Ολα τα παραπάνω τίθενται σήμερα στο «Ρ» σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη, που παραχώρησε ο Δημήτρης Ξυλογιάννης , μέλος του ΔΣ της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αρτας-Φιλιππιάδας. Η συζήτηση είχε ως αφετηρία το νέο νόμο της κυβέρνησης για τους συνεταιρισμούς και στη διάρκειά της ακολούθησαν μια σειρά ακόμα κρίσιμων ερωτημάτων.

- Η κυβέρνηση διά νόμου ετοιμάζεται να επιβάλει νέου τύπου συνεταιρισμούς. Τι είδους συνεταιρισμοί θα είναι αυτοί;

Η σημερινή κυβέρνηση θέλει με το νέο νόμο την πολυδιάσπαση του συνεταιριστικού κινήματος, που ακόμα περισσότερο αποδυναμωμένο και περιθωριοποιημένο θα αδυνατεί να παρεμβαίνει αποφασιστικά και αποτελεσματικά στην οικονομική και κοινωνική βελτίωση της μικρομεσαίας αγροτιάς.

Θέλει συνεταιρισμούς εξαρτημένους και απόλυτα ελεγχόμενους από το κράτος, τις δικαστικές αρχές και το υπουργείο Γεωργίας, αφού καταργεί τα εποπτικά συμβούλια και την τυπική τους μέχρι σήμερα αυτοτέλεια. Προσπαθεί να δημιουργήσει συνεταιρισμούς που θα λειτουργούν αντιδημοκρατικά, χωρίς διαφάνεια και αυτοτέλεια απέναντι στο κράτος και στα μέλη τους, που θα καταργούν την ισότιμη συμμετοχή και δράση των μελών τους.

- Γιατί η κυβέρνηση κόπτεται τόσο για τη διάλυση του συνεταιριστικού κινήματος και γιατί επέλεξε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;

- Η κυβέρνηση επέλεξε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο για την αποδιάρθρωση, περιθωριοποίηση και διάλυση του συνεταιριστικού κινήματος, γιατί φοβάται την αυξανόμενη και εντεινόμενη αγανάκτηση της μικρομεσαίας αγροτιάς, που οργανώνεται και αντιστέκεται απέναντι στα ευρωπαϊκά και εθνικά σχέδια παραπέρα οικονομικής και κοινωνικής εξάντλησης και εξαθλίωσης. Διαλύει τους συνεταιρισμούς γιατί θέλει να αποδυναμώσει τη μικρομεσαία αγροτιά από τα οικονομικά, μαζικά και συλλογικά της όργανα.

Διαλύει τους συνεταιρισμούς γιατί αυτό επιτάσσουν τα ευρωπαϊκά και εθνικά συμφέροντα των μεγαλεμπόρων διακίνησης και διάθεσης των μέσων παραγωγής, των μεγαλοεκμεταλλευτών της αγροτικής παραγωγής και των βιομηχάνων μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων.

Διαλύει τους συνεταιρισμούς γιατί θέλει να βγάλει από τη μέση κάθε οργανωμένη αντίσταση απέναντι στην αντιαγροτική πολιτική των Βρυξελλών και τη δική της, στα πρόστιμα συνυπευθυνότητας, στις εξευτελιστικές τιμές, στη μείωση του αγροτικού πληθυσμού, στην ανεξέλεγκτη και ύποπτη πολλές φορές εισαγωγή αγροτικών, κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών προϊόντων.

- Μήπως μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής θα είναι ολέθριες για τους μικρομεσαίους αγρότες;

- Η αποδυνάμωση, περιθωριοποίηση και διάλυση του συνεταιριστικού κινήματος θα ανοίξει διάπλατα τις πόρτες και θα αφήσει ελεύθερο το πεδίο για ανεξέλεγκτη δράση και εκμετάλλευση ειδικά της μικρομεσαίας αγροτιάς, όχι μόνο από το ιδιωτικό εμπόριο και τις βιομηχανίες αγοράς, μεταποίησης και διάθεσης των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, αλλά και από τους μεγαλοεισαγωγείς και διακινητές των μέσων και συντελεστών παραγωγής. Οι συνέπειες αυτές θα ενταθούν με την κατάργηση των τιμών παρέμβασης και των ελάχιστων τιμών, που αποτελούσαν ένα ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας, τις περισσότερες φορές όχι ικανοποιητικό για το εισόδημα των αγροτών.

- Ο εκσυγχρονισμός των συνεταιρισμών σημαίνει μετοχές και συμμετοχές εμποροβιομηχάνων και ξεπούλημα συνεταιριστικών επιχειρήσεων;

- Σύμφωνα με την κυβερνητική πολιτική, εκσυγχρονισμός των συνεταιρισμών σημαίνει μετατροπή τους σε μετοχικές εταιρίες, στις οποίες το πάνω χέρι θα έχουν οι μεγαλοαγρότες και οι εμποροβιομήχανοι, ενώ οι μικρομεσαίοι αγρότες, για όσο καιρό υπάρχουν, θα παίζουν το ρόλο του κομπάρσου.

Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, με την οποία συμφωνεί και η αξιωματική αντιπολίτευση, πουλήθηκε η πλειοψηφία των μετοχών της βιομηχανίας γάλακτος της ΕΑΣ Λάρισας «Ολυμπος» στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Προσπαθούν να ιδιωτικοποιήσουν μέσα από το χρηματιστήριο τη γαλακτοβιομηχανία ΔΩΔΩΝΗ, γι' αυτό αρνούνται να μεταβιβάσουν τις μετοχές της ΑΤΕ στις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών της Ηπείρου, που ήδη είναι μέτοχοι. Προσπαθούν να ιδιωτικοποιήσουν μέσα από το χρηματιστήριο την καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ. Αρνούνται, με πρόφαση τα χρέη, να χρηματοδοτήσουν τις ΕΑΣ των βαμβακοπαραγωγικών περιοχών για να συγκεντρώσουν και να εκκοκκίσουν το βαμβάκι και τις υποχρεώνουν να ενοικιάσουν τα εκκοκκιστήριά τους στους ιδιώτες.

- Πάντως, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να δώσει και κίνητρα για συγχωνεύσεις και μετατροπές. Ολα αυτά δεν έχουν καμία αξία;

- Κίνητρα για τη συγχώνευση των συνεταιρισμών η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υποτίθεται ότι δίνει από το 1985, μιας και ο νόμος 1541 που ψηφίστηκε τότε προέβλεπε κίνητρα συγχωνεύσεων. Από τότε όμως μέχρι σήμερα, συγχωνεύτηκαν μόνο οι ΕΑΣ της Μεσσηνίας. Πουθενά αλλού δεν έγινε συγχώνευση, με αποτέλεσμα να υπάρχουν 7.000 πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί, οι περισσότεροι από τους οποίους χωρίς καμία οικονομική δραστηριότητα και πάνω από 130 Ενώσεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι καταχρεωμένες. Το μηδαμινό αυτό αποτέλεσμα αποδείχνει πόσο ουσιαστικά ήταν και τα κίνητρα αυτά.

Το ίδιο θα συμβεί και με τα νέα κίνητρα, επειδή είναι επουσιώδη, αντιφατικά και δεν αντιμετωπίζουν το βασικότερο πρόβλημα των συνεταιρισμών που είναι τα χρέη.

Είναι επουσιώδη επειδή το ύψος των πριμοδοτήσεων που δίνεται φτάνει δε φτάνει να αντιμετωπίσει τα διαδικαστικά έξοδα ενοποίησης. Επίσης, η επιχορήγηση των προσλήψεων προσωπικού είναι άνευ περιεχομένου μιας και οι περισσότεροι συνεταιρισμοί δεν έχουν δραστηριότητες για να δικαιολογήσουν μόνιμο προσωπικό και όσοι συνεταιρισμοί έχουν δραστηριότητες συνήθως έχουν υπεράριθμο προσωπικό εξαιτίας των ρουσφετολογικών προσλήψεων.

Είναι αντιφατικά επειδή στα άρθρα του νόμου επιτρέπεται η πολυδιάσπαση του συνεταιριστικού κινήματος, αφού δίνεται η δυνατότητα σε εφτά μέλη να φτιάξουν νέο συνεταιρισμό, σε δύο συνεταιρισμούς να φτιάξουν νέα Ενωση και σε δύο Ενώσεις να φτιάξουν νέα κλαδική οργάνωση.

Τα κίνητρα δεν αντιμετωπίζουν τα χρέη που αποτελούν και το βασικότερο εμπόδιο συγχώνευσης των συνεταιρισμών. Γιατί είναι δυνατόν ένας συνεταιρισμός που δεν έχει χρέη να ενωθεί με ένα καταχρεωμένο συνεταιρισμό και όλα μαζί τα μέλη να είναι συνυπεύθυνα για τα κοινά χρέη που σύμφωνα με το νέο νόμο μεταβιβάζονται στη νέα οργάνωση;

Ο πραγματικός στόχος των κινήτρων συγχώνευσης είναι να βάλει στο χέρι της η ΑΤΕ και τα περιουσιακά στοιχεία των συνεταιριστικών οργανώσεων που δεν είναι χρεωμένες για να μειωθούν με αυτό τον τρόπο οι επισφαλείς απαιτήσεις.

- Η κυβέρνηση όμως λέει ότι έτσι θα επιτευχθεί η βελτίωση της ποιότητας της ανταγωνιστικότητας και πως έτσι θα αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της ΟΝΕ και της Παγκοσμιοποίησης. Γιατί να μην την πιστέψουν οι αγρότες;

- Η κυβέρνηση ψεύδεται όταν υποστηρίζει ότι με την πολυδιάσπαση των συνεταιριστικών οργανώσεων, την αδιαφάνεια, την εξάρτηση, τον έλεγχο των οικονομικών οργανώσεων των αγροτών από τους μεγαλεμπόρους, τους βιομηχάνους και τους μεγαλοαγρότες θα ενισχυθεί ο ρόλος και η δράση του συνεταιριστικού κινήματος. Κοροϊδεύει τους αγρότες όταν υποστηρίζει ότι θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των συνεταιριστικών οργανώσεων και θα αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της ΟΝΕ και της παγκοσμιοποίησης.

Δεν αντιμετωπίζονται τα μονοπώλια και οι μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Αμερικής με διαλυμένες συνεταιριστικές οργανώσεις, με το 80% των πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών να λειτουργούν χωρίς γραφείο και με σφραγίδες φαντάσματα. Είναι αδιανόητο να μιλάμε για ανταγωνιστικότητα και αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων. Με ελεύθερους τους μεγαλοεισαγωγείς να διαμορφώνουν όπως αυτοί θέλουν τις τιμές των αγροτικών μέσων και συντελεστών παραγωγής, δεν μπορούμε να μιλάμε για ανταγωνιστικότητα των αγροτικών μας προϊόντων.

-Με βάση τα όσα λέτε, προκύπτει η αναγκαιότητα για ενίσχυση του συνεταιριστικού ρόλου σε όφελος των μικρομεσαίων αγροτών. Πώς μπορεί να γίνει αυτό και με ποιας μορφής συνεταιρισμούς;

- Φυσικά δεν πρέπει η μικρομεσαία αγροτιά να αποδεχτεί αδιαμαρτύρητα τη νέα τάξη πραγμάτων και τις προσπάθειες της ΕΕ και της κυβέρνησης για παραπέρα περιθωριοποίηση, αδρανοποίηση και διάλυση των συνεταιριστικών οργανώσεων.

Θα πρέπει δυναμικά, μαζικά και ενωτικά να αντιδράσει και να αντισταθεί στα σχέδιά τους, καταργώντας στην πράξη νόμους και κανονισμούς και να δημιουργήσει εκείνους τους συνεταιρισμούς που θα λειτουργούν παραγωγικά, με διαφάνεια, δημοκρατία και αυτοτέλεια απέναντι στο κράτος, που τα μέλη του θα είναι ισότιμα, που ο οικονομικός τους και ο κοινωνικός τους ρόλος θα αναγνωρίζεται έμπρακτα από το κράτος, με δημοκρατικό και προνομιακό νομικό και θεσμικό πλαίσιο.

Να γίνουν εκείνοι οι συνεταιρισμοί που θα βάζουν φραγμό στα σχέδια και τις επιδιώξεις του μεγάλου κεφαλαίου, που θα αντιστέκονται στις αποφάσεις των δικομματικών κυβερνήσεων και της ΕΕ, για παραπέρα συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού και των εισοδημάτων της μικρομεσαίας αγροτιάς και θα αποτελούν τη σπονδυλική στήλη ανάπτυξης του αγροτικού τομέα, όργανα στήριξης της αγροτιάς και της εθνικής μας οικονομίας.

- Οι αγρότες μπορούν υπό τις σημερινές συνθήκες να έχουν τέτοιους συνεταιρισμούς και πώς θα το πετύχουν;

- Οι αγρότες το ξέρουν πολύ καλά ότι με τις σημερινές πολιτικές συνθήκες, το νέο νόμο για τους συνεταιρισμούς και τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και αποφάσεις, είναι πολύ δύσκολο να δημιουργήσουν τέτοιους συνεταιρισμούς. Να δημιουργήσουν δηλαδή εκείνες τις συνεταιριστικές οργανώσεις που θα λειτουργούν παραγωγικά, δημοκρατικά, με διαφάνεια και όλα τα υπόλοιπα που αναφέραμε και παραπάνω.

Για να γίνουν τέτοιοι συνεταιρισμοί χρειάζεται μια διαφορετική πολιτική. Μια πολιτική που θα στηρίζει την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στα συλλογικά οικονομικά όργανα των αγροτών και πιο συγκεκριμένα στους παραγωγικούς πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς. Μια πολιτική που θα δίνει όλα εκείνα τα κίνητρα και θα δημιουργεί εκείνες τις προϋποθέσεις, θεσμικά κατοχυρωμένες, που θα βοηθούν και προνομιακά θα ενισχύουν τη δημιουργία και την αποτελεσματική δραστηριοποίηση ειδικά των πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών και γενικότερα των συνεταιριστικών οργανώσεων.

Χρειάζεται μια πολιτική που θα σχεδιάζει και θα προγραμματίζει την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα με βάση τις εθνικές μας ανάγκες και όχι τις κατευθύνσεις και τις επιταγές της ΕΕ. Αυτή η αγροτική πολιτική θα είναι ενταγμένη στα πλαίσια μια γενικότερης λαϊκής οικονομίας.

Στην κουβέντα με τον Δημήτρη Ξυλογιάννη δε θα μπορούσε να μείνουν απ' έξω οι συνεταιριστικές εκλογές που ξεκίνησαν από τις αρχές Οκτώβρη. Τα δύο ερωτήματα που του θέσαμε σχετικά είναι:

- Πιστεύετε ότι οι αγρότες έχουν τη διάθεση να βγάλουν στην άκρη τις δυνάμεις αυτές που πρωτοστατούν στην καταρράκωση του συνεταιριστικού κινήματος, σε αυτές τις συνεταιριστικές εκλογές;

- Οι αγρότες βλέπουν ότι η κατάσταση αυτή δεν πάει άλλο. Αυτό το αποδεικνύουν οι μαζικές κινητοποιήσεις της αγροτιάς στη Θεσσαλία, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας μας όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Εφτασε το μαχαίρι στο κόκαλο, η αγροτιά και ειδικά οι μικρομεσαίοι αγρότες δεν έχουν άλλα περιθώρια οικονομικής και κοινωνικής αντοχής.

Ο αγροτικός κόσμος μοιάζει με καζάνι που βράζει. Οι ποσοτικοί περιορισμοί, τα τέλη συνυπευθυνότητας, οι εξευτελιστικές τιμές, οι συμφωνίες της ΓΚΑΤΤ και της «Ατζέντας 2000» δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για καλύτερες μέρες.

Κάθε μέρα που περνά όλο και περισσότεροι αγρότες αντιλαμβάνονται πλέον ότι μόνο με μαζικούς δυναμικούς και ενωτικούς αγώνες μπορούν να αντισταθούν και να ανατρέψουν τα αντιαγροτικά σχέδια και αποφάσεις των Βρυξελλών και Αθηνών.

Αυτό θα πρέπει να εκφραστεί και στις συνεταιριστικές εκλογές που γίνονται αυτές τις μέρες. Οι αγρότες θα πρέπει με την ψήφο τους να ανατρέψουν τα αντιαγροτικά σχέδια της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και να δώσουν επίσης και ένα μάθημα στη ΝΔ, που επί της ουσίας συμφωνεί και ακολουθεί την ίδια πολιτική. Πρέπει σε αυτές τις συνεταιριστικές εκλογές οι αγρότες να βάλουν στη θέση τους τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΝ που επιδιώκουν με κάθε μέσο να βγάλουν στο περιθώριο τις υγιείς δυνάμεις της αγροτιάς. Να βγάλουν στην άκρη όλους αυτούς που σκόπιμα οδήγησαν στην καταρράκωση το συνεταιριστικό κίνημα για να κάνουν πράξη τώρα τη διάλυσή του. Οφείλουν να στηρίξουν τους εκπροσώπους της Λαϊκής Αγροτικής Ενότητας, που παλεύουν με συνέπεια για καλύτερες μέρες της μικρομεσαίας αγροτιάς, για παραγωγικούς συνεταιρισμούς, για συνεταιρισμούς οικονομικά στηρίγματα των αγροτών.

- Το νέο εκλογικό σύστημα δίνει δυνατότητες για αλλαγή πορείας;

- Βασικός σκοπός και στόχος ολόκληρου του νέου νόμου, αλλά και ειδικότερα του «εκσυγχρονισμένου» αντιδημοκρατικού εκλογικού συστήματος, που πρώτη φορά εφαρμόζεται στη χώρα μας σε συνεταιριστικές εκλογές, είναι να παραδώσει τους συνεταιρισμούς στους εκπροσώπους του δικομματισμού και στους δορυφόρους τους. Δηλαδή, στους ανθρώπους εκείνους που δεκαετίες τώρα το ελέγχουν και το οδηγούν στη χρεοκοπία και στην εξάρτησή τους από το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Στους ανθρώπους εκείνους που δουλικά αποδέχονται τις αντιαγροτικές και αντισυνεταιριστικές αποφάσεις της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων. Στους ανθρώπους εκείνους που μεθοδευμένα και προγραμματισμένα οδήγησαν το συνεταιριστικό κίνημα της χώρας μας στο περιθώριο, μακριά από τα καθημερινά, σοβαρά και οξυμένα προβλήματα της μικρομεσαίας αγροτιάς.

Αυτό το εκλογικό σύστημα που σε αγαστή συνεργασία ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ψήφισαν και εφαρμόζουν, δε δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα νέο ξεκίνημα, για μια νέα πορεία του συνεταιριστικού κινήματος. Αντίθετα με την προσπάθεια αποκλεισμού από τα όργανα των συνεταιριστικών οργανώσεων, των εκπροσώπων της Λαϊκής Αγροτικής Ενότητας, δηλαδή των αγωνιστών αγροτών, των αγροτών που πιστεύουν στο ρόλο και τη δράση του συνεταιριστικού κινήματος, επιχειρείται η παραπέρα οικονομική και κοινωνική υποβάθμιση των συλλογικών οικονομικών οργανώσεων της μικρομεσαίας αγροτιάς. Αυτό οι μικρομεσαίοι αγρότες δεν πρέπει να το επιτρέψουν να συμβεί. Πρέπει να βγουν στην άκρη οι υποτακτικοί, οι συμβιβασμένοι και να αναδειχτούν οι συνεπείς αγωνιστικές δυνάμεις.