Παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης για ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλισης, τα ίδια τα στοιχεία του προϋπολογισμού τη διαψεύδουν. Εκτός αυτού, είναι χαρακτηριστικό ότι στην εισηγητική έκθεση γίνεται λόγος για «κρατικές επιχορηγήσεις που αυξάνουν χρόνο με το χρόνο αλλά με επιβραδυντικό ρυθμό...».

Ετσι όσον αφορά το ΙΚΑ, το μεγαλύτερο ταμείο της χώρας, η επιχορήγησή του για το 2001 παραμένει στα 207 δισεκατομμύρια, όσο δηλαδή και για το 2000, που σε πραγματικές τιμές σημαίνει ουσιαστική μείωση, χωρίς μάλιστα να ανταποκρίνεται στα τεράστια χρέη του κράτους προς το ταμείο.

Ιδια παραμένει η επιχορήγηση και για το ΤΕΒΕ, στα 33 δισεκατομμύρια δραχμές, ενώ για τον ΟΓΑ από τα 483 δισ. υπάρχει μια μικρή αύξηση στα 505 δισ., κάτι βέβαια που δεν μπορεί ν' αλλάξει το γεγονός ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι αγρότες παίρνουν αυτό το εξευτελιστικό βοήθημα που η κυβέρνηση ονομάζει «σύνταξη».

Ιδιες με το 2000 είναι οι επιχορηγήσεις και για το Ταμείο των Εμπόρων (ΤΑΕ) 5,8 δισ., αλλά και το Ταμείο Αυτοκινητιστών (ΤΣΑ), 3 δισεκατομμύρια. Το ΝΑΤ επιχορηγείται με 154 δισ. από 145 δισ. στον προϋπολογισμό του 2000. Την ίδια στιγμή, όμως, το μέγεθος της έλλειψης πόρων είναι τέτοιο που δε δίνονται στους συνταξιούχους του ταμείου οι αυξήσεις για τις οποίες είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση.

Οσο για το πενιχρό ΕΚΑΣ, το ποσό από 89 δισ. το 2000 γίνεται 116,8 δισ για το 2001...

Το σύνολο των επιχορηγήσεων για τα ασφαλιστικά ταμεία ανέρχεται στα 1.114.690 εκατομμύρια από 1.050.186 εκατομμύρια δραχμές φέτος, αύξηση δηλαδή μόνο κατά 64 δισ. που υπολείπονται από τις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων. Σε σχέση μάλιστα με την επιχορήγηση του 2000, συγκρινόμενη με το 1999 έχουμε και απόλυτη μείωση του ποσού «αύξησης», αφού από 940 δισ. του 1999, τα ταμεία επιχορηγήθηκαν με 1.050 το 2000, δηλαδή αύξηση κατά 110 δισ. δραχμές.

Ακόμα φτωχότερους θα κάνει τους αγρότες ο προϋπολογισμός που κατάρτισε η κυβέρνηση για το 2001.

Οι ονομαστικές αυξήσεις που εμφανίζονται στα κονδύλια για τη γεωργία είναι «πενιχρές» και μάλιστα κατά πολύ μικρότερες ποσοστιαία σε σύγκριση με το 2000, οι οποίες με τη σειρά τους ήταν κατά πολύ μικρότερες σε σύγκριση με το 1999. Αν, δε, ο υπολογισμός γίνει σε πραγματικές τιμές, τότε φαίνεται ότι οι δαπάνες για το γεωργικό τομέα το 2001 θα είναι ακόμα πιο μικρές και θα συμβάλουν στην περαιτέρω μείωση του εισοδήματος των αγροτοκτηνοτρόφων.

Η κυβέρνηση, πάντως, απτόητη για μια ακόμα χρονιά επιχειρεί στο νέο προϋπολογισμό να εμπαίξει την αγροτιά, εμφανίζοντας το σύνολο των εισροών στη γεωργία, από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, αυξημένο κατά 6% σε σύγκριση με το 2000. Μόνο όμως που και τα ίδια τα νούμερα που δίνει η κυβέρνηση δεν μπορούν να αποκρύψουν την πικρή αλήθεια, αφού στον προηγούμενο προϋπολογισμό η αύξηση που εμφανίζεται για το έτος 2000 σε σύγκριση με το 1999 είναι αντίστοιχα 16,6%.

Πολύ χειρότερα είναι τα πράγματα στον τομέα των επιδοτήσεων, αφού το ποσοστό αύξησης σε ονομαστικές τιμές το 2001 είναι μόλις 3,9% όταν για το 2000 το ποσοστό αύξησης εμφανίζεται 11%. Εδώ φαίνονται γλαφυρά τα αποτελέσματα της ολέθριας πολιτικής που επιβάλλουν η «Ατζέντα 2000» και η προσαρμογή στις επιταγές του ΠΟΕ (πρώην ΓΚΑΤΤ). Πιο συγκεκριμένα, οι ενισχύσεις παραγωγής μειώνονται κατά 2,4%, οι ενισχύσεις μεταποίησης μειώνονται κατά 10%, ενώ οι πριμοδοτήσεις και οι εξαγωγικές επιδοτήσεις παραμένουν παγωμένες.

Ανάλογη μείωση υπάρχει και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και κατ' επέκταση στα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ (δηλαδή το πολυδιαφημισμένο πακέτο Πρόντι), το οποίο υποτίθεται ότι ξεκίνησε από το 2000. Το ποσοστό αύξησης για το υπουργείο Γεωργίας εμφανίζεται για το 2001 αυξημένο μόλις κατά 2,1%, ενώ για το 2000 εμφανίζεται υπερπολλαπλάσιο: 21,4%. Ωστόσο όμως εδώ τίθεται και ένα ακόμα ζήτημα φερεγγυότητας της κυβέρνησης, αφού είναι γνωστό ότι ακόμα δεν έχει υπογραφεί καμία υπουργική απόφαση για την αξιοποίηση των υποτιθέμενων κονδυλίων του Γ΄ ΚΠΣ. Πάντως, χαρακτηριστικό της αναπτυξιακής διάστασης που προσδίδει στην ελληνική γεωργία το Γ΄ ΚΠΣ είναι το γεγονός ότι στον τομέα των έγγειων βελτιώσεων προβλέπονται κονδύλια μειωμένα κατά 25,1% για το 2001! Κι αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το 2000 χαρακτηρίστηκε ως χρονιά λειψυδρίας.

Η κυβερνητική κοροϊδία, όπως διαφαίνεται μέσα από τον προϋπολογισμό του 2001, σταματημό δεν έχει: Τη στιγμή που οι τιμές του πετρελαίου έχουν φτάσει στα ύψη, στον προϋπολογισμό προβλέπεται απλώς ότι η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης αυξάνεται από τα 11 δισ. δραχμές στα 13 δισ. χωρίς να αναφέρεται ποιο ήταν το ύψος της επιστροφής του ΦΠΑ για το έτος 2000.

Επιβεβαιώνεται για άλλη μια χρονιά ο αντιλαϊκός - αντιεκπαιδευτικός χαρακτήρας της πολιτικής της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την παιδεία. Λόγος γίνεται για την αντίθεση ανάμεσα στις πραγματικές ανάγκες που αυξάνονται και τα ψίχουλα που διαθέτει η κυβέρνηση.

Εξαντλώντας την... «ευαισθησία» της ανάγκης για αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης, η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει - αν αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί αύξηση για το 2001 - το ποσοστό των δαπανών του γενικού προϋπολογισμού σε 7,90% από 7,88% που εκτιμάται ότι θα είναι φέτος. Σε απόλυτους αριθμούς εκτιμάται ότι η κυβέρνηση δαπάνησε φέτος για την Παιδεία το ποσό των 1.216.870 εκατ. δρχ., ενώ για το 2001 το ποσό αυτό προβλέπεται να φτάσει τα 1.297.485 εκατ. δρχ. (αύξηση 6,6%).

Βέβαια στους καμουφλαρισμένους πίνακες της κυβέρνησης εμφανίζεται ότι το ποσοστό αύξησης είναι 8,3%, γιατί από την εκτίμηση εκτέλεσης του 2000 αφαιρούνται 18.270 εκατ. δρχ. ως «μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες», με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται αυτή η εικονική αύξηση. Πάντως αυτό που και πάλι αποδεικνύεται είναι ότι τα κονδύλια υπολείπονται κατά πολύ από τις αυξημένες ανάγκες. Κι αν υπολογιστεί και ο πληθωρισμός, τότε η ελάχιστη αύξηση του ποσοστού που προβλέπεται για φέτος εξανεμίζεται και ουσιαστικά η ψαλίδα των αναγκών - δαπανών εξακολουθεί να ανοίγει.

Κατά τα άλλα, η κατανομή των κονδυλίων ανά τομείς δείχνει ότι ο προσανατολισμός στην εκπαιδευτική πολιτική που εξυπηρετεί τη λογική της υποβάθμισης και της προσαρμογής στο μονόδρομο της ΟΝΕ και των επιλογών του κεφαλαίου, ενισχύεται. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι π.χ. τα κονδύλια που προβλέπονται για τα ΤΕΙ είναι καθηλωμένα, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση ευαγγελίζεται την ανωτατοποίησή τους. Ενώ την ίδια στιγμή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, που η επιχείρηση εκκαθάρισης του μαθητικού πληθυσμού από την αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση συνεχίζεται, ενισχύεται ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας της, πράγμα που φαίνεται και από την αύξηση των δαπανών για τις εισιτήριες εξετάσεις για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Νέα παράνομη παρακράτηση πόρων που με νόμο (ν. 1828) έχουν κατοχυρωθεί υπέρ της αυτοδιοίκησης μαρτυρά η ανάγνωση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2001. Η παρακράτηση για το 2001 θα φτάσει στα 335.906 εκατομμύρια δρχ., ανεβάζοντας έτσι το σύνολο των παράνομα παρακρατηθέντων στο αστρονομικό - για τα δεδομένα της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης - ποσό των 1.792.723 εκατομμυρίων δρχ. (περίοδος 1990-2001). Το ποσό που θα δοθεί φέτος σε δήμους και κοινότητες φτάνει στα 523.677,5 εκατομμύρια δρχ. και σε ποσοστό επί του συνόλου του κρατικού προϋπολογισμού αντιστοιχεί στο 2,730%, λιγότερο δηλαδή κι από το 1998 που είχε φτάσει στο 2,734%. Στην πράξη κι αυτό ακόμα το ποσοστό θα είναι μικρότερο (2,444%), καθώς και φέτος η κυβέρνηση επέλεξε να αφαιρέσει από το - ήδη καταληστευμένο με την παρακράτηση - ταμείο της αυτοδιοίκησης και όχι από τον προϋπολογισμό 71.789 εκατομμύρια για το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης που αφορά τους νέους δήμους.

Ενδεικτικά της κλοπής είναι τα νούμερα που αναφέρονται στα ποσά που δικαιούται η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση από το φόρο φυσικών προσώπων. Το καθαρό ποσό του φόρου που μένει προς διανομή είναι 3.382.665 εκατομμύρια. Με βάση το ν. 1828 αναλογούν στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση 676.533 εκατομμύρια. Στον προϋπολογισμό, όμως, αυθαίρετα εγγράφονται μόνο 442.628 εκατομμύρια δρχ. Δηλαδή προκύπτει εν ψυχρώ αρπαγή 233.906 εκατομμυρίων δρχ. που είναι φόροι τους οποίους οι φορολογούμενοι έχουν προπληρώσει για να δοθούν στην αυτοδιοίκηση. Ανάλογη είναι η κλοπή και στα ποσά που προέρχονται από τους φόρους εισοδήματος προηγούμενων ετών, τους τόκους καταθέσεων και τα τέλη κυκλοφορίας.

Το μάρμαρο γι' αυτή την κλοπή θα κληθούν να πληρώσουν και φέτος με πρόσθετη τοπική φορολογία οι δημότες, ενώ η υπουργός Εσωτερικών πηγαίνει σήμερα στην Κω για να ανακοινώσει στο συνέδριο των δημάρχων πως θα τους δώσει 80 δισ. από τα 240 δισ. που παρακρατούσε η κυβέρνηση από το φόρο εισοδήματος προηγουμένων ετών.

Κοντεύει εικοσαετία από τότε που η Μελίνα Μερκούρη, ως υπουργός Πολιτισμού, ματαίως ευελπιστούσε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα κατανοήσει τις ανάγκες ενίσχυσης του πολιτισμού ως της μόνης «βαριάς βιομηχανίας» της Ελλάδας, ανεβάζοντας τη συμμετοχή του στο σύνολο των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού τουλάχιστον σε 1 ποσοστιαία μονάδα. Ο πολιτισμός και με τον «ιστορικό» (!!!) προϋπολογισμό του 2001 και παρά τα μεγαλεπήβολα λόγια περί της «προετοιμαζόμενης» Πολιτιστικής Ολυμπιάδας του 2004 και όσον αφορά στον Τακτικό Προϋπολογισμό και όσον αφορά στο συνολικό (Τακτικός και Δημοσίων Επενδύσεων), «καταψύχεται» κάτω από το μισό μιας ποσοστιαίας μονάδας.

Βέβαια, τα κονδύλια για τον πολιτισμό, δηλαδή για την Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΠΟ, παρουσιάζουν αύξηση. Αύξηση, όμως, που, αφ' ενός, δεν «ξεπαγώνει» το ποσοστό για την ενίσχυση του αμιγώς πολιτιστικού έργου και, αφ' ετέρου, δημιουργεί πολλά ερωτηματικά, με περίεργους, αόριστου προορισμού κωδικούς, οι οποίοι ελέγχονται για τις μεγάλες αυξήσεις που εμφανίζουν.

Ας δούμε τα κονδύλια του πολιτισμού με αριθμούς. Ο Τακτικός Προϋπολογισμός για το 2001 προβλέπει 70 δισ. (έναντι 51,7 δισ. του 2000). Το ποσοστό του πολιτισμού στο σύνολο των δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού το 2001 είναι 0,42% (έναντι του 0,32% το 2000). Από τις Δημόσιες Επενδύσεις, το 2001, για κατασκευές κτιρίων και συντήρηση έργων, θα δοθούν 51 δισ., δηλαδή ποσοστό 1,83% (έναντι των 34 δισ. του 2000, δηλαδή του 1,34%). Το σύνολο των κονδυλίων (Τακτικού - Δημοσίων Επενδύσεων) για τον πολιτισμό το 2001 ανέρχεται σε 121,7 δισ., ποσοστό συμμετοχής 0,63% (έναντι των 34 δισ. του 2000, ποσοστό 0,45%).

Παρατηρώντας τους κωδικούς, διαπιστώνει κανείς πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές: Παραμένουν, περίπου στα επίπεδα του 2000, οι αμοιβές και τα επιδόματα των εργαζομένων (μονίμων, αορίστου χρόνου, εκτάκτων, εποχικών), ενώ αυξάνονται σημαντικά τα εύρετρα για την ...ελευθέρως διακινούμενη αρχαιοκαπηλία. Αυξάνονται σημαντικότατα τα κονδύλια για κατασκευές έργων, για εκθέσεις και ταξίδια στο εξωτερικό, για μισθώσεις κτιρίων, για μηχανολογικό εξοπλισμό, για τηλεπικοινωνίες, προμήθειες υλικών. Με ένα κονδύλιο ορίζονται 2,5 δισ. ως «Δαπάνες προετοιμασίας της Ολυμπιάδας 2004». Τα κονδύλια ορισμένων πολιτιστικών οργανισμών (μουσεία, κρατικά θέατρα, κρατικές ορχήστρες, κρατικά ωδεία) εμφανίζουν αυξήσεις, άλλα, όμως, παραμένουν στα ίδια, ή περίπου στα ίδια με του 2000 ποσά. Η κινηματογραφική παραγωγή το 2001 θα πάρει 3,4 δισ. (έναντι των 2,4 δισ. του 2000). Χαρακτηριστικότερο - τραγικό - παράδειγμα είναι τα 16 Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, που, συνολικά, θα πάρουν το 2001 όσα και το 2000 (1 δισ.). Οσον αφορά στους επιχορηγούμενους θιάσους του ελευθέρου θεάτρου, γι' αυτούς δεν υπάρχει καν κωδικός.

Η δημοσιοποίηση και κατάθεση του κρατικού προϋπολογισμού 2001 στη Βουλή προκάλεσε και αντιδράσεις των πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης, που εκφράστηκαν με ανακοινώσεις των Γραφείων Τύπου ή δηλώσεις παραγόντων τους.

Σχολιάζοντας το περιεχόμενο του νέου προϋπολογισμού:

• Ο πρόεδρος της ΝΔ, Κ. Καραμανλής, δήλωσε: «Η κυβέρνηση δε διστάζει για μια ακόμη φορά να βαπτίσει το μαύρο άσπρο και να θεωρεί ως, δήθεν, κοινωνικά ευαίσθητη την ανάλγητη πολιτική που εφαρμόζει. Μοιράζει ψίχουλα την ώρα που υπάρχει μεγάλη αύξηση της ανεργίας, των φόρων και της σπατάλης μιας αναξιόπιστης και αναποτελεσματικής κρατικής μηχανής». Συνεχίζοντας ο Κ. Καραμανλής σημειώνει ότι οι Ελληνίδες και οι Ελληνες από την αύξηση των φόρων θα πληρώσουν κατά μέσο όρο 250.000 δραχμές περισσότερα από πέρσι και καταλήγει ότι «η κυβέρνηση Σημίτη είναι η πιο ανελέητη των τελευταίων δεκαετιών».
• Το ΔΗΚΚΙ σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «ο προϋπολογισμός του 2001 είναι προϋπολογισμός σκληρής μονόπλευρης λιτότητας για τους εργαζόμενους και συνταξιούχους, με παραπέρα περιορισμό του κράτους πρόνοιας και συσσώρευση κεφαλαίου για τους οικονομικά ισχυρούς, σε βάρος της εργασίας. Επίσης, ο προϋπολογισμός αυτός προσπαθεί να ωραιοποιήσει τις κακές οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μας και εμφανίζει ανακριβώς ως πλεονασματικό τον προϋπολογισμό, κάνοντας λαθεμένες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του δολαρίου και των τιμών του πετρελαίου».
• Σχετικά με το επίδομα για το πετρέλαιο θέρμανσης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση στα πλαίσια του προϋπολογισμού, ο Δ. Παπαδημούλης, μέλος της ΠΓ του ΣΥΝ και υπεύθυνος για την Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική, σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι «το επίδομα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι ανεπαρκές. Καλύπτει ένα μικρό ποσοστό 30-40% της αυξημένης σχετικής δαπάνης και εξαιρεί από τους δικαιούχους μεγάλες κατηγορίες πολιτών με χαμηλά εισοδήματα».
• Με ανακοίνωσή του το κόμμα των «Φιλελευθέρων» σημειώνει ότι θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό, σημειώνοντας πως «ο προϋπολογισμός δε λαβαίνει υπόψη του ένα βασικό πρόβλημα: Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τους υψηλότερους συντελεστές φορολογίας στα κέρδη και τα ακριβότερα υγρά καύσιμα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν η κυβέρνηση δεν εγκαταλείψει την αντιεπιχειρηματική φορομπηχτική της νοοτροπία και αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής επιχείρησης θα παραμείνει χαμηλή και η ανεργία θα συνεχίζει να αυξάνεται.

Αυξημένος κατά περίπου 24 δισ. δρχ. είναι ο προϋπολογισμός της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού. Ο προηγούμενος προέβλεπε δαπάνες 61.684.103 δρχ., ενώ αυτός που κατατέθηκε χτες στη Βουλή, περιλαμβάνει 85 δισ. δρχ. Το σημαντικότερο ποσοστό των αυξήσεων δεν αφορά το αγωνιστικό μέρος αλλά εξοπλισμούς και χώρους. Π.χ. περίπου ένα δισ. δρχ., περισσότερα από πέρυσι θα δοθούν για μισθώματα κτιρίων, άλλο τόσο για εξοπλισμούς γραφείων, ενώ μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια θα διατεθούν για δημόσιες σχέσεις. Η επιχορήγηση των ομοσπονδιών και των σωματείων αυξάνεται κατά περίπου 15%, ενώ των ερασιτεχνών αθλητών και μαθητών κατά περίπου 34%. Το ερώτημα όμως είναι, αν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες, παράδειγμα, στους ερασιτέχνες από 74 εκατ. να δίνονται για υποτροφίες 100 εκατ. δρχ.