσοστό αυτό και διασφάλιση ότι όσο μείνει θα χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς και επιστημονικούς λόγους, μείωση των συσκευών φυγοκέντρισης και τερματισμό λειτουργίας μίας πυρηνικής εγκατάστασης. Από την άλλη, Ιρανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η ίδια η διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου είναι «κόκκινη γραμμή» για την Τεχεράνη, που δεν θα εγκαταλείψει το δικαίωμά της σε ένα, ειρηνικών σκοπών, πυρηνικό πρόγραμμα.

Σε τροχιά αναδιάταξης

Οι τάχιστες αυτές διπλωματικές εξελίξεις, ασχέτως αν καταλήξουν σε μια πρώτη συμφωνία τώρα ή εντός των επόμενων ημερών, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε συνδυασμό με αυτές στη Συρία, λόγω της σύνδεσης των δύο χωρών στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών. Προφανώς, η επίτευξη προόδου στο ένα «μέτωπο» (η ευαίσθητη ενδοϊμπεριαλιστική ισορροπία που οδήγησε στη συμφωνία για το συριακό χημικό αφοπλισμό και την προώθηση της «Γενεύης ΙΙ») επηρεάζει και επιταχύνει την επίτευξη προόδου και στο άλλο.

Επίσης, οι εξελίξεις αυτές διαφοροποιούν το συσχετισμό δυνάμεων και συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή. Αν εξομαλυνθούν, π.χ., οι σχέσεις των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων με το Ιράν, θα μπορούσε να δρομολογηθεί η περαιτέρω περιφερειακή αναβάθμιση του δεύτερου, προοπτική που εξοργίζει το Ισραήλ και σε δεύτερο επίπεδο τη Σ. Αραβία. Ηδη, το πρώτο, διά του πρωθυπουργού του, εξαπέλυσε προχτές σφοδρή επίθεση κατά της προοπτικής επίτευξης συμφωνίας, μιλώντας για «καταστροφή», για «πολύ κακή συμφωνία για τη Δύση» και για «συμφωνία του αιώνα» για το Ιράν, απειλώντας να μην τη σεβαστεί. Η δεύτερη, προς το παρόν, «θέτει εμπόδια» στη «Γενεύη ΙΙ».


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ


ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΥΠΕΞ ΤΩΝ ΗΠΑ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Ευχολόγια και «καρότα»

Κατεστραμμένο φτωχικό σπιτικό Παλαιστινίων στο χωριό Αγκράμπα στη Δυτική Οχθη, σε περιοχή που ετοιμάζεται νέος ισραηλινός εποικισμός
Κατεστραμμένο φτωχικό σπιτικό Παλαιστινίων στο χωριό Αγκράμπα στη Δυτική Οχθη, σε περιοχή που ετοιμάζεται νέος ισραηλινός εποικισμός
Εναν ακόμη γύρο επαφών με την ισραηλινή και παλαιστινιακή ηγεσία είχε, την Πέμπτη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. Ο Τζον Κέρι μετέβη, για πολλοστή φορά, στην περιοχή προκειμένου να ασκήσει πιέσεις για συνέχιση των ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων που ξανάρχισαν, πριν από τρεις μήνες, υπό αμερικανική αιγίδα και εννοείται ότι ελάχιστα σχετίζονται με τις ίδιες τις διεκδικήσεις του παλαιστινιακού λαού αλλά εντάσσονται στους ευρύτερους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή.

Αν και οι διαπραγματεύσεις, εξαρχής, διεξάγονται υπό αυστηρή μυστικότητα για να αποφευχθούν, όπως δήλωνε ο Κέρι, διαρροές «που μπορεί να περιπλέξουν περαιτέρω τις ήδη δύσκολες συζητήσεις», έχει πλέον γίνει σαφές εκατέρωθεν, έμμεσα και άμεσα, ότι δεν έχει επιτευχθεί καμία πρόοδος. Πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη. Οπως και όλες τις προηγούμενες φορές, η ισραηλινή ηγεσία θέτει σειρά από όρους που σχετίζονται με την ισραηλινή ασφάλεια και παράλληλα ακολουθεί την προσφιλή της τακτική της δημιουργίας δεδομένων στο έδαφος, όπως είναι η επέκταση των εποικισμών και η δολοφονία και σύλληψη Παλαιστινίων στα κατεχόμενα εδάφη με διάφορα προσχήματα, υποσκάπτοντας ουσιαστικά κάθε πιθανότητα δημιουργίας ανεξάρτητου, βιώσιμου, ενιαίου παλαιστινιακού κράτους. Επιπλέον, καταγγέλλει την παλαιστινιακή πλευρά ότι «δημιουργεί τεχνητές κρίσεις» όταν διαμαρτύρεται για την προκλητική συνέχιση του εποικισμού.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, επιδιώκοντας προφανώς να διατηρήσει την ψευδαίσθηση ότι «γίνεται διάλογος», επέλεξε ένα ελαφρώς σκληρότερο ύφος αυτή τη φορά απέναντι στον εποικισμό, διαψεύδοντας τους ισραηλινούς ισχυρισμούς ότι έχει υπάρξει συμφωνία για συνέχιση του εποικισμού κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων και επαναλαμβάνοντας ότι οι ΗΠΑ τον θεωρούν «παράνομο». Εντούτοις, πέραν αυτού και της γενικότερης, μάλλον αντικειμενικής, διαπίστωσης, ότι σε περίπτωση κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων μια «τρίτη Ιντιφάντα» είναι πολύ πιθανή και το ενδεχόμενο «το Ισραήλ να βρεθεί διεθνώς απομονωμένο», ο Κέρι επέμεινε στη γνωστή στάση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού: Κανένα μέτρο πίεσης προς την ισραηλινή πλευρά και «καρότα» προς την παλαιστινιακή υποσχόμενος νέες επενδύσεις στις υποδομές των κατεχόμενων εδαφών (που καταστρέφονται συστηματικά από τον ισραηλινό στρατό κατοχής) ύψους 75 εκατομμυρίων δολαρίων.

Υπό τις προαναφερόμενες συνθήκες, ήταν μάλλον αναμενόμενο ότι και αυτή η επίσκεψη Κέρι στην περιοχή πραγματοποιήθηκε σε «βαρύ» κλίμα. Και το κλίμα έγινε ακόμη βαρύτερο από τη δημοσιοποίηση της έκθεσης των Ελβετών εμπειρογνωμόνων του Κέντρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λοζάνης, που ερεύνησαν δείγματα από τα οστά και τους ιστούς του Παλαιστινίου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, στα οποία εντοπίστηκε ποσότητα ραδιενεργού πολωνίου 20 φορές μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Αν και η έκθεση διευκρινίζει ότι τα υπάρχοντα στοιχεία δεν μπορούν να αποδείξουν ότι ο Αραφάτ δηλητηριάστηκε και πέθανε από αυτό, Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι κατέδειξαν ως «μοναδικό και βασικό ύποπτο το Ισραήλ», ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο αντιπαράθεσης και αποδίδοντας μεγαλύτερη χροιά «ευχολογίων» στις δηλώσεις του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.


Ε. Μ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ